25 June 2025 Gelecek Geçmişin Ürünüdür

Urfa Başbük Köyü’nde Asur Tanrılarını Betimleyen Kaya Resmi Bulundu

Asur Dönemi tanrılarının geçit törenini betimleyen kaya resmi 2017 yılında Urfa’nın Başbük köyünde kaçak kazı yapan kişiler tarafından açılan iki katlı evin temelinde ortaya çıkarıldı.

Kireçtaşı ana kayaya oyulmuş ve evin altında 30 metre uzunluğunda yer alan kaya resminin bulunduğu bölümün daha fazla tahribata uğramaması için 2018 yılında kurtarma kazıları başlatıldı.

Yapılan ilk incelemelerde eserin M. Ö. 9. yüzyılda Mezopotamya’da başlayan ve o zamanın en büyük süper gücü haline gelen Neo-Asur İmparatorluğu dönemine ait olduğu belirlendi.

Kurtarma kazılarının ilk sonuçlarını antiquity dergisinde yayınlayan kazı ekibi üyesi Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi’nden Doç. Dr. Selim Ferruh Adalı, “Asur İmparatorluğu Güneydoğu Anadolu’da siyasi güç kullandığında, Asurlu valiler güçlerini Asur saray tarzında sanat yoluyla ifade ettiler” dedi.

Çalışmada, bu tarzın bir örneğinin oyulmuş anıtsal kaya kabartmaları olduğu, ancak Neo-Asur örneklerinin nadir olduğu belirtildi.

Yeraltı odasına giden merdiven Fotoğraf  C. Uludağ
Yeraltı odasına giden merdiven Fotoğraf C. Uludağ

Kaya resmi Asur ve Arami kültürlerinin sentezini gösteriyor

Sanat eseri, doğrudan fetih yerine kültürlerin entegrasyonunu yansıtıyor. Tanrıların isimleri yerel Aramice dilinde yazılmıştır. Görüntüler, Suriye ve Anadolu’dan dini temaları tasvir ediyor ve Asur tarzında yaratıldı.

Adalı, “Bu, bölgenin Neo-Asur kontrolünün erken evresinde, bir bölgede Asurlular ve Aramilerin yerel bir birlikte yaşama ve simbiyozunun nasıl olduğunu gösteriyor. Başbük paneli, imparatorlukların doğasını inceleyen akademisyenlere, anıtsal sanat yoluyla ifade edilen emperyal gücün uygulanmasında bölgesel geleneklerin nasıl sesli ve canlı kalabileceğinin çarpıcı bir örneğini veriyor” dedi.

Resim, hepsi bitmemiş sekiz tanrıyı gösteriyor. En büyüğü 3,6 fit (1,1 metre) yüksekliğindedir. Eserdeki yerel tanrılar arasında ay tanrısı Sîn, fırtına tanrısı Hadad ve tanrıça Atargatis yer alıyor. Arkalarında, araştırmacılar bir güneş tanrısı ve diğer tanrıları tanımlayabilirler.

Adalı, tasvirlerin Suriye-Anadolu dini öneme sahip sembolleri Asur temsilinin unsurlarıyla birleştirdiğini söyledi.

Adalı, “Suriye-Anadolu dini temalarının dahil edilmesi, Yeni Assur unsurlarının daha önceki buluntulardan beklenmeyen şekillerde uyarlandığını göstermektedir. Yerel unsurların daha fazla vurgulandığı bölgedeki Asur varlığının daha erken bir aşamasını yansıtıyorlar” diye konuştu.

Harran Üniversitesi’nden arkeoloji profesörü olan çalışma yazarı Mehmet Önal, bu eseri keşfettikten sonra, “Lambanın loş ışığı tanrıları ortaya çıkarırken, fırtına tanrısı Hadad’ın görkemli yüzü ve çok etkileyici gözlerle karşı karşıya olduğumu fark ettiğimde korkudan titredim” diye heyecanını paylaştı.

Fırtına tanrısı Hadad ve kuzey Suriye'nin başlıca tanrıçası Atargatis'i gösteren kaya resmi Fotoğraf Mehmet Önal
Fırtına tanrısı Hadad ve kuzey Suriye’nin başlıca tanrıçası Atargatis’i gösteren kaya resmi Fotoğraf Mehmet Önal

Aramice tanrı isimleri okunuyor

Kaya resimlerinin fotoğraflarını inceleyen ekibin epigrafisi Adalı, 2019 yılında Aramice yazıtları okuyup çevirdi.

Adalı, “Bu tür sanat eserlerinde Aramice yazıtları görünce şok oldum ve tanrıların isimlerini okurken büyük bir heyecan duydum” dedi.

Ay tanrısı Sin Aramice yazılışı
Ay tanrısı Sin Aramice yazılışı Fotoğraf M. Önal, C. Uludağ, Y. Koyuncu

“Panel, Yeni Asur sanatını taşra bağlamında uyarlayan Asur makamlarına hizmet eden yerel sanatçılar tarafından yapıldı. Bölüm, yerel yöneticiler tarafından denetlenen ritüelleri gerçekleştirmek için kullanılıyordu. Yerel yöneticilerin ve uygulamalarının değişmesi veya ortaya çıkan bir siyasi-asker çatışması nedeniyle terk edilmiş olabilir”

M. Ö. 783 ile 811 yılları arasında III. Adad-nirari döneminde görev yapan Yeni Asurlu bir memur olan Mukīn-abūa’nın adını gösterebilecek bir yazıt tespit etti. Arkeologlar, o sırada bu bölgeye atandığından ve kompleksi yerel halkın cazibesini kazanmanın bir yolu olarak kullandığından şüpheleniyorlar.

