2 November 2025 Gelecek Geçmişin Ürünüdür

Yeni bir fosilin keşfi kertenkelelerin kökenini 35 milyon yıl öncesine tarihlendirdi

Londra’daki Doğa Tarihi Müzesi’nden alınan bir örnek, günümüz kertenkelelerin daha önce düşünüldüğü gibi Orta Jurasik’te değil, Geç Triyasik’te ortaya çıktığını gösterdi.

Monitör kertenkeleleri, gila canavarları ve yavaş solucanlar gibi canlı kertenkelelerin bu fosilleşmiş akrabası, Güneybatı İngiltere’deki Gloucestershire’daki Tortworth yakınlarındaki bir taş ocağından örnekler de dahil olmak üzere 1950’lerden kalma depolanmış bir müze koleksiyonunda tanımlanmıştt.

O dönemin teknolojik koşulları o zamanlar fosilin tarihini ve özelliklerini ortaya çıkarmak için mevcut değildi.

Modern tip bir kertenkele olarak, yeni fosil, birlikte Squamata olarak adlandırılan kertenkelelerin ve yılanların kökenine dair tüm tahminleri etkiler ve evrim oranları hakkındaki varsayımları ve hatta grubun kökeni için kilit tetikleyiciyi etkiler.

Bristol Yer Bilimleri Okulu’ndan Dr. David Whiteside liderliğindeki ekip, keskin kenarlı dilimleme dişleriyle dolu çenelerine bakarak inanılmaz keşiflerine ‘küçük kasap’ anlamına gelen Cryptovaranoides microlanius adını verdi.

Dr. Whitesi’de şöyle açıklıyor: “Örneği ilk kez Londra’daki Doğa Tarihi Müzesi’nin depolarında Clevosaurusfosilleriyle dolu bir dolapta gördüm. Bu, 240 milyon yıl önce skuamatlardan ayrılan Rhynchocephalia grubunun hayatta kalan tek üyesi olan Yeni Zelanda Tuatara’nın yakın bir akrabası olan yeterince yaygın bir fosil sürüngendi.

Kertenkele fosilinin yandan görünüm kafatası
Fotoğraf David Whiteside, Sophie Chambi-Trowell, Mike Benton ve İngiltere Doğa Tarihi Müzesi
Kertenkele fosilinin yandan görünüm kafatası Fotoğraf David Whiteside, Sophie Chambi-Trowell, Mike Benton ve İngiltere Doğa Tarihi Müzesi

“Örneğimiz basitçe ‘Clevosaurusve başka bir sürüngen’ olarak etiketlendi. Örneği araştırmaya devam ettikçe, aslında günümüz kertenkeleleriyle Tuatara grubundan daha yakından ilişkili olduğuna giderek daha fazla ikna olduk.

“Üniversitede fosillerin X-ışını taramalarını yaptık ve bu da fosili üç boyutlu olarak yeniden inşa etmemizi ve kayanın içine gizlenmiş tüm küçük kemikleri görmemizi sağladı.”

Cryptovaranoides, beyin kasasındaki, boyun omurlarındaki, omuz bölgesindeki, ağzın önünde medyan bir üst dişin varlığında, dişlerin çenelerdeki bir rafa yerleştirilme şeklindeki (çenelerin tepesine kaynaşmak yerine) ve kafatası mimarisindeki Rhynchocephalia’dan farklı olduğu için açıkça bir skuamattır. Modern skuamatlarda bulunmayan tek bir önemli ilkel özellik vardır, üst kol kemiğinin ucunun bir tarafında, bir arter ve sinirin geçtiği humerus. Cryptovaranoides, ağız çatısının kemiklerindeki birkaç sıra diş gibi başka, görünüşte ilkel karakterlere sahiptir, ancak uzmanlar aynı şeyi yaşayan Avrupa Cam kertenkelesinde gözlemlemişlerdir ve Boas ve Pitonlar gibi birçok yılanın aynı bölgede birden fazla büyük diş sırası vardır. Buna rağmen, beyin kasasındaki çoğu canlı kertenkele gibi ilerlemiştir ve kafatasındaki kemik bağlantıları esnek olduğunu göstermektedir.

