29 March 2023 Gelecek Geçmişin Ürünüdür

Arkeologlar, Alfabenin Kayıp Halkasını Buldular

Yazı, uygarlık tarihinin başlangıcı olarak kabul edilir. Ekonomik hayatın bir sonucu olarak ortaya çıkan yazı, Mezopotamya halklarından Sümerliler tarafından bulunmuş ve geliştirilmiştir. Çivi yazısı sistemi ile başlayan Mısırlıların kullandığı piktografik (hiyeroglif) ile devam eden yazının evrim halkasına M.Ö. Sina yarımadasında Sami ırklar tarafından bulunan ve geliştirilen alfabe eklenmiştir. Alfabe, Levant bölgesinde yaşayan Fenikeliler tarafından geliştirilerek modern alfabeye dönüşmüştür.

Alfabenin evrimi
Alfabenin gelişimini gösteren tablo

Sina yarımadasında ortaya çıkan alfabe yazı sistemine dair bilinen en eski örnek arkeologlar tarafından M. Ö.  1450 yıllarına tarihlenen bir çömlek parçası üzerindeki yazıt – alfabenin tarihteki bilinen ilk örneği olarak değerlendiriliyor.

Sina yarımadasından M.Ö. 1850 yıllarında görülen alfabe M. Ö. 1300 yıllarında Levant’ta yayılmış ancak bu ara zaman diliminde bir örnek ele geçmemiş ve bu durumda soru işareti bırakmıştı. Ele geçen bu çömlek parçası ile alfabenin evrimindeki ara halka bulunmuş oldu.

Höflmayer, “Bu parça, İsrail’de bulunan erken alfabetik yazının en eski örneklerinden biridir”

Alfabe yazı sisteminin en eski örneğini gösteren çanak çömlek parçasının uzunluğu 4 cm’nin biraz altındadır. Kıbrıs kasesinin kenarının bir parçası gibi görünmektedir.

İç yüzey, çapraz olarak yazılmış bir avuç harf korunarak koyu mürekkeple yazılmıştır, dış yüzey ise koyu açısal bir desene sahiptir.

Uzmanlara göre, mektupların çoğu, yüzlerce yıl önce kullanılmakta olan Mısır hiyerogliflerine benziyor. Parçadaki harflerin de bu eski Mısır hiyerogliflerine dayandığını söylüyorlar.

Parçalanmış doğası çeviriyi zorlaştırsa da, araştırmacılar bunun ‘köle’ – belki birinin adının bir parçası – ve ‘nektar’ veya ‘bal’ yazdığını öne sürüyorlar.

Yazıtın anlamı bilinmemekle birlikte, alfabenin tarihini anlamada hala ‘dramatik bir etkiye’ sahiptir.

Avusturya Bilimler Akademisi’nden ve araştırmanın baş yazarı Dr.Felix Höflmayer, “Bu parça, İsrail’de bulunan erken alfabetik yazının en eski örneklerinden biridir. Sadece varlığı, Yakın Doğu’daki erken alfabenin ortaya çıkışını ve çoğalmasını yeniden düşünmemize neden oluyor” dedi.

Geç Bronz Çağı alfabetik yazıt içeren çanak çömlek parçası
Geç Bronz Çağı alfabetik yazıt içeren çanak çömlek parçası

Alfabe örneğini gösteren parça 2018 yılında bulunmuştu.

Araştırmacılar, daha önce MÖ 1800 civarında Sina’da (Mısır’da bir yarımada) gelişen alfabenin kanıtlarını bulmuşlardı, daha sonra MÖ 1300 civarında Levant’a (Batı Asya’nın Doğu Akdeniz bölgesi) yayıldı. Oradan Akdeniz’e yayılmaya başladı ve sonunda Yunan ve Latin alfabelerine dönüştü.

Bununla birlikte, alfabenin Sina yarımadasında ortaya çıkışı ile Levant’a gelişi arasındaki kanıt eksikti. Dr Höflmayer, ‘Erken alfabenin güney Levant’a yayılması genellikle MÖ 14. veya 13. yüzyıla tarihleniyordu ve o dönemde Mısır hakimiyetinin bir yan ürünü olarak görülüyordu’ dedi.

