21 November 2024 Gelecek Geçmişin Ürünüdür

Mezopotamya’da keşfedilen silindirik mühürler yazının kökenine dair ipuçları sağlıyor

Bologna Üniversitesi’nden araştırmacılar, proto-çivi yazısı ile Uruk’ta MÖ 3000 civarından kalma antik silindir mühürlere oyulmuş eski taş resimler arasında bir bağlantı keşfettiler.

Çalışma, Mezopotamya’daki yazının kökenlerinin antik taş silindir mühürlere basılmış resimlerde yattığını buldu.

Dünyanın en eski yazı sisteminin MÖ 3200 civarında, şu anda Irak olarak bilinen bölgede ortaya çıktığına inanılıyor. Çivi yazısı olarak bilinen yazı, hem bir sesi hem de bir anlamı temsil ediyordu. MÖ 3350’den 3000’e kadar kullanılan proto-çivi yazısı adı verilen daha basit bir sistemden önce geldi.

Bu silindirik mühürler, kil tabletlerin üzerine yuvarlanarak bir iz bırakan karmaşık oymalara sahip küçük taş nesnelerdi. MÖ dördüncü binyılın ortalarından itibaren silindir mühürler , Uruk’ta çeşitli tüketim mallarının, özellikle tekstil ve tarım ürünlerinin üretimi, depolanması ve taşınmasını takip etmek için bir muhasebe sisteminin parçası olarak kullanıldı.

Antiquity dergisinde yayımlanan bir araştırma, Mezopotamya’nın en eski ve en önemli şehirlerinden biri olan Uruk’ta MÖ 3 binli yıllarda ortaya çıkan proto-çivi yazısı sembolleri ile bazılarının yaklaşık 6 bin yıllık olduğu tahmin edilen antik mühürler üzerine kazınmış resimler arasındaki bağlantıları ortaya koyuyor.

Silindirik mühürler, bir izlenim bırakmak için kil tabletlerin üzerine yuvarlanmış, karmaşık oymalara sahip küçük taş nesnelerdi. Proto-çivi yazısıyla işaretler içeren bir tabletin fotoğrafı. Fotoğraf : CDLI – Cuneiform Digital Library Initiative

‘Sembolizmden gerçek yazıya geçişi sağlayan kavramsal sıçrama , insan teknolojileri için temel bir gelişmedir,’ diye açıklıyor Bologna Üniversitesi Klasik Filoloji ve İtalyan Çalışmaları Bölümü profesörü ve araştırma grubunu koordine eden baş araştırmacı Silvia Ferrara. ‘Bu çalışmanın sonuçları, tarih öncesinden tarihe geçişte bir köprü noktasıdır: Hala tarih öncesi dönemden bazı imgelerin, insan tarafından icat edilen ilk yazı sistemlerinden birine nasıl dahil edildiğini gösteriyorlar.’

Proto-çivi yazısı işaretleri ve silindirik mühürlerdeki öncülleri. Fotoğraf: K. Kelley ve diğerleri.

Silvia Ferrara, mühürlerdeki resimlerin ilk yazıyla yakın ilişki içinde kullanıldığını söyledi. Ancak ikisi arasındaki ilişki hakkında bilmedikleri çok şey var.

“Araştırmaya başladıklarında araştırmacılar bazı ortak şekiller bulmayı umuyorlardı. Ancak geç tarih öncesi mühürler ile proto-çivi yazısı işaretleri arasında doğrudan paralellikler keşfettiler,” dedi Prof. Ferrara.

Ferrara ve ekibi, bu mühürlerde tekstil ve seramiklerin taşınmasıyla ilişkili desenler gibi bir dizi tekrar eden tema keşfetti. Erken proto-çivi yazısı işaretlerinin aynı temaları paylaşması, mühürlerin sembollerinin proto-çivi yazısı sistemini doğrudan etkilemiş veya ona ilham kaynağı olmuş olabileceğini düşündürmektedir.

Araştırmacılar, daha erken tarih öncesi mühür motiflerinin, daha sonraki tarih öncesi dönemdekiler kadar proto-çivi yazısı ikonlarına benzemediğini gözlemlediler ve yazının icadını etkileyen sembol geleneklerinin evriminin zaman çerçevesi hakkında değerli bilgiler edindiler.

Ayrıca, mühür motiflerinin belirli idari işlevlerden yapılandırılmış bir yazı sistemine evrildiği fikrini destekleyen şey, araştırma ekibinin mühür motiflerini proto-çivi yazısı işaretleriyle metodik bir şekilde karşılaştırmasıdır. Ortak araştırmacılar Kathryn Kelley ve Mattia Cartolano’nun belirttiği gibi, Mezopotamya’nın erken kentsel ve ekonomik büyümesiyle birlikte gelişen sembolik temsilin bir soyu, bu imgelerin proto-çivi yazısı işaretlerine evrimini izleyerek görülebilir.

Çalışma Antiquity dergisinde yayımlandı.

Bologna Üniversitesi

DOI: https://doi.org/10.15184/aqy.2024.165

Kapak Fotoğrafı: Franck Raux / GrandPalaisRmn – Musée du Louvre

Banner
Benzer Yazılar

Çavuştepe Höyüğü’nde Urartulu kadın yöneticinin mezarına ulaşıldı

8 Eylül 2021

8 Eylül 2021

Geçtiğimiz günlerde atı, sığırı, köpeği ile gömülen Urartulu üst düzey insanının mezarı haberini yapmıştık. Bugünde yine aynı yerde Çavuştepe Höyüğü...

