2 December 2023 Gelecek Geçmişin Ürünüdür

Kraliyetler Arası İlk Resmi Boşanma Davası

Tunç Çağı döneminde yaşanan ve çivi yazılı tabletlere kaydedilen kraliyetler arası ilk resmi boşanma Ugarit kralı ve kraliçesi arasında yaşanmıştır.

Ugarit kralı II. Ammistamru ile tabletlerde ismi verilmeyen Amurrulu Prenses arasında evlilik birlikteliğini noktaladıkları boşanma davası dönemin tarihi skandalı olarak da görülmektedir.

Ugarit Kralı II. Ammistamru’nun Karısı Büyük Hanımın Kızı

Tunç çağı döneminde başta Hititler olmak üzere bazı krallıklar, evlilik yolu ile diplomatik bağ kurma yoluna gitmişlerdir. Hitit İmparatoru I. Suppiluliuma, bu tarz diplomatik evlilikleri çoğunlukla tercih eden bir yönetici idi. Bu tarz evlilikler ile prensesler pasif de olsa devlet yönetimlerinde önemli rol alıyorlardı.

Bu diplomatik evliliklerinden birisi de Ugarit Kralı Ammistamru’nun Amurru kralı Bentesina’nın kızı ile yaptığı evliliktir. Prensesin adı tam olarak kaynaklarda geçmemektedir. Bazı kaynaklarda Amurru Kralı Bentesina’nın kızı bazı kaynaklarda marat rabitu (Büyük Hanımın Kızı) olarak geçmektedir.

İsmi verilmeyen Amurru prensesinin soy bağlantısı neydi?

Çivi yazılı bazı belgelere göre; Amurrulu prenses Amurru Kralı Bentesina’nın kızı idi. Bentesina, Hattusa’da sürgün hayatı yaşamış ve sonra ülkesine kral olarak geri dönmüştü. Bu arada III. Hattusili’nin kızı Gassulawiya ile evlenmiştir. Ancak, Bentesina’nın ülkesinde bir karısı daha vardır. Fakat bu ilk eş kaynaklarda fazla geçmeyen bir kimliktir.

Çoğunlukla Gassulawiya Büyük Hanım (DUMU. SAL. GAL.) olarak geçmektedir. Dolayısıyla Ammistamru’nun evlendiği prenses Bentesina ile Gassulawiya’nın kızlarıdır. Prenses ayrıca bakıldığında Hitit Büyük Kralı III. Hattusili’nin torunu ve onun yerine geçen IV. Tudhalliya’nın yeğeni olduğu görülmektedir.

Ammistamru ile Büyük Hanımın Kızı Niçin Boşandı?

Tarihin bilinen ilk kraliyet boşanma davasının taraflarının neden ayrıldıkları boşanmaya götüren sorunlar tam olarak bilinmemektedir. Bilinen tek şey skandallara yol açan Büyük Hanımın Kızı’nın ülkesine kaçmasıdır. Skandal olay sonrasında başlayan boşanma süreci Hitit mahkemelerinde bile görülen bir dava olmuştur.

Ammistamru tarafından ölümle cezalandırılan prenses, kendi ve efradının güvenliğinden şüphe duyunca kendine ait mülkler, çeyiz ve düğün hediyelerini de yanına alarak Amurru Kralı abisi Sausgamuwa’nın yanına gitmiştir.

Hitit Büyük Kralı IV. Tudhalliya’nın II. Ammistamru’nun boşanma davası ile ilgili fermanında şu bilgiler yer almaktadır

RS. 17.159

1-2 Hatti Ülkesi Kralı Büyük Kral Majestem Tudhaliya’nın huzurunda

3-4 Ugarit Kralı Ammistamru

5-7 Amurru ülkesi Kralı Bentesina’nın kızını eş alarak aldı. (Daha sonra) o kadın Ammistamru’ya sıkıntı vermeye başladı.

8 Ugarit Kralı Ammistamru

9 (Bu sebepten dolayı) Bentesina’nın kızını hemen boşadı.

