16 December 2025 Gelecek Geçmişin Ürünüdür

İnsanların Büyük Beyinlerinin Gelişimini Ne Tetikledi?

İnsanların büyük beyinlerinin gelişimi bilim insanları tarafından hala tam anlamıyla çözümlenemeyen bir olaydır. Bu yüzden her yıl farklı hipotezler geliştiren araştırmacılardan makaleler okuyoruz. Peki insanlar büyük beyinlerinin gelişimini tam olarak neyi borçludur?

Büyük beyinler, türümüzün belirleyici özelliğidir. Sadece hayvanlar alemindeki en karmaşık organlar değil, aynı zamanda bazı bilim adamları onları ” bilinen evrendeki en karmaşık nesne ” olarak ilan ettiler.

Ancak insan beyni, vücut boyutumuza göre beklediğinizden çok daha büyüktür. Evrimin neden bu kadar büyük beyinleri tercih ettiğini anlamak, tüm antropolojideki en büyük soruyu yanıtlamamıza yardımcı olacaktır: İnsan olmak ne demektir ve bizi benzersiz kılan nedir?

Pleistosen dönemi boyunca, 2,6 milyon yıl ile 11,700 yıl önce, insanların ve akrabalarının beyinleri büyüdü. Şimdi, Tel Aviv Üniversitesi’nden bilim adamlarının bu büyümenin neden olduğuna dair yeni bir hipotez var: Bilim adamları, yeryüzündeki büyük hayvanlar ortadan kaybolurken, insan beyninin daha küçük, daha hızlı avları avlamak için büyümesi gerektiğini öne sürüyor.

Bu hipotez, ilk insanların, filler gibi , bol yağlı yiyecekler sağlayacak en büyük hayvanları avlamada uzmanlaştığını savunuyor . Bu hayvanların sayıları azaldığında, muhtemelen daha fazla beyin gücüne sahip olan daha büyük beyinli insanlar, daha küçük avları adapte etmede ve yakalamada daha iyiydi, bu da onların daha iyi hayatta kalmasına yol açtı.

Nihayetinde, yetişkin insan beyni 2 milyon yıl önceki ortalama 40 kübik inçten (650 santimetre küp) yaklaşık 10.000 yıl önceki tarım devriminin zirvesinde yaklaşık 92 kübik inç’e (1.500 santimetre küp) genişledi. Hipotez ayrıca, çiftçilik başladıktan sonra beyin boyutunun neden biraz küçüldüğünü açıklıyor: Yaklaşık 80 kübik inç (1.300 kübik cm): Av başarısını en üst düzeye çıkarmak için artık ekstra dokuya ihtiyaç yoktu.

Pleistosen dönem
Pleistosen dönem

Bu yeni hipotez, insan kaynakları araştırmalarında bir eğilimi ortaya çıkarıyor. Bu alandaki pek çok bilim insanı, insan beyninin büyük bir baskı yerine çok sayıda küçük baskıya tepki olarak büyüdüğünü iddia ediyor. Ancak Tel Aviv Üniversitesi arkeologları Miki Ben-Dor ve Ran Barkai, çevredeki büyük bir değişikliğin daha iyi bir açıklama sağlayacağını savunuyorlar.

Ran Barkai live Science yazdığı bir epostada, “Av boyutundaki düşüşü yalnızca beynin genişlemesi için değil, insan biyolojisi ve kültüründeki diğer birçok dönüşüm için birleştirici bir açıklama olarak görüyoruz ve bunun bu değişiklikler için iyi bir teşvik sağladığını iddia ediyoruz. [İnsan kökenli bilim adamları], çeşitli uyarlamaları kapsayacak tek bir açıklama aramaya alışkın değiller. Başka türlü düşünmenin zamanı geldiğine inanıyoruz” dedi.

Büyük avla birlikte büyüyen beyinler

İnsan beyninin büyümesi evrimsel olarak olağanüstüdür, çünkü beyin maliyetli bir organdır. Sırasıyla Homo sapiens , beyin, vücut ağırlığının sadece% 2 oluşturan ancak istirahat vücudun oksijen% 20 kullanır. Bugün ortalama bir insan beyni 2,98 lbs ağırlığındadır. (1,352 gram), en yakın yaşayan akrabalarımız olan şempanzelerin beyinlerini 384 gram ile çok aşıyor.

Barkai ve Ben-Dor’un hipotezi, Homo habilis ile başlayıp Homo erectus ile zirveye çıkan insan atalarının, Pleistosen dönemini uzman etoburlar olarak Afrika’nın sunduğu en büyük, en yavaş avı öldürerek geçirdikleri fikrine dayanıyor. Araştırmacılar, 5 Mart’ta Fiziksel Antropoloji Yıllığı dergisinde yayınlanan bir makalede Megaherbivorların, bitkileri taramaktan veya daha küçük avları takip etmekten daha az çabayla bol miktarda kalori ve besin sağlayacağını iddia ediyorlar.