Kaynak CNN

Banner
Benzer Yazılar

Van Gölü’nün suyu çekilince Çarpanak Adası’na giden Urartu yolu ortaya çıktı

12 Mayıs 2022

12 Mayıs 2022

Yağışların azalması ve artan buharlaşma ile birlikte Van Gölü’nün su seviyesi düşünce Çarpanak Adası’nı kıyıya bağlayan bir kilometrelik Urartu yolu...

Suriye’de 4000 Yıllık Savaş Anıtı “Beyaz Anıt” Ortaya Çıkarıldı

28 Mayıs 2021

28 Mayıs 2021

Arkeologlar, Suriye‘de Mısır Sakkara’da bulunan Eski Mısır Basamaklı Piramidine benzeyen 4.000 yıllık bir savaş anıtı ortaya çıkardılar. Yapımında kullanılan malzemelerin...

Mukiş Krallığı Başkenti Aççana Höyük Kazıları Devam Ediliyor

16 Temmuz 2021

16 Temmuz 2021

Bereketli toprakları, Doğu Akdeniz kara ve deniz ticaretinin önemli kesişme noktası M. Ö. 2 bin yılında varlığı görülen Mukiş Krallığı’nın...

İspanya’da 2 bin 500 yıl önce inşa edilen megalit yapı keşfedildi

21 Ağustos 2022

21 Ağustos 2022

İspanya’nın güneyinde günümüzden 2 bin 500 yıl önce inşa edilmiş megalit yapı keşfedildi. Keşif, dönem insanı ve kültürü hakkında yeni...

Mısırlı Yetkililer İskenderiye Limanından Üç Eseri Kaçırma Girişimini Engelledi

28 Ekim 2020

28 Ekim 2020

Arkeolojik Limanlar ve Birimler Merkezi İdaresi başkanı, bir arkeoloji komitesinin parçaları incelediğini ve orijinalliklerini kanıtladığını söyledi. İskenderiye limanındaki arkeoloji birimi,...

Mısır’da, şimdiye kadar görülmemiş antik dini ritüeli barındıran bir tapınak keşfedildi

7 Ekim 2022

7 Ekim 2022

Mısır’daki Arap Çölü’ndeki bir Greko-Romen limanı olan Berenike sahasında kazı yapan arkeologlar, şimdiye kadar görülmemiş antik dini ritüeli barındıran bir...

Teknaf Ormanlarında Eski Bir Cami Bulundu

19 Ocak 2021

19 Ocak 2021

Bangladeş’in Teknaf bölgesinde en az bir asırlık olduğu söylenen bir cami bulundu. Eski cami, Mathabhanga’da yoğun ormanlık alanı temizleyen gençler...

Avarlar hakkında yeni bulgulara ulaşıldı

2 Nisan 2022

2 Nisan 2022

250 yıl boyunca Orta ve Doğu Avrupa’nın çoğunu yöneten Avarlar, Attila’nın Hunlarından daha az biliniyordu, ancak şüphesiz daha başarılıydılar. MS...

Mezopotamya’nın Uruk antik kenti yakınlarında 4000 yıllık tekne ortaya çıkarıldı

9 Nisan 2022

9 Nisan 2022

Devlet Eski Eserler Kurulu Irak Alman Misyonu ve Alman Arkeoloji Enstitüsü Şark Dairesi’nden bir arkeolog ekibi, Uruk antik kenti yakınlarında...

Yunanistan’da 1.600 yıllık Roma döneminden kalma şarap dükkanı ortaya çıkarıldı

30 Ocak 2024

30 Ocak 2024

Wilfrid Laurier Üniversitesi’nden Scott Gallimore ve Austin Koleji’nden Martin Wells liderliğindeki bir ekip, Yunanistan’ın güneyindeki Sikyon antik kentinde, ani bir...

Arkeologlar Düzce’de 1500 yıllık Bizans su havuzu ortaya çıkardı

11 Kasım 2024

11 Kasım 2024

Düzce’nin Konuralp Mahallesi’ndeki antik tiyatroda yapılan arkeolojik kazılarda Bizans dönemine ait olduğu tespit edilen yaklaşık 1500 yıllık su havuzu bulundu....

Kudüs kentinde ortaya çıkarılan 2000 yıllık taş tablet

17 Mayıs 2023

17 Mayıs 2023

Kudüs kentinde üzerinde İbranice isimler ve bir dizi rakamlar kazınan 2000 yıllık taş tablet keşfedildi. Muhasebe kayıtlarını içerdiği kabul edilen...

Minos sanatının eşsiz eseri olan Pylos Combat Agate, Prehistorik çağın Davut’u olmalı

22 Kasım 2021

22 Kasım 2021

3.500 yıllık bir Yunan mezarında bulunan eser o kadar iyi tasarlanmış ki, bir Rönesans eseri kadar canlı ve gerçekçi bir...

Viking Kadınlarında Keşfedilen Üç Garip Kafatası Modifikasyonu

1 Nisan 2024

1 Nisan 2024

Son yıllarda araştırmalar Viking Çağı’nda kalıcı vücut modifikasyonu için kanıtlar sağladı. Bu araştırmaların sonuncusu, Baltık Denizi’ndeki Gotland adasından kafatasları uzatılmış...

Neandertaller Zamanında Savaş: Türümüzün 100.000 Yıldan Fazla Bir Süre Üstünlük İçin Nasıl Savaştığı

3 Kasım 2020

3 Kasım 2020

Yaklaşık 600.000 yıl önce insanlık ikiye bölündü. Bir grup Afrika’da kaldı ve bize dönüştü. Diğeri karadan Asya’ya, ardından Avrupa’ya geçti...

Yorumlar
Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

[mc4wp_form id=”621″]