24 November 2025 Gelecek Geçmişin Ürünüdür

Yeni bir fosilin keşfi kertenkelelerin kökenini 35 milyon yıl öncesine tarihlendirdi

Londra’daki Doğa Tarihi Müzesi’nden alınan bir örnek, günümüz kertenkelelerin daha önce düşünüldüğü gibi Orta Jurasik’te değil, Geç Triyasik’te ortaya çıktığını gösterdi.

Monitör kertenkeleleri, gila canavarları ve yavaş solucanlar gibi canlı kertenkelelerin bu fosilleşmiş akrabası, Güneybatı İngiltere’deki Gloucestershire’daki Tortworth yakınlarındaki bir taş ocağından örnekler de dahil olmak üzere 1950’lerden kalma depolanmış bir müze koleksiyonunda tanımlanmıştt.

O dönemin teknolojik koşulları o zamanlar fosilin tarihini ve özelliklerini ortaya çıkarmak için mevcut değildi.

Modern tip bir kertenkele olarak, yeni fosil, birlikte Squamata olarak adlandırılan kertenkelelerin ve yılanların kökenine dair tüm tahminleri etkiler ve evrim oranları hakkındaki varsayımları ve hatta grubun kökeni için kilit tetikleyiciyi etkiler.

Bristol Yer Bilimleri Okulu’ndan Dr. David Whiteside liderliğindeki ekip, keskin kenarlı dilimleme dişleriyle dolu çenelerine bakarak inanılmaz keşiflerine ‘küçük kasap’ anlamına gelen Cryptovaranoides microlanius adını verdi.

Dr. Whitesi’de şöyle açıklıyor: “Örneği ilk kez Londra’daki Doğa Tarihi Müzesi’nin depolarında Clevosaurusfosilleriyle dolu bir dolapta gördüm. Bu, 240 milyon yıl önce skuamatlardan ayrılan Rhynchocephalia grubunun hayatta kalan tek üyesi olan Yeni Zelanda Tuatara’nın yakın bir akrabası olan yeterince yaygın bir fosil sürüngendi.

Kertenkele fosilinin yandan görünüm kafatası
Fotoğraf David Whiteside, Sophie Chambi-Trowell, Mike Benton ve İngiltere Doğa Tarihi Müzesi
Kertenkele fosilinin yandan görünüm kafatası Fotoğraf David Whiteside, Sophie Chambi-Trowell, Mike Benton ve İngiltere Doğa Tarihi Müzesi

“Örneğimiz basitçe ‘Clevosaurusve başka bir sürüngen’ olarak etiketlendi. Örneği araştırmaya devam ettikçe, aslında günümüz kertenkeleleriyle Tuatara grubundan daha yakından ilişkili olduğuna giderek daha fazla ikna olduk.

“Üniversitede fosillerin X-ışını taramalarını yaptık ve bu da fosili üç boyutlu olarak yeniden inşa etmemizi ve kayanın içine gizlenmiş tüm küçük kemikleri görmemizi sağladı.”

Cryptovaranoides, beyin kasasındaki, boyun omurlarındaki, omuz bölgesindeki, ağzın önünde medyan bir üst dişin varlığında, dişlerin çenelerdeki bir rafa yerleştirilme şeklindeki (çenelerin tepesine kaynaşmak yerine) ve kafatası mimarisindeki Rhynchocephalia’dan farklı olduğu için açıkça bir skuamattır. Modern skuamatlarda bulunmayan tek bir önemli ilkel özellik vardır, üst kol kemiğinin ucunun bir tarafında, bir arter ve sinirin geçtiği humerus. Cryptovaranoides, ağız çatısının kemiklerindeki birkaç sıra diş gibi başka, görünüşte ilkel karakterlere sahiptir, ancak uzmanlar aynı şeyi yaşayan Avrupa Cam kertenkelesinde gözlemlemişlerdir ve Boas ve Pitonlar gibi birçok yılanın aynı bölgede birden fazla büyük diş sırası vardır. Buna rağmen, beyin kasasındaki çoğu canlı kertenkele gibi ilerlemiştir ve kafatasındaki kemik bağlantıları esnek olduğunu göstermektedir.

