1 June 2023 Gelecek Geçmişin Ürünüdür

Anadolu insanı kuraklık ve iklim değişikliğine uyum sağlıyordu. Ancak, salgın, deprem ve savaşlar bu uyumu bozuyordu.

Anadolu coğrafyası, kuraklık ve iklim değişikliğinin getirdiği zorluklar ile sürekli savaşmak zorunda kalmıştır.

Kuraklık, Hattiler, Hititler, Frigler ve daha birçok Tunç ve Demir Çağ krallıklarının tarih sahnesinden çekilmesinde önemli rol oynamıştır.

Hitit İmparatorluğu’nun son dönemlerinde yaşanan kuraklık ve sonrasında yaşanan veba salgını, Deniz Kavimleri istilasının Anadolu ve Ortadoğu coğrafyasını baştan şekillendirdiğini görüyoruz.

Büyük ölçekte siyasi, sosyo-kültürel dalgalanmalara yol açan kuraklık ve iklim değişiklikleri Roma ve Bizans döneminde de geniş alanda etkisini göstermiştir.

Antik Çağ insanı iklim değişikliğine uyum gösteriyordu ancak salgınlar, depremler ve savaşlar bu uyumu engelliyordu

Glasgow Üniversitesi tarafından yapılan yeni bir araştırma Anadolu’da Antik Çağ’da insanların iklim değişikliklerine karşı uyum sergilendiklerini dolayısıyla yaşanan büyük değişimlerin en baş unsurların kuraklık ve iklim değişikliğinin olamayacağını ileri sürüyor.

Makalenin baş yazarı, Antik Çağ insanının, iklim değişikliğinin etkilerini en aza indirme çabalarının, salgınlar, depremler ve savaşlar gibi diğer olaylarla birleştiğinde baltalandığını söylüyor.

Baş yazarın bulguları, günümüzle korkutucu paralellikler sunuyor. Her geçen gün daha fazla belirgin hale gelen kuraklık, yağışlarda ki dengesizlik, depremler, Covid-19 salgını ve Ukrayna-Rusya savaşı tipik Tunç Çağ, Demir Çağ sahnesini ortaya koyuyor.

Glasgow Beşeri Bilimler Okulu Arkeoloji öğretim görevlisi Dr. Matthew Jacobson, Sgoil nan Daonnachdan ve çalışmanın ilgili yazarı şunları söyledi: “Sonuçlarımız, “iklim kötüye gittiğinde, insanların başına kötü şeyler geldiğini ve toplumun düştüğünü” söylemenin çok basit olduğunu gösteriyor. GB Anadolu’da koşulların çok daha kuru olduğu Roma döneminde yerleşim sayılarının ve tarımsal verimliliğin hızla arttığını görüyoruz.

“Ayrıca, insanların başlangıçta 5. yüzyılda önemli bir kurak koşullara geçişe adapte olduklarını, ancak yaklaşık bir yüzyıl sonra iklimin düzelmemesi ve bölgeyi vebanın yanı sıra çok sayıda deprem ve savaşın vurduğu için mücadele etmeye başladıklarını görüyoruz.”

Dr. Jacobson şunları ekledi: “Bu, modern çağ için hem iyi hem de kötü haberler getiriyor, çünkü antropojenik iklim değişikliğinin üstesinden gelebileceğimizi, ancak yalnızca etkisini azaltmak ve diğer felaketlerin üstesinden gelmek için harekete geçersek. Giderek daha istikrarsız hale gelen iklimimiz, devam eden salgın hastalıklar ve mevcut çatışmalar göz önüne alındığında, son olaylarla korkunç paralellikler var. Ancak, dirençli toplumlar inşa etmek ve sürdürülebilir olmak için bu tarihi örneklerden öğrenebileceğimize dair umudumu koruyorum.”

Glasgow Üniversitesi (İskoçya, Birleşik Krallık); Georgia Üniversitesi (ABD); Southampton Üniversitesi (İngiltere, Birleşik Krallık); Basel Üniversitesi (İsviçre) ve Trent Üniversitesi (Ontario, Kanada) bulgularını yeni bir PLOS ONE makalesinde yayınladılar .

Çalışma, güneybatı Anadolu’da (bugünkü Türkiye) Likya-Pamfilya’daki 381 yerleşim yeri için tarihi ve arkeolojik kanıtlar derledi.

