29 September 2023 Gelecek Geçmişin Ürünüdür

Urartularda Ölü Gömme Gelenekleri: Urne Mezarları

Birçok Anadolu medeniyetinde olduğu gibi Urartularda ölümden sonra yaşama inanan bir toplumdu. Ölüm sonrası inancın ağır bastığı Urartu toplumunda değişik ölü gömme gelenekleri ile karşılaşılmaktadır. Urne mezarları bunlardan biridir.

Urartularda mezar tipleri

Dünya yaşamının ölümle son bulmayacağını düşünen Urartu soyluları kendilerine oda ya da ev şeklinde büyük gösterişli mezarlar yaptırırmışlardır.

Toplu ölü gömülerin görüldüğü yer altı oda mezar tipleri de Urartu topraklarında sıkça görülen mezar yapılarıdır. Yer altı oda mezarlarda da sınıfsal farklılık gözden kaçmamaktadır. Soylular ve zenginler için sert kaya üzerine yapılan mezarların (yer altı oyma) yanında halk için yapılan mezarlar ise yumuşak kayalar oyularak yapılmaktadır.

Urartu toplumunda görülen taş sanduka, küp mezarların yanında urne mezarları da dikkat çekmektedir.

Urne mezarların özellikleri

Urne mezarların, çoğunlukla tunç veya pişmiş topraktan yapıldığı görülmektedir. Kaya mezarları ya da oda mezarlarının duvarlarına açılan nişlere yerleştirildikleri gibi Roma’ da “columbarium” olarak adlandırılan yapıların içine de yerleştirilmektedir.

Urartularda Urne mezarlar

Ayrıca doğal kaya oyukları ve toprağa açılan oyuklara konularak üzerleri taş parçalarıyla kapatılmış örnekler de mevcuttur.

Bu gömme geleneğine ait örnekler Van Kalesi Höyük, Erivan, Iğdır ve Dilkaya’ da ele geçirilmiştir. Urnelerin Urartu’ lar için tipik rengi parlak kırmızıdır. ( Salvini, M. , Urartu Tarihi ve Kültürü, Çeviri: B, Aksoy, İstanbul, 2006.)

Çavuştepe’de bulunan 45 urne incelenerek Urartu ölü gömme adetleri aydınlatılacak

Van’ın Gürpınar ilçesindeki Çavuştepe Kalesi’nde yer alan nekropolde devam eden kazılarda 45 adet urne tipi mezar çıkarıldı. Urneler, Urartu toplumunun ölü gömme uygulamaları hakkında bilgilerimizin artmasına yardımcı olacaktır.

Kazı başkanlığını yapan an Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Rafet Çavuşoğlu, AA muhabirine şu bilgileri verdi. “”Bu yıl kazıların en önemli ayağını urneler oluşturuyor. Urnelerin en önemli özelliği ise cesedin yakıldıktan sonra geri kalmış tüm kemik dokusu ve külleri ile bir çömleğin içine bırakılıp, mezarın yanına gömülmesi. Bu yıl ki kazılarla birlikte şu ana kadar 45 urne tespit etmiş olduk.”

Urnelerin yüzeylerinde ruhun girip, çıktığına inanıldığı delikler bırakılıyor. Foto:  Özkan Bilgin - Anadolu Ajansı
Urnelerin yüzeylerinde ruhun girip, çıktığına inanıldığı delikler bırakılıyor. Foto: Özkan Bilgin – Anadolu Ajansı

“Bu urnelerin yüzeylerinde ruhun girip, çıktığına inanıldığı delikler bırakılmış. Şu an yaptığımız çalışmalarda resmen urne tarlası diyebileceğimiz bir olguyla karşı karşıyayız. Çıkan malzemeden bunların 2 bin 750 yıl önce, Urartu döneminde kullanıldığını rahatlıkla söyleyebiliriz. Urneleri laboratuvar ortamında detaylı bir şekilde inceleyeceğiz. Buradan çıkacak sonuçlar bize önemli bilgiler sunacaktır.”

Banner
Benzer Yazılar

Çorum’da Köktürk dönemi kurganlarına benzeyen yapılarla karşılaşıldı

17 Kasım 2022

17 Kasım 2022

Çorum’da Köktürk dönemi kurganlarına benzeyen birçok salur damgalı mezar yapıları ile karşılaşıldı. 1071 öncesi toplu mezar ve kurgan yapılarına Çorum’un...

Dülük Antik Kenti’ndeki son kazılar farklı dinlerin tarihine ışık tutacak

11 Ekim 2021

11 Ekim 2021

Dünyanın en eski 25 yerleşim yerinden biri olan Dülük Antik Kenti, farklı dinlerin tarihine ışık tutacağı düşünülüyor. Gaziantep merkezden 10...

