31 December 2025 Gelecek Geçmişin Ürünüdür

Asur ordusu antik Yahudi şehri Lachish’i nasıl fethetti

Arkeologlar, Kral Sanherib’in askerlerinin 2.700 yıl önce Yahudi Lachish şehrini yenmelerini sağlayan devasa kuşatma rampasını nasıl inşa ettiklerini keşfettiler.

Antik tarihin en iyi belgelenmiş çatışmalarından birinde, Asur Kralı Sanherib, İncil’de, Asur belgelerinde ve hatta bugüne kadar fethedilen sanat eserlerinde ayrıntılı olarak anlatıldığı gibi, Yahudi şehri Lachish’i ele geçirdi.

Bir zamanlar Yakın Doğu’nun süper güçlerinden biri olan Asurlular, İran’dan Mısır’a uzanan geniş bir coğrafi alana komuta ediyorlardı. Bu başarıya, herhangi bir açık hava muharebesini kazanmalarını veya duvarlarla çevrili herhangi bir şehre sızmalarını sağlayan askeri yenilikleri kullanarak ulaştılar.

Bugün, hava gücü savaşı kazanmaya yardım ederken, M. Ö. Dokuzuncu ila yedinci yüzyıllarda kuşatma rampaları önemli destek unsuruydu.

İsrail’de yerleşik Lachish’teki Asur kuşatma rampası, tüm Yakın Doğu’daki askeri hünerlerinin hayatta kalan tek fiziksel örneğidir. Araştırmacılar ilk kez Asur ordusunun rampayı nasıl inşa ettiğini ve Lachish’i almak için onu nasıl kullandığını yeniden canlandırdılar.

Nimrud'daki III. Tiglath-Pileser sarayından bir kabartmada, Asur askerlerini koruyan iki büyük L şeklinde kalkanlı kuşatma sahnesi (fotoğraf: British Museum'un izniyle) Nimrud'daki III. Tiglath-Pileser sarayından bir kabartmada, Asur askerlerini koruyan iki büyük L şeklinde kalkanlı kuşatma sahnesi (fotoğraf: British Museum'un izniyle)
Nimrud’daki III. Tiglath-Pileser sarayından bir kabartmada, Asur askerlerini koruyan iki büyük L şeklinde kalkanlı kuşatma sahnesi (Fotoğraf: British Museum)

Kudüs İbrani Üniversitesi’ndeki (HU) Arkeoloji Enstitüsü’nden Profesör Yosef Garfinkel ve Dr. Madeleine Mumcuoğlu’nun yanı sıra Amerika Birleşik Devletleri’ndeki Oakland Üniversitesi’nden Profesör Jon W. Carroll ve Michael Pytlik, bu tarihi olayın tam resmini ortaya çıkarmak için zengin kaynaklara başvurdular.

Başvurulan kaynaklar arasında, Mukaddes Kitap metinleri (2 Krallar 18:9–19:37; 2. Tarihler 32; İşaya 36–37), ikonografi (Asur savaş sahnelerini gösteren taş kabartmalar), Akad yazıtları, arkeolojik araştırmalar ve insansız hava araçlarından elde edilen resimler bulunuyor.

İşaya Kitabı’nın 36. bölümünden bir pasaj, “Kral Hizkiya’nın on dördüncü yılında, Asur Kralı Sanherib, Yahuda’nın tüm surlu şehirlerine karşı yürüdü ve onları ele geçirdi. Asur kralı Lakiş’ten Rabşake’yi büyük bir kuvvetle Yeruşalim’deki Kral Hizkiya’ya gönderdi.”

İncil’deki ve tarihi kaynakların analizini arkeolojik kalıntılar ve peyzaj çalışmasıyla birleştiren araştırmalarının sonuçları yakın zamanda Oxford Journal of Archaeology’de yayınlandı.

İncil’deki anlatıya göre, ünlü bir Kenan şehri olan Lakiş, İsraillilerin İsrail topraklarına girmesinden sonra Yeşu’nun ele geçirdiği merkezlerden biriydi. Daha sonra Yahuda Krallığı’ndaki en önemli ikinci şehir oldu.

