30 March 2023 Gelecek Geçmişin Ürünüdür

Sudan’da Ortaçağ İslam mezarlarının düzenlenmesinde bulunan gizli desenler

Doğu Sudan ‘ın Kassala bölgesinde araştırma yapan arkeologlar burada bulunan mezarların kozmolojik bir düzenle gömüldüklerini tespit ettiler.

Mezarları kozmoloji için tasarlanmış bir yöntemle inceleyen arkeologlara göre, doğu Sudan’daki binlerce ortaçağ İslam mezarı, tespit edilmesi zor desenlerde düzenlenmiştir ve kutsal sayılan mezarlarda kozmoloji için tasarlanmış bir yöntemle alt kümelere bölünen mezarlara ev sahipliği yapmaktadır. 

Anıtlar arasında taştan yapılmış ve “Afrika tarih öncesi ve tarihi boyunca yaygın olan nispeten basit yükseltilmiş yapılar” olan tümülüsler ve pan-Arap dünyasında İslami türbe ve türbelere atıfta bulunan bir terim olan “kubbeler” yer alıyor. 

Araştırma ekibi, PLOS One dergisinde 7 Temmuz’da yayınlanan bir makalede yazdı bu araştırmaların sonuçlarını yayınladılar.

Ekip, mezar anıtlarının haritasını çıkardıktan sonra, anıtların çok azının kazıldığı göz önüne alındığında, verileri yorumlamada bir çok sorun yaşadılar. 

İtalya’daki Napoli L’Orientale Üniversitesi’nde arkeoloji alanında doktora öğrencisi ve dergi makalesinin baş yazarı Stefano Costanzo, Live Science’e verdiği demeçte:  “Neredeyse hiç geleneksel arkeolojik veri olmadan mezar desenlemelerinin yaratılmasını yorumlama zorluğuyla karşı karşıya kaldık, ancak hem bölgesel hem de yerel ölçekte karmaşık süreçlerin varlığını varsaymak için yeterince büyük bir veri setimiz vardı” dedi.

Jebel Maman olarak bilinen bir bölgenin etrafındaki qubba mezarlarının bir manzara görünümü. (Stefano Costanzo)
Jebel Maman olarak bilinen bir bölgenin etrafındaki qubba mezarlarının bir manzara görünümü. (Stefano Costanzo)

Costanzo, “Çıplak gözle, kümelenmiş mezarların çevre tarafından şartlandırıldığı açıktı, ancak mekansal düzenlemelerinde daha derin anlamlar ima edilmiş olabilir.” Dedi. O ve ekibin diğer üyeleri, kalıpları tespit etmelerine yardımcı olabilecek istatistiksel modelleme teknikleri aradı. Sonunda, yıldızların ve galaksilerin uzaysal modellerini incelemek için geliştirilen Neyman-Scott küme süreci adı verilen bir yöntem üzerinde karar verdiler. Ekibin bildiği kadarıyla arkeologlar bu tekniği hiç kullanmadı. 

Costanzo, “Bu modelin en büyük özelliği, [kazı verileri ve tarihi kayıtlardan yoksun] ancak çok sayıda öğeden oluşan ve anlamlı istatistiksel analizlerin temeli olan arkeolojik veri kümeleriyle başa çıkabilmesidir.” 

Costanzo, modelleme tekniğinin, İslami mezarların “görünüşte konumun genel kutsallığı ve hala var olan hareketli grupların sosyal yörüngeleri tarafından yönlendirilen, sonraki cenazeler için cazibe merkezleri olarak hareket eden tanımlanamayan ‘ata’ mezarlar etrafında dönen birkaç alt kümeyi sakladığını” ortaya koydu.

 Çalışma ayrıca, yapı malzemesinin kolayca bulunabildiği alanların daha fazla mezara sahip olma eğiliminde olduğunu ve peyzajın topografyası gibi çevresel faktörlerin de mezarların bulunduğu yeri etkileyebileceğini doğruladı.

