29 March 2024 Gelecek Geçmişin Ürünüdür

Köpek ilk defa nerede evcilleştirildi

Arkeoloji ve genetik uzmanların oluşturduğu çalışma ekibinin yayınladığı bir çalışma köpeğin, ata olarak 15 bin yıl önce yaşanan Buzul Çağ’da gri kurttan evcilleştirildiğini ortaya koydu.

Francis Crick Enstitüsü tarafından çalışma aynı zamanda köpeğin tek bir yerden mi yoksa farklı bölgelerde de mi evcilleştirildiği bilinmezini de aydınlatacak veriler sunuyor.

Nature dergisinde yayınlanan çalışmada Avrupa, Sibirya ve Kuzey Amerika’dan son 100.000 yıla yayılan 72 eski kurt genomunu analiz edildi.

32.000 yıl önce Sibirya’da yaşamış ve iyi derece de korunmuş Sibirya kurdunun kafatası çalışmanın verimliliğini artırdı.

Çalışmada genomunun dizilendiği Yakutya'dan 32.000 yıllık bir kurt kafatası. Fotoğraf: Love Dalén
Çalışmada genomunun dizilendiği Yakutya’dan 32.000 yıllık bir kurt kafatası. Fotoğraf: Love Dalén

DNA laboratuvarında analiz edilen genomlar, hem erken hem de modern köpek genetik olarak Asya’daki eski kurtlara Avrupa’dakilere göre daha benzer olduğunu ve doğuda bir yerde evcilleştirilmiş olduğu yönünde önerme sundular.

İki ayrı kurt popülasyonunun köpeklere DNA’ya katkıda bulunduğuna dair kanıtlara da ulaşıldı. Kuzey-doğu Avrupa, Sibirya ve Amerika’dan gelen ilk köpeklerin, doğu kaynağından tek ve ortak bir kökene sahip oldukları görülüyor. Ancak Orta Doğu, Afrika ve Güney Avrupa’dan gelen erken köpeklerin, doğu kaynağına ek olarak Orta Doğu’daki kurtlarla ilgili başka bir kaynaktan da bazı ataları olduğu görülüyor.

Ulaşılan bu bilgi, uzmanları, kurtların birden fazla kez evcilleştirilmesi ve farklı popülasyonların daha sonra birbirine karışması olabileceğini düşündürdü. Diğer bir olasılık ise evcilleştirmenin yalnızca bir kez gerçekleşmiş olması ve ikili ataların bu ilk köpeklerin daha sonra vahşi kurtlarla karışmasından kaynaklanmış olabileceği yönünde. Fakat, bu iki senaryodan hangisinin gerçekleştiğini belirlemek şu anda mümkün değil.

32 bin yıllık Yakutya bölgesinde bulunan kurt kafası
32 bin yıllık Yakutya bölgesinde bulunan kurt kafası

Crick’teki Antik Genomik laboratuvarında ilk yazar ve doktora sonrası araştırmacı olan Anders Bergström, “Bu proje sayesinde, sıralanmış antik kurt genomlarının sayısını büyük ölçüde artırdık ve bu sayede kurt atalarının, köpek kökenleri dahil olmak üzere ayrıntılı resmini elde ettik”

“Köpek parçasını bu resme yerleştirmeye çalışarak, köpeklerin atalarını en az iki ayrı kurt popülasyonundan türediğini bulduk – tüm köpeklere katkıda bulunan bir doğu kaynağı ve bazı köpeklere katkıda bulunan ayrı bir batılı kaynak” diye konuştu.

Ekip, evcilleştirmenin büyük olasılıkla nerede gerçekleştiğini daha kesin olarak ortaya çıkarabilecek, köpeklerin yakın bir antik kurt atası için çalışacak. Ekip, daha güneydeki bölgeler de dahil olmak üzere, bu çalışmaya dahil edilmeyen diğer yerlerden genomlara odaklanıyorlar.

