14 July 2025 Gelecek Geçmişin Ürünüdür

Urartularda Ölü Gömme Gelenekleri: Urne Mezarları

Birçok Anadolu medeniyetinde olduğu gibi Urartularda ölümden sonra yaşama inanan bir toplumdu. Ölüm sonrası inancın ağır bastığı Urartu toplumunda değişik ölü gömme gelenekleri ile karşılaşılmaktadır. Urne mezarları bunlardan biridir.

Urartularda mezar tipleri

Dünya yaşamının ölümle son bulmayacağını düşünen Urartu soyluları kendilerine oda ya da ev şeklinde büyük gösterişli mezarlar yaptırırmışlardır.

Toplu ölü gömülerin görüldüğü yer altı oda mezar tipleri de Urartu topraklarında sıkça görülen mezar yapılarıdır. Yer altı oda mezarlarda da sınıfsal farklılık gözden kaçmamaktadır. Soylular ve zenginler için sert kaya üzerine yapılan mezarların (yer altı oyma) yanında halk için yapılan mezarlar ise yumuşak kayalar oyularak yapılmaktadır.

Urartu toplumunda görülen taş sanduka, küp mezarların yanında urne mezarları da dikkat çekmektedir.

Urne mezarların özellikleri

Urne mezarların, çoğunlukla tunç veya pişmiş topraktan yapıldığı görülmektedir. Kaya mezarları ya da oda mezarlarının duvarlarına açılan nişlere yerleştirildikleri gibi Roma’ da “columbarium” olarak adlandırılan yapıların içine de yerleştirilmektedir.

Urartularda Urne mezarlar

Ayrıca doğal kaya oyukları ve toprağa açılan oyuklara konularak üzerleri taş parçalarıyla kapatılmış örnekler de mevcuttur.

Bu gömme geleneğine ait örnekler Van Kalesi Höyük, Erivan, Iğdır ve Dilkaya’ da ele geçirilmiştir. Urnelerin Urartu’ lar için tipik rengi parlak kırmızıdır. ( Salvini, M. , Urartu Tarihi ve Kültürü, Çeviri: B, Aksoy, İstanbul, 2006.)

Çavuştepe’de bulunan 45 urne incelenerek Urartu ölü gömme adetleri aydınlatılacak

Van’ın Gürpınar ilçesindeki Çavuştepe Kalesi’nde yer alan nekropolde devam eden kazılarda 45 adet urne tipi mezar çıkarıldı. Urneler, Urartu toplumunun ölü gömme uygulamaları hakkında bilgilerimizin artmasına yardımcı olacaktır.

Kazı başkanlığını yapan an Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Rafet Çavuşoğlu, AA muhabirine şu bilgileri verdi. “”Bu yıl kazıların en önemli ayağını urneler oluşturuyor. Urnelerin en önemli özelliği ise cesedin yakıldıktan sonra geri kalmış tüm kemik dokusu ve külleri ile bir çömleğin içine bırakılıp, mezarın yanına gömülmesi. Bu yıl ki kazılarla birlikte şu ana kadar 45 urne tespit etmiş olduk.”

Urnelerin yüzeylerinde ruhun girip, çıktığına inanıldığı delikler bırakılıyor. Foto:  Özkan Bilgin - Anadolu Ajansı
Urnelerin yüzeylerinde ruhun girip, çıktığına inanıldığı delikler bırakılıyor. Foto: Özkan Bilgin – Anadolu Ajansı

“Bu urnelerin yüzeylerinde ruhun girip, çıktığına inanıldığı delikler bırakılmış. Şu an yaptığımız çalışmalarda resmen urne tarlası diyebileceğimiz bir olguyla karşı karşıyayız. Çıkan malzemeden bunların 2 bin 750 yıl önce, Urartu döneminde kullanıldığını rahatlıkla söyleyebiliriz. Urneleri laboratuvar ortamında detaylı bir şekilde inceleyeceğiz. Buradan çıkacak sonuçlar bize önemli bilgiler sunacaktır.”

Banner
Benzer Yazılar

Karakuş Tümülüsü’nün gizemi jeoradarla ortaya çıkarılacak

10 Ekim 2023

10 Ekim 2023

2 bin yıllık Karakuş Tümülüsü’nün gizemini ortaya çıkarmak için jeoradar çalışması başlatıldı. Ankara Üniversitesi’nden Prof. Dr. Yusuf Kaan Kadıoğlu, “Bu çalışmayla...

Karaburun yüzey araştırması, 11.000 yıl öncesine ait avcı-toplayıcı insanların yaşamlarıyla ilgili verileri ortaya çıkardı

24 Ocak 2024

24 Ocak 2024

İzmir’in Karaburun ilçesinde yapılan yüzey araştırmalarında, bölgede 11 bin yıl önce yaşamış göçebe, toplayıcı-avcı gruplara ait arkeolojik kanıtlara rastlandığı açıklandı....