“Önem açısından, fosilimiz skuamatın kökenini ve çeşitliliğini Orta Jurasik’ten Geç Triyasik’e geri kaydırıyor” diyor ortak yazar Profesör Mike Benton. “Bu, yeni bitki gruplarının, özellikle modern tip kozalaklı ağaçların yanı sıra yeni böcek türlerinin kökenleri ve kaplumbağalar, timsahlar, dinozorlar ve memeliler gibi modern grupların ilklerinden bazılarıyla karadaki ekosistemlerin büyük ölçüde yeniden yapılandırıldığı bir zamandı.

Fotoğraf David Whiteside, Sophie Chambi-Trowell, Mike Benton ve İngiltere Doğa Tarihi Müzesi

“En eski modern skuamatları eklemek daha sonra resmi tamamlıyor. Görünüşe göre bu yeni bitkiler ve hayvanlar, 252 milyon yıl önce Permiyen sonu kitlesel yok oluştan sonra Dünya’daki yaşamın büyük bir yeniden inşasının bir parçası olarak sahneye çıktı ve özellikle 232 milyon yıl önce iklimlerin ıslak ve kuru arasında dalgalandığı ve yaşamda büyük bir karışıklığa neden olduğu Karniyen Pluvial Bölümü. “

Doktora araştırma öğrencisi Sofia Chambi-Trowell şunları söyledi: “Yeni hayvanın adı, Cryptovaranoides microlanius, bir çekmecedeki canavarın gizli doğasını değil, aynı zamanda o zamanlar Bristol çevresinde var olan küçük adalardaki kireçtaşındaki çatlaklarda yaşayan muhtemel yaşam tarzını da yansıtıyor. ‘Küçük kasap’ anlamına gelen tür adı, keskin kenarlı dilimleme dişleriyle dolu çenelerini ifade eder ve eklembacaklılar ve küçük omurgalılar üzerinde avlanırdı. “

Dr. Whiteside, “Bu çok özel bir fosil ve son birkaç on yılda bulunan en önemli fosillerden biri haline gelmesi muhtemel. Örnek, ulusal bir koleksiyonda, Londra’daki Doğa Tarihi Müzesi’nde tutulduğu için şanslı. Taş ocağından fosilleri çıkaran ve tip örneği ve ilgili kemikler üzerinde birçok hazırlık çalışması yapan değerli bilim insanına Pamela L. Robinson’a teşekkür ederiz. Numunenin tüm ayrıntılarını gözlemlemesine yardımcı olmak için BT tarama teknolojisine erişememesi çok üzücüydü. “

Kapak: Cryptovaranoides Çizim: Lavinia Gandolfi

Banner
Benzer Yazılar

İnşaat işçileri 2 bin yıllık Roma mezarları buldu

17 Şubat 2022

17 Şubat 2022

Erken, Orta, Geç Tunç Çağı, Arkaik Dönem, Mısır, Roma, Bizans kültür izlerine ev sahipliği yapan Gazze Şeridi’nde Mısır tarafından finanse...

Persepolis’te Büyük Xerxes’e atfedilen bir Elam yazıtı bulundu

26 Şubat 2022

26 Şubat 2022

Persepolis Müzesi depolarındaki yazılı nesnelerin ve parçalı yazıtların sınıflandırılması ve belgelenmesi projesi sırasında uzmanlar, Büyük Xerxes’e atfedilen bir Elam yazıtının...

Amerika’da bilinen en eski ok uçları keşfedildi

25 Aralık 2022

25 Aralık 2022

Oregon Eyalet Üniversitesi’nden arkeologlar, Idaho’da daha önce Amerika’da keşfedilenlerden binlerce yıl daha eski ok uçları keşfettiler. Bu keşif, ilk insanların...

Palmira Antik Kenti Zafer Takı’nın Restorasyon Çalışmaları Başlıyor

22 Mart 2022

22 Mart 2022

Terör örgütü DEAŞ tarafından 2015 yılında yıkılan Palmira Antik Kenti Zafer Takı’nın restorasyon çalışmaları başlıyor. Proje, Rus ve Suriyeli arkeolog...

