22 September 2023 Gelecek Geçmişin Ürünüdür

Urfa Başbük Köyü’nde Asur Tanrılarını Betimleyen Kaya Resmi Bulundu

Asur Dönemi tanrılarının geçit törenini betimleyen kaya resmi 2017 yılında Urfa’nın Başbük köyünde kaçak kazı yapan kişiler tarafından açılan iki katlı evin temelinde ortaya çıkarıldı.

Kireçtaşı ana kayaya oyulmuş ve evin altında 30 metre uzunluğunda yer alan kaya resminin bulunduğu bölümün daha fazla tahribata uğramaması için 2018 yılında kurtarma kazıları başlatıldı.

Yapılan ilk incelemelerde eserin M. Ö. 9. yüzyılda Mezopotamya’da başlayan ve o zamanın en büyük süper gücü haline gelen Neo-Asur İmparatorluğu dönemine ait olduğu belirlendi.

Kurtarma kazılarının ilk sonuçlarını antiquity dergisinde yayınlayan kazı ekibi üyesi Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi’nden Doç. Dr. Selim Ferruh Adalı, “Asur İmparatorluğu Güneydoğu Anadolu’da siyasi güç kullandığında, Asurlu valiler güçlerini Asur saray tarzında sanat yoluyla ifade ettiler” dedi.

Çalışmada, bu tarzın bir örneğinin oyulmuş anıtsal kaya kabartmaları olduğu, ancak Neo-Asur örneklerinin nadir olduğu belirtildi.

Yeraltı odasına giden merdiven Fotoğraf  C. Uludağ
Yeraltı odasına giden merdiven Fotoğraf C. Uludağ

Kaya resmi Asur ve Arami kültürlerinin sentezini gösteriyor

Sanat eseri, doğrudan fetih yerine kültürlerin entegrasyonunu yansıtıyor. Tanrıların isimleri yerel Aramice dilinde yazılmıştır. Görüntüler, Suriye ve Anadolu’dan dini temaları tasvir ediyor ve Asur tarzında yaratıldı.

Adalı, “Bu, bölgenin Neo-Asur kontrolünün erken evresinde, bir bölgede Asurlular ve Aramilerin yerel bir birlikte yaşama ve simbiyozunun nasıl olduğunu gösteriyor. Başbük paneli, imparatorlukların doğasını inceleyen akademisyenlere, anıtsal sanat yoluyla ifade edilen emperyal gücün uygulanmasında bölgesel geleneklerin nasıl sesli ve canlı kalabileceğinin çarpıcı bir örneğini veriyor” dedi.

Resim, hepsi bitmemiş sekiz tanrıyı gösteriyor. En büyüğü 3,6 fit (1,1 metre) yüksekliğindedir. Eserdeki yerel tanrılar arasında ay tanrısı Sîn, fırtına tanrısı Hadad ve tanrıça Atargatis yer alıyor. Arkalarında, araştırmacılar bir güneş tanrısı ve diğer tanrıları tanımlayabilirler.

Adalı, tasvirlerin Suriye-Anadolu dini öneme sahip sembolleri Asur temsilinin unsurlarıyla birleştirdiğini söyledi.

Adalı, “Suriye-Anadolu dini temalarının dahil edilmesi, Yeni Assur unsurlarının daha önceki buluntulardan beklenmeyen şekillerde uyarlandığını göstermektedir. Yerel unsurların daha fazla vurgulandığı bölgedeki Asur varlığının daha erken bir aşamasını yansıtıyorlar” diye konuştu.

Harran Üniversitesi’nden arkeoloji profesörü olan çalışma yazarı Mehmet Önal, bu eseri keşfettikten sonra, “Lambanın loş ışığı tanrıları ortaya çıkarırken, fırtına tanrısı Hadad’ın görkemli yüzü ve çok etkileyici gözlerle karşı karşıya olduğumu fark ettiğimde korkudan titredim” diye heyecanını paylaştı.

Fırtına tanrısı Hadad ve kuzey Suriye'nin başlıca tanrıçası Atargatis'i gösteren kaya resmi Fotoğraf Mehmet Önal
Fırtına tanrısı Hadad ve kuzey Suriye’nin başlıca tanrıçası Atargatis’i gösteren kaya resmi Fotoğraf Mehmet Önal

Aramice tanrı isimleri okunuyor

Kaya resimlerinin fotoğraflarını inceleyen ekibin epigrafisi Adalı, 2019 yılında Aramice yazıtları okuyup çevirdi.

Adalı, “Bu tür sanat eserlerinde Aramice yazıtları görünce şok oldum ve tanrıların isimlerini okurken büyük bir heyecan duydum” dedi.

Ay tanrısı Sin Aramice yazılışı
Ay tanrısı Sin Aramice yazılışı Fotoğraf M. Önal, C. Uludağ, Y. Koyuncu

“Panel, Yeni Asur sanatını taşra bağlamında uyarlayan Asur makamlarına hizmet eden yerel sanatçılar tarafından yapıldı. Bölüm, yerel yöneticiler tarafından denetlenen ritüelleri gerçekleştirmek için kullanılıyordu. Yerel yöneticilerin ve uygulamalarının değişmesi veya ortaya çıkan bir siyasi-asker çatışması nedeniyle terk edilmiş olabilir”

M. Ö. 783 ile 811 yılları arasında III. Adad-nirari döneminde görev yapan Yeni Asurlu bir memur olan Mukīn-abūa’nın adını gösterebilecek bir yazıt tespit etti. Arkeologlar, o sırada bu bölgeye atandığından ve kompleksi yerel halkın cazibesini kazanmanın bir yolu olarak kullandığından şüpheleniyorlar.