Ekip, dergi makalesinde Kassala bölgesinde, birçoğu hala yarı göçebe bir yaşam tarzı yaşayan Beja halkının yaşadığını söyledi. Ekip makalede, “Yerel kümeler büyük olasılıkla Beja halkının kabile/aile mezarlıklarıdır” diye yazdı. “Ata” mezarlarının kesin yerlerini belirlemek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır. Daha fazla araştırma, bu ata mezarlarına kimin gömüldüğünü ve onları bu kadar özel yapan şeyin ne olduğunu da ortaya çıkarabilir.

İlginç arkeolojik yöntem

Araştırmaya bağlı olmayan bilim adamları, ekibin yöntem ve bulgularının ilginç olduğunu söyledi. 

Sudan’da kapsamlı arkeolojik araştırmalar yapmış olan British Museum’da yardımcısı (küratöre benzer) olan Derek Welsby, “Yaklaşım, geniş topraklara yayılmış göçebe grupların araştırılmasına çok uygun” dedi. Welsby, araştırmanın bölgedeki gelecekteki kazıları kolaylaştırması gerektiğini söyledi. 

Southampton Üniversitesi’nde arkeoloji profesörü olan David Wheatley, ekibin kullandığı kozmolojik teknik “arkeolojinin bu tür manzaraların gelişimine ilişkin iç görü kazanmak için zaten oldukça geniş istatistiksel yöntemler cephaneliğine oldukça ilginç ve potansiyel olarak değerli bir katkı gibi görünüyor” dedi.

Ayrıca orada yaşayan insanların tarihi hakkında bilgi verir. Connecticut’taki Fairfield Üniversitesi’nde tarih profesörü olan Giovanni Ruffini, “Beja halkının derin tarihi için nicel destek sağlıyor” dedi.

 Orta çağ Sudan’ı hakkında kapsamlı araştırmalar yürüten Ruffini, “Modern bilim adamları, Beja tarihini yazmak için edebi metinlerdeki dağınık referanslara güvendiler ve sonuçlar tatmin edici değil” dedi. 

Bununla birlikte, bir bilim adamı, çalışmanın bir sınırlamasını önerdi. Birleşik Krallık’taki Bournemouth Üniversitesi’nde arkeolojik ve paleo-çevresel modellemede öğretim görevlisi olan Philip Riris, ekibin aynı modelde çok farklı zaman dilimlerine ait mezarları içermesinden duyduğu endişeyi dile getirdi. Riris, “Bu riskli çünkü farklı cenaze gelenekleri bir araya getiriliyor” dedi.

Banner
Benzer Yazılar

İnsanlığın Doğduğu Topraklarda Bulunan Yerleşim İzleri Üzerine Notlar

29 Mart 2021

29 Mart 2021

İnsanlığın doğduğu toprakların Afrika olduğu artık kesin bir bilgi olarak kayıtlara geçmiştir. Afrika’dan iklim değişikliği nedeniyle (ya da merak duygusuyla)...

Kınık Höyük’te Demir Çağı’na ait yerleşim alanları ortaya çıkarıldı

30 Ağustos 2022

30 Ağustos 2022

Niğde’nin Altunhisar ilçesine bağlı Yeşilyurt köyü yakınlarında Orta Tunç Çağı ve Erken Tunç Çağı dönemi yerleşim katmanlarına sahip Kınık Höyük’te...

Tanrı Mars’ın Gravürü Romalılara mı Yoksa Britonlara mı Ait?

15 Ocak 2021

15 Ocak 2021

İngiltere’nin, Colchester şehrinde bulunan Roma dönemine ait mücevherden yapılmış yüzük mührün düşünülen tarihten çok daha eski olduğu ortaya çıktı. Üzerinde...

