25 September 2023 Gelecek Geçmişin Ürünüdür

Mezolitik Taş Devri’nde bir çocuk kuş tüyleri, bitki lifleri, kürkü ve köpeği ile gömülmüş

Finlandiya’nın doğusunda Outokumpu belediyesi sınırları içinde kalan Majoonsuo’da gerçekleştirilen kazılarda Mezolitik Taş Devri’ne ait bir mezar alanı keşfedildi.

Mezar alanında kuş tüyleri, bitki lifleri ve kürk ile gömülmüş bir çocuğa ait mezar bulundu. Çocuğun 3-10 yaşında olduğu tahmin ediliyor.

Çocuğun ayaklarının dibinde bir köpeğin de var olduğu düşünülüyor.

Mezarda bulunan organik kalıntılar, toprak analizi yoluyla elde edildi ve benzersiz olarak kabul ediliyor çünkü organik madde Finlandiya’nın asitli toprağında zayıf bir şekilde korunmaktadır.

Arkeolog Tuija Kirkinen liderliğindeki çalışma, bu yüksek oranda bozulmuş bitki ve hayvan bazlı malzemelerin toprak analizi yoluyla nasıl izlenebileceğini araştırmayı amaçlıyordu.

Finlandiya’da Mezolitik Çağ’da ölüler toprağa gömülüyordu. Bu mezarlarda insan yapımı nesnelerden elde edilen organik maddelerin çok azı korunmuştur, ancak çevredeki bölgelerdeki mezar alanlarına dayanarak, kemiklerden, dişlerden ve boynuzlardan yapılmış nesnelerin yanı sıra kürk ve tüylerden yapılmış nesnelerin mezarlara yerleştirildiği bilinmektedir.

Finlandiya Miras Ajansı’nın Arkeolojik Saha Hizmetleri ekibi (The Archaeological Field Services ) 2018 yılında araştırmaya konu olan mezarı ormanda çakıl taşlı kumlu bir yolun altında tepesi kısmen açığa çıkmış olduğu halde buldu.

Majoonsuo_daki-Mezolitik Taş Devri mezarlık alanı
Çocuğun mezarının çıkarıldığı aşı boyalı mezar alanı. Fotoğraf Kristiina Mannermaa

Mezar alanı, kırmızı aşı boyasının yoğun rengine sahipti. Kırmızı aşı boyası veya demir bakımından zengin killi toprak, sadece mezarlarda değil, aynı zamanda dünyadaki kaya sanatında da kullanılmıştır.

Mezar alanındaki arkeolojik kazılarda, sadece birkaç diş bulundu. 3 ila 10 yaşları arasında bir çocuğa ait olduğu bilinen mezarda ayrıca kuvarstan yapılmış iki enine ok ucu ve diğer iki olası kuvars objesi bulunmuştur. Ok uçlarının şekline ve kıyı seviyesindeki tarihlemeye dayanarak, mezarın Taş Devri’nin Mezolitik dönemine ait olduğu belirlendi.

Kazıyı olağanüstü kılan şey, mezardan kaynaklanan toprağın neredeyse tamamen korunmasıydı. 0,6 ila 3,4 kilogram ağırlığında toplam 65 toprak numune torbası toplanmış, bunlara ek olarak mezar dışından karşılaştırma örnekleri alınmıştır. Toprak, organik maddenin su kullanılarak örneklerden ayrıldığı Helsinki Üniversitesi arkeoloji laboratuvarında analiz edildi. Bu şekilde, maruz kalan lifler ve kıllar, iletilen ışık ve elektron mikroskobu yardımıyla tanımlandı.

Mezar içinde Finlandiya’da şimdiye kadar bilinen en eski tüy parçaları bulundu

Toprak örneklerinde toplam 24 mikroskobik (0.2-1.4 mm) kuş tüyü parçası tespit edildi. Bir su kuşunun (Anseriformes) yedi barbülü (küçük tüy) dikkat çekti. Çünkü bunlar Finlandiya’da şimdiye kadar bulunan en eski tüy parçalarıdır. Kökeni kesin olarak belirtilmez ise de parka veya anorak gibi su kuşu derilerinden yapılmış kıyafetlerden gelebileceği düşünülüyor.

Çocuğun bu tüylerden oluşan yatağa yatırılmış olması da mümkündür.

Su kuşlarına ek olarak, bir şahin (Falconidae) tüyü parçası tespit edildi. Başlangıçta ok uçlarına tutturulmuş okların veya örneğin giysiyi süslemek için kullanılan tüylerin bir parçası olabilir.