Yakutistan'da bulunan 18.000 yaşında kurt yavrusu Dogor Fotoğraf: Sergey Fedorov
Yakutistan’da bulunan 18.000 yaşında kurt yavrusu Dogor Fotoğraf: Sergey Fedorov

72 antik kurt genomu yaklaşık 30.000 kuşağı kapsadığından, geriye dönüp kurt DNA’sının nasıl değiştiğine dair bir zaman çizelgesi oluşturmak, doğal seçilimin eylem halindeki izini sürmek mümkün oldu.

Örneğin, yaklaşık 10.000 yıllık bir süre boyunca, bir gen varyantının çok nadir olmaktan her kurtta mevcut hale geldiğini ve bugün hala tüm kurtlarda ve köpeklerde mevcut olduğunu gözlemlendi. Varyant, kafatası ve çenedeki kemiklerin gelişiminde rol oynayan bir geni, IFT88’i etkiler. Bu varyantın yayılmasının, Buz Devri sırasında mevcut olan av türlerindeki bir değişiklikten kaynaklanmış olması ve belirli bir kafa şekline sahip kurtlara avantaj sağlaması mümkündür, ancak genin kurtlarda başka bilinmeyen işlevleri de olabilir.

18 bin yaşında kurt yavrusu Dogor Fotoğraf Sergey Fedorov
18 bin yaşında kurt yavrusu Dogor Fotoğraf Sergey Fedorov

Crick’teki Antik Genomik laboratuvarının kıdemli yazarı ve grup lideri Pontus Skoglund şöyle diyor: “Bu, bilim insanlarının ilk kez büyük bir hayvanda 100.000 yıllık bir zaman ölçeğinde doğal seçilimi doğrudan izlemesi ve evrimin gerçekte nasıl gerçekleştiğini görmelerini sağladı.”

Skoglund, mutasyonların tüm kurt türlerine yayıldığı birkaç vaka bulunduğuna işaret ederek şunları söyledi.
“Türler büyük mesafelerde yüksek oranda bağlantılıydı. Bu bağlantı belki de kurtların Buz Devri’nde hayatta kalmayı başarırken diğer birçok büyük etobur ortadan kaybolmasının bir nedenidir”

“İnsanlarda veya diğer hayvanlarda Buz Devri’nden kalma benzer tam genomlu zaman serileri, evrimin nasıl gerçekleştiği hakkında yeni bilgiler sağlayabilir.”

Pyhs

Banner
Benzer Yazılar

Ömür Harmanşah, “7 bin yıllık buğday safsatadan ibaret”

3 Haziran 2022

3 Haziran 2022

Asur Ticaret Koloni Çağı’nın en önemli yerleşimlerinden biri olan Kültepe yine “7 bin yıllık buğday yeşerdi” haberleri ile sosyal medya...

Cengiz Han’ın torunu Kubilay Han döneminden kalma süslemeli oymalı tuğlalı 12 mezar ortaya çıkarıldı

22 Mayıs 2023

22 Mayıs 2023

Çin’in Shandong kentinde kazı yapan arkeologlar, yaklaşık 700 yıllık olduğu tahmin edilen 12 süslemeli oymalı tuğlalı mezar ortaya çıkardılar. Mezarlar,...

Arkeologlar, 1386 yıl önce aynı adı taşıyan ünlü savaşa tanık olan Jalula antik kentinin izlerini keşfetti

2 Aralık 2023

2 Aralık 2023

Irak Devlet Eski Eserler ve Miras Kurulu (SBAH), Jalula antik kentinin sınırlarının ve çeşitli yapılarının keşfedildiğini duyurdu. Irak Devlet Eski...

Pulur Höyük kazılarında 3 bin yıllık insan yüzlü seramik parçası ortaya çıkarıldı

10 Eylül 2022

10 Eylül 2022

Erzurum’un Aziziye ilçesi sınırları içerisinde bulunan Pulur Höyük’e devam eden ikinci dönem kazı çalışmalarında kabartma tekniği ile yapılmış 3 bin...

