2 December 2023 Gelecek Geçmişin Ürünüdür

Nüfus Dinamikleri ve İç Asya’da İmparatorlukların Yükselişi

Geç Bronz Çağı’ndan Orta Çağ’a kadar, doğu Avrasya Bozkırları bir dizi organize ve son derece etkili göçebe imparatorluklara ev sahipliği yapmıştır.

Bu dönemde yer alan Xiongnu (MÖ 209 – 98 ) ve Moğol ( MS 916-1125 ) imparatorlukları, Avrasya’nın demografisi ve jeopolitiği üzerinde büyük etkilere sahipti. Bozkır’ın tarihi imparatorluklarının doğmasına neden olan nüfus dinamiklerini anlamak için Max Planck Institute for the Science of Human History (MPI-SHH), National University of Mongolia ve Moğolistan, Rusya, Kore ve Birleşik Devletler’deki ortak kurumlardan araştırmacılar, 85 Moğol ve 3 Rus bölgesinden 214 birey için genom çapında veriler üretti ve analiz etti. MÖ 4600’den MS 1400’e kadar uzanan bu araştırma, eski Doğu ve İç Asya genomlarının bugüne kadarki en büyük çalışmaları arasında yer alıyor.

Holosen ortası boyunca, doğu Avrasya Bozkırları, Eski Kuzeydoğu Asya ve Eski Kuzey Avrasya soylarının avcı-toplayıcıları tarafından yer edinilmişti. Kökenleri batıda 3.000 km’den fazla Karadeniz bölgesinin bozkır çobanlarına kadar izlenebilen Altay dağlarına bu göçmenler çok az genetik etki bıraksalar da, çok büyük bir kültürel etkiye sahiptiler. Orta ve Son Tunç Çağı’na gelindiğinde, süt hayvancılığı Doğu Bozkırındaki popülasyonlar tarafından uygulandı.

Geç Tunç Çağı ve Erken Demir Çağı’nda; batı, kuzey ve güney-orta Moğolistan’daki popülasyonlar, coğrafi olarak yapılandırılmış üç ayrı gen havuzu oluşturuldu. Asya’nın ilk göçebe imparatorluğu olan kuzey-orta Moğolistan’da Xiongnu’nun oluşumu, bu nüfus karışımıyla ve Avrasya’nın dört bir yanından Karadeniz’den Çin’e uzanan yeni gen havuzlarının akışıyla eş zamanlandı.

“Basit bir genetik değişim veya değişimden ziyade, Xiongnu’nun yükselişi, binlerce yıldır genetik olarak ayrılmış olan farklı popülasyonların ani karışımıyla bağlantılı. Sonuç olarak, Moğolistan’daki Xiongnu, Avrasya’nın çoğunu yansıtan muhteşem bir genetik çeşitlilik seviyesi sergiliyor ”diyor Seul Ulusal Üniversitesi’nde Biyolojik Bilimler profesörü ve çalışmanın baş yazarı Dr. Choongwon Jeong.

Bin yıl sonra, tarihin en büyük bitişik imparatorluklarından biri olan Moğol İmparatorluğu’ndan bireyler, daha önceki Xiongnu, Türk ve Uygur dönemlerinden bireylere kıyasla Doğu Avrasya soyunda antik Eski Kuzey Avrasya’nin neredeyse tamamen kaybedilmesiyle birlikte belirgin bir artış gösterdi. Xiongnu İmparatorluğu’ndan beri var olan soy, Moğol İmparatorluğu’nun sona ermesiyle, Doğu Bozkırının genetik yapısı çarpıcı bir şekilde değişti ve nihayetinde günümüz Moğolları arasında gözlemlenen genetik profile sabitlendi.

“Eski Moğolistan ile ilgili çalışmamız, yalnızca Batı Bozkırındaki popülasyonların erken dönem genetik katkılarını değil, aynı zamanda Moğol İmparatorluğu sırasında doğu Avrasya soyuna doğru belirgin bir genetik kaymayı da ortaya koyuyor. Bölgenin son derece dinamik bir genetik tarihi var ve antik DNA, Avrasya Bozkırını şekillendiren nüfus olaylarının karmaşıklığını ortaya çıkarmaya başlıyor ”diyor Max Planck Institute for the Science of Human History’de doktora öğrencisi ve çalışmanın ilk yazarlarından Ke Wang.

