29 March 2024 Gelecek Geçmişin Ürünüdür

Nüfus Dinamikleri ve İç Asya’da İmparatorlukların Yükselişi

Geç Bronz Çağı’ndan Orta Çağ’a kadar, doğu Avrasya Bozkırları bir dizi organize ve son derece etkili göçebe imparatorluklara ev sahipliği yapmıştır.

Bu dönemde yer alan Xiongnu (MÖ 209 – 98 ) ve Moğol ( MS 916-1125 ) imparatorlukları, Avrasya’nın demografisi ve jeopolitiği üzerinde büyük etkilere sahipti. Bozkır’ın tarihi imparatorluklarının doğmasına neden olan nüfus dinamiklerini anlamak için Max Planck Institute for the Science of Human History (MPI-SHH), National University of Mongolia ve Moğolistan, Rusya, Kore ve Birleşik Devletler’deki ortak kurumlardan araştırmacılar, 85 Moğol ve 3 Rus bölgesinden 214 birey için genom çapında veriler üretti ve analiz etti. MÖ 4600’den MS 1400’e kadar uzanan bu araştırma, eski Doğu ve İç Asya genomlarının bugüne kadarki en büyük çalışmaları arasında yer alıyor.

Holosen ortası boyunca, doğu Avrasya Bozkırları, Eski Kuzeydoğu Asya ve Eski Kuzey Avrasya soylarının avcı-toplayıcıları tarafından yer edinilmişti. Kökenleri batıda 3.000 km’den fazla Karadeniz bölgesinin bozkır çobanlarına kadar izlenebilen Altay dağlarına bu göçmenler çok az genetik etki bıraksalar da, çok büyük bir kültürel etkiye sahiptiler. Orta ve Son Tunç Çağı’na gelindiğinde, süt hayvancılığı Doğu Bozkırındaki popülasyonlar tarafından uygulandı.

Geç Tunç Çağı ve Erken Demir Çağı’nda; batı, kuzey ve güney-orta Moğolistan’daki popülasyonlar, coğrafi olarak yapılandırılmış üç ayrı gen havuzu oluşturuldu. Asya’nın ilk göçebe imparatorluğu olan kuzey-orta Moğolistan’da Xiongnu’nun oluşumu, bu nüfus karışımıyla ve Avrasya’nın dört bir yanından Karadeniz’den Çin’e uzanan yeni gen havuzlarının akışıyla eş zamanlandı.

“Basit bir genetik değişim veya değişimden ziyade, Xiongnu’nun yükselişi, binlerce yıldır genetik olarak ayrılmış olan farklı popülasyonların ani karışımıyla bağlantılı. Sonuç olarak, Moğolistan’daki Xiongnu, Avrasya’nın çoğunu yansıtan muhteşem bir genetik çeşitlilik seviyesi sergiliyor ”diyor Seul Ulusal Üniversitesi’nde Biyolojik Bilimler profesörü ve çalışmanın baş yazarı Dr. Choongwon Jeong.

Bin yıl sonra, tarihin en büyük bitişik imparatorluklarından biri olan Moğol İmparatorluğu’ndan bireyler, daha önceki Xiongnu, Türk ve Uygur dönemlerinden bireylere kıyasla Doğu Avrasya soyunda antik Eski Kuzey Avrasya’nin neredeyse tamamen kaybedilmesiyle birlikte belirgin bir artış gösterdi. Xiongnu İmparatorluğu’ndan beri var olan soy, Moğol İmparatorluğu’nun sona ermesiyle, Doğu Bozkırının genetik yapısı çarpıcı bir şekilde değişti ve nihayetinde günümüz Moğolları arasında gözlemlenen genetik profile sabitlendi.

“Eski Moğolistan ile ilgili çalışmamız, yalnızca Batı Bozkırındaki popülasyonların erken dönem genetik katkılarını değil, aynı zamanda Moğol İmparatorluğu sırasında doğu Avrasya soyuna doğru belirgin bir genetik kaymayı da ortaya koyuyor. Bölgenin son derece dinamik bir genetik tarihi var ve antik DNA, Avrasya Bozkırını şekillendiren nüfus olaylarının karmaşıklığını ortaya çıkarmaya başlıyor ”diyor Max Planck Institute for the Science of Human History’de doktora öğrencisi ve çalışmanın ilk yazarlarından Ke Wang.

