21 March 2023 Gelecek Geçmişin Ürünüdür

Mezopotamya’da 4500 yıl önce ortaya çıkan melez hayvan: Kunga

Medeni Dünya’nın temel taşlarının atıldığı Mezopotamya’da bilinen ilk biyomühendislik çalışmanın ürünü Kunga adı verilen melez eşek olduğu açıklandı.

Bir genomik çalışma, Dünya üzerinde bilinen ilk biyomühendislik çalışmanın ürünü melez hayvanın, Kunga eşeğinin ana ve babalarını bilmeyi sağladı.

Dişi eşek ve erkek Suriye eşeğin çiftleştirilmesi ile dönemin daha güçlü ve pahalı hayvanı Kunga eşeği üretilmişti. Bu yeni melez hayvan Mezopotamya’da 4500 yıl önce görüldü.

2000’li yıllarda Suriye’de çalışan arkeologlar tarafından ortaya çıkarılan bir mezarda kurban edilmiş at, eşek ve eşek benzeri hayvanlara ait kemikler bulundu. Araştırmacılar, bulunan kemiklerin bazılarının Kunga eşeğine ait olup olmadığı konusunda tartıştılar.

Jill Weber, Kunga eşeğinin kemiklerinin bulunduğu Suriye Umm el-Marra'da mezarları (kurulum A) kazarken © GLENN SCHWARTZ / JOHNS HOPKİNS ÜNİVERSİTESİ
Jill Weber, Kunga eşeğinin kemiklerinin bulunduğu Suriye Umm el-Marra’da mezarları (kurulum A) kazarken © GLENN SCHWARTZ / JOHNS HOPKİNS ÜNİVERSİTESİ

Science Advances’te yayınlanan makalede, bulunan ve üzerinde tartışılan kemiklerin Kungalara ait olduğu ve melezleşmenin nasıl geliştiği anlatıldı.

Kunga eşekleri çivi yazılı tabletlerde ve mühürlerde geçiyor

MÖ 3 bin yılın sonlarında yazılan çivi yazılı tabletlerde ve mühürlerde kungalara atıf yapılıyor.

Çivi yazısıyla yazılan ANŠE.BARxAN kelimesi kungaları ifade etmek için kullanılır.

Makale yazarları, bu eşeklerin diplomasi, tören ve savaşta kullanılmak üzere yetiştirilen güçlü hayvanlar olduğunu söylüyorlar.

Şekil 1 . Kunga'nın ikonografik ve metinsel tasviri. ( A ) UrIII Girsu/Lagaš'tan (British Museum BM23836) bir kil tabletin fotoğrafı ve çizimi üzerinde kunga için MÖ üçüncü binyıl çivi yazısı işaretleri (ANŠE.BARxAN), yan yana yerleştirilmiş çizimde vurgulanan çoklu oluşumları içerir. İlk iki satırda “alanda 1 bur 6 iku (=8.64 ha) olan, (ANŠE.BARxAN – kralın tek paydaları) iletilen arpa parselleri” yazıyor (çizim ve tercüme K. Maekawa'nın izniyle). ( B ) Ur Standardından bir detay, savaşta dört tekerlekli bir vagonu çeken eşit bir takımı gösteriyor (fotoğraf: The British Museum Images). ( C ) Ur'daki bir kraliyet mezarından dekoratif atlı bir dizgin halkasının görüntüsü, çağdaş ve Ur Standardında görünenlere benzer. ( D) Nineveh paneli: “yabani eşek avı” (645 - 635 BCE) (British Museum, Londra). Şekil S8, gösterilen denklerin kaballin olmadığını doğrulayan ek panelleri göstermektedir. (C ve D) British Museum, Londra; fotoğraf kredisi: E. Andrew Bennett.
Şekil 1 . Kunga’nın ikonografik ve metinsel tasviri. ( A ) UrIII Girsu/Lagaš’tan (British Museum BM23836) bir kil tabletin fotoğrafı ve çizimi üzerinde kunga için MÖ üçüncü binyıl çivi yazısı işaretleri (ANŠE.BARxAN), yan yana yerleştirilmiş çizimde vurgulanan çoklu oluşumları içerir. İlk iki satırda “alanda 1 bur 6 iku (=8.64 ha) olan, (ANŠE.BARxAN – kralın tek paydaları) iletilen arpa parselleri” yazıyor (çizim ve tercüme K. Maekawa’nın izniyle). ( B ) Ur Standardından bir detay, savaşta dört tekerlekli bir vagonu çeken eşit bir takımı gösteriyor (fotoğraf: The British Museum Images). ( C ) Ur’daki bir kraliyet mezarından dekoratif atlı bir dizgin halkasının görüntüsü, çağdaş ve Ur Standardında görünenlere benzer. ( D) Nineveh paneli: “yabani eşek avı” (645 – 635 BCE) (British Museum, Londra). Şekil S8, gösterilen denklerin kaballin olmadığını doğrulayan ek panelleri göstermektedir. (C ve D) British Museum, Londra; Fotoğraf: E. Andrew Bennett.