Radyokarbon tarihleme teknikleriyle incelenen bu parça, daha önce tanıtılan ilk alfabenin ortaya çıktığını ortaya koyuyor. Bulgu, alfabenin daha önce düşünüldüğü gibi Levant’a tanıtılmadığını gösteriyor.

Alfabenin ilk örneğinin olduğu çanak çömleğin bulunduğu yer Levant bölgesi
Alfabe, MÖ 1800 civarında Sina’da (Mısır’da bir yarımada) gelişen alfabenin kanıtlarını bulmuşlardı, daha sonra MÖ 1300 civarında Levant’a (Batı Asya’nın Doğu Akdeniz bölgesi) yayıldı.

Tel Lachish’de 1970’ler ve 1980’ler boyunca kazılar yapılmasına rağmen, 2017’de radyokarbon tarihleme yardımıyla ‘Orta ve Geç Tunç Çağı katmanlarının anlaşılmasını derinleştirmek’ için yenilenmiştir .

Parça, 2018 yılında, günümüz İsrail’in Shephelah bölgesindeki Tel Lachish bölgesinde Avusturyalı bir arkeoloji ekibi tarafından bulundu, ancak araştırmacılar keşiflerini Antiquity dergisinde daha yeni bildirdiler.

Alfabenin gelişim süreci
Mısır’da ortaya çıkan alfabe Fenikelilere gelene kadar değişiklik göstermiş ve modern alfabe Fenikeliler tarafından geliştirilmiştir.

Alfabenin kimler tarafından bulunduğu tam bilinmiyor.

Erken alfabetik yazının, Kenanlılar olarak adlandırılan, Sami dili konuşan, Batı Asya nüfusunun üyeleri tarafından geliştirildiği varsayılır.

Bu insanlar, Sina Yarımadası’ndaki Serabit el-Khadim çevresindeki Mısır madencilik operasyonlarında yer aldılar.

En eski alfabenin oyulduğu eserler, 1905 yılında Mısır bilimciler Flinders ve Hilda Petrie tarafından Serabit el-Khadim platosundaki Hathor tapınağının çevresinde keşfedildi.

Kaynak: dailymail.co.uk

Banner
Benzer Yazılar

Örümcek Tanrısının 3.200 Yıllık Resmi Belgelendi

25 Mart 2021

25 Mart 2021

Eskiçağ insanı tanrıları hayvan biçimli olarak tasvir ediyordu. Hayvan biçimi verilerek tasvir edilen tanrılara literatürde zoomorfik tanrı tanımlaması yapılmaktadır. Bu...

Unutulmuş Bir İmparatorluğun Başkenti “Karakurum”

14 Ocak 2021

14 Ocak 2021

Karakurum şimdilerde sadece bir sit alanı olsa da bir zamanlar Dünya’yı kasıp kavuran Moğolların başkentiydi. Karakurum bizim çok da yabancı...

İskandinavya’da şahin avcılığını betimleyen en eski figür ortaya çıkarıldı

17 Aralık 2021

17 Aralık 2021

Kuzey Avrupa’da, birkaç buluntu dışında şimdiye kadar fazla karşılaşılmayan şahin avcılığını betimleyen, şahin tutan taçlı bir figür bulundu. Norveç’in başkenti...

Tarihi Harran Sarayı’nın (9yy.) Kapısı Gün Işığına Çıkarıldı

20 Ekim 2020

20 Ekim 2020

Şanlıurfa’ya 44 km uzaklıkta olan Harran, Suriye sınırına oldukça yakın bir konumdadır. Harran da yapılan çalışmalar neticesinde Harran Sarayı’nın ana...