Quaternary dergisinde 19 Şubat’ta yayınlanan başka bir makalede araştırmacılar, insan türünün araçlarının ve yaşam tarzının büyük avdan küçük ava geçişle tutarlı olduğunu savunuyorlar. Örneğin, Barkai’nin Afrika’daki saha çalışmasında, 200.000 ila 400.000 yıl önce daha sonraki yerlerde kaybolan fil kemikleriyle dolu Homo erectus bölgeleri buldu . Ben-Dor Live Science’a bir e-postada, daha yeni sitelerdeki insan atalarının çoğunlukla alageyik yiyor gibi göründüğünü yazdı.

Barkai ve Ben-Dor, modern insanların yağ sindirmede diğer primatlardan daha iyi olduğunu ve mide asiditesi ve bağırsak tasarımı da dahil olmak üzere insanların fizyolojisinin, yağlı et yemeye olan adaptasyonları gösterdiğini söyledi.

Pleistosen dönemde büyük hayvanlar

Genel olarak, 2,200 lbs’nin üzerinde ağırlığa sahip megaherbivorlar. (1.000 kilogram) Afrika’da yaklaşık 4.6 milyon yıl önce azalmaya başladı ve otoburlar 770 lbs’yi aştı. Araştırmacılar makalelerine, yaklaşık 1 milyon yıl önce (350 kg) düşüş gösterdiğini yazdı. Bu düşüşe neyin sebep olduğu net değil, ancak iklim değişikliği, insan avı veya ikisinin bir kombinasyonu olabilir. En büyük, en yavaş, en şişman hayvanlar manzaradan kaybolurken, insanlar daha küçük hayvanlara geçerek uyum sağlamak zorunda kalacaklardı. Araştırmacılar, bu değişimin insan beynine daha fazla büyümesi için evrimsel bir baskı uygulayacağını ileri sürüyor çünkü küçük hayvanları avlamak, daha küçük avların takip edilmesi ve yakalanmasının daha zor olduğu düşünüldüğünde daha karmaşık olurdu.

Bu büyüyen beyinler daha sonra Pleistosen’deki birçok davranış değişikliğini açıklayacaktı. Küçük, filo avlarının avcılarının, avın yerini başarılı bir şekilde iletmek ve onu izlemeyi koordine etmek için dil ve karmaşık sosyal yapılar geliştirmesi gerekebilir. Ateşi daha iyi kontrol etmek, insan atalarının kemiklerinden yağ ve yağ da dahil olmak üzere daha küçük hayvanlardan olabildiğince çok kalori almasına izin verirdi. Barkai ve Ben-Dor’a göre, avcıların küçük oyunları indirip giydirmelerine izin vermek için alet ve silah teknolojisinin gelişmesi gerekiyordu.

Hipotez genel olarak kendi içinde tutarlı görünse bile birçok araştırmacı tarafından doğru bulunmadı. Makale Pleistosen döneminde insan türlerinin gerçekten de büyük memelileri avlamış olabileceği gerçeğine dikkat çekse de bu durumun direk beyinle ilgili olması beyin boyutu ve megaherbivorların karmaşık yapısı direk ilişkili kurulabilecek türden bir ilişki değil gibi eleştiriler geldi.

Beynimiz hakkında bazı hipotezler var. Çevremiz zorlayıcı olabilirdi ve onu fethetmek için büyük beyinler geliştirdik. Ya da sosyal yaratıklar olarak en iyi gruplarda hayatta kaldığımız için karmaşık sosyal hayatlarımız için büyük beyinlere ihtiyacımız var.

Bunlar ve diğer teoriler muhtemelen evrimimizde bir rol oynamıştır, ancak hangisinin önce geldiğini veya hangisinin daha önemli olduğunu hala gerçekten bilmiyoruz.

Banner
Benzer Yazılar

Türkiye’de Arkeoloji Eğitimi Veren Üniversiteler

24 Kasım 2020

24 Kasım 2020

Kazı bilimi olarak da tanımlanan arkeoloji, “arkhaios” yani eski ve “logos” bilim kelimelerinin birleşmesi ile türetilmiştir. Eskinin bilimi olarak da...

Abydos’da M.Ö 3000’lere Tarihlenen Bira Üretim Tesisi Bulundu

14 Şubat 2021

14 Şubat 2021

Bira, eski çağlardan bu yana tarihin en çok sevilen ve tüketilen içkisi olmuştur. Bira, eski çağlarda sadece insanların tükettiği  bir...

