5 July 2025 Gelecek Geçmişin Ürünüdür

134 yıllık bir fotoğraftan kayıp bir tapınak kabartmasının 3D modelini oluşturmak için yapay zeka kullanıldı

Araştırmacılar, üç boyutlu bir nesnenin tek bir 2D fotoğrafını çekip üç boyutlu bir dijital yeniden yapılandırma üretebilen bir sinir ağı geliştirdiler. Bu yöntem, özellikle gizli, geleneksel 3D modelleme için çok hassas veya kazılması için çok kırılgan olan eserler için dijital korumayı devrim niteliğinde değiştirme potansiyeline sahiptir.

Bir bakıma, bilim insanları 21. yüzyıl stereoskopu yarattılar. Geçtiğimiz ay, 32. ACM Multimedya konferansında ekip, kavram kanıtlarını sundu.

Ritsumeikan Üniversitesi’nden Profesör Satoshi Tanaka ve Pekin Bilim ve Teknoloji Üniversitesi’nden Dr. Jiao Pan liderliğindeki bir araştırma ekibi, Endonezya’daki Borobudur Tapınağı’ndan alınan 134 yıllık bir fotoğrafı kullanarak bu sinir ağının gerçekleştirebileceği inanılmaz işi gösterdi.

Dünyanın en büyük Budist tapınağı olan Borobudur, 2.672 kabartma panelle kaplıdır. MS 9. yüzyılda inşa edilen tapınak, sonunda terk edilmiş ve yüzyıllar sonra Hollandalı arkeologlar tarafından keşfedilmiştir.

Fotoğraf: Pan ve arkadaşları. 2024

UNESCO Dünya Mirası alanı olan ünlü Borobudur Tapınağı’nın zemin katında bulunan kabartma, ağaçlar ve antik mimarinin oluşturduğu bir fon önünde geleneksel kıyafetler giymiş bir grup insanı tasvir ediyor. Sadece 19. yüzyılda, yeniden inşa çalışmaları sırasında kabartmanın ortaya çıkarıldığı sırada çekilmiş siyah beyaz bir fotoğrafla biliniyordu. Daha sonra takviye duvarlarıyla kapatıldı.

Tapınak kabartmasının derinlik haritası. Fotoğraf: Pan ve arkadaşları. 2024

Ekip sinir ağlarını kullanarak son olarak, 134 yıl öncesine ait siyah beyaz bir fotoğrafı kullanarak, artık gizli kalmış kabartmalardan birini yeniden oluşturmayı başardı.

Daha önce yeniden yapılandırmalar denenmiş olsa da, kabartmaların daha ince ayrıntılarını yakalayamadılar. Bu üç boyutlu kabartmalar, izleyiciye en yakın ve izleyiciden en uzak oymalardan gelen ayrıntıları içerir ve önceki yeniden yapılandırma girişimleri, bu değişen derinliklerdeki ayrıntıları düzleştirdi ve bu da derinlik değerlerinin sıkıştırılması nedeniyle bu ayrıntıların kaybolmasına neden oldu. 3D uzaydaki hesaplanan eğrilik değişikliklerine dayanarak, ekip “yumuşak kenarlar” adını verdikleri kaybolan özelliklerin bir haritasını oluşturdu.

“Çok görevli sinir ağımız, Borobudur’un zemin seviyesindeki kabartmalarının bu gizli bölümlerini, hayatta kalan eski fotoğraflardan başarıyla yeniden oluşturdu. Bilgisayar görselleştirme ve sanal gerçeklik sayesinde, araştırmamız artık bu görünmeyen hazinelerin sanal keşfine olanak sağlıyor,” diyor Prof. Tanaka.

2 boyutlu kabartma resminin yumuşak kenarlı haritası (sol) ve semantik haritası (sağ) Kaynak: Pan ve arkadaşları. 2024

Derinlik tahminini, özellikle yumuşak kenarlar etrafında geliştirerek, orijinal kabartmaları daha doğru bir şekilde temsil eden görüntüler üretebildiler . Bu teknik bir atılımdır, çünkü 3D tarama ve fotogrametri, kabartmaları yalnızca mevcut durumlarında kaydedebilirken, 3D dijital restorasyon bizi orijinaline geri döndürür.

Prof. Tanaka, “Teknolojimiz, kültürel mirası korumak ve paylaşmak için muazzam bir potansiyele sahip,” diyor. “Sadece arkeologlar için değil, aynı zamanda VR ve metaverse teknolojileri aracılığıyla sürükleyici sanal deneyimler için de yeni fırsatlar sunuyor ve küresel mirası gelecek nesiller için koruyor.”

DOI: 10.1145/3664647.3681612

Ritsumeikan Üniversitesi

Kapak Fotoğrafı: Borobudur Tapınağı’ndaki Teras 1913. Wikipedia Commons

Banner
Benzer Yazılar

Karkamış Antik Kenti kazıları Geç Hitit Dönemine Işık Tutuyor

6 Mayıs 2022

6 Mayıs 2022

Türkiye Suriye sınırında yer alan Karkamış Antik Kenti’nde devam eden kazılar Tunç Çağı özellikle de Geç Hitit Dönemine ait bulgular...