Araştırmacılar, genetik olayların siyasi yapılar üzerindeki etkilerine ek olarak, genetik ve geçim stratejileri arasındaki ilişkiyi de araştırdılar. Bölgede 5.000 yıldan fazla süren mandıra hayvancılığına ve günümüzde ortalama Moğol diyetinde süt üretiminin devam eden önemine rağmen, araştırmacılar, laktoz sindirimine izin veren genetik bir özellik olan laktaz kalıcılığının seçimine dair hiçbir kanıt bulamadı.

“Moğol popülasyonlarında hem bugün hem de geçmişte laktaz kalıcılığının yokluğu, laktoz intoleransının mevcut tıbbi modellerine meydan okuyor ve sütçülüğün çok daha karmaşık bir tarihöncesine işaret ediyor. Araştırmanın kıdemli yazarı, Harvard Üniversitesi’nde Antropoloji profesörü ve Max Planck Institute for the Science of Human History ‘de araştırma grubu lideri olan Dr. Christina Warinner, popülasyonların süt temelli diyetlere nasıl uyum sağladığını anlamak için şimdi bağırsak mikro biyomuna dönüyoruz ”diyor.

Moğolistan’ın 6.000 yıllık genetik tarihini yeniden inşa etmek, bölgenin arkeolojisini anlamamız üzerinde dönüştürücü bir etki yarattı. Uzun süredir devam eden bazı soruları yanıtlarken, aynı zamanda yeni sorular üretti ve birçok sürprizi ortaya çıkardı. Bu araştırmanın, Asya’nın göçebe imparatorluklarının yükselişinde atalar, kültür, teknoloji ve siyaset arasındaki zengin ve karmaşık ilişkilerle ilgili gelecekteki çalışmaları harekete geçireceğini umuyoruz, ”diye ekliyor çalışmanın eş kıdemli yazarı ve Antropoloji profesörü Dr. Erdene Myagmar.

https://www.heritagedaily.com/2020/11/population-dynamics-and-the-rise-of-empires-in-inner-asia/136028?amp Sitesinden çevrilmiştir

Banner
Benzer Yazılar

Minos sanatının eşsiz eseri olan Pylos Combat Agate, Prehistorik çağın Davut’u olmalı

22 Kasım 2021

22 Kasım 2021

3.500 yıllık bir Yunan mezarında bulunan eser o kadar iyi tasarlanmış ki, bir Rönesans eseri kadar canlı ve gerçekçi bir...

Eskişehir’in tarihsel özetini sunan Şarhöyük-Dorylaion kazıları yeniden başlıyor

29 Temmuz 2022

29 Temmuz 2022

Eskişehir’de ilk yerleşim izlerinin görüldüğü Şarhöyük-Dorylaion kazıları Anadolu Üniversitesi öncülüğünde yeniden başlıyor. M. Ö. 4. Bin yılının ikinci yarısına ait...

Kutsal Havariler Kilisesi’nde bir köle tarafından Tanrıya adanmış mozaik ortaya çıkarıldı

10 Ocak 2022

10 Ocak 2022

Hatay’ın Arsuz ilçesinde tesadüfen bulunan Kutsal Havariler Kilisesi’nde kazı çalışmaları devam ediyor. 2007 yılında Hataylı çiftçi Mehmet Keleş sahip olduğu...

Urartu Kralı II. Rusa Döneminde Yapılan Sarayın Fil Ayakları Çıkarılacak

15 Ekim 2021

15 Ekim 2021

M. Ö. 685-645 yılları arasında hüküm süren Urartu Kralı II. Rusa tarafından inşa edilen sarayın fil ayaklarının çıkarılması için çalışmalar...