Araştırmacılar, genetik olayların siyasi yapılar üzerindeki etkilerine ek olarak, genetik ve geçim stratejileri arasındaki ilişkiyi de araştırdılar. Bölgede 5.000 yıldan fazla süren mandıra hayvancılığına ve günümüzde ortalama Moğol diyetinde süt üretiminin devam eden önemine rağmen, araştırmacılar, laktoz sindirimine izin veren genetik bir özellik olan laktaz kalıcılığının seçimine dair hiçbir kanıt bulamadı.

“Moğol popülasyonlarında hem bugün hem de geçmişte laktaz kalıcılığının yokluğu, laktoz intoleransının mevcut tıbbi modellerine meydan okuyor ve sütçülüğün çok daha karmaşık bir tarihöncesine işaret ediyor. Araştırmanın kıdemli yazarı, Harvard Üniversitesi’nde Antropoloji profesörü ve Max Planck Institute for the Science of Human History ‘de araştırma grubu lideri olan Dr. Christina Warinner, popülasyonların süt temelli diyetlere nasıl uyum sağladığını anlamak için şimdi bağırsak mikro biyomuna dönüyoruz ”diyor.

Moğolistan’ın 6.000 yıllık genetik tarihini yeniden inşa etmek, bölgenin arkeolojisini anlamamız üzerinde dönüştürücü bir etki yarattı. Uzun süredir devam eden bazı soruları yanıtlarken, aynı zamanda yeni sorular üretti ve birçok sürprizi ortaya çıkardı. Bu araştırmanın, Asya’nın göçebe imparatorluklarının yükselişinde atalar, kültür, teknoloji ve siyaset arasındaki zengin ve karmaşık ilişkilerle ilgili gelecekteki çalışmaları harekete geçireceğini umuyoruz, ”diye ekliyor çalışmanın eş kıdemli yazarı ve Antropoloji profesörü Dr. Erdene Myagmar.

https://www.heritagedaily.com/2020/11/population-dynamics-and-the-rise-of-empires-in-inner-asia/136028?amp Sitesinden çevrilmiştir

Banner
Benzer Yazılar

Kral Tutankhamun’un hançerinin gizemi çözüldü

25 Şubat 2022

25 Şubat 2022

Arkeologlar, 3400 yıl önce keşfedilen Kral Tutankhamun’un hançerinin gizemini çözdüler. 1922’de firavunun mezarında bulunan hançer üzerinde yeni bir kimyasal çalışma...

Sırbistan’da büyülü Roma fallus rüzgar çanı ortaya çıkarıldı

15 Kasım 2023

15 Kasım 2023

Arkeologlar, Sırbistan’ın doğusundaki Kostolac bölgesindeki Viminacium antik kentinde yapılan kazılar sırasında tintinnabulum olarak bilinen bir Roma fallus rüzgar çanı ortaya...

İzmir Arkeolojisi Müzesi’nde 2 bin yıllık Tanrı Hermes ve Herme heykelcikleri ilk kez sergileniyor

7 Aralık 2022

7 Aralık 2022

İzmir Arkeoloji Müzesi, “12 Ay 12 Sergi” projesi kapsamında müze envanterine kayıtlı olup şimdiye kadar sergilenmemiş 2 bin yıllık Tanrı...

Göbeklitepe Sadece Tapınak Değildi

22 Kasım 2020

22 Kasım 2020

Avcı-toplayıcı kültür sonrası ilk yerleşim yeri uzun yıllar Çatalhöyük yerleşimi kabul edildi. Fakat, 1995 yılında Alman Arkeoloji Enstitüsü’nden arkeolog Klaus...