Orman Yangınları 800 Yıllık Tarihi Mezarlara da Zarar Verdi

4 Ağustos 2021

4 Ağustos 2021

Ülkemizin gözbebeği ormanlarımız bir haftadır yanıyor. Yangına müdahale ederken yaşamlarını yitiren yurttaşlarımız bizleri derin acılara boğarken, yüzlerce yurttaşımızda evlerini, mallarını...

Dünyanın En Küçük Stegosaurus İzi Bulundu

14 Mart 2021

14 Mart 2021

155 Milyon önce yaşamış dünyanın en küçük stegosaurus izi bulundu. Otçul bir dinozor olan stegosaurus, büyük ve yavaş olması ile...

Büyük İskender’in Annesinin Mezarı Bulundu

11 Temmuz 2021

11 Temmuz 2021

Profesör Athanasios Bidas, antik dönemin güçlü imparatoru Makedonya kralı Helen Birliği’nin lideri Büyük İskender’in annesinin mezarının bulunduğunu doğruladı. 20’li yaşlarda Makedonya...

Dünyanın En Eski Pantolonu Üç Dokuma Tekniğiyle Üretilmiş

27 Şubat 2022

27 Şubat 2022

2014 yılında, bir grup arkeolog Çin’de yaklaşık 3300 yıl öncesine ait şimdiye kadar bulunan en eski bir çift yün pantolon...

Kutsal Havariler Kilisesi’nde bir köle tarafından Tanrıya adanmış mozaik ortaya çıkarıldı

10 Ocak 2022

10 Ocak 2022

Hatay’ın Arsuz ilçesinde tesadüfen bulunan Kutsal Havariler Kilisesi’nde kazı çalışmaları devam ediyor. 2007 yılında Hataylı çiftçi Mehmet Keleş sahip olduğu...

Çorum’da Köktürk dönemi kurganlarına benzeyen yapılarla karşılaşıldı

17 Kasım 2022

17 Kasım 2022

Çorum’da Köktürk dönemi kurganlarına benzeyen birçok salur damgalı mezar yapıları ile karşılaşıldı. 1071 öncesi toplu mezar ve kurgan yapılarına Çorum’un...

Anglosakson manastırları Viking saldırılarına karşı düşünülenden daha dirençliydi

1 Şubat 2023

1 Şubat 2023

Reading Üniversitesi Arkeoloji Bölümü’nden araştırmacılar, Anglosakson manastır topluluklarının Viking baskınlarına karşı düşünülenden daha dirençli olduğuna dair yeni kanıtlar buldular. Kent’teki...

Ipswich’te Roma döneminden kalma çok iyi korunmuş çapa bulundu

26 Eylül 2022

26 Eylül 2022

İngiltere’nin Ipswich kasabasında Roma veya muhtemelen geç Demir Çağı dönemi yaklaşık 2 bin yıllık çok iyi korunmuş nadir bir örnek...

Athena Tapınağı’nın 2 bin 600 yıllık koruyucuları İzmir Arkeoloji Müzesi’nde ziyarete açılıyor

18 Nisan 2022

18 Nisan 2022

İzmir’in Foça ilçesindeki Phokaia Antik Kenti’nde yer alan 2 bin 600 yıllık Athena Tapınağı’nın 2 at ve 2 griffon büstünden...

Ege antik kentlerinde bulunan taşlar Yunan masa oyununun parçası olabilir

10 Ekim 2022

10 Ekim 2022

Arkeologlar, Ege ve Akdeniz’de yer alan antik yerleşimlerde bulunan taş kürelerin, Yunan masa oyununun bir parçası olabileceğini düşünüyorlar. Yunan masa...

Kralların Oyunu “Hnefatafl”

9 Aralık 2020

9 Aralık 2020

Kralların strateji kurması için tasarlanmış bir oyun. Yoksa siz sadece oyunları  eğlenmek için olduklarını düşünenlerdenseniz kesinlikle çok yanılıyorsunuz. Antik dünyada...

Yorumlar
Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

[mc4wp_form id=”621″]