Çocuk bir köpek ile gömülmüş olabilir

Tüylerin yanı sıra, uzunluğu 0,5 ila 9,5 mm arasında değişen 24 memeli kılı parçası tespit edildi. Kılların çoğu kötü bir şekilde bozuldu ve bu da tanımlamayı artık mümkün kılmıyordu. En iyi keşifler, mezarın dibinde bulunan bir köpeğin üç kılıydı. Tüyler, örneğin, kurt veya köpek derisinden yapılmış ayakkabılardan da kaynaklanabilir. Bir köpeğin çocuğun ayaklarının dibinde olması da mümkündür.

Profesör Kristiina Mannermaa, “Ölenlerle birlikte gömülen köpekler, örneğin, güney İsveç’te yaklaşık 7.000 yıl öncesine dayanan ünlü bir mezar alanı olan Skateholm’da bulundu” diyor.

Olası bir köpek kılının elektron mikroskobu görüntüsü. Fotoğraf: Tuija Kirkinen
Bir köpek kılının elektron mikroskobu görüntüsü. Fotoğraf: Tuija Kirkinen

“Majoonsuo’daki keşif sansasyoneldir, her ne kadar hayvandan veya hayvanlardan geriye kıllardan başka bir şey kalmamış olsa da, dişler bile. Bunun bir köpek mi yoksa kurt mu olduğunu bile bilmiyoruz” diyor ve ekliyor: “Kullanılan yöntem, kürk ve tüy izlerinin Finlandiya da dahil olmak üzere binlerce yıllık mezarlarda bile bulunabileceğini gösteriyor.”

Bir avuç kılı küçük memelilerinki olarak tanımlamak mümkündü. İkincil nitelikte olmaları, yani kasıtlı olarak mezara yerleştirilmemeleri tamamen mümkündür. Yine de köstebek derilerinin tarih öncesi zamanlarda kullanılmış olması mümkündür. Örneğin, Avrupa köstebeğinin kürkü değerli bir mal olmuştur.

Ayrıca, asidik Fin toprağında özellikle zayıf bir şekilde korunan üç bitki lifi parçası da bulundu. Lifler, bast lifleri olarak bilinen şeydi, yani örneğin söğütlerden veya ısırgan otlarından geliyorlardı. O zamanlar, parçası oldukları nesne balıkçılık için kullanılan bir ağ, kıyafetleri bağlamak için kullanılan bir kordon veya bir ip demeti olabilirdi. Şimdilik, Finlandiya’da Mezolitik Taş Devri’ne kadar uzanan sadece bir bast lifi keşfi bilinmektedir: Finlandiya Ulusal Müzesi’nde sergilenen ve söğüt bast lifleriyle bağlanmış ünlü Antrea Net.

Çalışmada bir lif ayırma tekniği geliştirilmiştir ve daha sonraki çalışmalarda zaten uygulanmaktadır. Proje, arkeolojik alanlardan çıkarılan toprağın büyük bilgi değerini göstermiştir.

Çalışma, Kristiina Mannermaa başkanlığındaki ERC tarafından finanse edilen Hayvanlar Kimlik Yapar (The Animals Make Identities) başlıklı projenin bir parçası.

Çalışma PlosONE dergisinde yayınlandı.

Kaynak UNIVERSITY OF HELSINKI

Kapak fotoğrafı Tom Björklund

Banner
Benzer Yazılar

İskoçya’nın Highlands bataklığında keşfedilen en eski tartan

2 Nisan 2023

2 Nisan 2023

Yeni araştırmalara göre, İskoç Yaylaları’ndaki bir bataklıkta keşfedilen bir kumaş parçası, şimdiye kadar keşfedilen en eski geleneksel tartan olabilir. 1980’lerin...

3000 yıllık “Romeo ve Juliet” Bilinmezliklerinin Çözülmesini Bekliyor

16 Aralık 2020

16 Aralık 2020

İngiliz oyun yazarı William Shakespeare‘in dünya klasikleri arasında yer alan eşsiz eseri Romeo ve Juliet oyununu bilmeyen yoktur. 1591-1596 arasında...

Norveç’teki Salhushaugen höyüğünde bir Viking gemisi keşfedildi

23 Nisan 2023

23 Nisan 2023

Norveçli arkeologlar, daha önce boş olduğuna inanılan Salhushaugen höyüğünde jeoradar kullanarak 20 metre uzunluğunda bir Viking gemisi keşfettiler. “Bu, en...