Kral Sanherib önderliğindeki Asur ordusu, M. Ö. 701’de Lakiş’e saldırdı. Garfinkel’in araştırması, Asurluların tepedeki Lachish kalesine kadar koçbaşları taşımalarına, duvarlarını parçalamalarına ve şehri tamamen fethetmelerine izin veren devasa rampa inşasının canlı bir tasvirini sunuyor.

Asur kuşatma rampasında Lachish'te taşların alındığı ve tartıldığı altı yer (Fotoğraf: Dr. M. Pytlik)
Asur kuşatma rampasında Lachish’te taşların alındığı ve tartıldığı yer (Fotoğraf: Dr. M. Pytlik)

Garfinkel’e göre, sahadaki kanıtlar, rampanın her biri yaklaşık 6,5 kg’lık küçük kayalardan yapıldığını açıkça ortaya koyuyor. Asur ordusunun karşılaştığı önemli bir sorun, bu tür taşların teminiydi: yaklaşık üç milyon taşa ihtiyaç vardı. Bu taşlar nereden geldi?

Bu sorunun cevabı uçurumun kenarındaki taş ocağıydı. Taşlar insan zincirleri ile taşınmış, insandan insana elle geçmiş olurdu. Garfinkel, rampa üzerinde paralel olarak çalışan dört insan zinciriyle, her gün vardiyalı olarak çalışırken, Garfinkel, her gün yaklaşık 160.000 taşın taşındığını hesapladı.

Dev bir üçgen kama şeklindeki rampa, yaklaşık 25 günde surlara ulaşmış olabilir. Garfinkel, “Bu model, Asurluların çok verimli olduğunu varsayıyor, aksi takdirde tamamlanması aylar alacaktı” dedi.

Asur ordusu, M. Ö.Ssekizinci yüzyılın sonunda yaşayan ve olaylara tanık olan peygamber Yeşaya’nın kehanetlerinin birçoğunda atıfta bulunulmuştur. Asurlulardan güçlü, doğaüstü bir güç olarak bahseder: “Hiçbiri yorgun değil, hiçbiri tökezlemiyor, hiçbiri uykuda ya da uyuşuk değil, hiçbirinde kemer takılı değil, hiçbiri kırık sandalet ile.” (İşaya 5:27).

Rampa tamamlandığında, Asur ordusu şehir duvarını ağır koç başları ile kırdı, ölüm ve yıkımı yaydı.

Son aşamada, 1 ton ağırlığa sahip devasa kuşatma makinelerinin içindeki koçbaşların güvenli bir şekilde yerleştirileceği taşların üzerine ahşap kirişler döşendi. Metal uçlu büyük, ağır bir ahşap kiriş olan koç, ileri geri sallanarak duvarları dövdü. Garfinkel, ipler hızla aşınacağından, şahmerdanın metal zincirler üzerinde kuşatma motoru içinde askıya alındığını öne sürüyor. Gerçekten de Lachish’teki rampanın tepesinde bir demir zincir bulundu.

Garfinkel, gelecekte Asur savaş yöntemleri hakkında daha fazla bilgi edinmek için Lachish taş ocağı bölgesinde, rampanın uzak kenarına doğru daha fazla kazı yapmayı planlıyor.

Kudüs İbrani Üniversitesi

Banner
Benzer Yazılar

Kuzey Irak’ta 8.000 Yıllık Yapılar Keşfedildi

11 Ocak 2025

11 Ocak 2025

Udine Üniversitesi’nden arkeologlar, Kuzey Irak’ın Dohuk vilayetinin Rovia ilçesinde yaklaşık 8.000 yıl öncesine ait olduğu düşünülen iki antik insan yerleşimini...

Tell El-Amarna nekropolünde 3500 yıllık altın mücevher koleksiyonu keşfedildi

14 Aralık 2022

14 Aralık 2022

MÖ 1346 yılında firavun Amenhotep IV (Akhenaten olarak da bilinir) tarafından başkent olarak inşa edilen Tell El-Amarna kentinin nekropolünde 3500...

Kudüs Tepeleri’nde Roma dönemi nekromansi kanıtları; yağ lambaları, mızrak uçları ve kafatasları

14 Temmuz 2023

14 Temmuz 2023

Kudüs Tepeleri’ndeki Te’omim Mağarası, bir zamanlar insanların gelecek hakkında bilgi edinme umuduyla ölülerle iletişim kurduğu yer olarak hizmet etmiş olabilir....

