Hıdırellez, Hızır ile İlyas peygamberin çektikleri hasret ateşini söndürdükleri gün olarak bilinir. Hıdırellez 5-6 Mayıs tarihlerinde kutlanır.
İki dostun sadece yılda bir kez kavuştuğu bugün Türkiye, Azerbaycan ve Orta Asya’nın bazı bölgelerinde bir bayram olarak kutlanır.
Baharın gelişi doğanın yenilenmesi ile ilişkilendirilen bugün de bazı ritüeller gerçekleştirilir.
5 Mayıs gecesi dilekler yazılır gül ağacının dibine ekilir. Seher vakti bu dilekler alınır, suya atılır veya toprağa gömülür.
Saksıya ekilen soğan yapraklarından ikisi eşit boyda kesilir ve bir yaprağa ip bağlanır. İple bağlanan tutulan dileği temsil eder. Seher vakti kalkılır ve iple bağlı olan yaprak uzadıysa dileğin olacağı kabul edilir.
Hane içinde özellikle bakliyatlar açık tutulur ki Hızır geldiğinde eli ile dokunsun ve bereket artsın denir.
Hıdırellez’in uğurlar getirmesini sağlamak için ateşin üzerinden atlanır. Helvalar, yemekler yapılır ve dağıtılır.
Hıdırıllez, Çinlilerde Yaz Başlangıcı olarak kutlanıyor
Türk topluluklarında görülen Hıdırıllez, yaz başlangıcı kutlamalarına Çin kültüründe de rastlanıyor.
Geleneksel Çin takvimine göre Yaz Başlangıcı 6 Mayıs’tır.
Savaşan Devletler Dönemi’nin (MÖ 239) sonunda ortaya çıkmış olan Yaz Başlangıcı gününe Çinliler çok büyük önem veriyorlar.
Buğday ve kanola gibi yaz bitkilerinin hasadı için çok önemli bir zaman olduğundan Zhou Hanedanlığı’nda (M.Ö. 1050-221) Yaz Başlangıcı için bir karşılama ayini düzenleniyordu. Yaz tanrısına saygı göstermek ve iyi bir hasat için dua eden imparator ve yetkililerin elbiseleri, yeşim kolyeler, atlar ve bayraklar da dahil olmak üzere süslemelerin çoğunun kırmızı renkte düzenlendiği söylenir.
İnsanları tartma geleneği. Üç Krallık Dönemi’nden (220-180) gelen bu gelenek bugün Güney Çin’de hala devam ediyor. Bu uygulamanın tartılan insanlara sağlık ve iyi şanslar getireceğine inanılıyor.
Tartılan insanların sıcak yaz aylarında sağlıklı kalacağına; artılmayanların ise hastalığa yakalanacağına inanılıyordu.
Eski Çin’de, insanlar yuvarlak bir yumurtanın mutlu bir yaşamı sembolize ettiğine ve Yaz Başlangıcı gününde yumurta yemenin sağlık için bir dua olduğuna inanıyorlardı.
Eski bir Çin deyişinde “çocukların göğsüne yumurta asmak yaz hastalıklarına yakalanmalarını önleyebilir” denir. Bu deyişten yola çıkan aileler haşlanmış yumurta hazırlar ve çocuklarının göğsüne asarlar.
Okuldayken, çocuklar birbirlerinin yumurtalarını çiftler halinde çarpıştırarak yumurta yarışmaları oynamak için bir araya gelirler ve yumurtası kırılmayan kazanır. (Bu yumurta olayını Türkiye’de bazı köylerde görülen yumurta yuvarlama ile benzetebiliriz. Haşlanmış yumurtalar tepe gibi bir yerden atılır en önce gelen yumurtanın sahibinin dileğinin kabul olacağına inanılır.)