Yozgat, Tiryns’deki Miken Kaldırımı’na Ait Dünyanın En Eski Mozaiği Olma Ünvanını Elinden Aldı!

8 Ekim 2020

8 Ekim 2020

Hitit Medeniyeti’nin Anadolu Tarihi üzerindeki etkileyici gücü her geçen gün yeni arkeolojik kazıların yapılmasıyla artmakta. Farklı ve etkileyici mimari özelliklerinin...

Antik Çağlardan Günümüze “Domuz”

17 Mart 2021

17 Mart 2021

Domuz İslamiyette  haram edilen hayvanlardan biri olduğu için Müslümanlar için yiyecek statüsünde görülmez. Ama tarihte uzunca bir müddet geriye doğru...

“Hititler” Sergisi Güney Kore’de

8 Mart 2025

8 Mart 2025

Türkiye’den götürülen 212 eserin yer aldığı “Hititler” sergisi, Güney Kore’nin başkenti Seul’deki Baekje Müzesi’nde açıldı. Sergide, Hitit medeniyetine ait önemli...

Hititçe kelimeleri sesli dinlemek ister misiniz?

8 Şubat 2022

8 Şubat 2022

Bir Hint-Avrupa halkı olan Hititler, Anadolu’da Hattilerden sonra yüzyıllar sürecek güçlü bir medeniyet kurmuşlardır. Nereden geldikleri konusunda hala net bir...

İstanbul Kara Surları Restore Ediliyor

25 Şubat 2021

25 Şubat 2021

İstanbul Kara Surları (Konstantinopolis Surları) Doğu Roma Dönemi’nde hendek, dış sur, iç sur olmak üzere 3 bölümde inşa edilmiş UNESCO...

Almanya’da yol yapım işçileri asırlık tahta kaldırım keşfettiler

25 Aralık 2023

25 Aralık 2023

Kasım 2023’teki inşaat çalışmaları sırasında Fürth’teki yol yapım işçileri asırlık bir tahta kaldırım keşfettiler. Erken modern dönemin Franklarının bir zamanlar...

Prag’da 7.000 Yıllık Gizemli Dairesel Yapı Ortaya Çıkarılıyor

15 Eylül 2022

15 Eylül 2022

Arkeologlar, Çek Cumhuriyeti’nin Prag kentinin eteklerindeki Vinoř bölgesinde bulunan 7.000 yıllık roundel olarak adlandırılan (Çek dilinde ‘rondely’, yuvarlak anlamına geliyor)...

Çatalhöyük kazılarında 8 bin 600 yıllık dünyanın en eski ekmeği keşfedildi

5 Mart 2024

5 Mart 2024

Neolitik dönemin ilk kentleşme alanlarından biri olan Çatalhöyük’te yapılan kazılarda 8 bin 600 yıllık “ekmek” keşfedildi. Uzmanlar, ekmeğin dünyanın bilinen...

Karadeniz’in ilk bilimsel sualtı kazısında 2400 yıllık eserler bulundu

29 Mart 2024

29 Mart 2024

Karadeniz’in ilk bilimsel sualtı kazısı Kerpe Koyu’nda gerçekleştirildi. MÖ 4. yüzyıldan MS 12. yüzyıla kadar uzanan onlarca tarihi eser gün...

Lüleburgazlılar Sıbyan Mektebi’nin Müze Olmasını İstiyor

9 Şubat 2021

9 Şubat 2021

Mimar Sinan‘ın ustalık eserlerinden Sokullu Mehmet Paşa Külliyesi içinde yer alan Sıbyan Mektebi‘nin tarihi müze olmasını isteyen Lüleburgazlılar imza kampanyası...

Prusias ve Hypium Antik Kentinde Heyecanlı Gelişmeler

4 Aralık 2020

4 Aralık 2020

Prusias ve Hypium Antik Kentinde beklenmeyen buluntulara ulaşılması heyecanlı gelişmelerin kazı boyunca devam edeceğinin sinyallerini veriyor. Düzce’nin Konuralp mahallesinde yer...

Yorumlar
Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

[mc4wp_form id=”621″]