29 December 2025 Gelecek Geçmişin Ürünüdür

Yeni bir fosilin keşfi kertenkelelerin kökenini 35 milyon yıl öncesine tarihlendirdi

Londra’daki Doğa Tarihi Müzesi’nden alınan bir örnek, günümüz kertenkelelerin daha önce düşünüldüğü gibi Orta Jurasik’te değil, Geç Triyasik’te ortaya çıktığını gösterdi.

Monitör kertenkeleleri, gila canavarları ve yavaş solucanlar gibi canlı kertenkelelerin bu fosilleşmiş akrabası, Güneybatı İngiltere’deki Gloucestershire’daki Tortworth yakınlarındaki bir taş ocağından örnekler de dahil olmak üzere 1950’lerden kalma depolanmış bir müze koleksiyonunda tanımlanmıştt.

O dönemin teknolojik koşulları o zamanlar fosilin tarihini ve özelliklerini ortaya çıkarmak için mevcut değildi.

Modern tip bir kertenkele olarak, yeni fosil, birlikte Squamata olarak adlandırılan kertenkelelerin ve yılanların kökenine dair tüm tahminleri etkiler ve evrim oranları hakkındaki varsayımları ve hatta grubun kökeni için kilit tetikleyiciyi etkiler.

Bristol Yer Bilimleri Okulu’ndan Dr. David Whiteside liderliğindeki ekip, keskin kenarlı dilimleme dişleriyle dolu çenelerine bakarak inanılmaz keşiflerine ‘küçük kasap’ anlamına gelen Cryptovaranoides microlanius adını verdi.

Dr. Whitesi’de şöyle açıklıyor: “Örneği ilk kez Londra’daki Doğa Tarihi Müzesi’nin depolarında Clevosaurusfosilleriyle dolu bir dolapta gördüm. Bu, 240 milyon yıl önce skuamatlardan ayrılan Rhynchocephalia grubunun hayatta kalan tek üyesi olan Yeni Zelanda Tuatara’nın yakın bir akrabası olan yeterince yaygın bir fosil sürüngendi.

Kertenkele fosilinin yandan görünüm kafatası
Fotoğraf David Whiteside, Sophie Chambi-Trowell, Mike Benton ve İngiltere Doğa Tarihi Müzesi
Kertenkele fosilinin yandan görünüm kafatası Fotoğraf David Whiteside, Sophie Chambi-Trowell, Mike Benton ve İngiltere Doğa Tarihi Müzesi

“Örneğimiz basitçe ‘Clevosaurusve başka bir sürüngen’ olarak etiketlendi. Örneği araştırmaya devam ettikçe, aslında günümüz kertenkeleleriyle Tuatara grubundan daha yakından ilişkili olduğuna giderek daha fazla ikna olduk.

“Üniversitede fosillerin X-ışını taramalarını yaptık ve bu da fosili üç boyutlu olarak yeniden inşa etmemizi ve kayanın içine gizlenmiş tüm küçük kemikleri görmemizi sağladı.”

Cryptovaranoides, beyin kasasındaki, boyun omurlarındaki, omuz bölgesindeki, ağzın önünde medyan bir üst dişin varlığında, dişlerin çenelerdeki bir rafa yerleştirilme şeklindeki (çenelerin tepesine kaynaşmak yerine) ve kafatası mimarisindeki Rhynchocephalia’dan farklı olduğu için açıkça bir skuamattır. Modern skuamatlarda bulunmayan tek bir önemli ilkel özellik vardır, üst kol kemiğinin ucunun bir tarafında, bir arter ve sinirin geçtiği humerus. Cryptovaranoides, ağız çatısının kemiklerindeki birkaç sıra diş gibi başka, görünüşte ilkel karakterlere sahiptir, ancak uzmanlar aynı şeyi yaşayan Avrupa Cam kertenkelesinde gözlemlemişlerdir ve Boas ve Pitonlar gibi birçok yılanın aynı bölgede birden fazla büyük diş sırası vardır. Buna rağmen, beyin kasasındaki çoğu canlı kertenkele gibi ilerlemiştir ve kafatasındaki kemik bağlantıları esnek olduğunu göstermektedir.