Amos Antik Kentinde Bir Mezar İçin Kurtarma Kazısı Yapılacak

15 Ekim 2020

15 Ekim 2020

Muğla’nın Marmaris ilçesine bağlı Amos antik kentinde kaçak kazı aramaları sonucu bulunmuş bir mezarda kurtarma kazısı yapılacak. Antik Amos harabelerine...

Hristiyanlık Öncesi İskandinav Dinine Yeni Yorum

26 Şubat 2021

26 Şubat 2021

Hristiyanlıktan önceki İskandinav dini hakkında yapılan araştırmalar İskandinav dininde düşünülenden çok fazla çeşitlilik olduğunu gösterdi. Stockholm Üniversitesinin yaptığı 10 yıllık...

Tarihi Eser Kaçakçılarına Pandora V Operasyonu

11 Mayıs 2021

11 Mayıs 2021

Tarihi eser kaçakçılarına yönelik Dünya genelinde İnterpol, Europol ve Dünya Gümrük Örgütü ortaklaşa Pandora V adı altında bir operasyon düzenledi....

Glasgow’lu Sanatçı Plastik Poşet Müzesi Açtı!

1 Kasım 2020

1 Kasım 2020

İskoçyada ki Glasgow Üniversitesi mezunu Katrina Cobain plastik poşetlerden oluşan farklı bir sergiye ev sahipliği yapacak. Plastik poşetlerin dünyamıza ne...

Dünyanın İlk Hamile Mumyası Bulundu

1 Mayıs 2021

1 Mayıs 2021

Polonya Bilimler Akademisi’nden uzmanlar, Varşova Mumya Projesi kapsamında müzelerdeki tüm mumyaları araştırmayı hedefliyor. Bu projenin bir parçası olarak, araştırmacılar 20’li yaşlarında olduğu...

Colossae Antik Kenti Kazı Çalışmaları Başlıyor

5 Eylül 2021

5 Eylül 2021

Denizli ilinin Honaz ilçesinde yer alan Colossae Antik Kenti, yüzey araştırmaları sonrası kazı çalışmaları başlıyor. Dünyanın yedi büyük kilisesinden birisi...

Sırbistan’da kırmızı boya kaplı mezarlar bulundu

19 Şubat 2022

19 Şubat 2022

Sırbistan Cumhuriyeti’nin kuzeyindeki Voyvodina’da iki höyükte kazı yapan Polonyalı arkeologlar, kırmızı hardal boyasıyla kaplı mezar ortaya çıkardılar. Araştırma, Avrasya bozkırının...

51.000 Yıllık Kemik Dünyanın En Eski Sanat Eseri Olarak Düşünülüyor

6 Temmuz 2021

6 Temmuz 2021

Berlin’in yaklaşık 150 mil güneybatısında, orta Almanya‘nın Harz Dağları’ndaki bir mağarada ortaya çıkarılan 51.000 yıllık geyik ayak kemiğinin dünyanın en...

İsveç’in 7000 yaşındaki “kadın şamanı” nasıl canlandırıldı

8 Şubat 2022

8 Şubat 2022

1980’lerin başında Trelleborg yakınlarındaki Skateholm arkeolojik alanında Mezar XXII’nin kazımı sırasında bulunan “kadın şamanı” canlandırıldı. Mezar XXII alanın kazımında MÖ...

Dünyanın En Eski “Emojileri” Bulunmuş Olabilir

3 Şubat 2021

3 Şubat 2021

Günümüzden binlerce yıl önce henüz yazı dili gelişmeden insanlar birbiri ile iletişime geçmek için tarih öncesi emojileri kullanmış olabilirler mi?...

İstanbul’un İlk Ev Sahipleri Gerçekten Yunanistan’dan Gelen Megaralılar mı?

22 Aralık 2020

22 Aralık 2020

İstanbul’un ilk kuruluşu denildiği zaman akla ilk gelen çeşitli efsanelerle düzenlenmiş Yunanistan’dan gelen Megaralılara ait hikayelerdir. Tarihsel anlatımlar efsanelerden hoşlanmış...

Yorumlar
Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

[mc4wp_form id=”621″]