21 March 2023 Gelecek Geçmişin Ürünüdür

Yozgat, Tiryns’deki Miken Kaldırımı’na Ait Dünyanın En Eski Mozaiği Olma Ünvanını Elinden Aldı!

Hitit Medeniyeti’nin Anadolu Tarihi üzerindeki etkileyici gücü her geçen gün yeni arkeolojik kazıların yapılmasıyla artmakta. Farklı ve etkileyici mimari özelliklerinin yanında öncü yenilikleriyle de bizi şaşırtmaya devam ediyorlar.

Yozgat İli’nin Sorgun İlçesine bağlı Büyük Taşlık Köyü sınırları içerisinde yer alan Uşaklı Höyüğü’nde dönemin en önemli keşfi yapıldı. Hitit Uygarlığı izleri taşıyan höyüğün, Fırtına Tanrısına (Teshup) yönelik ibadetlerin merkezi olan ve yazılı kaynaklara göre başkent Hattuşa ya iki-üç günlük yürüme mesafesinde bulunan “Zippalanda” adlı bir diğer önemli Hitit kentiyle ilişkili olduğu öngörülmektedir.

Uşaklı Höyüğün daha öncede Hitit Döneminde dini bir merkez olabileceği konuşulmaktayken şimdi başka bir ilkle dikkatleri üzerine topladı.

Uşaklı Höyük’te yapılan kazılarda Hitit dönemine ait büyük bir yapı ile ilişkili mozaik bir taş zemin ortaya çıktı. Bu benzersiz keşif, bu dönemin Yakın Doğu kamu mimarisindeki mozaik döşemenin kökeni hakkında yeni sorular ortaya çıkarıyor.

Hitit döneminde Orta Anadolu’da dış zemin, sokak ve avluların döşenmesinde arnavut kaldırımı ve döşeme taşlarının kullanıldığı daha önce belgelenmiştir. Bir kapının bulunduğu duvara paralel dikdörtgen bir parke taşı döşeme, Büyük Sarissa Tapınağı’nın kuzeydoğu portalının iç tarafını döşerken, Sapinuwa’da (modern Ortaköy), dış ve iç mekanlar arasında benzer döşeme düzenlemeleri bulunmuştur; bu tür hizalamalar, ritüel amaçlı kullanılan kaplamalı teraslarda da görülebilir. Büyükkale hisar kapısının avlusu kırmızı yontma taşlarla kaplı olup, Büyük Tapınak çevresi de yassı taşlarla kaplanmıştır.

Verilen bu örneklerde ki zeminler bilinçli olarak döşenmiştir, çakıl veya büyük kaldırım taşlarının kullanılmasıyla karakterize edilir ve bunlar dekoratif desenlerde düzenlenmemiştir. Uşaklı’nın zemini, belirli renklerde geometrik tasarımların oluşturulmasına olanak sağlamak için şekil ve renklerine göre özenle seçilmiş küçük taşlardan oluşması bakımından benzersizdir.

A alanında yapılan kazılar da II. Yapının (aşağı şehrin tapınağı olarak yorumlanan kısmında) doğusunda, avlu görünümündedir dikdörtgen döşemeli bir tabanın bir kısmı ortaya çıkarılmıştır . Zemin kısmen korunmuştur ve yaklaşık 7x3m’lik bir alanı kaplamaktadır. 3147 adet düzensiz şekilli ve çeşitli boyutlarda taştan oluşmaktadır.

Taşlar, koyu ile açık arasında değişen, geometrik desenler oluşturan ve zıt renklerde gruplar halinde düzenlenmiştir. Döşeme, güneybatıdan kuzeydoğuya uzanan uzun ekseni ile üç dikdörtgen çerçeveye bölünmüştür. Her dikdörtgen, beyaz, açık kırmızı ve siyah-mavi dahil olmak üzere farklı renklerde üç sıra üçgen içerir. İki taşın ise turuncu-sarı olduğu görülmekte. Sadece tasarımın güneydoğu kenarı gibi görünen kısım iyi korunmuştur ve bu yine beyaz, siyah-mavi ve beyazdan oluşan üç dar paralel taş bantından oluşan bir çerçeve olarak görünür; dış beyaz bandın taşları daha dar bir son bordür olacak şekilde ince kenarları üstte olacak şekilde döşenmiştir.

Anacleto D’Agostino göre:

Bugüne kadar, Tiryns’deki Miken kaldırımı, mozaik döşemenin en eski belgelenmiş örneği olarak kabul edilmiştir. Miken kaldırımının yapımı MÖ 2. binyılın ortalarına kadar uzanır, ancak kesin tasarımlar veya çok renkli çakıllar kullanmaz. En eski çok renkli, geometrik mozaik taş döşeme olan Uşaklı Höyük döşeme, daha sonraki polikromatik mozaik zeminler için bir Geç Tunç Çağı Anadolu öncüsü olabilir.

