29 April 2025 Gelecek Geçmişin Ürünüdür

Sudan’da Ortaçağ İslam mezarlarının düzenlenmesinde bulunan gizli desenler

Doğu Sudan ‘ın Kassala bölgesinde araştırma yapan arkeologlar burada bulunan mezarların kozmolojik bir düzenle gömüldüklerini tespit ettiler.

Mezarları kozmoloji için tasarlanmış bir yöntemle inceleyen arkeologlara göre, doğu Sudan’daki binlerce ortaçağ İslam mezarı, tespit edilmesi zor desenlerde düzenlenmiştir ve kutsal sayılan mezarlarda kozmoloji için tasarlanmış bir yöntemle alt kümelere bölünen mezarlara ev sahipliği yapmaktadır. 

Anıtlar arasında taştan yapılmış ve “Afrika tarih öncesi ve tarihi boyunca yaygın olan nispeten basit yükseltilmiş yapılar” olan tümülüsler ve pan-Arap dünyasında İslami türbe ve türbelere atıfta bulunan bir terim olan “kubbeler” yer alıyor. 

Araştırma ekibi, PLOS One dergisinde 7 Temmuz’da yayınlanan bir makalede yazdı bu araştırmaların sonuçlarını yayınladılar.

Ekip, mezar anıtlarının haritasını çıkardıktan sonra, anıtların çok azının kazıldığı göz önüne alındığında, verileri yorumlamada bir çok sorun yaşadılar. 

İtalya’daki Napoli L’Orientale Üniversitesi’nde arkeoloji alanında doktora öğrencisi ve dergi makalesinin baş yazarı Stefano Costanzo, Live Science’e verdiği demeçte:  “Neredeyse hiç geleneksel arkeolojik veri olmadan mezar desenlemelerinin yaratılmasını yorumlama zorluğuyla karşı karşıya kaldık, ancak hem bölgesel hem de yerel ölçekte karmaşık süreçlerin varlığını varsaymak için yeterince büyük bir veri setimiz vardı” dedi.

Jebel Maman olarak bilinen bir bölgenin etrafındaki qubba mezarlarının bir manzara görünümü. (Stefano Costanzo)
Jebel Maman olarak bilinen bir bölgenin etrafındaki qubba mezarlarının bir manzara görünümü. (Stefano Costanzo)

Costanzo, “Çıplak gözle, kümelenmiş mezarların çevre tarafından şartlandırıldığı açıktı, ancak mekansal düzenlemelerinde daha derin anlamlar ima edilmiş olabilir.” Dedi. O ve ekibin diğer üyeleri, kalıpları tespit etmelerine yardımcı olabilecek istatistiksel modelleme teknikleri aradı. Sonunda, yıldızların ve galaksilerin uzaysal modellerini incelemek için geliştirilen Neyman-Scott küme süreci adı verilen bir yöntem üzerinde karar verdiler. Ekibin bildiği kadarıyla arkeologlar bu tekniği hiç kullanmadı. 

Costanzo, “Bu modelin en büyük özelliği, [kazı verileri ve tarihi kayıtlardan yoksun] ancak çok sayıda öğeden oluşan ve anlamlı istatistiksel analizlerin temeli olan arkeolojik veri kümeleriyle başa çıkabilmesidir.” 

Costanzo, modelleme tekniğinin, İslami mezarların “görünüşte konumun genel kutsallığı ve hala var olan hareketli grupların sosyal yörüngeleri tarafından yönlendirilen, sonraki cenazeler için cazibe merkezleri olarak hareket eden tanımlanamayan ‘ata’ mezarlar etrafında dönen birkaç alt kümeyi sakladığını” ortaya koydu.

 Çalışma ayrıca, yapı malzemesinin kolayca bulunabildiği alanların daha fazla mezara sahip olma eğiliminde olduğunu ve peyzajın topografyası gibi çevresel faktörlerin de mezarların bulunduğu yeri etkileyebileceğini doğruladı.

