30 March 2023 Gelecek Geçmişin Ürünüdür

Hitit Çivi Yazılı Tabletler Yapay Zeka Teknolojisi ile Okunacak

Anadolu’nun kadim medeniyetlerinden Hititlere ait çivi yazılı kil tabletlerin okunmasında yapay zeka teknolojisi kullanılacak.

1800 yıllarından bu yana başta Hitit İmparatorluğu’nun başkenti Hattusa (Çorum’un Boğazkale ilçesi) da çıkarılan binlerce çivi yazılı kil tablet, bilim insanları tarafından deşifre edilmiş ve Hitit tarihinin aydınlatılmasında birincil kaynaklar olmuştu.

Yüzyıllarca toprak altında kalan ve çoğunlukla deforme olmuş, parçalara ayrılmış tabletlerin okunması bilim insanları için oldukça zorlayıcı bir çalışmayı gerektiriyor. Öyle ki, birkaç satırdan oluşan bir paragrafın transkripsiyonu bazen ayları alabiliyor.

Eskiçağ dilleri alanında Türkiye’de ilk olacak proje ile Hitit tabletleri okunacak

Çorum Yayla Haber gazetesinin haberine göre, Bilimi Destekleme ve Geliştirme Derneği (BİDGEDER) tarafından, Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü ile Ankara Üniversitesi Rektörlüğü’nün işbirliğiyle “Anadolu Medeniyetleri Müzesi’ndeki çivi yazılı tabletlerin üç boyutlu olarak taranması ve yayınlanmış Boğazköy tabletlerinin yapay zeka tarafından okunması” için düzenlenen projenin imza töreni bugün saat 17.00’de Anadolu Medeniyetleri Müzesi Konferans Salonu’nda yapıldı. Projenin bilimsel danışmanı, uzun yıllar Çorum’da hizmet vermiş olan A.Ü. Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Öğretim Üyesi, Hititolog Doç. Dr. Özlem Sir Gavaz, bu projeyle Hitit tabletlerinin daha bilinir hale geleceğini ve değerlerinin artacağını belirterek, Hitit uygarlığının ve Çorum’un tanıtımı adına önemli gelişmelerin sağlanabileceği inancında olduğunu söyledi.

Doç. Dr. Özlem Sir Gavaz
Doç. Dr. Özlem Sir Gavaz

Bu proje ile, okunması zaman alan tablet okumalarının hızlanması, okunan tabletlerdeki kırıkların birleştirilmesi ve işaret önerilerine dayanan istatistiksel bir çıkarımın yapılması, tamamlanamayan fragmanların tespiti ve joinlerinin belirlenmesi, Hitit çivi yazısı için dijital bir kaynak arşivinin oluşturulması, Hitit çivi yazısını bilmeyenlere bir kaynak ve kolaylık sağlanması amaçlanıyor.

Bu proje ayrıca, Türkiye’de eskiçağ dilleri alanında gerçekleştirilecek ilk proje olacak.

Yahya Coşkun, “Karanlık devirlere, yapay zekayla ışık tutuyoruz.”

Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdür Yardımcısı Yahya Coşkun, büyük ses getirecek projeyi sosyal medya hesabından “Hititolojide devrim niteliğinde bir adım atıyoruz. Karanlık devirlere, yapay zekayla ışık tutuyoruz. Hitit çivi yazılı tabletleri, yapay zekayla okuyacağız. Hem çok hızlanacağız hem okunmayan bölümleri okuyacağız. Nihayetinde de tüm arşivimizi, dijital erişime açacağız” diye duyurdu.

Çivi yazılı belgelerde, Hititlerin dili, dini, bayram törenleri ve çeşitli ritüelleri siyasi tarihi, mektuplaşmaları, devletler arası anlaşmaları, hukuki ve idari kayıtları hakkında çok geniş bilgiler yer alıyor.

Arkeolojik kazılarda ele geçen çivi yazılı Hitit tabletlerin büyük çoğunluğu, Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nde, İstanbul Arkeoloji Müzelerinde ve Çorum Müzelerinde bulunuyor.

Banner
Benzer Yazılar

Antik Çağın En İyi 5 Komutanı

31 Ocak 2021

31 Ocak 2021

Dünya’nın her yerinde ordu muhafazakar bir kurumdur ve bu nedenle eski dünyanın askeri liderleri, kariyerlerinin sona ermesinden binlerce yıl sonra bile...

Arkeologlar Antik Trakya Kenti Perperikon’da yeni bir tapınak ortaya çıkardılar

17 Ağustos 2022

17 Ağustos 2022

Arkeologlar, Antik Trakya Kenti Perperikon saray tapınak alanının sadece on metre uzaklığında başka bir tapınak keşfettiler. Tapınak keşfini ekip başkanı...