“Önem açısından, fosilimiz skuamatın kökenini ve çeşitliliğini Orta Jurasik’ten Geç Triyasik’e geri kaydırıyor” diyor ortak yazar Profesör Mike Benton. “Bu, yeni bitki gruplarının, özellikle modern tip kozalaklı ağaçların yanı sıra yeni böcek türlerinin kökenleri ve kaplumbağalar, timsahlar, dinozorlar ve memeliler gibi modern grupların ilklerinden bazılarıyla karadaki ekosistemlerin büyük ölçüde yeniden yapılandırıldığı bir zamandı.

Fotoğraf David Whiteside, Sophie Chambi-Trowell, Mike Benton ve İngiltere Doğa Tarihi Müzesi

“En eski modern skuamatları eklemek daha sonra resmi tamamlıyor. Görünüşe göre bu yeni bitkiler ve hayvanlar, 252 milyon yıl önce Permiyen sonu kitlesel yok oluştan sonra Dünya’daki yaşamın büyük bir yeniden inşasının bir parçası olarak sahneye çıktı ve özellikle 232 milyon yıl önce iklimlerin ıslak ve kuru arasında dalgalandığı ve yaşamda büyük bir karışıklığa neden olduğu Karniyen Pluvial Bölümü. “

Doktora araştırma öğrencisi Sofia Chambi-Trowell şunları söyledi: “Yeni hayvanın adı, Cryptovaranoides microlanius, bir çekmecedeki canavarın gizli doğasını değil, aynı zamanda o zamanlar Bristol çevresinde var olan küçük adalardaki kireçtaşındaki çatlaklarda yaşayan muhtemel yaşam tarzını da yansıtıyor. ‘Küçük kasap’ anlamına gelen tür adı, keskin kenarlı dilimleme dişleriyle dolu çenelerini ifade eder ve eklembacaklılar ve küçük omurgalılar üzerinde avlanırdı. “

Dr. Whiteside, “Bu çok özel bir fosil ve son birkaç on yılda bulunan en önemli fosillerden biri haline gelmesi muhtemel. Örnek, ulusal bir koleksiyonda, Londra’daki Doğa Tarihi Müzesi’nde tutulduğu için şanslı. Taş ocağından fosilleri çıkaran ve tip örneği ve ilgili kemikler üzerinde birçok hazırlık çalışması yapan değerli bilim insanına Pamela L. Robinson’a teşekkür ederiz. Numunenin tüm ayrıntılarını gözlemlemesine yardımcı olmak için BT tarama teknolojisine erişememesi çok üzücüydü. “

Kapak: Cryptovaranoides Çizim: Lavinia Gandolfi

Banner
Benzer Yazılar

Gökçeada, Ege Adaları Arasında Tarım ve Hayvancılığa Dayalı İlk Köy Yerleşimini Barındırıyor

26 Temmuz 2025

26 Temmuz 2025

Çanakkale’nin Gökçeada ilçesinde yer alan Uğurlu-Zeytinlik Höyüğü’nde 15 yıldır süren arkeolojik kazılar, Ege adaları arasında tarım ve hayvancılığa dayalı en...

Hititlerin Kayıp Başkenti Tarhuntašša’nın Olduğu Düşünülen Türkmen Karahöyük’te 2 Bin Yıllık Kemik Kalem Keşfedildi

20 Ağustos 2025

20 Ağustos 2025

Hitit Kralı II. Muvattali, Kadeş Savaşı öncesinde aldığı radikal bir kararla başkenti Hattuşa’dan Tarhuntašša’ya taşımıştı. Tarhuntašša’nın yeri hâlâ kesin olarak...

Yeni Çalışma; “Tunç Çağı’nda hançerler ne için kullanılıyordu” sorusuna cevap veriyor.

30 Nisan 2022

30 Nisan 2022

Tunç Çağı tabakalarının önemli maddi kalıntılarından biri olan bronz hançerler üzerinde yeni bir çalışma gerçekleştirildi. Çalışma, “Tunç Çağı hançerleri ne...

Atalar Şehri Ahlat Mezar Taşları

16 Kasım 2020

16 Kasım 2020

Bitlis’in Nemrut ve Süphan dağlarıyla çevrili Van Gölü kıyısındaki naif bir ilçesi olan Ahlat, Türklerin Anadolu’ya giriş kapısıdır desek abartmamış...