Kaynak CNN

Banner
Benzer Yazılar

Akdeniz Tunç Çağı batığında 3600 yıllık kurşun ağırlıklar çıkarıldı

27 Kasım 2022

27 Kasım 2022

Dünyanın en eski batıklarından biri olan Antalya Kumluca açıklarındaki Tunç Çağı batığında su altı arkeolojik çalışmalar devam ediyor. MÖ 16....

Bursa’nın 2.200 Yıllık Zindanı Müze Oldu

17 Ekim 2021

17 Ekim 2021

Bursa Büyükşehir Belediyesi tarafından restorasyonu tamamlanan M. Ö. 200 yıllarında inşa edilen zindan artık dijital müze ve sanat galerisi olarak...

Arnavutluk’ta kayıp 2 bin yıllık antik kent Bassania bulunmuş olabilir

19 Haziran 2022

19 Haziran 2022

Arnavutluk’un kuzeybatısında İşkodra köyü yakınlarında 2018 yılında bir antik kentin izleri tespit edilmişti. Kazılarda ele edilen ilk bulgular 2 bin...

Paleonursery, 518 milyon yıl önceki hayata ayrıntılı bir bakış sunuyor

6 Temmuz 2021

6 Temmuz 2021

518 milyon yıl önce tortul çığ altında gömülü binlerce denizaltı hayvanının fosilleşmiş örnekleri Çin’in Kunming yakınlarında bulundu ve bunların çoğu...

Nadir Bulunan Kemik Alet Eski Avustralya Hakkında Bilgi Veriyor

18 Mart 2021

18 Mart 2021

Australian Archaeology dergisinde yayınlanan yeni bir makaleye göre, Güney Avustralya’daki Ngarrindjeri ülkesinde ortaya çıkarılan bir kemik ucunun analizi, First Nations Avustralyalıların davranış ve...

Arkeologlar İnsan Göçünün Tarihini Yeniden Yazabilirler “115.000 Yıllık Ayak İzi”

29 Aralık 2020

29 Aralık 2020

Suudi Arabistan’ın kuzeyindeki eski bir göl yatağının kavrulmuş tortusuna basılmış yedi ayak izi, insanların 115.000 yıl önce bölgede varlığına tanıklık...

Mamutların Nasıl Evrildiği DNA Analizleriyle Belirlendi

18 Şubat 2021

18 Şubat 2021

Stockholm’deki Paleogenetik Merkezi’ndeki araştırmacılar tarafından yönetilen uluslararası bir ekip, 1,2 milyon yıllık mamut kalıntılarından elde edilen DNA’yı sıraladı. Analizler, son...

Oxford Üniversitesi araştırmacıları şimdiye kadarki en büyük insan soy ağacını oluşturdu

27 Şubat 2022

27 Şubat 2022

Oxford Üniversitesi araştırmacıları, günümüzden binlerce yıl önce Afrika’dan başlayan insan genetik çeşitliliğini izleyerek şimdiye kadar oluşturulan en büyük insan soy...

İstanbul’un Fethi İlk Defa Fatih Sultan Mehmed Han-ı Gazi İhtifâli Olarak Kutlandı

29 Mayıs 2021

29 Mayıs 2021

Dünya tarihine bir çağ kapatıp bir çağ açan olarak geçen İstanbul’un fethi her yıl 29 Mayıs tarihinde çeşitli etkinliklerle kutlanıyor....

Glasgow’lu Sanatçı Plastik Poşet Müzesi Açtı!

1 Kasım 2020

1 Kasım 2020

İskoçyada ki Glasgow Üniversitesi mezunu Katrina Cobain plastik poşetlerden oluşan farklı bir sergiye ev sahipliği yapacak. Plastik poşetlerin dünyamıza ne...

37 Milyon Yaşında ki Fosil Açık Arttırmada!

2 Aralık 2020

2 Aralık 2020

Güney Dakato’lu (Amerika) bir çiftçinin tarlasında bulduğu kılıç dişli kaplan Cenevre’de bir açık arttırmaya girecek. Halk arasında Kılıç dişli kaplan...

Almanya’da “yerden ısıtmalı” 2.000 yıllık eşsiz lüks Roma villası bulundu

3 Kasım 2022

3 Kasım 2022

Almanya’nın en eski yerleşim yerlerinden biri olan Bavyera’nın Kempten kentinde termal banyolu ve yerden ısıtmalı lüks bir Roma villası ortaya...

Maya Vazosu Üzerindeki Hiyeroglif Yazısının Çözülme Hikayesi

26 Mart 2021

26 Mart 2021

Uygarlık tarihinin başlangıcı olarak kabul edilen yazının geçmişi 5 bin yıla dayanmaktadır. İnsan ağzından çıkardığı arbitrer (karışık) sesleri, duvarlara, taşlara,...

Antik Çağ insanın beslenmesinde zengin fakir ayrımı dikkat çekiyor

25 Kasım 2021

25 Kasım 2021

Yerleşik hayata geçilmesi ile birlikte görülmeye başlayan yönetici, elit yapı, mülkiyet sahipliliği, kaynakların adaletsiz kazanımı ve dağılımından doğan varsıllığın yoksul...

Panaztepe kazılarında Erken Tunç Çağı mimari yapılara ulaşıldı

7 Kasım 2021

7 Kasım 2021

İzmir’in Menemen ilçesinde yer alan 5000 yıllık Panaztepe yerleşiminde Erken Tunç Çağı mimari yapılarına ulaşıldı. M. Ö. 3000 yıllarına kadar...

Yorumlar
Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

[mc4wp_form id=”621″]