Ekip, dergi makalesinde Kassala bölgesinde, birçoğu hala yarı göçebe bir yaşam tarzı yaşayan Beja halkının yaşadığını söyledi. Ekip makalede, “Yerel kümeler büyük olasılıkla Beja halkının kabile/aile mezarlıklarıdır” diye yazdı. “Ata” mezarlarının kesin yerlerini belirlemek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır. Daha fazla araştırma, bu ata mezarlarına kimin gömüldüğünü ve onları bu kadar özel yapan şeyin ne olduğunu da ortaya çıkarabilir.

İlginç arkeolojik yöntem

Araştırmaya bağlı olmayan bilim adamları, ekibin yöntem ve bulgularının ilginç olduğunu söyledi. 

Sudan’da kapsamlı arkeolojik araştırmalar yapmış olan British Museum’da yardımcısı (küratöre benzer) olan Derek Welsby, “Yaklaşım, geniş topraklara yayılmış göçebe grupların araştırılmasına çok uygun” dedi. Welsby, araştırmanın bölgedeki gelecekteki kazıları kolaylaştırması gerektiğini söyledi. 

Southampton Üniversitesi’nde arkeoloji profesörü olan David Wheatley, ekibin kullandığı kozmolojik teknik “arkeolojinin bu tür manzaraların gelişimine ilişkin iç görü kazanmak için zaten oldukça geniş istatistiksel yöntemler cephaneliğine oldukça ilginç ve potansiyel olarak değerli bir katkı gibi görünüyor” dedi.

Ayrıca orada yaşayan insanların tarihi hakkında bilgi verir. Connecticut’taki Fairfield Üniversitesi’nde tarih profesörü olan Giovanni Ruffini, “Beja halkının derin tarihi için nicel destek sağlıyor” dedi.

 Orta çağ Sudan’ı hakkında kapsamlı araştırmalar yürüten Ruffini, “Modern bilim adamları, Beja tarihini yazmak için edebi metinlerdeki dağınık referanslara güvendiler ve sonuçlar tatmin edici değil” dedi. 

Bununla birlikte, bir bilim adamı, çalışmanın bir sınırlamasını önerdi. Birleşik Krallık’taki Bournemouth Üniversitesi’nde arkeolojik ve paleo-çevresel modellemede öğretim görevlisi olan Philip Riris, ekibin aynı modelde çok farklı zaman dilimlerine ait mezarları içermesinden duyduğu endişeyi dile getirdi. Riris, “Bu riskli çünkü farklı cenaze gelenekleri bir araya getiriliyor” dedi.

Banner
Benzer Yazılar

Korku Mağarası’nda Yeni Ölü Deniz Parşömenleri Bulundu

16 Mart 2021

16 Mart 2021

İsrail’de Korku Mağarası’nda tarihlenen en eski ölü deniz parşömenleri bulundu. İsrailli arkeologların keşfettikleri ölü deniz parşömenler yaklaşık 2000 yılına tarihlendi....

Polonyalı Arkeologdan, Arkeolojide Devrim Yaratacak Yapay Zeka Projesi

5 Nisan 2021

5 Nisan 2021

Polonyalı bilim insanları arkeolojide yeni bir çağ açıyor. Tarih öncesi mezarlıkları, kaleleri ve yerleşim yerlerini tespit etmek için yapay zeka...

Suriye’de Batı Hun İmparatorluğu’na ait yazıt bulundu

18 Eylül 2021

18 Eylül 2021

Suriye’nin Rakka kenti yakınlarında bulunan Sura Antik Kenti’nde, Batı Hun İmparatorluğu’na ait bilinen en eski yazıt ortaya çıktı. Suriye’de yaşanan...

Amerika’da bilinen en eski ok uçları keşfedildi

25 Aralık 2022

25 Aralık 2022

Oregon Eyalet Üniversitesi’nden arkeologlar, Idaho’da daha önce Amerika’da keşfedilenlerden binlerce yıl daha eski ok uçları keşfettiler. Bu keşif, ilk insanların...

