26 November 2025 Gelecek Geçmişin Ürünüdür

Antik Yunan metinlerinin çözümlenmesinde yapay zeka kullanılıyor

Yakın zamanda dilbilimcilerin işlerini oldukça kolaylaştıracak yapay zeka teknolojisi Ithaca ile Antik Yunan metinlerinin çözümlenmesi başlıyor.

Oxford Üniversitesi Klasik Bilimler Fakültesi’ndeki araştırmacılar, Venedik Ca’ Foscari Üniversitesi Beşeri Bilimler Bölümü, Atina Ekonomi ve İşletme Üniversitesi Bilişim Bölümü ve Google’ın DeepMind ile işbirliği içinde Antik Yunan metinlerinin en son teknolojiyi kullanarak çözümlemeye başladılar.

Nature dergisinde bugün yayınlanan makalede, araştırmacılar MÖ 5. yüzyıldan kalma bir dizi önemli Atina kararnamesini yeniden düzenlemek için Ithaca’yı kullandıklarını belirttiler.

Oxford Üniversitesi Klasikler Fakültesi Antik Tarih Profesörü Jonathan Prag şunları söyledi:

“İster metinler ister nesneler olsun, antik dünyadan gelen muazzam miktarda kanıt büyümeye devam ediyor. Ithaca’nın gösterdiği gibi, AI’nın bu verilere uygulanması inanılmaz fırsatlar sunuyor – antik tarihin heyecan verici bir geleceği var.”

Araştırma ekibi, yeni modeli kullanarak, MÖ 446/445’ten önce yazılmış olduğu düşünülen bir dizi önemli Atina kararnamesinin tarihlendirilmesi de dahil olmak üzere, Yunan tarihindeki mevcut anlaşmazlıklara ışık tuttu. Tarihçiler tarafından yakın zamanda sunulan yeni kanıtlar, MÖ 420’lerin daha uygun bir zaman dilimi olduğunu gösteriyor. Dikkat çekici bir şekilde, Ithaca’nın kararnameler için öngörülen ortalama tarihi, yeni kanıtlarla uyumlu ve makine öğreniminin tarihsel tartışmalara nasıl katkıda bulunabileceğini gösteren 421 BCE’dir.

Venedik Ca’ Foscari Üniversitesi’nde Marie Curie Üyesi ve daha önce Oxford Üniversitesi Klasikler Fakültesi’nde bulunan Harvard Üniversitesi CHS’de araştırmacı Thea Sommerschield, “Birçok antik yazıt, okunamayacak kadar hasar görmüş ve orijinal yerlerinden uzağa taşınmış, bu da menşe tarihleri ​​belirsizliğe batmış durumda. Adını Homeros’un Odyssey’sindeki Yunan adasından alan Ithaca, yeni keşfedilen veya belirsiz yazıtların restorasyonuna ve ilişkilendirilmesine yardımcı olabilir. Sistem, Packard Humanities Institute’un Yunanca yazıtlarından oluşan en büyük dijital veri seti üzerinde eğitilmiştir . DeepMind ve Oxford Üniversitesi tarafından inşa edilen ve yalnızca metinsel restorasyona odaklanan bir sistem olan Pythia’yı geliştirir ve genişletir” dedi.

Ithaca tek başına hasarlı metinleri geri yüklerken %62 doğruluk elde ederken, tarihçiler bunu kullandığında performansları %25’ten %72’ye sıçramaktadır. Ithaca ayrıca yazıtları orijinal konumlarına %71 doğrulukla ilişkilendirebilir ve yer-gerçeği aralıklarından 30 yıldan daha kısa bir süre ile tarihlendirebilir.

DeepMind Personel Araştırma Bilimcisi Yannis Assael şunları söyledi:

“Tıpkı mikroskopların ve teleskopların bilim alanını genişlettiği gibi, makine öğreniminin tarihçileri antik tarih anlayışımızı genişletmek ve derinleştirmek için destekleyebileceğine inanıyoruz. Antik Yunanistan, Akdeniz dünyasını anlamamızda araçsal bir rol oynuyor, ancak yine de keşfedebileceğimiz geniş bir küresel medeniyetler tablosunun sadece bir parçası.”

Ekip şu anda Ithaca’nın diğer antik diller üzerinde eğitilmiş sürümleri üzerinde çalışıyor ve tarihçiler , Akadca’dan Demotik’e ve İbranice’den Maya’ya kadar diğer antik yazı sistemlerini incelemek için mevcut mimarideki veri kümelerini zaten kullanabilirler .

Araştırmayı araştırmacıların, eğitimcilerin, müze çalışanlarının ve diğerlerinin geniş çapta kullanımına sunmak için DeepMind, Ithaca’nın ücretsiz etkileşimli bir sürümünü başlatmak için Google Cloud ve Google Arts & Culture ile ortaklık kurdu . Daha fazla araştırmaya yardımcı olmak için kodumuzu, önceden eğitilmiş modeli ve etkileşimli bir İşbirliği not defterini açık kaynaklı hale getirdik.

Kaynak: ox.ac.uk

Banner
Benzer Yazılar

Arkeologlar Punt Ülkesini (Tanrı’nın Ülkesi) Bulabilmek İçin 3300 Yıllık Mumyaları Araştırıyor

17 Aralık 2020

17 Aralık 2020

Eski Mısırlılar canlı babun ve tütsü gibi egzotik malları elde edebilmek için kilometrelerce yol katettiler. Punt diyarı yani Tanrı’nın ülkesini...

