Polonya Jagiellonian Üniversitesi’nden arkeologlar, ABD’nin Colorado-Utah sınırındaki kayalarda yeni petroglifler keşfettiler.
Polonyalı ekip, 3000 yıllık Pueblo kültürünün gizemlerini çözmek için on yıldan fazla bir süredir bölgeyi keşfediyor.
2011’den beri araştırmaya liderlik eden Jagiellonian Üniversitesi’nde profesör ve Yeni Dünya arkeolojisi uzmanı olan Radosław Palonka, bulguların bölgedeki yerleşim anlayışını önemli ölçüde değiştirdiğini söylüyor. Radosław Palonka’nın ekibi, bölgede çalışan tek Polonyalı ve birkaç Avrupalı arkeolojik gruptan biri.
Araştırma, Colorado ve Utah arasındaki sınırdaki pitoresk Mesa Verde platosunda bulunan Castle Rock Pueblo yerleşim kompleksinde gerçekleştiriliyor. Bu alanlar sadece arkeologlar arasında değil, aynı zamanda turistler arasında da popülerdir, çünkü kaya nişlerine inşa edilmiş veya kanyon duvarlarına oyulmuş ünlü Kolomb öncesi yerleşimlerin yanı sıra antik Pueblo kültürünün üyeleri tarafından yaratılan çok sayıda kaya sanatı eseri yaklaşık 3 bin yıl öncesine dayanan ve neredeyse aynı bölgede hala mevcut.
Palonka,”Tarımsal Pueblo toplulukları, Kuzey Amerika’daki en gelişmiş Kolomb öncesi kültürlerden birini geliştirdi. Ortaçağ şehir evlerine ve hatta daha sonraki apartman bloklarına benzeyen çok katlı taş evler inşa etme zanaatını mükemmelleştirdiler. Pueblo halkı aynı zamanda kaya sanatı, karmaşık süslemeli mücevherleri ve beyaz zemin üzerine siyah pigmentle boyanmış farklı motifler taşıyan seramikleriyle de ünlüydü” dedi.
Ekibinin keşifleri arasında daha önce bilinmeyen devasa galeriler ve çeşitli tarihi dönemlere tarihlenen petroglifler yer alıyor. Savaşçıları ve şamanları gösteren en eskilerinin, Basketmaker Era (Sepetçi Dönemi) olarak bilinen MS 3. yüzyıla kadar uzandığı tahmin edilmektedir. Çiftçilikle uğraştılar ve karakteristik sepetler ve paspaslar ürettiler. Petrogliflerin çoğu 12. ve 13. yüzyıldan gelmektedir.
Bu oymalar, karmaşık geometrik figürler ve spiraller içeren form olarak farklılık gösterir. Kaya sanatı sıklıkla şamanları, savaşçıları, bizonları, geyikleri ve büyük boynuzlu koyunları tasvir eder ve bazıları av sahnelerini tasvir eder.
15.-17. yüzyılda, bölgede Ute kabilesi yaşadığında, kaya panelleri bizon, dağ koyunu ve geyik avlarını gösteren büyük anlatı av sahneleri içermeye başladı. Daha sonraki yüzyıllarda, İspanyol fethinin olaylarını yansıtan atları da tasvir ettiler, daha önce bu hayvanlar Yerli Kuzey Amerikalılar tarafından bilinmiyordu (son buzul çağında bu kıtadan kayboldular).
Kaya sanatının en yeni parçaları, sadece Utah veya Colorado’da değil, aynı zamanda Arizona ve New Mexico’da da tanınan ünlü bir kovboy olan Ira Cuthair’in 1936 imzasını içeriyor.
Prof. Palonka’nın araştırması, uçurum yerleşimlerinin 800 metre (2625 fit) yukarısında, çapı bir metreye kadar spirallerle daha önce bilinmeyen petrogliflerin keşfedilmesiyle sonuçlandı. 13. yüzyılda astronomik gözlemler ve takvim tayinleri için kullanılan bu petroglifler, nüfus büyüklüğü ve dini uygulamaların anlaşılmasını yeniden şekillendirmiştir.
Polonyalı ekip, kanyonların 450 metre yukarısında uçarak hem LIDAR hem de optik araştırmalar yapan Houston Üniversitesi araştırmacıları tarafından hazırlanan kanyonların ayrıntılı bir 3D haritasını bekliyor.
Polonyalı arkeologlar ayrıca Hopi ve Ute kabileleri gibi yerel Kızılderili gruplarıyla yakın işbirliği içinde çalışarak yerli halkın ikonografisini ve sanatını anlamalarına yardımcı oluyor.
Gelecek yıl ekip, Kraków arkeologlarının bulguları da dahil olmak üzere Kadimler Kanyonları Ziyaretçi Merkezi ve Müzesi’nde kalıcı bir multimedya sergisi için kabile büyükleriyle video röportajları kaydetmeyi planlıyor.
Kapak Fotoğrafı: Jagiellonian University
