15 December 2025 Gelecek Geçmişin Ürünüdür

Yeni bir fosilin keşfi kertenkelelerin kökenini 35 milyon yıl öncesine tarihlendirdi

Londra’daki Doğa Tarihi Müzesi’nden alınan bir örnek, günümüz kertenkelelerin daha önce düşünüldüğü gibi Orta Jurasik’te değil, Geç Triyasik’te ortaya çıktığını gösterdi.

Monitör kertenkeleleri, gila canavarları ve yavaş solucanlar gibi canlı kertenkelelerin bu fosilleşmiş akrabası, Güneybatı İngiltere’deki Gloucestershire’daki Tortworth yakınlarındaki bir taş ocağından örnekler de dahil olmak üzere 1950’lerden kalma depolanmış bir müze koleksiyonunda tanımlanmıştt.

O dönemin teknolojik koşulları o zamanlar fosilin tarihini ve özelliklerini ortaya çıkarmak için mevcut değildi.

Modern tip bir kertenkele olarak, yeni fosil, birlikte Squamata olarak adlandırılan kertenkelelerin ve yılanların kökenine dair tüm tahminleri etkiler ve evrim oranları hakkındaki varsayımları ve hatta grubun kökeni için kilit tetikleyiciyi etkiler.

Bristol Yer Bilimleri Okulu’ndan Dr. David Whiteside liderliğindeki ekip, keskin kenarlı dilimleme dişleriyle dolu çenelerine bakarak inanılmaz keşiflerine ‘küçük kasap’ anlamına gelen Cryptovaranoides microlanius adını verdi.

Dr. Whitesi’de şöyle açıklıyor: “Örneği ilk kez Londra’daki Doğa Tarihi Müzesi’nin depolarında Clevosaurusfosilleriyle dolu bir dolapta gördüm. Bu, 240 milyon yıl önce skuamatlardan ayrılan Rhynchocephalia grubunun hayatta kalan tek üyesi olan Yeni Zelanda Tuatara’nın yakın bir akrabası olan yeterince yaygın bir fosil sürüngendi.

Kertenkele fosilinin yandan görünüm kafatası
Fotoğraf David Whiteside, Sophie Chambi-Trowell, Mike Benton ve İngiltere Doğa Tarihi Müzesi
Kertenkele fosilinin yandan görünüm kafatası Fotoğraf David Whiteside, Sophie Chambi-Trowell, Mike Benton ve İngiltere Doğa Tarihi Müzesi

“Örneğimiz basitçe ‘Clevosaurusve başka bir sürüngen’ olarak etiketlendi. Örneği araştırmaya devam ettikçe, aslında günümüz kertenkeleleriyle Tuatara grubundan daha yakından ilişkili olduğuna giderek daha fazla ikna olduk.

“Üniversitede fosillerin X-ışını taramalarını yaptık ve bu da fosili üç boyutlu olarak yeniden inşa etmemizi ve kayanın içine gizlenmiş tüm küçük kemikleri görmemizi sağladı.”

Cryptovaranoides, beyin kasasındaki, boyun omurlarındaki, omuz bölgesindeki, ağzın önünde medyan bir üst dişin varlığında, dişlerin çenelerdeki bir rafa yerleştirilme şeklindeki (çenelerin tepesine kaynaşmak yerine) ve kafatası mimarisindeki Rhynchocephalia’dan farklı olduğu için açıkça bir skuamattır. Modern skuamatlarda bulunmayan tek bir önemli ilkel özellik vardır, üst kol kemiğinin ucunun bir tarafında, bir arter ve sinirin geçtiği humerus. Cryptovaranoides, ağız çatısının kemiklerindeki birkaç sıra diş gibi başka, görünüşte ilkel karakterlere sahiptir, ancak uzmanlar aynı şeyi yaşayan Avrupa Cam kertenkelesinde gözlemlemişlerdir ve Boas ve Pitonlar gibi birçok yılanın aynı bölgede birden fazla büyük diş sırası vardır. Buna rağmen, beyin kasasındaki çoğu canlı kertenkele gibi ilerlemiştir ve kafatasındaki kemik bağlantıları esnek olduğunu göstermektedir.