Anglosakson manastırları Viking saldırılarına karşı düşünülenden daha dirençliydi

1 Şubat 2023

1 Şubat 2023

Reading Üniversitesi Arkeoloji Bölümü’nden araştırmacılar, Anglosakson manastır topluluklarının Viking baskınlarına karşı düşünülenden daha dirençli olduğuna dair yeni kanıtlar buldular. Kent’teki...

Suudi Arabistan’da Keşfedilen Neolitik Döneme Ait Kaya Oyma Tapınak ve Yazıtlar

7 Ağustos 2022

7 Ağustos 2022

Suudi Miras Komisyonu tarafından yönetilen bir projede, çok uluslu bir arkeolog ekibi, en son teknolojileri kullanarak Al-Faw bölgesinde Neolitik Döneme...

Caligula’nın Ünlü Zevk Bahçesi

12 Ocak 2021

12 Ocak 2021

12 Sezar’ın dördüncüsü olan Caligula (31 Ağustos 12- 24 Ocak 41) – resmi adı- Gaius Julius Caesar Germanicus – Julio-Claudian...

Romalılara Ait 1500 Yıllık Dana Burger Tarifi

4 Ocak 2021

4 Ocak 2021

Günümüzde yaptığımız bir çok yemeğin kökeni geçmişe dayanmaktadır. Her evde mutlaka babaanne yada anneanneden kalma bir yemek tarifi vardır. Kuşkusuz...

İnsanın evriminde et yemek ne kadar önemliydi?

25 Ocak 2022

25 Ocak 2022

İnsanın evriminde beslenmenin etkisi üzerine çalışmalara devam eden bilim insanları, et yemenin evrim sürecinde ne kadar baskın olduğuna dair yeni...

York’ta bir İskandinav Roma gladyatörü: Araştırma Viking Çağı’ndan önce bilinmeyen göçleri ortaya çıkarıyor

7 Ocak 2025

7 Ocak 2025

İskandinav genleri, York’ta gömülü bir adamdan elde edilen kanıtlar da dahil olmak üzere, daha önce düşünülenden birkaç yüzyıl önce Britanya...

Göbeklitepe Monoliti Birleşmiş Milletler’de Sergilenecek

15 Mayıs 2021

15 Mayıs 2021

Yerleşik tarihi baştan aşağı değiştiren devrim niteliğinde ki Dünyanın en eski inanç merkezi Göbeklitepe Birleşmiş Milletler’e gidiyor.  Göbeklitepe’de bulunan bir...

Sporun Vazgeçilmezi Top’un Orta Asya’daki 3000 yıllık Geçmişi

12 Ekim 2020

12 Ekim 2020

Top ile oynanan bir çok oyun günümüzde de popülerliğini sürdürmekte. Özellikle futbol, basketbol gibi çok bilinen ve sevilen spor dallarının...

Köylüler tarafından yıllarca ahır olarak kullanılan Roma hamamının tabanında mozaikler ortaya çıkarıldı

3 Ocak 2025

3 Ocak 2025

Muğla’nın Milas ilçesindeki Herakleia Antik Kenti’nde, köylüler tarafından uzun yıllar ahır olarak kullanılan Roma hamamının tabanında timsah, yunus, flamingo ve...

Zile Kalesi’nde Kayalara Oyularak Yapılmış Antik Tiyatro Ortaya Çıkarılmayı Bekliyor

9 Ağustos 2022

9 Ağustos 2022

Tokat’ın Zile ilçesinde bulunan 4 bin yıllık höyük üzerine kurulu Zile Kalesi’nde kayalara oyularak yapılmış antik tiyatronun toprak altında kalan...

Belçika’da Arkeologlar Roma Dönemine Ait Çok İyi Korunmuş Bir Köpek İskeleti Keşfetti

25 Mart 2025

25 Mart 2025

Belçika’nın Zottegem kenti yakınlarındaki Velzeke’de arkeologlar, MS 1. ila 3. yüzyıllara tarihlenen bir Roma yerleşiminde yaptıkları kazılarda oldukça ilginç bir...

Yorumlar
Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

[mc4wp_form id=”621″]