21 March 2023 Gelecek Geçmişin Ürünüdür

Orta Asya Nehir Medeniyetlerinin Yıkılmasının Sebebi Cengiz Han Değilmiş!

Orta Asyada nehir kenarına kurulmuş bir çok şehrin Moğol istilaları neticesinde yok olduğu görüşü hakimdir. Uzun süredir devam eden bu görüş, Orta Asya’nın ortaçağ nehir medeniyetlerinin yok edilmesinin, MS 13. yüzyılın başlarındaki Moğol istilasının doğrudan bir sonucu olduğu yönündeydi.

Yeni bir çalışma bu görüşe meydan okuyor.

Orta Asya’daki Aral Denizi havzası ve bölgeden akan büyük nehirler, bir zamanlar çiftçilik yapmak için sel suyu sulamasını kullanan gelişmiş nehir medeniyetlerine ev sahipliği yapıyordu. Daha sonra bu bölge geriledi veba gerileme  13. yüzyılın başlarındaki yıkıcı Moğol istilasına atfedildi, ancak uzun vadeli nehir dinamikleri ve eski sulama ağlarına ilişkin yeni araştırmalar, değişen iklim ve kurak koşulların gerçek neden olabileceğini gösteriyor.

İngiltere, Lincoln Üniversitesi liderliğindeki araştırmacılar, iklim değişikliğinin bölgedeki sel suyu çiftçiliği üzerindeki etkilerini yeniden yapılandırdılar ve nehir akışının azalmasının, daha önce gelişen bu şehir devletlerinin terk edilmesi için eşit derecede önemli olduğunu buldular.

Şehrin yerine ilk yerleşim yerleri VIII.Yüzyılda ortaya çıktı. Şehir, Büyük İpek Yolu’nun ana kollarından biri üzerinde bulunduğu için hızla gelişiyordu. XII.Yüzyılda saraylar, kervansaraylar ve şehir blokları ile büyük bir el sanatları ve sanat ticaret merkezi haline geldi. Otrar şehri.

River Systems and Global Change’in yazarı ve Lincoln Direktörü Prof. Dr.Mark Macklin, “Araştırmamız, Orta Asya’nın unutulmuş nehir medeniyetlerinin ölümünün nihai nedeninin Cengiz han değil, iklim değişikliği olduğunu gösteriyor ” dedi.

“Orta Asya’nın, elverişli iklim koşulları nedeniyle 7. ve 8. yüzyıllardaki Arap istilalarının ardından hızla toparlandığını gördük. Ancak Moğol yıkımı sırasında ve sonrasında uzun süren kuraklık, sulamaya dayalı tarım yapan yerel nüfusun direncini azalttı ve büyük ölçekli yeniden yerleşmeyi engelledi. ”

Araştırma, bir zamanlar İpek Yolu ticaret merkezi olan Otrar vahasının arkeolojik alanlarına ve güney Kazakistan’da Seyhun ve Arys nehirlerinin buluşma noktasında bulunan sulama kanallarına odaklandı. O eski vahanın merkezi Otrar (Farab) şehriydi ve yüzyıllar boyunca Çin’den Avrupa’ya giden Büyük İpek Yolu’nun kervanları oradan geçiyordu.

Araştırmacılar, sulama kanallarının ne zaman terk edildiğini belirlemek için bölgeyi araştırdı ve sulama kanallarını besleyen Arys nehrinin geçmiş dinamiklerini inceledi. Sulama sistemlerinin terk edilmesi, 13. ve 14. yüzyıllarda meydana gelen Moğol istilalarına karşılık gelmekten ziyade, nehir yatağı erozyonunun MS 10. ve 14. yüzyıllar arasında, nehir akışlarının düşük olduğu kurak bir döneme denk gelen ve tarihin en büyük iklim değişikliğini yaratan bir nehir yatağı erozyonu aşamasıyla eşleşiyor. Bu dönem de 1300 yılına kadar Avrasya’nın büyük bölümünü kaplayan Moğol İmparatorluğu dönemine denk gelmektedir.

Bazı kaynaklarda Cengiz Han’ın yaptığı büyük yıkımların 40 milyon insanın ölümüne sebep olduğu yazmaktadır. O günün koşullarında bu rakamın yaşayan nufüsun neredeyse yüzde 11 ‘ine denk gelmektedir.

Moğol yıkımı, tarihin en ölümcül olaylarından biri olarak kabul edilir.

Banner
Benzer Yazılar

Klazomenai Kazı Başkanı Prof. Dr. Yaşar Erkan Ersoy “kazı amacıyla iş makinelerinin kullanımı söz konusu değil”

11 Haziran 2022

11 Haziran 2022

Klazomenai Antik Kenti nekropol alanında iş makineleri ile kazı yapıldığına yönelik çıkan haberler üzerine Klazomenia Kazı Başkanı Prof. Dr. Yaşar...

