12 December 2025 Gelecek Geçmişin Ürünüdür

Asur Ticaret Koloni Döneminden Günümüze Ulaşan Tebligat

Tebligat, günümüzde resmi işlemlerde bilgilendirme amacı taşıyan belgelere verilen isim olarak tanımlanmaktadır. Tebligat denince ilk akla gelen adli işlemlerdir. Mahkeme ve savcılıklarca muhattaba gönderilen iddianame ve dava bilgilendirmeleri, icra dairelerinin borçluya gönderdiği ödeme emri ve bu gibi işlemler tebligatların içeriğini oluşturur.

Hukuki açıdan oldukça önemli bir kurum olan tebligat, günümüzden tam 4 bin yıl öncesinde de görülmektedir.

MÖ 2.000 yıllarda kurdukları ticaret kolonileri ile Anadolu topraklarına giren Asurlu tüccarlar, birçok sosyal, iktisadi ve kültürel ilkleri de beraberlerinde getirmişlerdir. Bu ilklerden birisi olan çivi yazısı ile Anadolu’da yazılı tarihi başlatan Asurlu tüccarlar, tuttukları tutanaklar, ticari yazışmalar, ailelerine yazdıkları mektuplar ile dönemi anlamamıza yardımcı olmaktadırlar.

Kültepe’de bulunan iki silindir mühürle baskılı çivi yazılı tablet zarfı

Asurlu tüccarların kurdukları en önemli koloni merkezlerinden biri Kaniş/Kültepe’dir. Günümüz Kayseri ilinde bulunan Kaniş/Kültepe döneminden kalan birçok yazılı belge bizlere önemli kaynaklar sunmaktadır.

Eşeklerle Mezopotamya’dan Anadolu’ya çeşitli mallar getiren ve ticareti ellerinde bulunduran Asurlu tüccarlar, işlemlerini kaydetmek için kil tabletler kullanmışlardır. Sadece ticari işlemlerde kil tabletleri kullanmayan Asurlu tüccarlar, iş ve aile üyelerine mektuplar, yazışmışlar, mahkeme kayıtlarını da kil tabletler aracılığıyla kayıt altına almışlardır.

Bu çivi yazılı belgelerden birisi Kültepe kazılarında ele geçirilen mülkiyet anlaşmazlığını içeren bir dava tutanağının yer aldığı tebligattır.

Asur ticaret koloni zamanında kalan mülkiyet anlaşmazlığı konulu dava tutanağı Fotoğraf Metmuseum
Asur ticaret koloni zamanında kalan mülkiyet anlaşmazlığı konulu dava tutanağı Fotoğraf Metmuseum

Dava tutanağı, günümüz tebligatları gibi kapalı zarf içinde yer almaktadır. Zarf, yine kilden yapılmış ve her yönden ön, arka ve yanlar boyunca yuvarlanmıştır. Her iki tarafın silindir mühürleri ile mühürlenerek kapatılmıştır.

Dava tutanağının olduğu zarfta bulunan Asur silindir mührü Fotoğraf Metmuseum
Dava tutanağının olduğu zarfta bulunan Asur silindir mührü Fotoğraf Metmuseum

Metmuseum‘da sergilenen tablette yer alan iki mühür baskısında da tapınanların elinde fincan tutan daha büyük bir figüre, muhtemelen bir tanrıya yaklaştıkları sahneler görülmektedir. Bu tablette görülen izlenimlerde, oturan bir tanrıya ve boğa-adamlara doğru geçit töreni Mezopotamya sanat repertuarından çizilirken ve keskin işlenmiş parmaklar gibi figürlerin belirli yönleri Eski Asur üslubunun tipik bir örneğidir.

Dava tutanağının olduğu zarfta bulunan Asur silindir mührü Fotoğraf Metmuseum
Dava tutanağının olduğu zarfta bulunan Asur silindir mührü Fotoğraf Metmuseum

İzleyicinin büyük gözleri, diğerinin balıksırtı desenli giysisi gibi diğer özellikler Anadolu imgesiyle ilişkilendirilir. Bu yeni silindir mühür stili, iki alan arasındaki kültürel etkileşimden doğan sanatsal yenilik ve akışkanlığın bir örneğidir.

Banner
Benzer Yazılar

Aygül Süel “Hititler İçin Büyük Yanlışlıklar Yapıyoruz”

4 Mart 2021

4 Mart 2021

Hitit Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölüm Başkanı ve Şapinuva kenti kazısını yöneten Prof. Dr. Aygül Süel, katıldığı çevirim içi oturumda...

Hititlerde Su Kültü ve Eflatunpınar Hitit Su Anıtı

30 Ocak 2021

30 Ocak 2021

Anadolu’da tunç çağı dönemine damgasını vuran Hititler, su kaynaklarına verdikleri önem ile de dikkat çeken bir toplumdur. Bir tarım toplumu...