Demir Çağı Savaşçılarının Kuş Tüyü Yatakları Araştırmacıları Şaşırttı

28 Mart 2021

28 Mart 2021

İsveç’te bulunan 7 nci yüzyıla ait Viking öncesi döneme tarihlendirilen mezarlardan şaşırtıcı sonuçlar geliyor. Demir çağına tarihlendirilen mezarlıktaki savaşçıların kuş...

Tepebağ Höyük kazılarında 3800 yıllık silindir mühür bulundu

7 Temmuz 2022

7 Temmuz 2022

Adana il merkezi Taşköprü civarında yer alan Tepebağ Höyük 2022 yılı kazılarında 3800 yıllık silindir mühür bulundu. 2013 yılında Osmaniye...

Çin’in Shanxi Eyaletinde iyi korunmuş Ming Hanedanlığı mezarı ortaya çıkarıldı

18 Mart 2024

18 Mart 2024

Shanxi Kültürel Kalıntılar ve Arkeoloji Enstitüsü’nden arkeologlar, Kuzey Çin’in Shanxi eyaletinin Xinzhou şehrinde Ming Hanedanlığı’ndan (1368-1644) iyi korunmuş bir mezar...

Verona’da “Minyatür Pompeii” Bulundu

15 Haziran 2021

15 Haziran 2021

M. S. 79 yılında dünyanın en büyük doğal felaketi Vezüv yanardağının patlaması ile dönemin en görkemli antik kenti Pompeii yok...

Mısır’da Zues Kasios Tapınağı’nın kalıntıları ortaya çıkarıldı

27 Nisan 2022

27 Nisan 2022

Mısır’da Olympus Dağı tanrılarının başı Zues’a adanmış bir tapınağın kalıntılarına ulaşıldı. Keşif, Mısır Turizm ve Eski Eserler Bakanlığı tarafından duyuruldu....

Neandertaller’in Ölülerini Gömdüğüne Yönelik Kanıtlar Bulundu

13 Aralık 2020

13 Aralık 2020

Ölülerin gömülmesi Neandertaller tarafından mı uygulandı yoksa türümüze özgü bir yenilik mi? İlk hipotez lehine göstergeler var ancak bazı bilim...

Şaşırtıcı keşif; Romalıların ve Anglosaksonların bir arada yattığı mezarlık ortaya çıkarıldı

14 Mart 2023

14 Mart 2023

Mezarlıklar, toplumlarda dini, milli ve gelenekler gözetilerek ayrı alanlarda oluşturulur. Günümüzde Müslüman, Hristiyan ve Yahudi mezarlıkları gibi oluşturulan mezarlıklar uygulamada...

Bulunan İskelet Vezüv’den Kaçanları Kurtarmaya Çalışan Subaya Ait Olabilir

11 Mayıs 2021

11 Mayıs 2021

2.000 yıl önce patlayan Vezüv Yanardağı birçok insanın ölümüne yol açmıştı. Patlamanın şiddeti ve Vezüv’ün çıkardığı lav ve küf bulutu...

Arkeologlar Gürcistan’da bilinmeyen bir dil içeren gizemli bir taş tablet buldular

5 Aralık 2024

5 Aralık 2024

Arkeologlar, Gürcistan’ın Dmanisi bölgesindeki Bashplemi Gölü yakınlarında bilinmeyen bir dilde yazıtlar içeren bir bazalt tablet ortaya çıkardılar. Tabletin kesin yaşı...

259 Yıllık Güneş Saatine Boya Badana Yapıldı

25 Ocak 2021

25 Ocak 2021

Akademisyen Tarihçi Dr. Fatih Köse, twitter hesabından 259 yıllık güneş saati üzerine yapılan boya badanalı restorasyon çalışmasını “İnsan nereye boya...

7 bin yıllık mezarda inek kanı içildiğine dair en eski kanıtlar ele geçti

24 Mart 2023

24 Mart 2023

Sudan’da arkeologlar bir mezarda inek kanı içme ritüelinde kullanılmış olduğunu düşündükleri kemik aletler buldu. İnek kanı içme günümüzde Doğu Afrika’da...

Yorumlar
Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

[mc4wp_form id=”621″]