İran’ın Batısında Asur Kralı II. Sargon’a Atfedilen Bir Yazıt Bulundu

25 Nisan 2021

25 Nisan 2021

İranlı arkeologlar, Batı İran’da bir Yeni Asur kralı II. Sargon‘a atfedilen bir kraliyet anıt yazıtının bir bölümünü keşfettiler. ISNA’nın aktardığına...

Diyarbakır Surları’nın iki burcunun restorasyonu tamamlandı

19 Ocak 2023

19 Ocak 2023

Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi tarafından “Surlar’da Diriliş” mottosuyla başlatılan çalışmalarda Dağkapı 1 ve 2 nolu burçların restorasyonu tamamlandı. UNESCO Dünya Kültür...

Tepecik Höyük kazılarında seramik fırını ortaya çıkarıldı

23 Ağustos 2021

23 Ağustos 2021

Kalkolitik Çağ’dan Roma dönemine uzanan kültür katmanlarına ev sahipliği yapan Tepecik Höyük kazılarında 3.500 yıllık seramik fırın ortaya çıkarıldı. Aydın...

Araştırmacılar Amerika’nın en eski madenini keşfetti

24 Mayıs 2022

24 Mayıs 2022

Wyoming Üniversitesi uzmanlarının yürüttüğü arkeolojik kazılar, insanların yaklaşık 13.000 yıl önce doğu Wyoming’deki eski bir madende kırmızı aşı boyası üretmeye...

Gizli Taş Çemberlerin Sırları Ortaya Çıkarılmayı Bekliyor

17 Kasım 2020

17 Kasım 2020

İskoçya’da St Andrews Üniversitesi’ndeki araştırmacıların ünlü Calanais çemberine yakın bölgede gömülü olan taşlar hakkında daha fazla bilgi ortaya çıkarmalarına olanak...

Çin’deki Terracotta Ordusu çukurunda 20’den fazla Terracotta Savaşçısı çıkarıldı

24 Ocak 2022

24 Ocak 2022

Çin haber ajansı CGTN’ye göre, Çin’in kuzeybatısındaki Shaanxi eyaleti Xi’an’daki Terracotta Ordusu çukurundan 20’den fazla Terracotta Savaşçısı çıkarıldı. İmparator Qinshihuang’ın...

Dara Antik Kenti’nde daha önce görülmeyen ampulla bulundu

11 Ocak 2022

11 Ocak 2022

Ampulla, antik dönemlerde Hristiyan hacıların kutsal merkezleri ziyaretleri sırasında oradan getirdikleri koku kaplarına verilen genel isimdir. Birçok antik dönem kent...

Bugünkü İklim Değişikliğiyle Orta Çağ’daki Büyük Kuraklık Paralellik Gösteriyor

7 Ocak 2021

7 Ocak 2021

Ocak ayını yaşadığımız bu günlerde mevsim normallerinin üzerinde olan hava sıcaklıkları ve yağış azlığı önümüzdeki yaz için kuraklık sinyallerini vermeye...

Tunç Çağında Görülen Nadir Hastalıkların İlginç Sosyal Boyutları

4 Mart 2021

4 Mart 2021

Nadir Hastalıklar denilince hemen hemen hepimizin aklına gelen şey bu hastalığın çok az kişiyi etkilemiş olmasıdır. Muhtemelen bahsedilen bu hastalık...

Hıdırlık Kulesi arkeolojik kazı çalışmalarında sona gelindi

4 Eylül 2022

4 Eylül 2022

Antalya Kaleiçi bölgesinde M. S. Birinci yüzyılda yapıldığı tahmin edilen Hıdırlık Kulesi ve çevresinde Antalya Büyükşehir Belediyesi tarafından başlatılan arkeolojik...

Gürcistan Alfabesini Turist Merkezi Yaptı

18 Ocak 2021

18 Ocak 2021

Gürcistan, Büyük Kafkas Dağları’nın ana tepesinin güney yamaçlarında Karadeniz’in doğu kıyılarında yer alan kadim medeniyetlere ev sahipliği yapmış bir ülkedir....

Geçmiş Nesil DNA’larımız Kanseri Yenmemiz İçin Çözüm Olabilir

22 Ekim 2020

22 Ekim 2020

Geçmiş nesillerden DNA’mızdaki aktarılmış öğeler, basit bir enfeksiyon gibi kanser hücrelerini öldürmek için güçlü bir bağışıklık tepkisi geliştirebilir. Bu çalışma,...

İsveç’te Viking Dönemi Hristiyan Mezarlar Bulundu

28 Haziran 2021

28 Haziran 2021

Sigtuna’da Viking dönemi yedi Hristiyan mezarı bulundu. Arkeologlara göre, Viking dönemi mezarlar şehrin en eski zamanlarına, 10. yüzyılın sonlarına tarihleniyor....

Orkney’de 5.500 yıllık mezarda iki gizemli taş

2 Eylül 2021

2 Eylül 2021

Orkney’de arkeologlar, 5.500 yıllık bir mezarda iki gizemli taş top keşfettiler. Arkeologlar, Sanday, Tresness’te, İskoçya’nın en eski anıtlarından biri olduğu...

Yorumlar
Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

[mc4wp_form id=”621″]