“Önem açısından, fosilimiz skuamatın kökenini ve çeşitliliğini Orta Jurasik’ten Geç Triyasik’e geri kaydırıyor” diyor ortak yazar Profesör Mike Benton. “Bu, yeni bitki gruplarının, özellikle modern tip kozalaklı ağaçların yanı sıra yeni böcek türlerinin kökenleri ve kaplumbağalar, timsahlar, dinozorlar ve memeliler gibi modern grupların ilklerinden bazılarıyla karadaki ekosistemlerin büyük ölçüde yeniden yapılandırıldığı bir zamandı.

Fotoğraf David Whiteside, Sophie Chambi-Trowell, Mike Benton ve İngiltere Doğa Tarihi Müzesi

“En eski modern skuamatları eklemek daha sonra resmi tamamlıyor. Görünüşe göre bu yeni bitkiler ve hayvanlar, 252 milyon yıl önce Permiyen sonu kitlesel yok oluştan sonra Dünya’daki yaşamın büyük bir yeniden inşasının bir parçası olarak sahneye çıktı ve özellikle 232 milyon yıl önce iklimlerin ıslak ve kuru arasında dalgalandığı ve yaşamda büyük bir karışıklığa neden olduğu Karniyen Pluvial Bölümü. “

Doktora araştırma öğrencisi Sofia Chambi-Trowell şunları söyledi: “Yeni hayvanın adı, Cryptovaranoides microlanius, bir çekmecedeki canavarın gizli doğasını değil, aynı zamanda o zamanlar Bristol çevresinde var olan küçük adalardaki kireçtaşındaki çatlaklarda yaşayan muhtemel yaşam tarzını da yansıtıyor. ‘Küçük kasap’ anlamına gelen tür adı, keskin kenarlı dilimleme dişleriyle dolu çenelerini ifade eder ve eklembacaklılar ve küçük omurgalılar üzerinde avlanırdı. “

Dr. Whiteside, “Bu çok özel bir fosil ve son birkaç on yılda bulunan en önemli fosillerden biri haline gelmesi muhtemel. Örnek, ulusal bir koleksiyonda, Londra’daki Doğa Tarihi Müzesi’nde tutulduğu için şanslı. Taş ocağından fosilleri çıkaran ve tip örneği ve ilgili kemikler üzerinde birçok hazırlık çalışması yapan değerli bilim insanına Pamela L. Robinson’a teşekkür ederiz. Numunenin tüm ayrıntılarını gözlemlemesine yardımcı olmak için BT tarama teknolojisine erişememesi çok üzücüydü. “

Kapak: Cryptovaranoides Çizim: Lavinia Gandolfi

Banner
Benzer Yazılar

Haçlı Ordusunun Korkulu Rüyası I. Kılıçaslan

13 Ocak 2021

13 Ocak 2021

Anadolu Selçuklu devletinin kurucusu Süleyman Şah’ın en büyük oğlu olarak Gence’de dünyaya gelmiştir. Babasıyla birlikte geldiği Anadolu’da fetihlere katılmış ve...

Arkeologlar, 7000 yıllık pamuk kalıntılarına ulaştılar

18 Aralık 2022

18 Aralık 2022

İnsan için giyinme, yeme, içme, barınma kadar önemli bir ihtiyaçtır. Yerleşik düzene geçen insan, giyim ihtiyacını karşılamak için hayvanların deri...

Altmış yıl önce kaçırılan Kibele heykeli Afyonkarahisar Müzesi’nde sergilenecek

1 Ocak 2023

1 Ocak 2023

1960 yılında yasadışı yollarla İsrail’e kaçırılan doğurganlığın ve bereketin sembolü tanrıça Kibele’ye ait heykel Afyonkarahisar Müzesi’nde sergilenecek. Eski Çağ Anadolu’sunda...

Neolitik İnsanı 6000 Yıl Önce Tuz Üretiyordu

31 Mart 2021

31 Mart 2021

M. Ö. 10 bin yılından sonra insan yerleşik düzene geçmiştir. Neolitik insanı, Anadolu’da Hacılar, Boncuklu Höyük, Kuruçay, Çayönü ve Çatalhöyük’de...