60 yıl önce Danimarka’ya kaçırılan Septimius Severus heykelinin başı Türkiye’ye getiriliyor

27 Kasım 2024

27 Kasım 2024

Boubon Antik Kenti’nden 60 yıl önce kaçak yollarla kaçırılan Septimius Severus heykelinin başı , Danimarka’daki New York Carlsberg Glyptotek Müzesi...

Kültepe Kazıları Suriye’de Bilinmeyen Bazı Olayları Çözebilecek

26 Mayıs 2021

26 Mayıs 2021

Anadolu’nun yazılı tarihini başlatan Kültepe kazıları Haziran ayında başlıyor. Kültepe kazı başkanı Prof. Dr. Fikri Kulaklıoğlu, Haziran ayında başlayacak ve...

Fas’ta ilk kez bir Roma askeri gözetleme kulesi bulundu

7 Kasım 2022

7 Kasım 2022

Türünün ilk örneği olan bir Roma askeri gözetleme kulesi, Fas’ın kuzeyindeki Volubilis antik kentinde Polonyalı ve Faslı arkeologlardan oluşan bir...

İsrail’de 350.000 Yıllık Taş, Dünyanın En Eski Taş Bileme Aleti Olabilir!

4 Ocak 2021

4 Ocak 2021

İsrail’deki arkeologlar, Homo sapiens’in ortaya çıkmasından en az 50.000 yıl önce muhtemelen yiyecek ve diğer malzemeleri öğütmek için kullanılan 350.000...

Endonezya’da bir mağarada bulunan 31.000 yıllık iskelet amputasyonun bilinen en eski kanıtı olabilir

7 Eylül 2022

7 Eylül 2022

Yeni bir araştırmanın sonucuna göre; Endonezya’da bir mağarada bulunan 31.000 yıllık iskelet amputasyonun bilinen en eski kanıtı olabilir. Genç yetişkine...

Şili’nin kuzeyinde bir İnka soylusuna ait tunik veya unku bulundu

15 Şubat 2023

15 Şubat 2023

Şili’nin kuzeyindeki Caleta Vítor Körfezi boyunca yer alan mezar alanını kazan araştırmacılar, Inka İmparatorluğu’nda saygı ve prestije sahip soyluya ait...

Palmira Antik Kenti Zafer Takı’nın Restorasyon Çalışmaları Başlıyor

22 Mart 2022

22 Mart 2022

Terör örgütü DEAŞ tarafından 2015 yılında yıkılan Palmira Antik Kenti Zafer Takı’nın restorasyon çalışmaları başlıyor. Proje, Rus ve Suriyeli arkeolog...

Aberdeen Üniversitesi Benin Bronzunu Geri Veriyor

5 Nisan 2021

5 Nisan 2021

Nijerya 1960 yılında bağımsızlığını kazandığından beri, Nijerya’dan çalınan Benin bronzlarının (pirinç rölyefler, bronz heykeller ve bir dizi fildişi oymalar dahil)...

Kaçakçılar Roma Antik Kentini Tarumar Ettiler

19 Nisan 2021

19 Nisan 2021

Anadolu’nun eşsiz kültürel değerlerini heba eden kaçakçılar bu seferde Antalya’nın Manavgat ilçesindeki Hisarcıklı Kalesi bölgesinde bulunan Roma döneminden kalma antik...

Yoksulların Tanrılara sundukları 2 bin 300 yıllık mini adak kabı

26 Ağustos 2022

26 Ağustos 2022

Yoksulluk ve varsıllık tarihin her döneminde görülür. Sosyal, ekonomik, kültürel her alanda belirleyici çizgi olmuştur yoksulluk ve varsıllık. Varsıllar, toplumun...

Konya’nın Kapadokyası Kilistra Antik Kenti

26 Ocak 2021

26 Ocak 2021

Peribacaları, kiliseler, yer altı şehirleri denilince aklımıza ilk gelen yer Nevşehir, Aksaray arasında kalan Kapadokya olur. Eşsiz tarihi zenginliği ile...

Efes Antik Kenti’nde 1400 yıllık Bizans mahallesi ortaya çıkarıldı

28 Ekim 2022

28 Ekim 2022

Antik Çağ’ın en önemli kentlerinden biri olan Efes Antik Kenti’nde devam eden kazılarda 1400 yıllık Bizans mahallesi ortaya çıkarıldı. Bizans...

İspanya’da Faşist İdam Mangaları Tarafından Öldürülen Kadınlara Ait Toplu Mezar Bulundu

17 Aralık 2020

17 Aralık 2020

Kuzeydoğu İspanya’daki arkeologlar, İspanya İç Savaşı’nın ilk günlerinde faşist bir idam mangası tarafından öldürülen 10 kadının toplu mezarını ortaya çıkardı...

Arkeologlar, Hz. Süleyman ve Hz. Davud Dönemine Ait Kraliyet Giysilerinin Kalıntılarını Buldu

29 Ocak 2021

29 Ocak 2021

Antik bakır madeninde, Kral Hz. Davud ve Hz. Süleyman zamanından kalma kraliyet moru kumaş bulundu. Hz. Davut ve Hz. Süleyman...

Yorumlar
Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

[mc4wp_form id=”621″]