Abydos’da M.Ö 3000’lere Tarihlenen Bira Üretim Tesisi Bulundu

14 Şubat 2021

14 Şubat 2021

Bira, eski çağlardan bu yana tarihin en çok sevilen ve tüketilen içkisi olmuştur. Bira, eski çağlarda sadece insanların tükettiği  bir...

Arkeologlar, Atina’daki en eski Demir Çağı evini keşfettiler

26 Mayıs 2023

26 Mayıs 2023

Göttingen Üniversitesi’nden arkeologlar, Atina’nın güneyindeki Thorikos’ta Atina’daki en eski Demir Çağı evini keşfettiler. Keşif, erken Yunan tarihi için beklenmedik ve...

İsrail’de bir evde Babil-Aramice yazılmış tılsımlı kaseler bulundu

8 Mart 2022

8 Mart 2022

İnsan, kendini, ailesini, evini, ekinlerini, eşyalarını kısacası kendine ait her şeyi görünen ya da görünmeyen her türlü kötü güçlerden korumak...

Karacahisar Kalesi’nde Orhan Bey’in kendi adına bastırdığı sikke bulundu

14 Eylül 2022

14 Eylül 2022

Ertuğrul Gazi’nin ölümünden sonra beyliğin başına geçen Osman Bey’in ilk fethettiği Bizans Kalesi olan Karacahisar’da oğlu Orhan Bey’in kendine adına...

Kudüs kentinde ortaya çıkarılan 2000 yıllık taş tablet

17 Mayıs 2023

17 Mayıs 2023

Kudüs kentinde üzerinde İbranice isimler ve bir dizi rakamlar kazınan 2000 yıllık taş tablet keşfedildi. Muhasebe kayıtlarını içerdiği kabul edilen...

Olimpiyat oyunlarının da düzenlendiği Antakya Antik Hipodrom’unda eğlence ve oyun mekanları ortaya çıkarıldı

29 Eylül 2022

29 Eylül 2022

M. Ö. 67 yıllarında inşa edilen Roma Dönemi Antakya Antik Hipodromu’nda eğlence ve oyun mekanları ortaya çıkarıldı. Helenistik Dönem yapılarının...

İncil’de adı geçen Derbe Antik Kenti ödenek yetersizliğinden kazılamıyor

10 Ocak 2023

10 Ocak 2023

Hristiyanlığın ilk yıllarında piskoposluk merkezi olan İncil’de adı geçen Derbe Antik Kenti’nde 2013 yılında başlayan kazı çalışmalarına ödenek yetersizliğinden devam...

Karahantepe’de ulaşılan yerleşik köy yaşantısına dair bulgular Neolitik Çağ bilgilerimizi değiştirecek

1 Haziran 2022

1 Haziran 2022

Karahantepe’de devam eden kazılarda yerleşik köy yaşantısına dair bulgulara ulaşılması Neolitik Çağ ile ilgili bilgilerimizi derinden değiştirecek nitelikte. Denizli’de gerçekleştirilen...

Dünyada bir örneği olmayan Truva Savaşı kahramanı “Aeneas”ın mozaği bulundu

11 Mayıs 2023

11 Mayıs 2023

Osmaniye’nin Kadirli ilçesinde bir inşaatın temel kazısı sırasında Truva Savaşı kahramanı aynı zamanda Roma halkının atası olarak bilinen “Aeneas”ın mozaiği...

Umman’da Ziyaret Edilmesi Gereken Yerler

9 Ocak 2021

9 Ocak 2021

Umman’da ziyaret edilmesi gereken bir çok yer var. Bizde bu yazımızda pandemi dönemi boyunca evde çok sıkılanlar için tatil hayali...

Ağzında bir tuğla ile gömülü bulunan 16. yüzyıldan kalma bir İtalyan ‘vampiri’nin yüzü yeniden oluşturuldu

28 Mart 2024

28 Mart 2024

16. yüzyılda Venedik’te mezarı kazılan ve ağzında tuğla bulunan bir “vampir”in yüzü yeniden oluşturuldu. Arkeologlar, 2006 yılında Venedik’teki Lazzaretto Nuovo...

Yorumlar
Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

[mc4wp_form id=”621″]