Dünyanın en eski yerleşim yerlerinden biri olan Harran’da bilinen ilk medreselerden biri açığa çıkarılıyor

21 Kasım 2021

21 Kasım 2021

Şanlıurfa ilinde bulunan Harran, dünyada bilinen en eski yerleşim yerlerden birisidir. Birçok kültürel katmana ev sahipliği yapan Harran ören yerinde...

Dr. Dercksen, “Asurca yazılı çivi yazılı kil tablette kurutulmuş et, karides ve balık gibi yiyeceklerin adına rastlandı.”

11 Ağustos 2022

11 Ağustos 2022

Anadolu’da yazılı tarihin başlangıç noktası Kültepe/Kaniş (Kanesh) Karum Höyüğü arkeolojik kazılarında ortaya çıkarılan Asurca yazılı çivi yazılı kil tabletler, M....

Aizanoi Antik Kenti’nde Zeus Tapınağı’nın Girişi Bulundu

31 Temmuz 2021

31 Temmuz 2021

Kütahya’nın Çavdarhisar bölgesinde yer alan Aizanoi Antik Kenti’ndeki Zeus Tapınağı Kutsal Alanı’nın anıtsal giriş kapısı geçtiğimiz günlerde yapılan kazılarda ortaya...

Karakuş Tümülüsü’nde Kommagene Kraliçe Mezarları Bulundu

22 Eylül 2021

22 Eylül 2021

Adıyaman Karakuş Tümülüsü ‘nde, Kommagene Kralı II. Mithritades’in (M.Ö 36-21 ) annesi İsias, kız kardeşi Antiokhis ve Antiokhis’in kızı Aka...

Kremasyon ölü gömme ritüeli ve Anadolu’da görüldüğü yerler

16 Mart 2022

16 Mart 2022

Duygusal evrim, yerleşik kültüre geçen toplumlarda öbür dünya bilincini oluşturmaya başladı. Bu bilinç, ölü gömme ritüellerinin oluşmasını ve çeşitlenmesini sağladı....

Atalar Şehri Ahlat Mezar Taşları

16 Kasım 2020

16 Kasım 2020

Bitlis’in Nemrut ve Süphan dağlarıyla çevrili Van Gölü kıyısındaki naif bir ilçesi olan Ahlat, Türklerin Anadolu’ya giriş kapısıdır desek abartmamış...

Hititler de Büyü Ritüelleri “Ak Büyü ve Kara Büyü”

20 Ekim 2020

20 Ekim 2020

Eski kültürlerden bizlere miras bir sürü farklı gelenek görenek iyi yada kötü inanç kökleri kalmıştır. Bunlar dolaylı yada direk olarak...

Euromos Antik Kentine Ait Zeus Tapınağı Eski İhtişamına Kavuşuyor

18 Mart 2021

18 Mart 2021

Muğla iline bağlı Selimiye’nin 4 km güneydoğusunda bulunan antik şehrin Milasa olan uzaklığı 12 kilometredir. Euromos antik kenti, oldukça iyi...

Antik Çağ insanın beslenmesinde zengin fakir ayrımı dikkat çekiyor

25 Kasım 2021

25 Kasım 2021

Yerleşik hayata geçilmesi ile birlikte görülmeye başlayan yönetici, elit yapı, mülkiyet sahipliliği, kaynakların adaletsiz kazanımı ve dağılımından doğan varsıllığın yoksul...

Cami Avlusunda Roma Dönemi Mozaiği Bulundu

20 Mayıs 2021

20 Mayıs 2021

Osmanlı dönemine ait Tekeli Mehmet Paşa Camii avlusunda Roma dönemine ait geometrik motiflerden oluşan mozaik ortaya çıkarıldı. Avluda yapılan kazılarda...

Alinda Antik Kenti’nde 7000 yıllık mağara resimleri keşfedildi

18 Aralık 2021

18 Aralık 2021

Aydın’ın Karpuzlu ilçesinde yer alan Alinda Antik Kenti’nin çevresinde yürütülen yüzey araştırmasında bir mağarada 7000 yıllık mağara resimleri keşfedildi. Alinda...

Haçlı Ordusunun Korkulu Rüyası I. Kılıçaslan

13 Ocak 2021

13 Ocak 2021

Anadolu Selçuklu devletinin kurucusu Süleyman Şah’ın en büyük oğlu olarak Gence’de dünyaya gelmiştir. Babasıyla birlikte geldiği Anadolu’da fetihlere katılmış ve...

Geleneksel düşünceye meydan okuyan antik yerleşimler “Karahantepe ve Taş Tepeler”

5 Aralık 2021

5 Aralık 2021

İnsanlık tarihinin 12 bin yıl öncesine ışık tutan ve arkeoloji dünyasının en büyük keşiflerinden biri olarak kabul edilen Şanlıurfa’daki Göbeklitepe’nin...

Yorumlar
Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

[mc4wp_form id=”621″]