Yazarlar “zoolojik sınıflandırmaları hiçbir zaman kesin olarak belirlenmemiştir. Suriye, Umm el-Marra’da Erken Tunç Çağı’na ait zengin mezarlarda ortaya çıkarılan tek boynuzlu atların morfometrik analizi, onları bilinen diğer tek boynuzlu at türleri için bildirilen aralıkların ötesine yerleştirdi”

Göbekli Tepe’den gelen ~ 11.000 yıllık bir Suriye yaban eşeği (hemippe) ve hayatta kalan son iki hemippe ile birlikte bu ~ 4500 yıllık tek eşlilerden birinin genomlarını sıraladık. Kungaların dişi evcil eşekler ile erkek hemipler arasındaki F1 melezleri olduğu sonucuna vardık ve böylece melez hayvan yetiştiriciliğinin en eski kanıtlarını belgeledik” dedi.

Ur Standardında (MÖ 2600) tasvir edilen savaş arabalarından çeken bazı kúngalar (Littauer & Crouwel, 1979'dan sonra).
Ur Standardında (MÖ 2600) tasvir edilen savaş arabalarından çeken bazı kungalar (Littauer & Crouwel, 1979’dan sonra).

Kungalar, at ve eşeğin çiftleşmesinden doğan katırlar gibi kısırdı. Bir kunganın yetiştirilmesi için her defasında bir dişi eşeğin Suriye yaban eşeği ile çiftleştirilmesi gerekiyordu. Kunga kendi arasında çiftleşemezdi.

Atlardan önce Mezopotamya topraklarında görülen Kunga eşeği, dönemin diğer hayvanlarına göre pahalıydı.

İri görünümlü kungalar, Tanrı, Tanrıça ve soyluların arabasını çekiyorlardı. Ayrıca, savaş arabalarında da kullanılıyor daha az gösterişli olanlar ise sabana koşuluyordu.

Suriye yaban eşeği, “20. yüzyılın başlarında alt türlerin soyu tükenene kadar tüm modern eşeklerin en küçüğü” olduğu için modern çağa ulaşamadı.

Banner
Benzer Yazılar

Suaygırları Yüzünden Çıkan Savaşta Öldürülen Mısır Firavunu

17 Şubat 2021

17 Şubat 2021

Firavun II. Seqenenre Taa savaş alanında korkunç bir ölümle karşılaştı. Live Science’de yayınlanan bir habere göre Firavun ülkesini korumak isterken...

Babil’de büyücüler nasıl tespit ediliyordu?

2 Kasım 2021

2 Kasım 2021

Büyü, tabiat üstü varlıklardan alınan enerji ile bir takım malzemeler kullanılarak düzenlenen ritüeller ile insan, eşya ve olaylar üzerinde etkide...

Sümer kenti Lagash’ta 5000 yıllık kamusal yemek alanı keşfedildi

2 Şubat 2023

2 Şubat 2023

Sümer kenti Lagash’ta devam eden kazılarda arkeologlar 5000 yıllık kamusal alan keşfettiler. Güney Mezopotamya’nın en büyük ve güçlü kentlerinden olan...

Arkeologlar İnsan Göçünün Tarihini Yeniden Yazabilirler “115.000 Yıllık Ayak İzi”

29 Aralık 2020

29 Aralık 2020

Suudi Arabistan’ın kuzeyindeki eski bir göl yatağının kavrulmuş tortusuna basılmış yedi ayak izi, insanların 115.000 yıl önce bölgede varlığına tanıklık...