“Önem açısından, fosilimiz skuamatın kökenini ve çeşitliliğini Orta Jurasik’ten Geç Triyasik’e geri kaydırıyor” diyor ortak yazar Profesör Mike Benton. “Bu, yeni bitki gruplarının, özellikle modern tip kozalaklı ağaçların yanı sıra yeni böcek türlerinin kökenleri ve kaplumbağalar, timsahlar, dinozorlar ve memeliler gibi modern grupların ilklerinden bazılarıyla karadaki ekosistemlerin büyük ölçüde yeniden yapılandırıldığı bir zamandı.

Fotoğraf David Whiteside, Sophie Chambi-Trowell, Mike Benton ve İngiltere Doğa Tarihi Müzesi

“En eski modern skuamatları eklemek daha sonra resmi tamamlıyor. Görünüşe göre bu yeni bitkiler ve hayvanlar, 252 milyon yıl önce Permiyen sonu kitlesel yok oluştan sonra Dünya’daki yaşamın büyük bir yeniden inşasının bir parçası olarak sahneye çıktı ve özellikle 232 milyon yıl önce iklimlerin ıslak ve kuru arasında dalgalandığı ve yaşamda büyük bir karışıklığa neden olduğu Karniyen Pluvial Bölümü. “

Doktora araştırma öğrencisi Sofia Chambi-Trowell şunları söyledi: “Yeni hayvanın adı, Cryptovaranoides microlanius, bir çekmecedeki canavarın gizli doğasını değil, aynı zamanda o zamanlar Bristol çevresinde var olan küçük adalardaki kireçtaşındaki çatlaklarda yaşayan muhtemel yaşam tarzını da yansıtıyor. ‘Küçük kasap’ anlamına gelen tür adı, keskin kenarlı dilimleme dişleriyle dolu çenelerini ifade eder ve eklembacaklılar ve küçük omurgalılar üzerinde avlanırdı. “

Dr. Whiteside, “Bu çok özel bir fosil ve son birkaç on yılda bulunan en önemli fosillerden biri haline gelmesi muhtemel. Örnek, ulusal bir koleksiyonda, Londra’daki Doğa Tarihi Müzesi’nde tutulduğu için şanslı. Taş ocağından fosilleri çıkaran ve tip örneği ve ilgili kemikler üzerinde birçok hazırlık çalışması yapan değerli bilim insanına Pamela L. Robinson’a teşekkür ederiz. Numunenin tüm ayrıntılarını gözlemlemesine yardımcı olmak için BT tarama teknolojisine erişememesi çok üzücüydü. “

Kapak: Cryptovaranoides Çizim: Lavinia Gandolfi

Banner
Benzer Yazılar

Yeni Keşfedilen Fosil, Soyu Tükenmiş Bir İnsan Türünün Evrimine İşaret Ediyor

10 Kasım 2020

10 Kasım 2020

Paranthropus robustos soyu tükenmiş insan türlerinden bir tanesidir. Bu türün erkeklerinin dişilerden önemli ölçüde büyük olduğu düşünülmekteydi. Günümüz primatlarından orangutanlar,...

İncil’de Anlatılan Kral Davut’un Çarpıştığı Goliath Dev Olmayabilir!

3 Aralık 2020

3 Aralık 2020

İbranice İncil’de Kral Davut, Filistin devi Goliath’ı öldürmesi ve İsrail’i Kudüs merkezli büyük bir krallığa genişletmesiyle ünlüdür. İncil’de dev Goliath’ın...

Amerika’da bilinen en eski ok uçları keşfedildi

25 Aralık 2022

25 Aralık 2022

Oregon Eyalet Üniversitesi’nden arkeologlar, Idaho’da daha önce Amerika’da keşfedilenlerden binlerce yıl daha eski ok uçları keşfettiler. Bu keşif, ilk insanların...

Doç. Dr. Erkan Fidan “Luvilere ait bir kent olabilir”

27 Kasım 2021

27 Kasım 2021

Anadolu üzerinde birçok medeniyete ev sahipliği yapmış eşsiz bir coğrafyadır. Prehistorya ve Protohistorya dönemlere ait Hatti, Hitit, Urartu, Frig, Lidya...

