24 April 2025 Gelecek Geçmişin Ürünüdür

Türk Mitolojisinde Kurt Kurtarıcı ve Rehberdir

Her ulusun mitolojisinde hayvan totemleri vardır. Türk ulusunun mitolojisinde de birçok hayvanın varlığını görmekteyiz. Bu hayvanların başında Türk ulusunun zor zamanlarında kurtarıcı ve rehberi olarak görülen kurt gelmektedir.

Türk mitolojisinde kurt, agresif bir hayvandır. Kurt, savaşçı ve özgürlük yanı ağır basan totemdir. Dolaysıyla, geçmişte Türk boyları, kurdu savaşlarda korunma amacıyla taşırlardı.

Türklerde kurdun zor zamanlarda Gök tarafından gönderilen bir rehber ve kurtarıcı olduğu inancı ve simgesi tüm Türklerin alt belleklerine yerleşmiş olduğu düşüncesinin dile getirildiği Günnur Yücekal Arpacı’nın Gök-Tanrı İnancının Bilinmeyenleri kitabında Altay’ın dini ve ulusal lideri Akay Kine, kurt hakkında şu bilgileri veriyor.

Akay Kine; Kurt, kurtarıcı ve önderdir

“Her insanın ak ve kara totemi vardır. Bunun hangi hayvan olduğunu sana ataların söyler. Örneğin; benim (Akay’ın) kara totemim deve; ak totemim ise maral yani dişi geyiktir. Geyik, anayı, kadını, başlangıç, sıcaklık ve doğurganlığı temsil eder.

Akay Kine
Altay’ın dini ve ulusal lideri Akay Kine, “Türklerde kurt çok önemli bir hayvandır. Kurt kurtarıcı ve yol göstericidir.”

Her insanın totemi olduğu gibi her kabilenin de totemi olduğunu söyleyen Akay Kine, bu totemler içinde Bozkurt hakkında şu bilgileri veriyor. “Bozkurt totemi, kara totemdir. Agresif totemdir. Onu savaş zamanlarında korumak insanlar hep yanında taşımışlardır. Kurt bu konuda çok fazla ön plana çıkmıştır. Bu kapsamda birinci totem kurttur. Bu konumundan ötürü Kurt akıllarda çok kalmış totemdir. Türkiye’de de bu yüzden akıllarda Bozkurt kalmıştır. Kurt, toprak ve suyun gücünden gelen bir şey, bu da bizim için çok önemlidir. ve bizi kötü ruhlardan koruyanda kurt olmuştur ve kurdun vatanı yoktur, o her yerde vardır.”

Sürü halinde dolaşan kurtların Türkler nezdinde bir önemi olmadığı, yalnız yaşayan kurdun Bozkurt’un değerli olduğunu belirten Kine, “oluşan bazı kelimeler yalnız yaşayan kurt mitolojisinden türetilmiştir. Kurt-armak, kurt-garmak, kurt-ulmak (kurt olmak yani bağımsızlığa kavuşmak, kurt-uluş (kurt oluş) v.b.” bilgisini verir.

Uluma ölüm getirir o yüzden iyi kabul edilmez

Annelerin ağlayan çocuklara kızgınlıkla söylediği “Uluyup durma” sözünü özellikle orta yaş grubu duymuştur.

Çocuk sesli bir şekilde ağladığında anneler çocuklara uluyup durma başını yiyeceksin diye kızgın bir şekilde azarlar ve susturmaya çalışırlardı. Çoğu anne bu kullanımın manasını bilmeden hayatlarında yaşatırlardı. Ulumak-ölüm arasında ne bağlantı var yine kitap ta Akay Kine şu şekilde açıklamakta…

Kurt uluması iyi değildir.
Türklerde kurt uluması hayra yorulmaz. Kurt uluduğunda beraberinde ölüm getirdiğine inanılır.

“Uluma sesi tedirginlik içerir çünkü gece ile ilgilidir. Uluma başlayınca (bir insan ölecek) denir. Uluma kötü güçleri çağırmadır. Bir insanın uluması da, ağlaması da iyi değildir, kötü güçleri çağırmak demektir durdurmak gerekir. Her Türk kurdun anlamını iyi bilmelidir. O her zaman koruma amaçlıdır, savaş gibi zamanlarda evin başköşesine konur ve o agresifliğin göstergesidir. İnsan için ise, her zaman agresif durumda olmak yıpratıcıdır.”

Uluma ile kıyamet arasında bir bağında olduğunu dile getiren Akay Kine, kıyamet esnasında kurt bir tepeye çıkar ve ulur. Ulumasında kurt, Tanrı’ya ” Neden beni bıraktın” dediğini o yüzden ulumanın iyi bir şey olmadığını ölüm ve kıyameti çağrıştırdığını söyler.

Ancak, cenaze törenlerinde ağlamanın önemli olduğunu belirten Akay Kine, cenazelerde kadın erkek ayrımı olmadan herkesin hıçkıra hıçkıra uluyarak ağlandığını ve halk dilinde kullanılan “kan ağladım” lafının kökenin buradan geldiğini ifade eder.

“Kan Ağlıyorum” lafının geliş hikayesi

Akay Kine; kan ağlıyorum lafının Çin kaynaklarında “Onlar, cenazenin içinde olduğu çadırın kapısının önüne gelir gelmez kanlarının gözyaşlarıyla birlikte aktığının görülmesi için yüzlerini bir bıçakla kesmektedirler” şeklinde geçtiğini söyler.

