8 July 2025 Gelecek Geçmişin Ürünüdür

Çatalhöyük’te 8 bin 200 yıllık tapınak yapısı ortaya çıkarıldı

Anadolu’da Neolitik Dönem’in bilinen ilk yerleşim alanı Çatalhöyük’te gerçekleştirilen kazı çalışmalarında 30 metrekare büyüklüğünde sunak alanı, duvar resimleri ve kabartmaların bulunduğu özel girişli tapınak yapısı ortaya çıkarıldı.

Konya’nın Çumra ilçesinde 9 bin yıllık yerleşimin görüldüğü Çatalhöyük’ün doğu eteğinde çalışmalarını sürdüren kazı ekibi, yaklaşık 30 metrekarelik özel bir dini yapıya ulaştı.

Çatalhöyük'te 8 bin 200 yıllık tapınak ortaya çıkarıldı

Kazı heyeti başkanı, Anadolu Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ali Umut Türkcan, AA muhabirine, geçen yıl kuzey höyükte yeni bir mahalle ve sokak bulunduğunu, bu alanda kazıların devam ettiğini hatırlattı.

Polonya’daki Poznan Üniversitesi Prehistorya Enstitüsü öğretim üyesi Prof. Dr. Arkadiusz Marciniak’ın 2018’de güney höyüğün doğu alanında çalışmalara başladığını, Çatalhöyük’ün son dönemlerinden izler barındıran alanın bu yıl bir sürpriz verdiğini söyledi.

Türkcan, 1960’larda ilk dönem kazılan 150 yapıdan 48’inin “shrine” adı verilen kült veya inanç yapıları olduğunu belirterek, “1960’lardan beri 2008’e kadar bu yapılardan herhangi birini görmemiştik. 2008’de kuzey alanda ‘Bina 77’ vardı. Yaklaşık 30 metrekare olan bir yapının içinde duvar resimleri, kabartmalar vardı ve o yapının özel olarak örtüldüğünü biliyoruz. Boğa başları ve sunaklar vardı. Bu alanı şimdi özel tekniklerle koruma altına alıyoruz. Önümüzdeki sene bunu daha detaylı inceleyeceğiz” dedi.

Çatalhöyük'te 8 bin 200 yıllık tapınak ortaya çıkarıldı
Fotoğraf Zehra Melek Çat/AA

“İbadet geleneğinin devamını göstermesi açısından önemli”

Son bulunan tapınağın Çatalhöyük’te ibadet geleneğinin devamını göstermesi açısından önemli olduğunu vurgulayan Türkcan, tapınakta bir sunak alanı, boğa başlarıyla süslenmiş sekiler, emekleyerek geçilen dar özel girişler, duvar resimleri ve kabartmalar bulunduğunu dile getirdi.

Türkcan, bölge terk edilirken alanın Çatalhöyüklüler tarafından doldurulduğu için oldukça sağlam olduğuna dikkati çekerek, “Çatalhöyük’te kazılar iki farklı alanda yapılıyor. Çatalhöyük’te çözülmemiş bir takım sorular var. ‘Niye kuzeyde, yeni bir yerleşime ihtiyaç duymuşlar ve niye terk etmişler?’ Bunu anlamaya çalışıyoruz. Sokaksızlık olgusu vardı, geçen sene bir sokak bulduk. Bu 14 hektarlık alandaki yerleşmenin en geniş zamanda 7 bin kişiyi aşan bir yerleşme olduğunu düşünüyoruz. 61 yıldır yüzde 6 ila 10’unun kazıldığını düşünürsek çıkan mezar sayısı 830. Bunu 9-10 ile çarparsak sayı çıkacak gibi” diye konuştu.

Bu alanın tamamen ritüeller için yapılmış özel bir yapı olduğunu anlıyoruz”

Alandaki kazıları gerçekleştiren Prof. Dr. Arkadiusz Marciniak da Çatalhöyük’te yüzeyin 5-10 santimetre sıyrıldığında altındaki yapıların planlarını verebildiğini, 2018’de alanda yaptığı sıyırmayla yapılar hakkında fikir sahibi olduğunu söyledi.

Konya Çatalhöyük'te 8 bin 200 yıllık tapınak ortaya çıkarıldı

Alanda böyle bir tapınak yapısı olabileceğini hep düşündüğünü anlatan Marciniak, şöyle devam etti:

“Bu yapı daha önceki dönemlerde tapınak olarak adlandırılan yapıların bir benzeri ama daha geç döneme ait. Yerleşmenin terk edilme aşamasındaki bir evrede bulunması çok önemli. Bu yapıyı ev olarak kullanılan yapılardan ayıran özellik, içinde ev kullanımıyla ilgili herhangi bir öge olmaması. Sadece ocak var. Ocakların konumları da farklı bir yerde. Şu gördüğünüz kare dikmeler, boğa başlarının sergilendiği bir sunak alanı gibi görünüyor. Ortada yükseltilmiş bir ateş yeri var. İki tarafta çömelerek geçilen girişi olması da dikkat çekici. Bu alanın tamamen ritüeller için yapılmış özel bir yapı olduğunu anlıyoruz. Çok titiz davranıyoruz. Bu tür yapılarda büyük panolar, resimler geliyor. “

Marciniak, bu yapıda birbirini takip eden en az üç evre olduğunu bildiklerini aktararak, “Henüz radyokarbon tarihlendirmelerimiz yok. Göreceli bir tarihlendirme yaptığımızda, buradan çıkan malzemeye göre yapı, Çatalhöyük’ün geç dönemlerine ait. 8 bin 200 yıllık bir inanç yapısı. Unutmamalıyız ki Çatalhöyük 1200 seneye dayanan bir yerleşme. Erken, orta ve geç evreleri olan uzun bir sürece sahip dünyadaki nadir bir yerleşme” ifadelerini kullandı.