Uşaklı Höyük, Hitit tarihinin net desenli polikromatik bir mozaik zeminin ilk kanıtını ve daha sonraki çakıl mozaik zeminler için olası bir ilham kaynağı olacaktır.

Uşaklı Höyük Kazı Çalışmaları Hakkında Bilgi

Floransa Üniversitesi, 2008-2012 yılları arasında Uşaklı Höyük ve çevresinde arkeolojik, jeomorfolojik ve jeofizik araştırmalar yürütmüştür. 2013 yılında başlayan kazılar, yerleşimin zaman dizini, kentsel gelişimi ve topoğrafyasına ilişkin bilgilere erişilmesini sağlamıştır.

Uşaklı Höyüğün bulunduğu alana,hafif tümseklerle dalgalanarak uzanan bir ova olup; granitik ve bazaltik çıkıntılar arasında beliren zengin doğal su kaynakları ve dereler içermekte, bu durum tarım ve hayvancılık için ideal bir ortam teşkil etmektedir.

Kapadokya’yı Karadeniz, Doğu Anadolu ve Batı Anadolu’ya bağlayan arasındaki önemli yolların buluşma noktasında yer alan Uşaklı, bugünkü Ankara-Sivas ve Kayseri-Çorum bağlantı yolları ile de kesişmektedir. Gerek stratejik konumu gerekse çevre koşullarının elverişliliği ve uyum potansiyeli sayesinde, Geç Bakır, Tunç ve Demir Çağları ile Roma-Bizans Dönemi’ni içine alan bir dönem boyunca uzun ve devamlı bir yerleşime maruz kaldığı görülmektedir.

Uşaklı’nın ilk ve başlıca kentsel gelişim evresini, araştırma çalışmaları sırasında yüzeyden toplanan bol sayıda malzeme, alan içerisindeki dağılımları ve kazılardan elde edilen sonuçlarla da doğrulandığı üzere Orta ve Geç Tunç Çağı ile Hitit Dönemi’ne tarihlendirmek mümkündür.

Uşaklı Höyük te bulunmuş olan çanak çömlek buluntuları

Bununla birlikte bulunan 6 adet kil tablet parçasında ki metinler yazışma, şenlik, bir efsaneye bağlı ayin ve kehanet metinleri ve Hitit baskı mühürlerinin de ele geçirilmesiyle, Uşaklı’nın M.Ö. 15.–12. yüzyıllar arasındaki Hitit imparatorluk düzeni kapsamında önemli bir idari ve siyasi rol oynadığı anlaşılmıştır.
Kazı alanı 4 bölümlendirilmiş olup A, B, C, D olarak isimlendirilmiştir.

A alanında : Günümüzde bu alanda anıtsal bir yapının 600 m²’sini gün yüzüne çıkarılmıştır. Hitit tekniğinde işlenmiş ve yüzeyinde korunmuş çeşitli büyük bloklar da dahil olmak üzere 875m²’lik bir alanda geniş avlular ve odaların varlığı görülmektedir. bu anıtsal binanın Hitit tapınaklarından biri olduğu düşünülmektedir.
B alanında: Bu alanda geç dönemden kalma bir bina saptanmıştır. Yapılan açmalarda bu kısımda çanak çömlek buluntularına rastlanmıştır.

C alanında: küçük höyüğün güneydoğu yamacında, toprağın yüzey tabakasının kaldırılması sırasında iki Hitit dönemi çivi yazılı tabletin bulunduğu bir bölümün yakınında yer almaktadır. Burada, akropolisin doğu yamacında karmaşık Demir Çağı teraslama ve sur sistemi ortaya çıkarıldı. Bronz çağına ait kalıntıların bir yangınla tahrip olduğu gözlenmektedir.

Son olarak D alanında ise : doğu – batı dorultusunda uzanan 60 m. uzunluğa sahip büyük bir bina bulunmuştur. Bu binanın mimarisine bakıldığında Hitit dönemine ait bir saray olarak tanımlamamızı sağlar.

 

Kaynak: D’Agostino, A. (2019). A mosaic floor from the Late Bronze Age building II of Uşaklı Höyük, central Turkey. Antiquity, 93(372)

http://usaklihoyuk.org/

Banner
Benzer Yazılar

Orman Yangınları 800 Yıllık Tarihi Mezarlara da Zarar Verdi

4 Ağustos 2021

4 Ağustos 2021

Ülkemizin gözbebeği ormanlarımız bir haftadır yanıyor. Yangına müdahale ederken yaşamlarını yitiren yurttaşlarımız bizleri derin acılara boğarken, yüzlerce yurttaşımızda evlerini, mallarını...

Orta Çağ’da Veba Doktorları ve İlginç Üniformaları

20 Ocak 2021

20 Ocak 2021

Kara veba tarihin en ölümcül salgınıydı ve sadece birkaç yılda 25 milyon Avrupalıyı yok etti. Yönetimdekiler çaresizlikten  ikinci sınıf ve...