Araştırmacılar, Tunç Çağı’ndan (M. Ö. 3000-1150) Orta Bizans dönemine (M. S. 600-1050) kadar altı tarihi dönemi incelediler.

Bu bölge, şehirler, limanlar ve kırsal yerleşimler gibi arkeolojik kalıntıların yanı sıra yüksek kaliteli paleo-iklim ve paleo-çevre arşivleri açısından zengindir. Birbirine bu kadar yakın antik insanlar, iklim ve çevre (tarım dahil) hakkında yüksek kaliteli kanıtlara sahip olmak son derece nadirdir.

Paleo-iklimsel çalışma, bugünümüzü ve geleceğimizi daha iyi anlamak için geçmişte meydana gelen iklim değişikliklerine bakar. Bu çalışma öncelikle, yakındaki iki gölden elde edilen kanıtlarla desteklenen bir mağara dikitinin (aynı zamanda Dr. Jacobson tarafından üretilmiştir ) kimyasal analizine dayanan iklim verilerini kullanır.

PLOS dergisinde yayınlanan makale de “Her dönem için yerleşim yerlerinin sayısındaki ve yerlerindeki değişiklikleri yorumlamak, kronoloji, yorumsal belirsizlik ve koruma yanlılığı ile ilişkili önemli zorluklar sunar. Bununla birlikte, bazı desenler hala gözlemlenebilir ve bölgesel tarih, arkeolojik kanıtlar ve paleo-çevresel verilerle büyük ölçüde tutarlıdır. Bu eğilimlerin en açık olanı, Roma ve Erken Bizans dönemlerinde yerleşim sayılarının istikrarlı bir şekilde artması ve zirve yapması ve bunu Orta Bizans kanıtlarında önemli bir azalmanın takip etmesidir. Bu değişiklikler, Doğu Akdeniz genelindeki verilerle tutarlıdır ve sıklıkla kısmen değişen iklim ve çevresel koşullardan kaynaklandığı varsayılır” deniliyor.

Makale de ayrıca şu bilgilere yer veriliyor. “Genel olarak, olumlu (daha yağışlı) veya olumsuz (daha kuru) iklim koşulları ile olumlu veya olumsuz sosyo-ekonomik koşullar arasındaki basit korelasyonların çok sayıda uyarısı olduğunu gösteriyoruz. Likya-Pamfilya daha kurak Roma döneminde gelişti (M. Ö. 460) ancak 6. yüzyılın ortalarından sonra çoklu baskıların (politik, çevresel-iklimsel, sismik, patojenik (hıyarcıklı veba gibi) ağırlığı altında ezildi.

Jacobson tarafından ortaklaşa yazılan ve aynı dönemi kapsayan yakın zamanda yayınlanan benzer bir makalede, Yemen’deki uzun süreli kuraklığın Himyar Krallığı’nı bir işgal sırasında kendilerini savunamayacak kadar zayıflattığı tespit edildi.

Glasgow Üniversitesi

Banner
Benzer Yazılar

Zeus Tapınağı’nın Ortaya Çıkarılması Planlanıyor

9 Temmuz 2021

9 Temmuz 2021

Magnesia Antik Kenti 2021 kazı çalışmalarında kent içerisinde yer alan Zeus Tapınağı’nın ortaya çıkarılması planlanıyor. Aydın’ın Germencik İlçesi, Ortaklar Bucağı’na...

Smyrna Antik Tiyatrosu’nda 1800 yıllık Satyros heykel başı çıkarıldı

30 Temmuz 2022

30 Temmuz 2022

İzmir, Kadifekale ve Smyrna Agorası arasındaki yamaçta bulunan Antik Smyrna Tiyatrosu’nda yapılan kazılarda M. S. 2. yüzyıla tarihlenen bir heykel...

Assos Antik Kenti 500 Gün Boyunca Ziyarete Kapalı

28 Nisan 2021

28 Nisan 2021

Çanakkale’nin Ayvacık ilçesinde bulunan Assos Antik Kenti, 500 gün boyunca ziyaretçilere kapalı olacak. Assos’un uzun bir süre kapalı olmasına antik...

Taş Tepeler’in 10.000 yıllık Neolitik Akropolü “Harbetsuvan Tepe”

22 Mayıs 2022

22 Mayıs 2022

Harbetsuvan Tepesi, antik Yunan şehirlerinin yakınındaki tepelere kurulmuş akropollere benzemektedir. Harbetsuvan, deniz seviyesinden yaklaşık 714 m yükseklikte, Tek Tek Dağları...