Banner
Benzer Yazılar

Lavların altında kalan Pompeii kentindeki kazılarda Truvalı Helen’i tasvir eden çarpıcı bir fresk bulundu

11 Nisan 2024

11 Nisan 2024

Arkeologlar, Vezüv Yanardağı’nın lavları altında kalan Pompeii’nin en uzun caddelerinden biri olan Via di Nola’daki büyük bir evin ziyafet salonundaki...

St. Ivan Adası’ndaki Manastırın 1500 Yıllık Kutsal Su Kuyusu

25 Kasım 2020

25 Kasım 2020

St. Ivan Adası’ndaki Erken Hıristiyan manastırının 1500 yıllık kutsal kuyusu, Hristiyan arkeolojisi uzmanı Prof. Dr. Kazimir Popkonstantinov liderliğindeki bir arkeolog...

İrlanda’da keşfedilen 2000 yıllık incir Roma İmparatorluğu ile yapılan ticaret hakkında yeni pencere açacak

29 Kasım 2024

29 Kasım 2024

Kuzey Dublin’deki bir arkeolojik kazı da 2000 yıllık kömürleşmiş incir keşfedildi. Keşif, binlerce yıl önce Roma İmparatorluğu ile İrlanda arasında...

Kuzey İsrail’de “Meryem’den Doğan İsa” Yazan Yunanca Bir Yazıt Ortaya Çıkarıldı

20 Ocak 2021

20 Ocak 2021

The Jerusalem Post’un haberine göre, İsrail Eski Eserler Dairesi bugün yaptığı açıklamada, “Meryem’den doğan İsa ” adını taşıyan 1.500 yıllık...

Yaramazlık Yapan Çocukları Cezalandıran Krampus Gecesi Şeytanı

3 Aralık 2020

3 Aralık 2020

Avrupa’nın bazı yörelerinde Hristiyanların 6 Aralık tarihinde kutladıkları Aziz Nicholas Günü‘nde,  yaramazlık yapan çocukları cezalandırdığına  inandıkları bir şeytan varmış. Bu...

İstanbul Kara Surları Restore Ediliyor

25 Şubat 2021

25 Şubat 2021

İstanbul Kara Surları (Konstantinopolis Surları) Doğu Roma Dönemi’nde hendek, dış sur, iç sur olmak üzere 3 bölümde inşa edilmiş UNESCO...

İyon kadınlarının hüzünlü maskları

12 Kasım 2021

12 Kasım 2021

M. Ö. 1000 yılında Dor istilasından kaçarak Ege sahillerine gelen ve bölgede yüksek bir uygarlık kuran İyonların yaşadığı yerlerden biri...

Arkeologlar, Frankfurt Roma kenti NIDA’da en eski Hristiyan muskasını ortaya çıkardı

14 Aralık 2024

14 Aralık 2024

Frankfurt’ta ortaya çıkarılan antik bir gümüş muska, bölgedeki Hıristiyanlık tarihini 50 ila 100 yıl geriye götürüyor. Gümüş muska artık Kuzey...

İstanbullular Müze Gazhane’de Göbeklitepe’yi sanal ortamda gezebilecek

10 Eylül 2021

10 Eylül 2021

İnsanlık tarihinin bilinen en eski kült yapılarına ev sahipliği yapan Göbeklitepe’yi, İstanbullular, İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin gerçekleştirdiği proje ile Müze Gazhane’de...

Minos Yazısı Linear A’nın Çözülmesi Yönünde Büyük Adım

31 Ocak 2021

31 Ocak 2021

Avrupa’nın ilk büyük medeniyetinin kurucusunun esrarengiz Minoslular olduğuna inanılmaktadır. Minos, Yunanistan’a bağlı Girit Adası‘nda görülen (M. Ö. 3500 yıllarında) tunç...

2.000 yıllık antik bir “aynalık” Çin’deki aristokrat yaşama ışık tutuyor

18 Mayıs 2022

18 Mayıs 2022

Pekin’deki arkeologlar, Han Hanedanlığı döneminde yüksek soylular tarafından sevilen 2.000 yıllık bir aynalık başarıyla yeniden oluşturdular. Aynalık, öğrencileriyle etkileşime giren...

Fatsa’nın Gaga Gölün de Kilise Kalıntıları Bulundu

20 Ekim 2020

20 Ekim 2020

Ordu’nun Fatsa ilçesine bağlı Gaga Gölü’nün derinliklerinde batık bir kilisenin kalıntılarına rastlandı. Yüzeyin 15 metre altında (50 fit) altında kalan...

Aššur Medeniyetinde Kan Parası

5 Ocak 2021

5 Ocak 2021

Bir kişinin kazaren ya da kasten öldürülmesi sonrası maktulün ailesine verilen paraya kan parası denilmektedir… Günümüz maddi hukukunda tam olarak...

Patara Antik Kenti Deniz Feneri Yapay Zeka İle Yeniden İnşaa Ediliyor

24 Mart 2021

24 Mart 2021

Patara Antik Kenti içinde yer alan, Roma İmparatoru Nero’nun yaptırdığı ve  M. S. 1481 yaşanan tsunamide yıkıldığı tahmin edilen deniz...

Smyrna Antik Tiyatrosu’nda 1800 yıllık Satyros heykel başı çıkarıldı

30 Temmuz 2022

30 Temmuz 2022

İzmir, Kadifekale ve Smyrna Agorası arasındaki yamaçta bulunan Antik Smyrna Tiyatrosu’nda yapılan kazılarda M. S. 2. yüzyıla tarihlenen bir heykel...

Yorumlar
Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

[mc4wp_form id=”621″]