Haydarpaşa Kazılarında Helenistik Dönem Mezar Ortaya Çıkarıldı

10 Nisan 2022

10 Nisan 2022

Haydarpaşa tren garı peronlarının kaldırılması ile başlayan arkeolojik kazılarda Helenistik ((MÖ 330-MÖ 30) döneme ait kiremit mezar bulundu. Haydarpaşa tren...

Yeni araştırma sonucu; Greko-Romen taş vazolar teknolojik bilginin yayılımını gösteriyor

12 Mart 2023

12 Mart 2023

Yunan, Helenistik ve Roma Dönemi taş vazolar üzerinde yapılan bir araştırma; Antik Dönem zanaatkarları arasında teknolojik bilginin yayıldığını ortaya koydu....

İlk İnsanlar 300.000 Yıl Önce Ateşi Kullanarak Alet Yapmayı Biliyorlardı!

7 Ekim 2020

7 Ekim 2020

Nature Human Behavior’da yayınlanan yeni bir araştırmaya göre, İsrail’in merkezindeki Qesem Mağarası’nda bulunan pişmiş çakmaktaşı aletler, erken homininlerin (ilk insanların)...

Antik Dünya’nın En Büyük Dairesel Mezarı Açılıyor

24 Aralık 2020

24 Aralık 2020

Julius Caesar’dan İmparatorluk görevini devir alan Augustus’un 2014’te açılması beklenen devasa anıt mezarın yıllardır devam eden resterasyon çalışmaları nihayet sona...

3000 yıllık “Romeo ve Juliet” Bilinmezliklerinin Çözülmesini Bekliyor

16 Aralık 2020

16 Aralık 2020

İngiliz oyun yazarı William Shakespeare‘in dünya klasikleri arasında yer alan eşsiz eseri Romeo ve Juliet oyununu bilmeyen yoktur. 1591-1596 arasında...

Tanis bronz heykelcikleri antik ticarete ışık tutuyor

19 Temmuz 2021

19 Temmuz 2021

Bir araştırma ekibi, Mısır’ın Tanis kentinde yakın zamanda ortaya çıkarılan 3.000 yıllık bronz heykelciklerin , eski Mısır’daki uluslararası ticaretle ilgili...

Cooper Creek’in kurumuş nehir yatağında Aborjin bumerangları keşfedildi

23 Kasım 2021

23 Kasım 2021

Cooper Creek nehrinde kısmen gömülü olan son derece nadir 4 bumerang ortaya çıkarıldı. İlk bumerang, kuruyan nehir yatağında çöpleri temizleyen...

Çin’in 4300 Yıllık Antik Piramitleri

26 Mart 2021

26 Mart 2021

Piramit denildiği zaman aklımıza ilk gelen yerler kuşkusuz Mısır yada Maya belki Nubian kültürüne ait piramitler olmaktadır. Fakat Çin’deki piramitlerden...

İzmir polisi kaçak kazı yapılan evde 2700 yıllık mozaik ele geçirdi

16 Kasım 2021

16 Kasım 2021

İzmir Emniyet Müdürlüğü Kaçakçılık Suçlarıyla Mücadele Şubesi Kültür ve Tabiat Varlıkları Kaçakçılığı Büro Amirliği ekipleri, kaçak kazı yapıldığına dair alınan...

Kral Tutankhamun’un Mumyalanmış Ereksiyon Halindeki Penisi Eski Dini Mücadeleyi Gösterebilir

15 Şubat 2022

15 Şubat 2022

Mısır kralı Tutankhamun, babası tarafından serbest bırakılan bir dini devrime karşı savaşmak için penisinin 90 derecelik bir açıyla mumyalanması da...

Araştırmacılar, yanmış kalıntılardan yola çıkarak İncil’de geçen Yahuda Krallığı’na karşı düzenlenen seferleri doğruladı

26 Ekim 2022

26 Ekim 2022

İsrail’deki 17 arkeolojik alanda 21 yıkım katmanını, yanmış kalıntılarda kaydedilen dünyanın manyetik alanının yönünü ve / veya yoğunluğunu yeniden yapılandırarak...

Yorumlar
Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

[mc4wp_form id=”621″]