29 March 2023 Gelecek Geçmişin Ürünüdür

Kraliyetler Arası İlk Resmi Boşanma Davası

Tunç Çağı döneminde yaşanan ve çivi yazılı tabletlere kaydedilen kraliyetler arası ilk resmi boşanma Ugarit kralı ve kraliçesi arasında yaşanmıştır.

Ugarit kralı II. Ammistamru ile tabletlerde ismi verilmeyen Amurrulu Prenses arasında evlilik birlikteliğini noktaladıkları boşanma davası dönemin tarihi skandalı olarak da görülmektedir.

Ugarit Kralı II. Ammistamru’nun Karısı Büyük Hanımın Kızı

Tunç çağı döneminde başta Hititler olmak üzere bazı krallıklar, evlilik yolu ile diplomatik bağ kurma yoluna gitmişlerdir. Hitit İmparatoru I. Suppiluliuma, bu tarz diplomatik evlilikleri çoğunlukla tercih eden bir yönetici idi. Bu tarz evlilikler ile prensesler pasif de olsa devlet yönetimlerinde önemli rol alıyorlardı.

Bu diplomatik evliliklerinden birisi de Ugarit Kralı Ammistamru’nun Amurru kralı Bentesina’nın kızı ile yaptığı evliliktir. Prensesin adı tam olarak kaynaklarda geçmemektedir. Bazı kaynaklarda Amurru Kralı Bentesina’nın kızı bazı kaynaklarda marat rabitu (Büyük Hanımın Kızı) olarak geçmektedir.

İsmi verilmeyen Amurru prensesinin soy bağlantısı neydi?

Çivi yazılı bazı belgelere göre; Amurrulu prenses Amurru Kralı Bentesina’nın kızı idi. Bentesina, Hattusa’da sürgün hayatı yaşamış ve sonra ülkesine kral olarak geri dönmüştü. Bu arada III. Hattusili’nin kızı Gassulawiya ile evlenmiştir. Ancak, Bentesina’nın ülkesinde bir karısı daha vardır. Fakat bu ilk eş kaynaklarda fazla geçmeyen bir kimliktir.

Çoğunlukla Gassulawiya Büyük Hanım (DUMU. SAL. GAL.) olarak geçmektedir. Dolayısıyla Ammistamru’nun evlendiği prenses Bentesina ile Gassulawiya’nın kızlarıdır. Prenses ayrıca bakıldığında Hitit Büyük Kralı III. Hattusili’nin torunu ve onun yerine geçen IV. Tudhalliya’nın yeğeni olduğu görülmektedir.

Ammistamru ile Büyük Hanımın Kızı Niçin Boşandı?

Tarihin bilinen ilk kraliyet boşanma davasının taraflarının neden ayrıldıkları boşanmaya götüren sorunlar tam olarak bilinmemektedir. Bilinen tek şey skandallara yol açan Büyük Hanımın Kızı’nın ülkesine kaçmasıdır. Skandal olay sonrasında başlayan boşanma süreci Hitit mahkemelerinde bile görülen bir dava olmuştur.

Ammistamru tarafından ölümle cezalandırılan prenses, kendi ve efradının güvenliğinden şüphe duyunca kendine ait mülkler, çeyiz ve düğün hediyelerini de yanına alarak Amurru Kralı abisi Sausgamuwa’nın yanına gitmiştir.

Hitit Büyük Kralı IV. Tudhalliya’nın II. Ammistamru’nun boşanma davası ile ilgili fermanında şu bilgiler yer almaktadır

RS. 17.159

1-2 Hatti Ülkesi Kralı Büyük Kral Majestem Tudhaliya’nın huzurunda

3-4 Ugarit Kralı Ammistamru

5-7 Amurru ülkesi Kralı Bentesina’nın kızını eş alarak aldı. (Daha sonra) o kadın Ammistamru’ya sıkıntı vermeye başladı.

8 Ugarit Kralı Ammistamru

9 (Bu sebepten dolayı) Bentesina’nın kızını hemen boşadı.