Alexandria Troas kazılarında 2 bin 200 yıllık çarşı kapısı bulundu

18 Ekim 2021

18 Ekim 2021

Alexandria Troas kazılarında geçtiğimiz günlerde altar yapısı ortaya çıkarılmıştı. Şimdi de kentin çok önemli bir yapısına çarşı ile caddeyi bağlayan...

Türk cevizinin de taşındığı çok kültürlü 1400 yıllık gemi enkazına ulaşıldı

30 Mart 2022

30 Mart 2022

İsrail’in kuzey kıyısında bir kibbutz (servetin ortak olduğu ve elde edilen karın bölgeye verilmesi anlayışına dayalı komün yaşam) olan Ma’agan Michael’da...

Verona yakınlarında Büyük Theodoric’e ait villanın taban mozaiği bulundu

18 Nisan 2022

18 Nisan 2022

İtalya’nın kuzeyindeki Verona kenti yakınlarında, Ostrogoth kralı Büyük Theodoric’in villasındaki (MS 5) antik Roma mozaik döşemesinin bir bölümü keşfedildi. Mozaik,...

İsveç’in 7000 yaşındaki “kadın şamanı” nasıl canlandırıldı

8 Şubat 2022

8 Şubat 2022

1980’lerin başında Trelleborg yakınlarındaki Skateholm arkeolojik alanında Mezar XXII’nin kazımı sırasında bulunan “kadın şamanı” canlandırıldı. Mezar XXII alanın kazımında MÖ...

Ayanis Kalesi’nde ilk kez Urartulara ait çöplük alanı ortaya çıkarıldı

3 Eylül 2022

3 Eylül 2022

Van Tuşpa sınırlarında Urartu Krallığı’nın görkemli yapılarından biri olan Ayanis Kalesi’nde devam eden kazılarda ilk kez Urartulara ait çöplük alanı...

Porsuk Höyük kazılarında yeni surlar ortaya çıkarıldı

10 Ağustos 2021

10 Ağustos 2021

Yerleşim kalıntı izlerinin Neolitik çağla görüldüğü ve önemli bir Hitit yerleşim yeri olan Porsuk Höyük kazılarında demir çağına ait surlar...

Bursa’nın 2.200 Yıllık Zindanı Müze Oldu

17 Ekim 2021

17 Ekim 2021

Bursa Büyükşehir Belediyesi tarafından restorasyonu tamamlanan M. Ö. 200 yıllarında inşa edilen zindan artık dijital müze ve sanat galerisi olarak...

Aztekler’in İspanyol Kolonistleri Yedikleri Yer Tecoaque Kasabasın da Yeni Bulgular Ortaya Çıkarıldı

19 Ocak 2021

19 Ocak 2021

Meksika Ulusal Antropoloji ve Tarih Enstitüsü, Azteklerin Nahuatl dilinde “onları yedikleri yer” anlamına gelen Tecoaque kasabasında yıllarca süren kazı çalışmalarının...

Alexandria Troas Antik Kenti’nde 2.000 Yıllık Altar Bulundu

9 Ekim 2021

9 Ekim 2021

M. S. 1 ve 4’ncü yüzyıllarda döneminin en büyük ticari limanına sahip Alexandria Troas Antik Kenti’nde yapılan kazılarda 2.000 yıllık...

Karnataka’da Bir Kuyuda Vishnumurthy’nin İdolü Bulundu

1 Mart 2021

1 Mart 2021

Hindistan’ın Karnataka eyaletinde yıkılmış bir Udupi tapınağı yakınlarında bir kuyu içerisine atılmış tanrı Vishnumurthy’ a ait bir heykel bulundu. Tanrı...

Karkamış Mühür Evi Buluntuları Geç Hitit Dönemine Işık Tutacak

29 Ekim 2021

29 Ekim 2021

Anadolu Geç Hitit krallıklarından Karkamış Antik Kenti’nde ortaya çıkarılan mühür evi Geç Hitit dönemine ait yeni bilgilere ulaşılmasını sağlayacak. Geçtiğimiz...

Neolitik Çağ’da Anadolu’nun kutsal kapları

17 Ekim 2021

17 Ekim 2021

Neolitik Çağ – Yeni Taş Devri anlamına gelse de Neolitik Çağ’daki gelişmeler taş aletlerdeki yeniliklerden çok daha fazlasıdır. Bu gelişmelerden...

Çin’in kuzeyinde antik mezar odası keşfedildi

3 Ocak 2022

3 Ocak 2022

Çin Halk Cumhuriyeti yerel yetkilileri, arkeologların kuzey Çin’in Shanxi Eyaletinde Kuzey Wei Hanedanlığı’na (386-534) tarihlenen taş dış tabutlu bir antik...

Yorumlar
Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

[mc4wp_form id=”621″]