Bir sıkıntıdan dolayı boşadığını söyleyen Ammistamru bu sıkıntının ne olduğunu belirtmemiştir. Fakat, Ammistamru’nun Ugarit Kralı Sausgamuwa ile boşanma davası hakkında yaptığı anlaşma metninde bu sıkıntının büyük bir günah olduğuna dair üstü kapalı bir şekilde bahsedilmektedir. Ugarit prensesinin büyük günahı zina ya da ihanet olarak düşünülebilir.

RS 17.372A+360A

1-2 Bugünden itibaren Amurru Kralı Bentesina’nın oğlu Amurru Kralı Sausgamuwa

3- Büyük Hanımın Kızını yetiştirdi ve O’nu

4-5 Ugarit Kralı Niqmepa’nın oğlu Ammistamru’nun ellerinin arasına bıraktı (evlendirdi.)

6- Ve O şöyle söyledi: “O kadın

7 Sana büyük bir hata yaptı

8- Ve ben ne zamana kadar

9-10 Senin hanımını korumaya devam edeceğim?

11-12 Sana karşı hata yapan Büyük Hanımın kızı buradadır.

Boşanma davası diplomatik krize yol açıyor

II. Ammistamru, Büyük Hanımın Kızı’nı kendi ülkesinde cezalandırmak için Amurru Kralı Sausgamuwa’dan ister. Ancak bu talebi Sausgamuwa reddeder. Fakat, Sausgamuwa uzlaşmacı politika izlenmiş bunun neticesinde Ammistamru yüklü bir tazminat ödemiştir.

Daha sonra Büyük Hanımın Kızı ortadan kaybolunca krallar arasında sert dilli bir çatışma ortamı oluşur. Savaşa sürüklenen iki kral arasına Hitit Kralı IV. Tudhaliya girer ve boşanma davasının nihai kararını veren fermanı yayınlayarak bu süreci noktalar.

Kraliyetler Arası İlk Resmi Boşanma Davası adlı yazımızda İlknur Taş’ın “Ugarit Kralı Ammistamru ile Amurrulu Prenses arasındaki boşanma davası ve diplomatik ve hukusal sonuçları” adlı makalesinden yararlanılmıştır.

Banner
Benzer Yazılar

Hilar Mağaraları ve Çayönü Kazı Çalışmaları Başlıyor

13 Nisan 2021

13 Nisan 2021

Diyarbakır Ergani ilçesi’nde 12 bin yıllık geçmişe sahip Hilar Mağaraları ve Çayönü arkeolojik alanında kazı çalışmaları başlıyor. Yerleşik hayatın ilk...

71 yıl aradan sonra Yazılıkaya/Midas Kale arkeolojik kazıları yeniden başlıyor

21 Temmuz 2022

21 Temmuz 2022

Anadolu medeniyetlerinden Friglerin önemli yerleşim alanı Yazılıkaya/Midas Kale’de 71 yıl aradan sonra yeniden arkeolojik kazı çalışmaları başlıyor. Anadolu Üniversitesi öncülüğünde...

Aizanoi Antik Kenti’nde 651 Adet Roma Sikkesi Bulundu

27 Ocak 2021

27 Ocak 2021

Aizanoi Antik Kenti’nde yapılan kazılar neticesinde Roma dönemine tarihlendirilen 651 adet sikke bir testi içinde bulundu. Bilindiği üzere Aizanoi Antik...

Gökçeseki kazıları Philadelphia Antik Kenti hakkında bilgilerimizi artıracak

14 Mayıs 2022

14 Mayıs 2022

Anadolu Roma ve Bizans tarihinin önemli taşlarından birisi olan Gökçeseki Örenyeri’nde (Philadelphia Antik Kenti) ara verilen kazılara geçen yıl tekrar...