Hitit Ekonomisinde Ticaret Para ve Faiz

9 Ekim 2020

9 Ekim 2020

MÖ. 1650 yılında kurulmuş olan Hitit devleti. Zaman için de güçlenmiş ve eski dünyanın büyük İmparatorluklarından biri olarak tarihteki yerini...

Baraj suları altında kalan Gre Fılla Höyük’te yılan kabartmalı aletler bulundu

10 Mart 2023

10 Mart 2023

Ambar Çayı üzerinde kurulan barajın suları altında kalan Gre Fılla Höyük ve Kendale Hecela höyüklerinde gerçekleştirilen kurtarma kazılarında yılan kabartmalı...

Myrleia-Apemeia Antik Kenti’nin teras duvarları ortaya çıkarıldı

5 Aralık 2022

5 Aralık 2022

Bursa’nın Mudanya ilçesinde yer alan Myrleia-Apemeia Antik Kenti’nde yürütülen kazı çalışmalarında kentin üst villa yapılarına ait teras duvarları ortaya çıkarıldı....

Anadolu’da bir ilk “İmparatorun koruyucusu” unvanını taşıyan lahit bulundu

29 Nisan 2022

29 Nisan 2022

Kocaeli’de Anadolu’da ilk defa “İmparatorun koruyucusu” unvanını taşıyan lahit bulundu. 2017-2019 yılları arasında bir binanın temel inşaatı sırasında arkeolojik maddi...

Hitit Çivi Yazısı Metinleri Yakında Çevrimiçi Olarak Erişilebilir Olacak

17 Ekim 2020

17 Ekim 2020

En eski Anadolu Uygarlıklarından biri olan Hititler günümüzden 3500 yıl önce yaşadılar. Kurdukları büyük İmparatorluklarıyla çevrelerindeki her yeri hatta en...

Knidos Antik Kenti’nde Emevi dönemine ait kitabeler bulundu

4 Nisan 2022

4 Nisan 2022

2016 yılından bu yana devam eden Knidos Antik Kenti kazılarında MS 685-711 yılları arasında bölgede hakimiyet kuran Emevilere ait kitabeler...

Magnesia kazılarında Zeus Tapınağı’nın Giriş Kapısı Ortaya Çıkarılıyor

26 Eylül 2021

26 Eylül 2021

Efsaneye göre Thessalia’dan gelen Magnetler tarafından kurulmuş olan Magnesia Antik Kenti’nde Zeus Tapınağı’nın giriş kapısı ortaya çıkarılmaya başlandı. Aydın ilinin...

Troya’nın Kalbinde Savaşın İzleri: Efsane Gerçek Mi Oluyor?

9 Temmuz 2025

9 Temmuz 2025

Çanakkale’nin Hisarlık Tepesi’nde sürdürülen arkeolojik kazılarda, Troya Savaşı’nın tarihsel temellerine ışık tutabilecek yeni bulgular gün yüzüne çıkıyor. 3.500 yıllık sapan...

Hitit kenti Büklükale’nin, Hurri toplumu ile yakın bağları olduğunu gösteren “önemli keşif”

20 Ekim 2022

20 Ekim 2022

Japon arkeologlar, Büklükale’de Hitit İmparatorluğu’nun ilk yıllarına ait Hurri dini arınma metnini içeren kil tablet parçasını keşfettiler. Araştırmacılara göre keşif,...

Oluz Höyük, Hitit Fırtına Tanrısı Teşup’a adanmış tapınak barındırıyor olabilir

28 Kasım 2022

28 Kasım 2022

Tunç Çağı dönemi Anadolu topraklarında kendilerini Hatti ülkesinin insanları olarak tanıtan, Tunç Çağı Anadolusu’nda en büyük ve güçlü ilk merkezi...

Oluz höyük dinsel kökleri ile şaşırtmaya devam ediyor

15 Şubat 2021

15 Şubat 2021

Amasya Oluz Höyük kazıları devam ediyor. Prof. Dr. Şevket Dönmez başkanlığında yürütülen Oluz Höyük kazıları ile Anadolu dinsel kökler ile...

Solhan Kalesi, Urartu Krallığı’nın aşiret merkezi olabilir mi?

18 Ağustos 2022

18 Ağustos 2022

Urartu Krallığı, günümüz Doğu Anadolu Bölgesi, Kuzeybatı İran, Irak’ın küçük bir bölümü ile kuzeyde Aras Vadisi’ne kadar geniş bir coğrafyada...

Karabük’te Hz. Süleyman’ı tasvir eden 1600 yıllık eşsiz bir kolye keşfedildi

12 Kasım 2024

12 Kasım 2024

Karadeniz’in Zeugması olarak bilinen Hadrianopolis Antik Kenti’nde yapılan arkeolojik kazılarda, yaklaşık 1600 yıllık, Hz. Süleyman’ı tasvir eden eşsiz bir kolye...

Yorumlar
Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

[mc4wp_form id=”621″]