Akay Kine’nin kurt hakkında verdiği bilgilere baktığımızda Türk mitolojisinde Kurdun Bozkurt’un, bağımsızlık, özgürlük sembolü, Türk Ulusu’nun kurtarıcı ve yol göstericisi ancak bir diğer yandan ölümü getiren kıyamet habercisi bir totem olduğunu görüyoruz. Bozkurt’un, artı ve eksi yönden değerlendirilebilen agresif bir hayvan olduğunu böylece daha iyi anlayabiliyoruz.

 

 

Banner
Benzer Yazılar

Türk mitolojisinde Ayaz Ata figürü var mı?

14 Ekim 2021

14 Ekim 2021

Kadim inanç sistemlerinin ortak noktasını Güneş’in hareketleri oluşturmuştur. Güneş’in günlük doğuş ve batışı, yıllık mevsimsel hareketi inanç sistemini şekillendirmiştir. Güneş,...

Yaramazlık Yapan Çocukları Cezalandıran Krampus Gecesi Şeytanı

3 Aralık 2020

3 Aralık 2020

Avrupa’nın bazı yörelerinde Hristiyanların 6 Aralık tarihinde kutladıkları Aziz Nicholas Günü‘nde,  yaramazlık yapan çocukları cezalandırdığına  inandıkları bir şeytan varmış. Bu...

Lohusa Kadınların Korkulu Rüyası

16 Aralık 2020

16 Aralık 2020

Türk mitolojisinde yer alan kötü karakterlerden birisidir Albastı… Lohusa kadınların ve bebeklerin korkulu rüyası Albastı, Türk coğrafyası ve  İç ve...

Friglerin yeniden doğuş tanrısı Sabazios

10 Nisan 2023

10 Nisan 2023

Sabazios, Frig mitolojisinde doğa, tarım ve bereket tanrısı olarak tapınım görür. Aynı zamanda Trakya ve Makedonya mitolojisinde de yer alır....

Tevrat’da Geçen Hz. İbrahim’in Hikayesi Hangi Mitolojik Hikayeye Benziyor?

30 Eylül 2020

30 Eylül 2020

Mitolojik hikayelerdeki genel karakterlerin bir çoğu günümüz dinsel hikayelere de kaynaklık etmektedir. Hatta o kadar fazla benzeyenler vardır ki insanlarda...

Sümer Bira Tanrıçası Ninkasi Ve O’nun İlahisi

9 Haziran 2021

9 Haziran 2021

Yerleşik kültür ürünü bira yazılı kayıtlara göre Sümer medeniyetinde ortaya çıkmıştır. Biranın Sümer medeniyetinden önce bir geçmişe sahip olup olmadığına...

Hristiyanlık Öncesi İskandinav Dinine Yeni Yorum

26 Şubat 2021

26 Şubat 2021

Hristiyanlıktan önceki İskandinav dini hakkında yapılan araştırmalar İskandinav dininde düşünülenden çok fazla çeşitlilik olduğunu gösterdi. Stockholm Üniversitesinin yaptığı 10 yıllık...

Türk Tarihinde ki İlk Kadın Hakan “İskit Kraliçesi Tomris Hatun”

3 Ekim 2020

3 Ekim 2020

MÖ VIII. yüzyılda tarih sahnesine çıkan ve MS II. yüzyıla kadar hâkimiyetlerini devam ettiren İskitler de doğuda Çin Seddi’nden batıda...

Tanrıçaların Meyvesi Nar

10 Nisan 2021

10 Nisan 2021

Eski çağ insanı doğayı yorumlarken kişileştirme somutlaştırma yoluna gitmiştir. Anlam veremediği yada zihninde şekillendiremediği güçlere insan, hayvan ve nebattan yakıştırmalar...

Özgürlük Sembolü Frig Şapkası’nın Türkiye’den Kolombiya’ya Yolculuğunun Hikayesi

10 Ocak 2021

10 Ocak 2021

Anadolu uygarlıkları içinde önemli bir krallık olan Frigler (Phrygia) modern dünyamızda şapkaları ile ünlüdürler. Frig şapkası, günümüzde özgürlüğün sembolü olarak...

Cinlerin Kralı Şemharuş’un Dağı: Toubkal

14 Ağustos 2022

14 Ağustos 2022

Fas’ta 4167 metrelik yüksekliği ile tüm Kuzey Afrika ve Arap dünyasının en yüksek dağı olan Toubkal, Berberi dilinde “Her Şeyi...

Yaratılış Destanı “Türk Mitolojisi”

12 Ekim 2020

12 Ekim 2020

Türkler dünyanın en eski kültürüne sahip ırklardan biridir. Bu yüzdendir ki kendine ait mitolojik inançlarının olmaması düşünülemez. Mitolojinin en belirleyici...

Yazın gelişi Türklerde Hıdırellez Çinlilerde Yaz Başlangıcı Günü olarak kutlanıyor

7 Mayıs 2023

7 Mayıs 2023

Hıdırellez, Hızır ile İlyas peygamberin çektikleri hasret ateşini söndürdükleri gün olarak bilinir. Hıdırellez 5-6 Mayıs tarihlerinde kutlanır. İki dostun sadece...

İskandinav Tanrısı Odin’de Türk İzleri

4 Aralık 2021

4 Aralık 2021

İskandinav panteonunda tanrıların tanrısı, savaş ve bilgelik tanrısı Odin’de Türk izleri görüldüğüne dair iddialar ele alınıyor. Mitolojide İskandinav dünyasının Zeus’u...

İskandinav Tanrıçası “Frigg” ve Hüzünlü Hayatı

16 Mayıs 2021

16 Mayıs 2021

İskandinav Tanrıçası Frigg, Asgard’ın Kraliçesi ve en güçlü tanrıçasıdır. Evinin adı “bataklıklar salonu” anlamına gelen Fensalir’dir. Babasının adı Fjorgynn ve Tanrı ...

Yorumlar
Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

[mc4wp_form id=”621″]