Kudüs’de bulunan gizemli köpekbalığı dişleri

10 Temmuz 2021

10 Temmuz 2021

Bilim adamları, Kudüs’teki Davut (David) Şehri’nde 2900 yıllık bir bölgede, olmaması gereken bir alanda açıklanamayan bir şekilde fosilleşmiş köpekbalığı dişleri...

Doğu Çin’de 1500 kilo bronz sikke bulundu

19 Aralık 2022

19 Aralık 2022

Doğu Çin’in Jiangsu Eyaleti’nde Tang (618-907) ve Song (960-1279) hanedanlarına ait 1500 kilo bronz sikke keşfedildi. Sikkeler saman ipleriyle birbirine...

Bergama Antik Kenti’nde 2500 yıllık yeni sur duvarları keşfedildi

14 Şubat 2022

14 Şubat 2022

Bergama Antik Kenti’nde MÖ 500 yıllarına tarihlendirilen yeni sur duvarları keşfedildi. Devlet Su İşleri (DSİ) Genel Müdürlüğünün Bergama Antik Kenti’ni...

Brezilya’da 16 yeni antik kaya sanatı alanı tespit edildi

10 Mart 2024

10 Mart 2024

Brezilya’nın Tocantins’in Jalapão bölgesinde çalışan arkeologlar, 2.000 yıllık 16 yeni antik kaya sanatı alanı tespit etti. Bu alanlarda insan ve...

Kars Kızıl Mağaralar defineciler tarafından talan ediliyor

2 Ocak 2023

2 Ocak 2023

Kars merkeze 20 km uzaklıkta bulunan Kars halkının Kızıl Mağaralar olarak bildiği Borluk Deresi Vadisi içinde yer alan mağaraların defineciler...

Neolitik Çağ’da kazın evcilleştirilmesine dair kanıtlar bulundu

8 Mart 2022

8 Mart 2022

Yangtze Nehri vadisinde bulunan kaz kemikleri üzerinde yapılan bir araştırmaya göre, kazlar 7000 yıl kadar önce Çin’de evcilleştirilmiş olabilir. Tavukların...

Amasya’da Kayıp Tapınak Ortaya Çıktı: Antik Kaynaklarda Bile Geçmiyor

22 Eylül 2025

22 Eylül 2025

Amasya’daki Oluz Höyük kazılarında, antik tarihçilerin kayıtlarında dahi adı geçmeyen 2 bin 600 yıllık kayıp bir tapınak gün yüzüne çıkarıldı....

Arkeologlar, Vaftizci Yahya’nın Ölüme Mahkum Edildiği Yerin Keşfedildiğini Söylüyorlar

4 Ocak 2021

4 Ocak 2021

Arkeologlar, Hz. İsa’nın gelişini önceden haber veren bir vaiz olan Vaftizci Yahya’nın (Hz. Yahya) MS 29 civarında ölüm cezasına çarptırıldığı yeri belirlediklerini iddia...

Son Assur Başkenti “Ninive”

30 Ocak 2021

30 Ocak 2021

Ninive, Kuzey Irak’ta bugünkü Musul kenti yakınında, Dicle Nehri’nin doğu kıyısında bulunan eski bir Asur şehridir. Asur İmparatorluğu, MÖ 25....

Tarih öncesi bilinen ilk balkonlu mimari yapıya ait buluntulara ulaşıldı

31 Ekim 2021

31 Ekim 2021

Anadolu mimarisinde yedinci ve sekizinci bin yıl öncesi bilinen ilk balkonlu mimari yapının buluntularına ulaşıldı. Kahramanmaraş’ın Türkoğlu ilçesindeki Domuztepe Höyüğü...

Türkiye’nin İlk Kadın Arkeoloğu “Jale İnan”

8 Mart 2021

8 Mart 2021

Türkiye’nin ilk kadın arkeoloğu olan Jale İnan, Türk arkeoloji dünyası adına çok güzel işlere imza atmış, alanında ilk kadın uzman olarak ismini...

Yorumlar
Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

[mc4wp_form id=”621″]