3 July 2025 Gelecek Geçmişin Ürünüdür

Türkiye’nin İlk Kadın Arkeoloğu “Jale İnan”

Türkiye’nin ilk kadın arkeoloğu olan Jale İnan, Türk arkeoloji dünyası adına çok güzel işlere imza atmış, alanında ilk kadın uzman olarak ismini tarihe yazdırmış başarılı kadınlarımızdan biridir. Jale İnan, Perge ve Side antik kentlerinin gün yüzüne çıkmasına öncülük etmiştir.

1914 yılında İstanbul’da doğan Jale İnan için arkeoloji çokta uzak olmadığı bir bilimdi. Şanslı bir çocuk olarak arkeolog bir babanın kızı olarak doğmuştu. Babası Aziz Ogan müzeci ve arkeologtu. Küçük yaşlardan itibaren babasının çalışmalarına katılan Jale İnan arkeoloji ile iç içe büyüdü.

1934 yılında Aleksander von Humboldt Vakfı’ndan aldığı burs ile Almanya’ya gitmiş burada arkeoloji üzerine eğitim almıştır. Lisans ve doktora eğitimini Almanya’da tamamlamış 1943 yılında Türkiye’ye geri dönmüştür.

İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Eski Çağ Kürsüsü’nde asistan olarak göreve başlayan Jale İnan Prof. Dr. Clemens Emn Bosch’un asistanlığını yapmıştır.

1944 yılında lise yıllarından beri tanıştığı Mustafa İnan beyle evlenmiş ve ertesi yıl oğlu Hüseyin dünyaya gelmiştir.

İstanbul Üniversitesi Klasik Arkeoloji Kürsüsü’nün kurulması çalışmalarına katılmış ve bu kürsünün ilk asistanı olarak 1946’da Prof. Dr. Arif Müfid Mansel’in asistanlığını yapmıştır. Asistanı olduğu Müfid Mansel ile birlikte ilk yıl Side kazısına onu takiben de ertesi yol Perge antik kentinin kazı çalışmalarına başlamıştır. Roma dönemine ait side hamamının bir müzeye dönüşmesi için emek vermiştir. 1975 yılında Klasik arkeoloji kürsüsüne başkan olmuş ve emekli olduğu zamana kadar yani 1983 yılına kadar bu görevini sürdürmüştür.

 

Jale İnan sadece Side ve Perge kazılarına katılmamış 1970 – 1972 yılları arasında Kremna (Bucak, Burdur) ve 1972 – 1979 yılları arasında Pampfilya Seleukeiası (Manavgat) antik kentlerinde kurtarma kazılarını da gerçekleştirmiştir.

Yazdığı kitaplar Anadolu’nun Roma ve Erken Bizans dönemi portreciliği konusunda en önemli eserler arasındadır. Antik dönem Heykeltraşlık üzerine önemli eserler vermiştir.

Türkiye’nin ilk kadın arkeoloğu olan Jale İnan
Türkiye’nin ilk kadın arkeoloğu olan Jale İnan

1980 yılında Perge’de belden yukarısı olmayan bir Herkül heykeli bulmuştur. Uzun yıllar boyunca heykelin alt kısmı bulunamamıştır. Gazeteci Özgen Acar’ın heykelin üst kısmının Amerika’da bir koleksiyoner de olduğunu yazması üzerine 1990 yılında Boston Güzel Sanatlar Müzesi’ndeki parça ile Antalya Müzesi’ndeki parçanın birbirine ait olduğunu kanıtlamıştır. 2011 yılında heykelin üst kısmı Türkiye’ye getirilmiştir.

Jale İnan, 1995 yılında Türkiye Bilimler Akademisi’nin şeref üyesi olmuştur. Hayatının son yıllarını Parkinson hastalığı ile mücadele ederek geçiren Jale İnan, 2001 yılında hayatını kaybetmiştir.

Türkiye’nin ilk kadın arkeoloğu olan Jale İnan, Perge ve Side antik kentlerinde uzun yıllar devam ettirdiği programlı kazılarda çıkan eserlerin sergilenmesi için Antalya ve Side müzelerinin kurulması için emek vermiştir. Tarihi eser kaçakçılığının engellenmesi adına bir çok çalışmaya destek vermiştir.

Banner
Benzer Yazılar

Anitta’nın Lanetlediği Hattuşa’nın Başkent Olması

23 Ocak 2021

23 Ocak 2021

Hattuşa (Hattusas), Kussara Kralı Anitta tarafından lanetlenen topraklar… Üzerine üzerlik tohumu ektirerek iskana tekrar açana lanetler yazdıran Anitta’dan sonra M.Ö....

Çin’de 9.000 yıllık pirinç birası tarifi ortaya çıktı

3 Eylül 2021

3 Eylül 2021

Arkeologlar, Çin’in güneyinde bulunan bir mezarlıkta 9.000 yıllık pirinç birası tarifi ortaya çıkardılar. Eski çağlarda bira ve şarap tanrılara libasyon...