Verona yakınlarında Büyük Theodoric’e ait villanın taban mozaiği bulundu

18 Nisan 2022

18 Nisan 2022

İtalya’nın kuzeyindeki Verona kenti yakınlarında, Ostrogoth kralı Büyük Theodoric’in villasındaki (MS 5) antik Roma mozaik döşemesinin bir bölümü keşfedildi. Mozaik,...

Tuzu Para Olarak Sadece Romalılar Kullanmıyordu

24 Mart 2021

24 Mart 2021

Tuz, her dönem değerli bir madendi. Gıdaların korunmasında, yemeklerin lezzetli olmasında, hayvanların beslenmesinde, sağlık alanında kullanılmasına kadar birçok alanda tuza...

Avrupa’da mumyalama düşünülenden daha eski olabilir

5 Mart 2022

5 Mart 2022

Portekiz’in Sado Vadisi’nde yer alan 8 bin yıl öncesine tarihlenen avcı-toplayıcı mezarlık alanları üzerine yapılan yeni araştırma, Avrupa’da mumyalama işleminin...

Ege’de Küçük Bir Kayalıkta Bulunan Antik Kent Şaşırtmaya Devam Ediyor

9 Kasım 2020

9 Kasım 2020

Tesalya Üniversitesi Arkeoloji Bölümü’nden arkeologlar, bir zamanlar erken Bizans döneminde önemli bir şehre ev sahipliği yapan Yunan adası Kythnos yakınlarındaki...

Hz. İsa’nın çocukluğunun geçtiği evin kalıntılarına ulaşıldı

24 Kasım 2020

24 Kasım 2020

Nasıralı İsa olarak da bilinen Hristiyan toplumunun peygamberi Hz. İsa’nın çocukluğunun geçtiği evin kalıntılarına ulaşıldığı iddiası Reading Üniversitesi’nden Profesör Ken...

Gordion kazılarında heyecan veren keşif. Gordion adının geçtiği yazıt bulundu

7 Ağustos 2022

7 Ağustos 2022

Frigler… Anadolu topraklarında iz bırakmış döneminin güçlü ve etkin kavimlerinden biri. Kral Midas ile tanınan Frigler hakkında bilgilerimizi çoğunlukla M....

İskandinavya’da şahin avcılığını betimleyen en eski figür ortaya çıkarıldı

17 Aralık 2021

17 Aralık 2021

Kuzey Avrupa’da, birkaç buluntu dışında şimdiye kadar fazla karşılaşılmayan şahin avcılığını betimleyen, şahin tutan taçlı bir figür bulundu. Norveç’in başkenti...

Kleopatra’nın Mezarı Bulundu mu?

2 Şubat 2021

2 Şubat 2021

Kadim medeniyetlerde az da olsa güçlü kadın yöneticiler olmuştur. Bu güçlü yönetici kadınlardan birisi de, Mısır’ın son Kraliçesi Kleopatra‘dır. Mısır’ın...

İsveç’in 7000 yaşındaki “kadın şamanı” nasıl canlandırıldı

8 Şubat 2022

8 Şubat 2022

1980’lerin başında Trelleborg yakınlarındaki Skateholm arkeolojik alanında Mezar XXII’nin kazımı sırasında bulunan “kadın şamanı” canlandırıldı. Mezar XXII alanın kazımında MÖ...

Arkeologlar, Peru’da çoğunlukla çocuklar ve yeni doğanlar olmak üzere demetlere sarılmış 22 mumya keşfettiler

10 Aralık 2023

10 Aralık 2023

Peru’nun Barranca kasabasında, Polonyalı-Perulu bilim insanlarından oluşan bir ekip tarafından, çoğu küçük çocuklar ve yeni doğan bebeklerden oluşan 22 kişinin...

En Eski Primat Türü Dinozorlardan Sonraki Yaşamı Anlamanın Anahtarı Olabilir 

25 Şubat 2021

25 Şubat 2021

66 milyon yıldan daha eski olan primat fosiller, eski atalarımızın en eski örnekleri ve dinozorlardan sonraki yaşamı anlamanın anahtarı olabilir....

Avrupa Yılın Müzesi seçilen Troya Müzesi “Troy Museum Journal” dergisini yayın hayatına hazırlıyor

3 Ocak 2024

3 Ocak 2024

Geçtiğimiz yıl Avrupa Yılın Müzesi seçilen sosyal medya çalışmaları ile popüler olan Troya Müzesi bir ilke daha imza atıyor. Troya...

Mısır’da Zues Kasios Tapınağı’nın kalıntıları ortaya çıkarıldı

27 Nisan 2022

27 Nisan 2022

Mısır’da Olympus Dağı tanrılarının başı Zues’a adanmış bir tapınağın kalıntılarına ulaşıldı. Keşif, Mısır Turizm ve Eski Eserler Bakanlığı tarafından duyuruldu....

Adramytteion Antik Kenti kazılarında Roma hamamına ait yer altı ısıtma sistemi ortaya çıkarıldı

8 Ekim 2022

8 Ekim 2022

Antik çağ tarihçilerinden Strabon, Heredot ve Stephanos Byzantinos’un eserlerinde adı geçen Adramytteion Antik Kenti’nde devam eden kazılarda Roma dönemine ait...

Yorumlar
Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

[mc4wp_form id=”621″]