Roma İmparatoru Hadrianus heykeline ait parçalar ortaya çıkarıldı

10 Eylül 2021

10 Eylül 2021

Alabanda Antik Kenti’nde, Roma İmparatoru Publius Aelius Traianus Hadrianus heykeline ait bazı parçalar gün yüzüne çıkarıldı. Roma İmparatorluğu’nun “beş iyi...

Orta Çağ Avrupası savaş atları şaşırtıcı büyüklüğe sahipti

12 Ocak 2022

12 Ocak 2022

Orta Çağ Avrupası krallıklarının savaşlarda kullandığı atların heybetli görünüşe sahip olduğu düşünülür. Güçlü yapılı atlar uzun boylu ve yerden oldukça...

Almanya’da bulunan 300.000 yıllık Homo heidelbergensis ayak izleri

12 Mayıs 2023

12 Mayıs 2023

Almanya’nın Aşağı Saksonya’daki Schöningen Paleolitik site kompleksinde 300.000 yıllık Homo heidelbergensis ayak izleri keşfedildi. Homo heidelbergensis ayak izleri, Almanya’da bulunan...

Kral Tutankhamun’un Mumyalanmış Ereksiyon Halindeki Penisi Eski Dini Mücadeleyi Gösterebilir

15 Şubat 2022

15 Şubat 2022

Mısır kralı Tutankhamun, babası tarafından serbest bırakılan bir dini devrime karşı savaşmak için penisinin 90 derecelik bir açıyla mumyalanması da...

Suaygırları Yüzünden Çıkan Savaşta Öldürülen Mısır Firavunu

17 Şubat 2021

17 Şubat 2021

Firavun II. Seqenenre Taa savaş alanında korkunç bir ölümle karşılaştı. Live Science’de yayınlanan bir habere göre Firavun ülkesini korumak isterken...

Romalılarda çarmıha germenin ilk kanıtı Cambridgeshire köyünde keşfedildi

9 Aralık 2021

9 Aralık 2021

İngiltere’nin Cambridgeshire köyünde, Romalıların suçlulara uyguladıkları ceza yöntemi çarmıha gerilmenin en eski kanıtı keşfedildi. Çarmıha gerilme yöntemi Roma döneminin en...

Yoksulların Tanrılara sundukları 2 bin 300 yıllık mini adak kabı

26 Ağustos 2022

26 Ağustos 2022

Yoksulluk ve varsıllık tarihin her döneminde görülür. Sosyal, ekonomik, kültürel her alanda belirleyici çizgi olmuştur yoksulluk ve varsıllık. Varsıllar, toplumun...

Kars Kızıl Mağaralar defineciler tarafından talan ediliyor

2 Ocak 2023

2 Ocak 2023

Kars merkeze 20 km uzaklıkta bulunan Kars halkının Kızıl Mağaralar olarak bildiği Borluk Deresi Vadisi içinde yer alan mağaraların defineciler...

Antik Pompeii Kentinde Bulunan Zengin Adam ve Kölesi

21 Kasım 2020

21 Kasım 2020 1

İtalyan Kültür Bakanlığı, antik Pompeii kentinde Vezüv patlaması sırasında yanarak ölen iki kişinin kalıntılarına ulaşıldığı bilgisini verdi. Pompeii Antik kentinde...

Antik dünyanın ‘Las Vegas’ı olarak bilinen Baia’daki Batık bir Roma villasında bulunan mermer kakma zeminler

11 Nisan 2023

11 Nisan 2023

Antik dünyanın ‘Las Vegas’ı olarak bilinen batık Baia kentinin Terme del Lacus bölgesinde gerçekleştirilen yeni araştırmalar antik Roma lüks villalarının...

Yeni bir çalışma,10.000 yıl öncesine kadar uzanan pirinç hasadının en eski kanıtlarını sunuyor.

9 Aralık 2022

9 Aralık 2022

Güney Çin’den gelen taş aletler üzerine yapılan yeni bir çalışma, 10.000 yıl öncesine dayanan pirinç hasadının en eski kanıtlarını ortaya...

Rutland’da Köleliğin Nadir Kanıtı Olarak Tanımlanan Zincirlenmiş Bir İskelet Bulundu

7 Haziran 2021

7 Haziran 2021

Arkeologlar, Rutland’da bir kuyuya atılmış bir suçlu olabileceği düşünülen bir Roma kölesinin iskeletini buldular. Uzmanlara göre yetişkin erkek, bir hendekte...

Yorumlar
Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

[mc4wp_form id=”621″]