5 bin yıl önce yemeği tabakta bırakıp kaçmalarının sebebi neydi?

4 Ekim 2022

4 Ekim 2022

Öyle arkeolojik buluntular vardır ki; elinize aldığınızda doğal felaket ya da düşman saldırısı sırasında insanların yaşadığı korkuyu, paniği, dehşet duygularını...

Kastabala Antik Kenti’nin tiyatrosu 2024 yılına kadar tamamen ortaya çıkarılacak

16 Aralık 2022

16 Aralık 2022

Osmaniye’nin 12 km kuzeybatısına düşen Kastabala Antik Kenti’nin tiyatro alanında devam eden kazı çalışmalarının 2024 yılına kadar tamamen bitirilmesi planlanıyor....

İsrail’de bir evde Babil-Aramice yazılmış tılsımlı kaseler bulundu

8 Mart 2022

8 Mart 2022

İnsan, kendini, ailesini, evini, ekinlerini, eşyalarını kısacası kendine ait her şeyi görünen ya da görünmeyen her türlü kötü güçlerden korumak...

İsviçre’de yol çalışmasında 8.500 yıllık mezarlar bulundu

30 Ekim 2021

30 Ekim 2021

İsviçre’nin Pully kasabasında devam eden yol çalışmaları sırasında yaklaşık M. Ö. 6500 ila M. Ö. 5500 yıllarına tarihlendirilen sekiz mezar...

Batman Valiliği’nden Kaybolan Sikkeler Açıklaması

21 Haziran 2021

21 Haziran 2021

Batman Müzesi’nde 2017 yılında tarihi eser kaçakçıların elinden kurtarılan altın sikkelerin kaybolduğuna dair haberlerin ardından Batman Valiliği bir açıklama yayınladı....

Fas’ta ilk kez bir Roma askeri gözetleme kulesi bulundu

7 Kasım 2022

7 Kasım 2022

Türünün ilk örneği olan bir Roma askeri gözetleme kulesi, Fas’ın kuzeyindeki Volubilis antik kentinde Polonyalı ve Faslı arkeologlardan oluşan bir...

Türkiye’nin İlk Kadın Arkeoloğu “Jale İnan”

8 Mart 2021

8 Mart 2021

Türkiye’nin ilk kadın arkeoloğu olan Jale İnan, Türk arkeoloji dünyası adına çok güzel işlere imza atmış, alanında ilk kadın uzman olarak ismini...

İskandinav tanrısı Odin’e atıfta bulunan bilinen en eski yazıt

8 Mart 2023

8 Mart 2023

Bilim insanları, 2020 yılında iki amatör arkeolog tarafından bulunan Vindelev hazinesinde ortaya çıkarılan altın bir diskin parçası üzerinde İskandinav tanrısı...

Antalya’da Roma dönemi taşları yurtdışına çıkarmak isteyen turiste istenilen ceza belli oldu

5 Ekim 2023

5 Ekim 2023

Geçtiğimiz günlerde Antalya Havalimanı’nda yapılan kontrollerde çantasında Roma Dönemine ait taşlar bulunan Belçikalı turist Kim Mergits için istenilen ceza belli...

Çin’in Hunan Eyaletinde Keşfedilen Antik Mezar Kompleksi

12 Ekim 2020

12 Ekim 2020

Çin’in Hunan eyaletindeki bir otobanda Han hanedanlığına ait (MÖ 202 – MS 220) tarihlenen bir grup antik mezar keşfedildi. Süregelen...

Delikkemer Su Yolu: Patara’ya Uzanırken Zamanın İçinden Geçen Bir Yolculuk

14 Mayıs 2025

14 Mayıs 2025

Antalya’nın Kaş ilçesinde, doğayla iç içe uzanan ve kökeni Helenistik döneme kadar dayanan Delikkemer Su Yolu, ziyaretçilerini binlerce yıl öncesine...

Erek Dağı eteklerinde Urartulara ait onlarca çivi yazılı pithos bulundu

10 Kasım 2024

10 Kasım 2024

Van’ın İpekyolu ilçesinde Erek Dağı eteklerindeki kale kalıntısında yapılan arkeolojik kazılarda, Urartular döneminde yağ, tahıl ve içeceklerin muhafaza edildiği çivi...

Tavşanlı Höyük’te 4 bin yıllık salyangoz kabukları keşfedildi

22 Aralık 2024

22 Aralık 2024

Tavşanlı Höyüğü’nde sürdürülen kazılarda arkeologlar, 4 bin yıllık salyangoz kabukları buldu. Kütahya’nın Tavşanlı ilçesinde bulunan Tavşanlı Höyüğü, Anadolu’nun en büyük...

Stonehenge, Waun Mawn Anıtı’nın Parçalarından mı Yapıldı?

13 Şubat 2021

13 Şubat 2021

Stonehenge bir çok gizemi barındıran ve hala gizemini koruyan bir anıt. Şimdi birde bu gizemlere yaklaşık 280 kilometre öteden taşınmış...

Yorumlar
Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

[mc4wp_form id=”621″]