Tatarlı Höyük’te 4 bin yıllık çöp çukuru bulundu

26 Ekim 2021

26 Ekim 2021

Neolitik dönemden Roma dönemine kadar birçok yerleşim izi görülen Tatarlı Höyük’te 4 bin yıllık çöp çukuru ortaya ortaya çıkarıldı. Tatarlı...

Her Devrin Fenomeni, Paranın Enteresan Tarihi

28 Ekim 2020

28 Ekim 2020

“Paraya dair yazmak onu elde etmekten daha kolaydır; ve onu kazananlar, para hakkında sadece yazmayı başarabilenlere büyük destek verirler. “Voltaire,...

Perre Antik Kenti’nde 1000 Yıllık Mezar Bulundu!

1 Temmuz 2021

1 Temmuz 2021

Kommagene Kralığı’nın en önemli kentlerinden birisi olan Perre Antik Kenti’nde kazı çalışmaları devam ediyor. Kazı çalışmalarını inceleyen Adıyaman Müze Müdürü...

Geç Hitit döneminden kalma Gerger Kalesi restore ediliyor

6 Haziran 2022

6 Haziran 2022

Geç Hitit beylikler döneminden kaldığı tespit edilen 2200 yıllık Gerger Kalesi, restorasyon ön fizibilite çalışması başlatıldı. Gerger Kalesi, bazı kaynaklara...

Arkeologlar Düzce’de 1500 yıllık Bizans su havuzu ortaya çıkardı

11 Kasım 2024

11 Kasım 2024

Düzce’nin Konuralp Mahallesi’ndeki antik tiyatroda yapılan arkeolojik kazılarda Bizans dönemine ait olduğu tespit edilen yaklaşık 1500 yıllık su havuzu bulundu....

Uzuncaburç Antik Kenti’nde 1400 yıllık iskelet ortaya çıkarıldı

2 Ocak 2022

2 Ocak 2022

Mersin’de bulunan Uzuncaburç (Diocaesarea) Antik Kenti’nde 1400 yıllık iskelet ve çevresinde kolye, kolye ucu, küpe, amulet (muska), boru biçimli bilezik ve...

Arkeologlar Uşaklı Höyük’teki Kazılarda Hititlerin Yemek Kültürünün İzini Sürüyor

16 Temmuz 2025

16 Temmuz 2025

Yozgat’ın Sorgun ilçesine bağlı Büyük Taşlık köyündeki Uşaklı Höyük kazılarında, arkeologlar Hitit mutfağına dair çarpıcı bulgulara ulaştı. Antik tohum kalıntıları...

Assur Saraylarından Osmanlıya Kalan Miras “Harem ve Saray Planı”

25 Aralık 2020

25 Aralık 2020

Dünya’da ilk emperyalist yayılımı gerçekleştiren Akad devletinden sonra tarih sahnesine çıkan Assur devleti Akadlıların yayılım hayallerini gerçeğe dönüştürmüştür. MÖ.9 yüzyılda...

Hadrianaupolis’te Roma kalesi ortaya çıkarılıyor

27 Aralık 2022

27 Aralık 2022

Karabük Eskipazar ilçesinde bulunan Hadrianaupolis Antik Kenti’nde devam eden arkeolojik kazı çalışmalarında 1700 yıllık Roma Kalesi ortaya çıkarılıyor. “Karadeniz’in Zeugması”...

Harput Kalesi’nde 2800 Yıllık Haldi Tapınağı Bulundu

19 Nisan 2021

19 Nisan 2021

Elazığ’da bulunan tarihi Harput kalesi’nde Urartu krallığına ait bir “açık hava tapınağı” bulundu. Urartular için dağlar her zaman çok önemli...

Ben-Hur Filmine Konu Olan Antik Hipodrom “Arkeo Spor Park” Olacak

7 Ağustos 2021

7 Ağustos 2021

Kudüs’te yaşayan varlıklı prens olan Ben-Hur, Roma döneminde Yahudilerin özgürlüğü için uğraş veren bir tarihi kişiliktir. Charlton Heston’un başrolünü oynadığı...

Aşıklı Höyük’ten sonra bir başka sıradışı trepanasyon (beyin ameliyatı) buluntusu Van’da keşfedildi

12 Kasım 2022

12 Kasım 2022

Anadolu’da ilk defa trepanasyon (beyin ameliyatı) buluntusuna Aşıklı Höyük kazılarında ulaşılması arkeoloji dünyasında büyük ses getirmişti. Aşıklı Höyük’ten sonra Anadolu’da...

Anadolu Mezopotamya ticaret yolunda bir merkez; Tavşanlı Höyük

23 Ekim 2021

23 Ekim 2021

Tunç Çağı döneminde Batı Anadolu’da ilk yerleşim yeri olduğu bilinen Tavşanlı höyük kazılarına devam ediliyor. Elde edilen son kazı sonuçları...

Yorumlar
Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

[mc4wp_form id=”621″]