25 April 2024 Gelecek Geçmişin Ürünüdür

Çatalhöyük’te 8 bin 200 yıllık tapınak yapısı ortaya çıkarıldı

Anadolu’da Neolitik Dönem’in bilinen ilk yerleşim alanı Çatalhöyük’te gerçekleştirilen kazı çalışmalarında 30 metrekare büyüklüğünde sunak alanı, duvar resimleri ve kabartmaların bulunduğu özel girişli tapınak yapısı ortaya çıkarıldı.

Konya’nın Çumra ilçesinde 9 bin yıllık yerleşimin görüldüğü Çatalhöyük’ün doğu eteğinde çalışmalarını sürdüren kazı ekibi, yaklaşık 30 metrekarelik özel bir dini yapıya ulaştı.

Çatalhöyük'te 8 bin 200 yıllık tapınak ortaya çıkarıldı

Kazı heyeti başkanı, Anadolu Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ali Umut Türkcan, AA muhabirine, geçen yıl kuzey höyükte yeni bir mahalle ve sokak bulunduğunu, bu alanda kazıların devam ettiğini hatırlattı.

Polonya’daki Poznan Üniversitesi Prehistorya Enstitüsü öğretim üyesi Prof. Dr. Arkadiusz Marciniak’ın 2018’de güney höyüğün doğu alanında çalışmalara başladığını, Çatalhöyük’ün son dönemlerinden izler barındıran alanın bu yıl bir sürpriz verdiğini söyledi.

Türkcan, 1960’larda ilk dönem kazılan 150 yapıdan 48’inin “shrine” adı verilen kült veya inanç yapıları olduğunu belirterek, “1960’lardan beri 2008’e kadar bu yapılardan herhangi birini görmemiştik. 2008’de kuzey alanda ‘Bina 77’ vardı. Yaklaşık 30 metrekare olan bir yapının içinde duvar resimleri, kabartmalar vardı ve o yapının özel olarak örtüldüğünü biliyoruz. Boğa başları ve sunaklar vardı. Bu alanı şimdi özel tekniklerle koruma altına alıyoruz. Önümüzdeki sene bunu daha detaylı inceleyeceğiz” dedi.

Çatalhöyük'te 8 bin 200 yıllık tapınak ortaya çıkarıldı
Fotoğraf Zehra Melek Çat/AA

“İbadet geleneğinin devamını göstermesi açısından önemli”

Son bulunan tapınağın Çatalhöyük’te ibadet geleneğinin devamını göstermesi açısından önemli olduğunu vurgulayan Türkcan, tapınakta bir sunak alanı, boğa başlarıyla süslenmiş sekiler, emekleyerek geçilen dar özel girişler, duvar resimleri ve kabartmalar bulunduğunu dile getirdi.

Türkcan, bölge terk edilirken alanın Çatalhöyüklüler tarafından doldurulduğu için oldukça sağlam olduğuna dikkati çekerek, “Çatalhöyük’te kazılar iki farklı alanda yapılıyor. Çatalhöyük’te çözülmemiş bir takım sorular var. ‘Niye kuzeyde, yeni bir yerleşime ihtiyaç duymuşlar ve niye terk etmişler?’ Bunu anlamaya çalışıyoruz. Sokaksızlık olgusu vardı, geçen sene bir sokak bulduk. Bu 14 hektarlık alandaki yerleşmenin en geniş zamanda 7 bin kişiyi aşan bir yerleşme olduğunu düşünüyoruz. 61 yıldır yüzde 6 ila 10’unun kazıldığını düşünürsek çıkan mezar sayısı 830. Bunu 9-10 ile çarparsak sayı çıkacak gibi” diye konuştu.

Bu alanın tamamen ritüeller için yapılmış özel bir yapı olduğunu anlıyoruz”

Alandaki kazıları gerçekleştiren Prof. Dr. Arkadiusz Marciniak da Çatalhöyük’te yüzeyin 5-10 santimetre sıyrıldığında altındaki yapıların planlarını verebildiğini, 2018’de alanda yaptığı sıyırmayla yapılar hakkında fikir sahibi olduğunu söyledi.

Konya Çatalhöyük'te 8 bin 200 yıllık tapınak ortaya çıkarıldı

Alanda böyle bir tapınak yapısı olabileceğini hep düşündüğünü anlatan Marciniak, şöyle devam etti:

“Bu yapı daha önceki dönemlerde tapınak olarak adlandırılan yapıların bir benzeri ama daha geç döneme ait. Yerleşmenin terk edilme aşamasındaki bir evrede bulunması çok önemli. Bu yapıyı ev olarak kullanılan yapılardan ayıran özellik, içinde ev kullanımıyla ilgili herhangi bir öge olmaması. Sadece ocak var. Ocakların konumları da farklı bir yerde. Şu gördüğünüz kare dikmeler, boğa başlarının sergilendiği bir sunak alanı gibi görünüyor. Ortada yükseltilmiş bir ateş yeri var. İki tarafta çömelerek geçilen girişi olması da dikkat çekici. Bu alanın tamamen ritüeller için yapılmış özel bir yapı olduğunu anlıyoruz. Çok titiz davranıyoruz. Bu tür yapılarda büyük panolar, resimler geliyor. “

Marciniak, bu yapıda birbirini takip eden en az üç evre olduğunu bildiklerini aktararak, “Henüz radyokarbon tarihlendirmelerimiz yok. Göreceli bir tarihlendirme yaptığımızda, buradan çıkan malzemeye göre yapı, Çatalhöyük’ün geç dönemlerine ait. 8 bin 200 yıllık bir inanç yapısı. Unutmamalıyız ki Çatalhöyük 1200 seneye dayanan bir yerleşme. Erken, orta ve geç evreleri olan uzun bir sürece sahip dünyadaki nadir bir yerleşme” ifadelerini kullandı.