“Anadolu” operasyonu ile tarihi eser kaçakçılarına darbe

10 Ağustos 2021

10 Ağustos 2021

Emniyet Genel Müdürlüğü Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığı ile Adana Cumhuriyet Başsavcılığı koordinesinde 30 ilde uluslararası tarihi eser...

Bergama Antik Kenti’nde 2500 yıllık yeni sur duvarları keşfedildi

14 Şubat 2022

14 Şubat 2022

Bergama Antik Kenti’nde MÖ 500 yıllarına tarihlendirilen yeni sur duvarları keşfedildi. Devlet Su İşleri (DSİ) Genel Müdürlüğünün Bergama Antik Kenti’ni...

Taşa oyulmuş 2000 yıllık Antik Yunan ‘okul yıllığı’ bulundu

6 Haziran 2022

6 Haziran 2022

Tarihçiler , İskoçya Ulusal Müzeleri koleksiyonundaki bir mermer levha üzerindeki eski bir Yunanca yazıtın nadir bulunan bir “Antik Yunan okul yıllığı”...

Bulunan İskelet Vezüv’den Kaçanları Kurtarmaya Çalışan Subaya Ait Olabilir

11 Mayıs 2021

11 Mayıs 2021

2.000 yıl önce patlayan Vezüv Yanardağı birçok insanın ölümüne yol açmıştı. Patlamanın şiddeti ve Vezüv’ün çıkardığı lav ve küf bulutu...

Hz. İsa’nın çocukluğunun geçtiği evin kalıntılarına ulaşıldı

24 Kasım 2020

24 Kasım 2020

Nasıralı İsa olarak da bilinen Hristiyan toplumunun peygamberi Hz. İsa’nın çocukluğunun geçtiği evin kalıntılarına ulaşıldığı iddiası Reading Üniversitesi’nden Profesör Ken...

Karahantepe’de ulaşılan yerleşik köy yaşantısına dair bulgular Neolitik Çağ bilgilerimizi değiştirecek

1 Haziran 2022

1 Haziran 2022

Karahantepe’de devam eden kazılarda yerleşik köy yaşantısına dair bulgulara ulaşılması Neolitik Çağ ile ilgili bilgilerimizi derinden değiştirecek nitelikte. Denizli’de gerçekleştirilen...

20 Milyon Yıllık Fosil Ödeme Aracı Olarak Kullanılmış Olabilir

22 Ekim 2021

22 Ekim 2021

Bu yıl gerçekleştirilen arkeolojik kazı çalışmalarında ilginç buluntu ve bilgilere ulaşılıyor. Bunlardan birisi de, Tyana Antik Kenti’nde ele geçirilen 20...

Pagan Tanrıları ikonalarda gizlendi mi?

23 Şubat 2023

23 Şubat 2023

Hz. İsa, Hz. Meryem, melekler ve azizlerin yer aldığı ikonalar, Hristiyan dini yapılarının önemli ve ayrılmaz bir parçasıdır. İkona sanatı,...

Güney Hindistan’daki Antik Mezar Yatağında Katlanmış Altın Diadem Keşfedildi

12 Ağustos 2022

12 Ağustos 2022

Hindistan Arkeolojik Yüzey Araştırması Başkan Yardımcısı Yathees Kumar liderliğindeki arkeologlar, güney Hindistan’daki Adichanallur arkeolojik alanındaki bir mezar yatağında katlanmış altın...

Yunanistan da Paiania Belediye Binası’nın Yapımı Sırasında İki Kadın Heykeli Bulundu

25 Ocak 2021

25 Ocak 2021

Yunanistan Kültür Bakanlığı Pazar günü yaptığı açıklamada, Atina’nın doğusundaki bir mezarın içinden kadın figürlerinin yer aldığı iki antik Yunan heykelinin...

Arkeologlar, Hz. Süleyman ve Hz. Davud Dönemine Ait Kraliyet Giysilerinin Kalıntılarını Buldu

29 Ocak 2021

29 Ocak 2021

Antik bakır madeninde, Kral Hz. Davud ve Hz. Süleyman zamanından kalma kraliyet moru kumaş bulundu. Hz. Davut ve Hz. Süleyman...

Mısırlı çocuk 142 köpekle birlikte gömülü bulundu

17 Ocak 2023

17 Ocak 2023

Faiyum Oasis nekropolündeki kazılarda 142 köpekle birlikte gömülmüş bir çocuk mezarı bulundu. 142 köpekle gömülü çocuk mezarının yer aldığı nekropol...

Toniná Site Museum Kısaca Tanıyalım

8 Aralık 2020

8 Aralık 2020

Dünya üzerinde irili ufaklı birçok müze vardır. İçinde barındırdığı tarihi değerler ile başı çeken belli başlı kült müzeler her dönemin...

Yorumlar
Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

[mc4wp_form id=”621″]