Tanrı Marduk Babil Kralı Hammurabi’nin Egemenlik Silahı

18 Şubat 2021

18 Şubat 2021

Mezopotamya’da güçlü Tanrı Marduk Babil Kralı Hammurabi egemenliğinin gizli silahı olarak değerlendirilir. Tanrı Marduk Kral Hammurabi tarafından nasıl egemenlik silahı...

Mezopotamya’nın Uruk antik kenti yakınlarında 4000 yıllık tekne ortaya çıkarıldı

9 Nisan 2022

9 Nisan 2022

Devlet Eski Eserler Kurulu Irak Alman Misyonu ve Alman Arkeoloji Enstitüsü Şark Dairesi’nden bir arkeolog ekibi, Uruk antik kenti yakınlarında...

Dünyanın en eski kadastro çizimini gösteren kil tablet

5 Ağustos 2021

5 Ağustos 2021

Yerleşik düzene geçilmesi mülkiyet konusunu beraberinde getirmiştir. Arazi mülkiyeti, sınırların belirlenmesi, mülkiyet sahipliği ya da ortaklıklarında görülen uyuşmazlıklar ve daha...

Dendera Tapınağının İkinci Restorasyon Aşaması Tamamlandı

10 Mart 2021

10 Mart 2021

Tanrıça Hathor’a adanmış olan Dendera Tapınağı kompleksi uzun bir süredir restorasyon görmekteydi. Yukarı Mısır’da bulunan Dendera tapınağı, tanrıça Hathor’a adanmış...

Mısır’ın Kayıp Prensesi “Ankhesenamun”

22 Nisan 2021

22 Nisan 2021

Ankhesenamun, MÖ 1350 civarında Kral Akhenaten ve Kraliçe Nefertiti‘nin kızı olarak doğdu. Bir prenses olarak dünyaya gözlerini açan Ankhesenamun’un hayatı...

Mısırlı Yetkililer İskenderiye Limanından Üç Eseri Kaçırma Girişimini Engelledi

28 Ekim 2020

28 Ekim 2020

Arkeolojik Limanlar ve Birimler Merkezi İdaresi başkanı, bir arkeoloji komitesinin parçaları incelediğini ve orijinalliklerini kanıtladığını söyledi. İskenderiye limanındaki arkeoloji birimi,...

Irak’ta arkeologlar 2700 yıllık şarap presi buldu

24 Ekim 2021

24 Ekim 2021

Kuzey Irak’taki Faida’da, yaklaşık dokuz kilometre (5,5 mil) uzunluğunda bir sulama kanalının duvarlarına oyulmuş taş oymalar ve büyük ölçekli bir...

Aššur Medeniyetinde Kan Parası

5 Ocak 2021

5 Ocak 2021

Bir kişinin kazaren ya da kasten öldürülmesi sonrası maktulün ailesine verilen paraya kan parası denilmektedir… Günümüz maddi hukukunda tam olarak...

Dicle Nehri kenarında 3400 yıllık Mitanni Kenti ortaya çıkarıldı

30 Mayıs 2022

30 Mayıs 2022

Medeniyetin yeşerdiği topraklar olarak bilinen Mezopotamya’da 3400 yıllık Mitanni Kenti ortaya çıkarıldı. Mezopotamya’yı oluşturan iki nehirden biri olan Dicle nehrinin...

Suudi Arabistan’ın Kızıldeniz Projesi

8 Aralık 2020

8 Aralık 2020

Suudi Arabistan batı kıyısında yer alan 28.000 kilometrekarelik ve 90’dan fazla adayı kapsayacak olan dev bir turizm projesi hazırlığında. İlk...

Persepolis’te Boğa ve Ejderha Motifli Sırlı Tuğlalar Bulundu

17 Aralık 2021

17 Aralık 2021

İranlı ve İtalyan arkeologlardan oluşan bir ekip geçtiğimiz günlerde antik Persepolis’te boğa ve ejderha motifleri taşıyan bazı sırlı tuğlaları ortaya...

Yorumlar
Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

[mc4wp_form id=”621″]