Bir sıkıntıdan dolayı boşadığını söyleyen Ammistamru bu sıkıntının ne olduğunu belirtmemiştir. Fakat, Ammistamru’nun Ugarit Kralı Sausgamuwa ile boşanma davası hakkında yaptığı anlaşma metninde bu sıkıntının büyük bir günah olduğuna dair üstü kapalı bir şekilde bahsedilmektedir. Ugarit prensesinin büyük günahı zina ya da ihanet olarak düşünülebilir.

RS 17.372A+360A

1-2 Bugünden itibaren Amurru Kralı Bentesina’nın oğlu Amurru Kralı Sausgamuwa

3- Büyük Hanımın Kızını yetiştirdi ve O’nu

4-5 Ugarit Kralı Niqmepa’nın oğlu Ammistamru’nun ellerinin arasına bıraktı (evlendirdi.)

6- Ve O şöyle söyledi: “O kadın

7 Sana büyük bir hata yaptı

8- Ve ben ne zamana kadar

9-10 Senin hanımını korumaya devam edeceğim?

11-12 Sana karşı hata yapan Büyük Hanımın kızı buradadır.

Boşanma davası diplomatik krize yol açıyor

II. Ammistamru, Büyük Hanımın Kızı’nı kendi ülkesinde cezalandırmak için Amurru Kralı Sausgamuwa’dan ister. Ancak bu talebi Sausgamuwa reddeder. Fakat, Sausgamuwa uzlaşmacı politika izlenmiş bunun neticesinde Ammistamru yüklü bir tazminat ödemiştir.

Daha sonra Büyük Hanımın Kızı ortadan kaybolunca krallar arasında sert dilli bir çatışma ortamı oluşur. Savaşa sürüklenen iki kral arasına Hitit Kralı IV. Tudhaliya girer ve boşanma davasının nihai kararını veren fermanı yayınlayarak bu süreci noktalar.

Kraliyetler Arası İlk Resmi Boşanma Davası adlı yazımızda İlknur Taş’ın “Ugarit Kralı Ammistamru ile Amurrulu Prenses arasındaki boşanma davası ve diplomatik ve hukusal sonuçları” adlı makalesinden yararlanılmıştır.

Banner
Benzer Yazılar

Arkeolog Mehmet Ali Polat, “Kabataş Kazılarında Antik Limana Ulaşacağız”

11 Nisan 2021

11 Nisan 2021

İstanbul Arkeoloji Müzeleri Müdürlüğü başkanlığında bir yıl önce başlayan Kabataş kazılarında yeni bulgulara ulaşıldı. Arkeolog Mehmet Ali Polat, “Kabataş kazılarında...

Köpekleri tarafından öldürülen Akteon’un mitolojik hikâyesinin resmedildiği mermer blok bulundu

6 Ağustos 2022

6 Ağustos 2022

Düzce Belediyesi’nin destekleri ile devam eden Prusias ad Hypium Antik Kenti kazı çalışmalarında, köpekleri tarafından öldürülen Akteon’un mitolojik hikâyesinin resmedildiği...

İstanbul Kara Surları Restore Ediliyor

25 Şubat 2021

25 Şubat 2021

İstanbul Kara Surları (Konstantinopolis Surları) Doğu Roma Dönemi’nde hendek, dış sur, iç sur olmak üzere 3 bölümde inşa edilmiş UNESCO...

Taş Tepeler’in 10.000 yıllık Neolitik Akropolü “Harbetsuvan Tepe”

22 Mayıs 2022

22 Mayıs 2022

Harbetsuvan Tepesi, antik Yunan şehirlerinin yakınındaki tepelere kurulmuş akropollere benzemektedir. Harbetsuvan, deniz seviyesinden yaklaşık 714 m yükseklikte, Tek Tek Dağları...