Levant Bölgesinde 7.000 Yıllık Mühürler Bulundu

10 Haziran 2021

10 Haziran 2021

Tarih boyunca, mülkiyetin korunmasında, kentin ve sarayın güvenliğinin sağlanmasında, ticari hayat ve mektuplaşmalarda kullanılan mühürler; arkeolojide en önemli veri kalıntıları...

Hatshepsut tapınağının altındaki antik çöplükte yüzlerce eser ortaya çıkarıldı

26 Kasım 2021

26 Kasım 2021

Polonyalı arkeologlar, Mısır’daki Hatshepsut Tapınağı kompleksinin bir parçası olan Hathor Tanrıça Şapeli’nin yeniden inşası üzerinde çalışırken 3.500 yıllık bir çöplük...

Mısır’da 59 Antik Tabut Bulundu

9 Kasım 2020

9 Kasım 2020

Mısır‘daki arkeologlar, 2500 yıldan daha uzun bir süre önce gömülmüş 59 adet iyi korunmuş ve mühürlenmiş ahşap tabutun keşfini duyurdu....

Memlükler’in kale kuşatmasında attıkları taşın üzerindeki ilginç Arapça yazıt

24 Ekim 2021

24 Ekim 2021

Günümüzde, topçu birlikleri düşman mevzilerine atacakları bombaların üzerine bir iki kelimeden oluşan mesajlar yazarlar. Hava saldırılarında da bu tip mesajlar...

Abydos’da M.Ö 3000’lere Tarihlenen Bira Üretim Tesisi Bulundu

14 Şubat 2021

14 Şubat 2021

Bira, eski çağlardan bu yana tarihin en çok sevilen ve tüketilen içkisi olmuştur. Bira, eski çağlarda sadece insanların tükettiği  bir...

Tutankhamun’un mumyalanmasında kullanılan natron tuzu keseleri

20 Eylül 2021

20 Eylül 2021

Eski Mısır inancında mumyalama önemli bir yer tutardı. Özellikle firavun krallar başta olmak üzere üst düzey saray görevlileri ve diğer...

AlUla, Eski Arap Medeniyetlerinin Yaşayan Müzesi

4 Kasım 2020

4 Kasım 2020

Al Ula vahası, modern Tayma şehrinin yaklaşık 110 km güneybatısında ve Medine’nin 380 km kuzeyinde, yemyeşil Wadi Al-Qura veya “köyler...

Hz. Süleyman Denizcilerin Kralı mıydı?

25 Nisan 2021

25 Nisan 2021

İsrail kralı, din alimi, peygamber Hz. Süleyman hakkında yeni bir görüş atıldı. Hz. Süleyman, denizcilerin kralı mıydı? İlahi kitaplarda, Tevrat,...

Aššur Medeniyetinde Kan Parası

5 Ocak 2021

5 Ocak 2021

Bir kişinin kazaren ya da kasten öldürülmesi sonrası maktulün ailesine verilen paraya kan parası denilmektedir… Günümüz maddi hukukunda tam olarak...

2.200 yıllık Hanuka sapan taşı keşfedildi

29 Kasım 2021

29 Kasım 2021

İsrail’de Güney Hebron Tepeleri’nde arkeolojik kazı alanı Zif’te 2.200 yıllık Hanuka sapan taşı keşfedildi. Keşif, Pazar günü The Civil Administration’s...

Araştırmacılar, Arap Yarımadası’ndaki 4.500 yıllık cenaze yol ağlarını ortaya çıkardı

15 Ocak 2022

15 Ocak 2022

Batı Avustralya Üniversitesi’nden ( UWA) arkeologlar, antik kuzeybatı Arabistan’da yaşayan insanların uzun mesafeli “cenaze yol ağlarını” (binlerce mezar anıtı ile...

Tarihin İlk Bilinen Barış Antlaşmasına Açılan Kapı Kadeş Savaşı

13 Aralık 2020

13 Aralık 2020

Takvimler M.Ö. 1274 yılını göstermekte… Yer günümüz Suriye toprakları içinde kalan Kadeş ovası… Dönemin iki büyük egemen gücü Hititler ve...

Yorumlar
Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

[mc4wp_form id=”621″]