5 bin 600 yıllık elit evlerin çıkarıldığı Arslantepe Höyük kazıları başlıyor

9 Ağustos 2022

9 Ağustos 2022

UNESCO Dünya Miras Listesi’nde yer alan Arslantepe Höyük, 2022 kazı sezonuna başlıyor. Geçtiğimiz kazılarda M. Ö. 3600 yıllarına ait elit...

Perre Antik Kenti’nde 1000 Yıllık Mezar Bulundu!

1 Temmuz 2021

1 Temmuz 2021

Kommagene Kralığı’nın en önemli kentlerinden birisi olan Perre Antik Kenti’nde kazı çalışmaları devam ediyor. Kazı çalışmalarını inceleyen Adıyaman Müze Müdürü...

Lagina Hekate Kutsal Alanı’nda Bulunan Sütunlar Yeniden Yükseliyor

19 Şubat 2021

19 Şubat 2021

Lagina Hekate Kutsal Alanı Muğla’nın Yatağan ilçesinde bulunmaktadır. Leyne ismiyle anılan yörede Karialılara ait önemli bir kutsal alandır. Ünü günümüze...

Artvin Demirkapı/Arılı kaya resimleri Tunç Çağı Dönemi göçerleri hakkında bilgi veriyor

12 Aralık 2021

12 Aralık 2021

Kaya resimleri bizlere dönemin göçer topluluklarının sosyo-kültürel yapısı, dini inanç ve ritüelleri, düşün dünyası ve içinde bulunduğu doğası hakkında eşsiz...

Karacahisar Kalesi’nde Orhan Bey’in kendi adına bastırdığı sikke bulundu

14 Eylül 2022

14 Eylül 2022

Ertuğrul Gazi’nin ölümünden sonra beyliğin başına geçen Osman Bey’in ilk fethettiği Bizans Kalesi olan Karacahisar’da oğlu Orhan Bey’in kendine adına...

Zernaki Tepe “kırlangıç sistemi” ile depreme dayanıklı hale getirilmiş

19 Ekim 2021

19 Ekim 2021

Van’ın Erçiş ilçesinde, Anadolu’nun eski ızgara plan denilen düzenli yerleşim yerlerinden birisi olan Zernaki Tepe kentinin duvarlarının “kırlangıç sistemi” ile...

Anadolu’da Türk İzleri 4.000 Yıllık Bir Geçmişe Sahip Olabilir

6 Haziran 2021

6 Haziran 2021

İnsan doğduğu Afrika’dan büyük olasılıkla değişen iklim ve beraberinde gelen yiyecek, içecek ve barınma sorunları nedeniyle göç etmeye başladı. Afrika...

Dünyanın İlk Kilisesi Aya Elena (Aya Elenia) Olabilir mi?

24 Şubat 2021

24 Şubat 2021

Dünyanın ilk kilisesi Antakya’da Aziz Petrus Kilisesi olarak bilinir. Ancak Anadolu tarihçisi, yazar ve Türkolog Ali Canip Olgunlu’ya göre; Dünya’nın...

Domuztepe Höyüğü kazılarında 7 bin 600 yıllık damga mühür ortaya çıkarıldı

12 Ekim 2022

12 Ekim 2022

Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Halil Tekin başkanlığında devam eden Domuztepe Höyüğü kazılarında 7 bin...

Dara Antik Kenti’nde daha önce görülmeyen ampulla bulundu

11 Ocak 2022

11 Ocak 2022

Ampulla, antik dönemlerde Hristiyan hacıların kutsal merkezleri ziyaretleri sırasında oradan getirdikleri koku kaplarına verilen genel isimdir. Birçok antik dönem kent...

Brüksel metro hattındaki çalışmalar ikinci şehir duvarının kalıntılarını ortaya çıkardı

19 Nisan 2023

19 Nisan 2023

Belçika’nın başkenti Brüksel’deki yeni metro hattı-3 inşaat çalışmaları, ikinci sur duvarının bir kısmını ve yarım daire biçimli kulelerinden birini ortaya...

Yorumlar
Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

[mc4wp_form id=”621″]