Bulgaristan’da Keşfedilen Garip Maskenin Uzaylı Kafası Tartışmaların Göbeğinde

20 Kasım 2020

20 Kasım 2020

Bulgaristan’ın Provadiya kasabasının Solnitsata höyüğünde oldukça ilginç özellikleri olan bir kil maske bulundu. Maskenin uzaylıya benzetilen üçgen yüzü farklı yorumlara...

Tavşanlı Höyük’te 3 bin 300 yıllık eşsiz mühür ve Miken benzeri kılıç keşfedildi

18 Temmuz 2022

18 Temmuz 2022

8 bin yıllık geçmişe sahip olan Tavşanlı Höyük’te devam eden kazılarda 3 bin 300 yıllık eşsiz mühür ve Miken dönemi...

Antik Dünya’da akşamdan kalanlar için uygulanan ilginç tedavi yöntemi

10 Kasım 2021

10 Kasım 2021

Felekten bir gece çalalım diye başlayan eğlencelerin sabahı her zaman hoş olmuyor. Ertesi günün sabahı gözler, şiddetli baş ağrısı, mide...

Endonezya’da keşfedilen 7200 yıllık iskelette, bilinmeyen bir insan grubu ortaya çıktı

28 Ağustos 2021

28 Ağustos 2021

Bu hafta yayınlanan bir araştırmaya göre, arkeologlar Endonezya’da dünyanın başka hiçbir yerinde bulunmayan “farklı bir insan soyuna” sahip bir kadın...

Arkeologları şaşırtan keşif; Kırım’da Romalı zenginlerin sofrasını süsleyen yılan süslemeli kadeh

27 Mart 2022

27 Mart 2022

Romalı zenginlerin sofrasını süsleyen nadir yılan süslemeli cam kadehin Kırım’da bir mezarda bulunması arkeologlar tarafından şaşkınlıkla karşılandı. Alexei Sviridov liderliğindeki...

İnsanda Toplama Biriktirme Duygusu 100.000 Yıl Öncesine Dayanıyor

1 Nisan 2021

1 Nisan 2021

Güney Afrika’da kazı çalışmalarına devam eden arkeologlar, insanda toplama ve biriktirme duygusunu gösteren bulgulara ulaştılar. Arkeologlar ayrıca, deniz kenarında ve...

Türkiye’de Arkeoloji Eğitimi Veren Üniversiteler

24 Kasım 2020

24 Kasım 2020

Kazı bilimi olarak da tanımlanan arkeoloji, “arkhaios” yani eski ve “logos” bilim kelimelerinin birleşmesi ile türetilmiştir. Eskinin bilimi olarak da...

Polonya’daki kazılar sırasında nadir görülen enkolpion keşfedildi

20 Ekim 2023

20 Ekim 2023

Arkeologlar, Polonya’nın Silezya Voyvodalığı’nın Lubliniec bölgesinde bulunan Woźniki’de, Doğu Ortodoks ve Doğu Katolik piskoposlar tarafından boyuna takılan, ortasında bir simge...

Türk ve İslam Eserleri Müzesi’nde “İnanç ve Sanat” Sergisi Ziyaretçileri Bekliyor

15 Nisan 2021

15 Nisan 2021

Türk ve İslam Eserleri Müzesi 16 Nisan 2021 tarihinde başlayıp Temmuz ayına kadar sürecek “İnanç ve Sanat” sergisine ev sahipliği...

Runik Yazıtlı Hz. İsa’nın Sözleri Olan Tahta Parçası Bulundu

30 Aralık 2021

30 Aralık 2021

Norveç’te arkeologlar Oslo’da Medieval Park’ta runik yazıtlı üzerinde Hz.İsa’nın sözleri olarak bilinen tahta parçası buldu. Buluntu yerinde ayrıca yine runik...

Sırbistan’da büyülü Roma fallus rüzgar çanı ortaya çıkarıldı

15 Kasım 2023

15 Kasım 2023

Arkeologlar, Sırbistan’ın doğusundaki Kostolac bölgesindeki Viminacium antik kentinde yapılan kazılar sırasında tintinnabulum olarak bilinen bir Roma fallus rüzgar çanı ortaya...

Atatürk’ün Arkeolojiye Verdiği Önem

28 Ekim 2020

28 Ekim 2020

Tabiatın esrar dolu sinesine her gün daha çok girmekte olan insan zekası, realiteye kavuşmak için çalışanları tatmin edecek ve insanlık...

Çin’de ortaya çıkarılan antik pişmiş toprak dansçılar ve müzisyenler

14 Kasım 2022

14 Kasım 2022

Çinli arkeologlar yakın zamanda Shanxi eyaletinin Datong kentindeki Kuzey Wei Hanedanlığı’na (386-534) tarihlenen bir mezardan pişmiş toprak heykelcik grubu keşfettiler....

Yorumlar
Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

[mc4wp_form id=”621″]