Notre Dame Katedrali’de bulunan iki lahit sırlarını ortaya çıkarmaya başladı

12 Aralık 2022

12 Aralık 2022

Bu yılın başlarında Notre Dame Katedrali’nin nef ve transeptinin kesiştiği noktada yapılan bir kazıda bulunan iki lahitten birinin sahibi tespit...

2 Bin Yıllık Ankara Roma Tiyatrosu Restore Ediliyor

12 Temmuz 2021

12 Temmuz 2021

Ankara Büyükşehir Belediyesi, “Ankara Roma Tiyatrosu ve Arkeopark Projesi” kapsamında 2 Bin Yıllık Roma tiyatrosunu orijinal dokusunu koruyarak restore ediyor. 1982 yılında inşaat...

Restorasyonu tamamlanan 2300 yıllık Kahta Kalesi ziyarete açıldı

4 Eylül 2022

4 Eylül 2022

M. Ö. 3’ncü yüzyılda Kommagene Krallığı tarafından yaptırılan Kahta Kalesi 17 yıl süren restorasyon çalışmaları sonrası ziyarete açıldı. Adıyaman’ın Kahta...

Tüy kökenlerinin gizemi: Kabarık pterozorlar tartışmayı nasıl yeniden alevlendirdi?

5 Kasım 2020

5 Kasım 2020

Tüy deyince ilk akla gelen hayvanlar kuşlardır. Bilinen en eski kuş olan Archæopteryx’in fosilleri yaklaşık 160 yıl önce ilk kez...

Göbeklitepe’de 12 Bin Yıllık İnsan Heykeli Ortaya Çıkarıldı

19 Eylül 2025

19 Eylül 2025

Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Şanlıurfa’daki Göbeklitepe’de yürütülen kazılarda, duvar içine yatay olarak yerleştirilmiş bir insan heykelinin gün...

Hattuşa’da 119 Yıllık Hitit Kazısı: Büyük Tapınak ve Saray Arasındaki Gizemli Alan İlk Kez Derinlemesine Araştırılıyor

3 Ağustos 2025

3 Ağustos 2025

Çorum’un Boğazkale ilçesinde, Anadolu’nun en önemli medeniyetlerinden Hititlerin başkenti Hattuşa’da 119 yıldır aralıksız süren kazı çalışmaları yeni bir döneme girdi....

Azerbaycan’da Bir İlk: Damcılı Mağarası’nda Mezolitik Döneme Ait İnsan Heykelciği Bulundu

19 Nisan 2025

19 Nisan 2025

Azerbaycan’ın Kazah bölgesinde yer alan dünyaca ünlü Damcılı Mağarası’nda yapılan arkeolojik kazılarda, Mezolitik döneme (Orta Taş Çağı) tarihlenen ilk insan...

Antik Çağ insanın beslenmesinde zengin fakir ayrımı dikkat çekiyor

25 Kasım 2021

25 Kasım 2021

Yerleşik hayata geçilmesi ile birlikte görülmeye başlayan yönetici, elit yapı, mülkiyet sahipliliği, kaynakların adaletsiz kazanımı ve dağılımından doğan varsıllığın yoksul...

Kuveyt’te 7.700 yıllık insan başı seramik ve mücevher atölyesi ortaya çıkarıldı

29 Kasım 2024

29 Kasım 2024

Kuveytli ve Polonyalı arkeologlardan oluşan bir ekip, Kuzey Kuveyt’teki Subiya Çölü’nde bulunan tarih öncesi Ubeyd dönemine (MÖ 5500-4000) ait Bahra...

Çin’in Zhejiang Bölgesinde 2.000 Yıldan Daha Eski, İyi Korunmuş Ahşap Evler Keşfedildi

17 Mart 2025

17 Mart 2025

Çin’in Zhejiang Eyaletine bağlı Shaoxing kentindeki araştırmacılar, MÖ 475 ile MÖ 221 yılları arasına tarihlenen, 2.000 yılı aşkın bir süre...

Hırvatistan’ın Split Şehrine Bağlı Manuš Bölgesinde Antik Roma Pazarı Bulundu!

10 Ekim 2020

10 Ekim 2020

Tarihçi ve arkeolog Luka Jelić 1897 gibi erken bir tarihte antik yerleşiminin Diocletianus Sarayı’nın inşasından önce Split bölgesinde var olduğu...

Yorumlar
Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

[mc4wp_form id=”621″]