Tunceli Müzesi’nde sergilenen ok uçları 5.000 yıllık tarihe ışık tutuyor

23 Eylül 2021

23 Eylül 2021

Son Neolitik/İlk Kalkolitik dönemden İlk Tunç Çağa kadar 11 yapı katına sahip Pulur Sakyol Höyüğü ‘nde ortaya çıkarılan ve Tunceli...

Aççana Höyük’te Hitit tarihini etkileyecek 3250 yıllık mühür bulundu

19 Kasım 2021

19 Kasım 2021

Aççana Höyük kazılarında ortaya çıkarılan 3250 yıllık mühür baskısı ve kil tablet Hitit tarihini etkileyecek önemli bir keşif olarak değerlendiriliyor....

Hattuşa’da heyecanlandıran keşif; 3 Bin 500 yıllık hiyeroglif işaretler bulundu

11 Eylül 2022

11 Eylül 2022

Anadolu’da ilk merkezi devleti kuran Hititler’in başkenti Hattuşa, her kazı sezonunda olduğu gibi bu yılda şaşırtan keşfe sahne oldu. Günümüz...

Antandros Antik Kenti’nde 2 bin 350 yıllık Kibele Heykeli’ne ulaşıldı

21 Ağustos 2022

21 Ağustos 2022

Balıkesir’in Edremit İlçesi Altınoluk Beldesi’nin 4 kilometre doğusunda, İda Dağı (Kazdağı) eteklerinde, Pelasglar tarafından kurulmuş olan Antandros Antik Kenti’nde devam...

Ayanis Kalesi’nde ilk kez Urartulara ait çöplük alanı ortaya çıkarıldı

3 Eylül 2022

3 Eylül 2022

Van Tuşpa sınırlarında Urartu Krallığı’nın görkemli yapılarından biri olan Ayanis Kalesi’nde devam eden kazılarda ilk kez Urartulara ait çöplük alanı...

Haçlı Ordusunun Korkulu Rüyası I. Kılıçaslan

13 Ocak 2021

13 Ocak 2021

Anadolu Selçuklu devletinin kurucusu Süleyman Şah’ın en büyük oğlu olarak Gence’de dünyaya gelmiştir. Babasıyla birlikte geldiği Anadolu’da fetihlere katılmış ve...

Hitit, Frig, Roma, Bizans kültür izlerinin görüldüğü Şarhöyük’te kazılar devam ediyor

13 Eylül 2022

13 Eylül 2022

Hitit, Frig, Helenistik, Roma ve Bizans dahil 8 kültürel tabakanın izlerini taşıyan Şarhöyük’te kazılar devam ediyor. Eskişehir kent merkezine çok...

Hadrianaupolis’te Sağlık Tanrısı Asklepios’un adının geçtiği 1800 yıllık yazıt ortaya çıkarıldı

5 Eylül 2022

5 Eylül 2022

Hadrianaupolis Antik Kenti kazılarında Yunan mitolojisinde Apollon ve Koronis’in oğlu olan sağlık tanrısı Asklepios’un adının geçtiği 1800 yıllık yazıt ortaya...

Anadolu’da ilk kez Türk adının geçtiği yazıt bulundu

3 Eylül 2022

3 Eylül 2022

Konya’nın Karatay ilçesinde bulunan Savatra Antik Kenti kazı sahasında Anadolu’da ilk kez Türk adının geçtiği yazıt bulundu. Anadolu’da 1071 Malazgirt...

İlk insanların Afrika’dan Avrupa’ya Geçiş Yolu Üzerindeki Göllüdağ Antik Kenti

3 Ekim 2021

3 Ekim 2021

Anadolu’nun coğrafi konumunun en önemli özelliği dünyanın kesişim noktası, köprüsü olmasıdır. Dünya haritasını karşımıza alıp, baktığımızda bu özellikli konumu görmemek...

İzmir’de 14000 yıllık yerleşim alanı keşfedildi

26 Kasım 2021

26 Kasım 2021

İzmir’de Dikili ve Bergama arasında bulunan bir mağarada 14000 yıllık yerleşim alanı keşfedildi. Alman Arkeoloji Enstitüsü’nün (DAI) yaptığı bilgilendirme de,...

Yorumlar
Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

[mc4wp_form id=”621″]