Banner
Benzer Yazılar

Katalonya’da bir mağarada 7 bin yıllık gravürler bulundu

23 Mart 2023

23 Mart 2023

MÖ 5000 yıllarında avcı toplayıcı bir grup barındıkları mağaranın duvarına parmaklarını kullanarak gravürler yaptılar. 7 bin yıllık bu gravürler bazı...

Dünyaca Ünlü Lascaux Mağarası Sanal Ortamda Gezilebilecek

28 Temmuz 2021

28 Temmuz 2021

Üst Paleolitik dönemine ait yüzlerce paryetal duvar resmini içinde barındıran Dünyaca ünlü tarihi Lascaux Mağarası sanal ortamda gezilebilecek. Fransa’nın güneybatısındaki...

Dendera Tapınağının İkinci Restorasyon Aşaması Tamamlandı

10 Mart 2021

10 Mart 2021

Tanrıça Hathor’a adanmış olan Dendera Tapınağı kompleksi uzun bir süredir restorasyon görmekteydi. Yukarı Mısır’da bulunan Dendera tapınağı, tanrıça Hathor’a adanmış...

İnsanların Büyük Beyinlerinin Gelişimini Ne Tetikledi?

15 Mart 2021

15 Mart 2021

İnsanların büyük beyinlerinin gelişimi bilim insanları tarafından hala tam anlamıyla çözümlenemeyen bir olaydır. Bu yüzden her yıl farklı hipotezler geliştiren...

Tibet Buzullarında Yüzlerce Yeni Mikrop Türü Keşfedildi

12 Temmuz 2022

12 Temmuz 2022

Dünya da, Kuzey ve Güney Kutup bölgelerinin dışında en çok buzul kütlesi Tibet platosunda bulunuyor. Tibet platosunda bulunan 46 bin...

Venüs Figürleri Gerçekte Neyi Anlatıyor?

1 Aralık 2020

1 Aralık 2020

Venüs figürleri dünyanın en eski sanat eserlerinden biridir. 30.000 yıllık bir geçmişe sahip bu eserler araştırmacıların iki yüzyıldır ilgisini çekmiştir....

Altmış yıl önce kaçırılan Kibele heykeli Afyonkarahisar Müzesi’nde sergilenecek

1 Ocak 2023

1 Ocak 2023

1960 yılında yasadışı yollarla İsrail’e kaçırılan doğurganlığın ve bereketin sembolü tanrıça Kibele’ye ait heykel Afyonkarahisar Müzesi’nde sergilenecek. Eski Çağ Anadolu’sunda...

Akdeniz’in En Eski El Dikimi Teknesi Bir Sonraki Yolculuğuna Hazırlanıyor

25 Ocak 2024

25 Ocak 2024

Akdeniz’in en eski el dikimi teknesi, Hırvatistan’ın Istria yarımadasındaki Umag yakınlarındaki Zambratija Körfezi’nde keşfedildi. Hırvatistan’daki Adriyatik deniz tabanında binlerce yıl...

Halikarnassos Surları Bodrum Turizmine Kazandırılıyor

22 Ocak 2021

22 Ocak 2021

Muğla’nın Bodrum ilçesinde tarihi “Halikarnassos Surları’nın” kurtarma çalışmaları hız kesmeden devam ediyor. Bodrum Sualtı ve Arkeoloji Müzesi denetimdeki Halikarnassos Batı...

Urartu Kralı Argişti’nin bronz kalkanı bilinmeyen bir ülkenin adını ortaya çıkardı

30 Ocak 2023

30 Ocak 2023

Urartu Kralı Argişti’ye ait bronz kalkanın üzerinde yer alan yazıt bilinmeyen bir ülkenin adını ortaya çıkardı. Rezan Has Müzesi tarafından...

Siloa Yazıtı’nın İsrail’e iadesi mümkün mü?

12 Mart 2022

12 Mart 2022

İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog’un Türkiye ziyareti sırasında İbrani tarihinin en önemli yazıtlarından biri olan Siloa Yazıtı’nın İsrail’e iade edilmesini istediği...

2400 yıllık nadir görülen ahşap aks parçası keşfedildi

27 Ocak 2023

27 Ocak 2023

İngiltere Sulfolk nükleer santral bölgesinin ağaçlandırma çalışması öncesi gerçekleştirilen arkeolojik kazılarda 2400 yıllık nadir görülen ahşap aks parçası keşfedildi. Muhtemelen...

İstanbul’un İlk Ev Sahipleri Gerçekten Yunanistan’dan Gelen Megaralılar mı?

22 Aralık 2020

22 Aralık 2020

İstanbul’un ilk kuruluşu denildiği zaman akla ilk gelen çeşitli efsanelerle düzenlenmiş Yunanistan’dan gelen Megaralılara ait hikayelerdir. Tarihsel anlatımlar efsanelerden hoşlanmış...

Esna Tapınağı’nın tavanında canlı renklerde 46 kartal ortaya çıktı

16 Mayıs 2022

16 Mayıs 2022

Mısır’da Luksor’un 35 mil güneyinde, Nil’in batı kıyısında bulunan Esna Tapınağı’nda Alman/Mısır uzmanlarının yaptıkları restorasyon çalışmaları sırasında tapınak kompleksinin bir...

Norveç’in Arendal kıyılarında keşfedilen gizemli balta

26 Temmuz 2021

26 Temmuz 2021

Araştırmacılar, Arendal kıyılarında, Norveç arkeolojisi için bir ilk olabilecek bulgu keşfettiler. Arendal yakınlarında 12 metre derinlikte, araştırmacıların Tunç Çağı’na ait...

Yorumlar
Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

[mc4wp_form id=”621″]