Herakles’in 12 görevinin tek bir panoda sergilendiği taban mozaiği ortaya çıkarıldı

25 Temmuz 2022

25 Temmuz 2022

Mitolojide Miken Kralı Eurystheus’un yarı tanrı Herakles’e verdiği ünlü 12 görevin tek bir panoda sergilendiği eşsiz bir taban mozaiği ortaya...

Tepecik Höyük kazılarında seramik fırını ortaya çıkarıldı

23 Ağustos 2021

23 Ağustos 2021

Kalkolitik Çağ’dan Roma dönemine uzanan kültür katmanlarına ev sahipliği yapan Tepecik Höyük kazılarında 3.500 yıllık seramik fırın ortaya çıkarıldı. Aydın...

Yumuktepe Höyük’te ortaya çıkarılan 4500 yıllık yapıda tören yemekleri servis edilmiş olabilir.

3 Kasım 2021

3 Kasım 2021

Mersin’de yer alan Yumuktepe Höyük’te gerçekleştirilen 2021 kazılarında çok sayıda çömlek ve yemek fosillerinin bulunduğu 4500 yıllık bir yapı ortaya...

Perre kazılarında medusa başlıklı askeri madalya ortaya çıkarıldı

5 Ekim 2022

5 Ekim 2022

Adıyaman’da bulunan Perre Antik Kenti’nde devam eden kazılarda medusa başlıklı askeri madalya ortaya çıkarıldı. 20 yıldan bu yana devam eden...

Yeminler Altında Yaşamaya Zorlanan Kral Madduwatta

19 Nisan 2021

19 Nisan 2021

M.Ö. 1700 yılları Anadolu’da Hatti Ülkesi dış güçlerin saldırıları ve iç çekişmeler neticesinde yıkılmak üzere… Bu zaman diliminde irili ufaklı...

Çorum’daki ilk yerleşik hayat izlerine ait buluntular keşfedildi

22 Ocak 2023

22 Ocak 2023

Çorum’da 8 bin 500 yıl öncesine ait ilk yerleşik hayat izlerine ait buluntular keşfedildi. Hitit Üniversitesi Arkeoloji Bölümünce iki yıldır...

5 bin yıl önce yemeği tabakta bırakıp kaçmalarının sebebi neydi?

4 Ekim 2022

4 Ekim 2022

Öyle arkeolojik buluntular vardır ki; elinize aldığınızda doğal felaket ya da düşman saldırısı sırasında insanların yaşadığı korkuyu, paniği, dehşet duygularını...

Demir Çağı dönemi at figürü Hasankeyf Kalesi kazılarında ortaya çıkarıldı

11 Aralık 2021

11 Aralık 2021

Dünyanın en eski yerleşim yerlerinden biri olan Batman’ın Hasankeyf ilçesinde yürütülen Hasankeyf Kalesi kazı çalışmalarında MÖ 600 yıllarına tarihlendirilen at...

İznik Gölü’ndeki batık bazilikada Aziz Nikolas (Noel Baba) figürlü kolye ucu ortaya çıkarıldı

6 Ekim 2022

6 Ekim 2022

İznik Gölü’nde 1.5 metre derinlikte kalıntıları bulunan bazilikada başlatılan su altı arkeolojik kazı çalışmalarında Aziz Nikolas (Noel Baba) figürlü kolye...

Ayazini Mağaraları Turistlerin Yeni Gözdesi Olmaya Aday

11 Mart 2021

11 Mart 2021

Ayazini mağaraları, artan potansiyeli ile Peribacalarına rakip olmaya hazırlanıyor. Frig Vadisi içerisinde bulunan Ayazini mağaraları son dönemlerde turistlerinde oldukça ilgisini çekiyor....

Kültepe’de 4 Bin Yıllık Aslan Çene Kemiği Ortaya Çıkarıldı

14 Eylül 2021

14 Eylül 2021

Anadolu yazılı tarihinin başlangıç noktası Kültepe’de kazı çalışmaları devam ediyor. Kazılarda 4 bin yıllık aslan çene kemiği ortaya çıkarıldı. Kültepe...

Yorumlar
Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

[mc4wp_form id=”621″]