Dara Antik Kenti’nde keşfedilen agora gün yüzüne çıkarılıyor

6 Ocak 2024

6 Ocak 2024

Doğu Roma İmparatorluğu’nun Sasani saldırılarına karşı durmak için kurduğu Dara Antik Kenti’nde bir agora keşfedildi. Şehir, MS 507 yılında imparator...

Asar Kayası İkinci Kurul Kalesi Olabilir

30 Mayıs 2021

30 Mayıs 2021

Ordulu doğa savunucuları, Asar Kayası bölgesinin Anadolu tarihine ışık tutan Kurul Kalesi gibi benzer tarihsel kalıntılara sahip bir alan olabileceğini...

Bilinen en eski Bask dili ile yazılmış metin keşfedildi

15 Kasım 2022

15 Kasım 2022

İspanya’da arkeologlar, ülkenin kuzeyindeki Navarre bölgesi Irulegi arkeolojik alanında, “bilinen en eski Bask dili metni” içerdiğine inandıkları bir buluntu keşfettiler....

Karahantepe’de tarihte bir ilk: İnsan yüzlü T biçimli dikilitaş bulundu

6 Ekim 2025

6 Ekim 2025

Şanlıurfa’daki Neolitik yerleşim alanı Karahantepe’de, arkeoloji dünyasında yankı uyandıran bir keşif yapıldı. İlk kez insan yüzü betimli bir T biçimli...

Antik Dacia sfenksindeki ‘gizemli’ yazıt deşifre edildi

4 Ocak 2024

4 Ocak 2024

19. yüzyılın başlarında keşfedilen bronz Dacia sfenks heykelinin üzerindeki yazıtın gizemi tam bir asır geçtikten sonra çözüldü. Üçüncü yüzyıla tarihlenen...

Paris’teki Luksor Dikilitaşı’nda 3300 Yıllık Gizli Mesajlar Ortaya Çıktı

1 Mayıs 2025

1 Mayıs 2025

Fransa’nın başkenti Paris’te yer alan ve 1830’larda Mısır’dan getirilen 3.300 yıllık Luksor Dikilitaşı, son restorasyon çalışmaları sırasında yepyeni sırlarını, gizli...

Ege’de Küçük Bir Kayalıkta Bulunan Antik Kent Şaşırtmaya Devam Ediyor

9 Kasım 2020

9 Kasım 2020

Tesalya Üniversitesi Arkeoloji Bölümü’nden arkeologlar, bir zamanlar erken Bizans döneminde önemli bir şehre ev sahipliği yapan Yunan adası Kythnos yakınlarındaki...

Kuzey Çin’de keşfedilen 5 bin 200 yıllık taş oyma ipekböceği krizaliti

20 Temmuz 2022

20 Temmuz 2022

Eyalet Arkeolojik Araştırma Enstitüsüne göre, arkeologlar geçen ay Kuzey Çin’in Shanxi Eyaletinde en az 5 bin 200 yıl öncesine dayanan...

Arkeologlar 1.000 yıllık kemik paten buldu

16 Mart 2024

16 Mart 2024

Arkeologlar, Çek Cumhuriyeti’nin Přerov kentinde 1.000 yıllık bir kemik paten keşfettiler. Buluntu, bölgedeki insanların Orta Çağ’da kış sporları yaptığının kanıtı...

İtalya’da 16 Milyon Yıllık Yarasa Bulundu

2 Aralık 2020

2 Aralık 2020

Araştırmacılar, elde ettikleri şaşırtıcı buluntular ile bizleri heyecanlandırmaya devam ediyorlar. Bu heyecanlandırıcı buluntuların birisi de  16 Milyon yıllık yarasa oldu....

İspanya’da Kadınlar 4000 Yıl Önce Dişlerini Alet Olarak Kullanmışlar

6 Kasım 2020

6 Kasım 2020

Castellón Alto arkeolojik sahasında (Granada, İspanya) gömülü 106 kişinin diş aşınması üzerine yapılan bir araştırmada, sadece kadınların ön dişlerini ip...

4.000 yıl önce Vezüv Yanardağı’nın Plinian patlamasıyla gömülen Tunç Çağı köyü Afragola

1 Ekim 2022

1 Ekim 2022

Vezüv Yanardağı’nın Plinian patlaması, yaklaşık 4.000 yıl önce – Roma kenti Pompeii’yi gömmeden 2.000 yıl önce – güney İtalya’nın Campania...

Teknaf Ormanlarında Eski Bir Cami Bulundu

19 Ocak 2021

19 Ocak 2021

Bangladeş’in Teknaf bölgesinde en az bir asırlık olduğu söylenen bir cami bulundu. Eski cami, Mathabhanga’da yoğun ormanlık alanı temizleyen gençler...

Yorumlar
Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

[mc4wp_form id=”621″]