İspanya’da Kadınlar 4000 Yıl Önce Dişlerini Alet Olarak Kullanmışlar

6 Kasım 2020

6 Kasım 2020

Castellón Alto arkeolojik sahasında (Granada, İspanya) gömülü 106 kişinin diş aşınması üzerine yapılan bir araştırmada, sadece kadınların ön dişlerini ip...

Myrleia Antik Kenti Açık Hava Müzesi Olacak

29 Ocak 2021

29 Ocak 2021

Bursa’nın Mudanya ilçesinde bulunan Myrleia Antik Kenti‘nin, açık hava müzesi olması için beklenen kamulaştırma Bursa Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’ndan onay...

Polonya’da Viking kökenli nadir Langsax dövüş bıçağı keşfedildi

20 Ağustos 2021

20 Ağustos 2021

Polonya’nın Kujawsko-Pomorskie Voyvodalığındaki Wdecki Peyzaj Parkı’nda çalışan arkeologlar, potansiyel Viking köklerine sahip nadir bir langsax dövüş bıçağı keşfettiler. Araştırmacılar, Polonya...

Stratonikeia Antik Kentinin Mitolojik Maskeleri

28 Kasım 2020

28 Kasım 2020

3.000 yıllık Stratonikeia antik kentinde yapılan arkeolojik kazılarda, 2.200 yıl öncesine tarihlendirilen taş blokları süsleyen 10 maske daha ortaya çıktı....

Kayıp Atlantis Kıtası Ege Denizi’nde Olabilir mi?

21 Aralık 2020

21 Aralık 2020

Gizemini koruyan efsanevi iki kayıpk ıtası Atlantis ve Mu için lokalizasyon çalışmaları devam ediyor. Kayıp kıta Atlantis‘in, günümüz Yunan adalarından...

İsviçre’de yol çalışmasında 8.500 yıllık mezarlar bulundu

30 Ekim 2021

30 Ekim 2021

İsviçre’nin Pully kasabasında devam eden yol çalışmaları sırasında yaklaşık M. Ö. 6500 ila M. Ö. 5500 yıllarına tarihlendirilen sekiz mezar...

Bursa’nın 2.200 Yıllık Zindanı Müze Oldu

17 Ekim 2021

17 Ekim 2021

Bursa Büyükşehir Belediyesi tarafından restorasyonu tamamlanan M. Ö. 200 yıllarında inşa edilen zindan artık dijital müze ve sanat galerisi olarak...

Myrleia-Apemeia Antik Kenti’nin teras duvarları ortaya çıkarıldı

5 Aralık 2022

5 Aralık 2022

Bursa’nın Mudanya ilçesinde yer alan Myrleia-Apemeia Antik Kenti’nde yürütülen kazı çalışmalarında kentin üst villa yapılarına ait teras duvarları ortaya çıkarıldı....

7 bin 500 yıllık ardıç ağacı gövdesi en eski Ana Tanrıça Aşera olabilir

17 Mayıs 2022

17 Mayıs 2022

Kızıldeniz kıyı şehri Eilat’ta 7 bin 500 yıl önce oluşturulan mezar alanında yapılan çalışmalarda bir gömünün içinde ardıç ağacı gövdesine...

Zeugma Mozaik Müzesi Geçen Yıl 1 Milyon Ziyaretçiyi Ağırladı

29 Ocak 2021

29 Ocak 2021

Zeugma Müzesi adını Belkıs/Zeugma Antik Kenti’nden almıştır. Tarihi kent Gaziantep ili Nizip İlçesi, Belkıs Köyü sınırları içerisinde bulunmakla birlikte Fırat...

Laos’ta bir mağarada 130 bin yıllık Denisova insanı dişi keşfedildi

18 Mayıs 2022

18 Mayıs 2022

İnsan tarihi ile ilgili karanlık noktalar yeni buluntularla aydınlanmaya devam ediyor. Güneydoğu Asya ülkesi Laos’ta bir mağarada 130 bin yıllık...

Side’de 1300 yıllık Sinagog ortaya çıkarıldı

27 Aralık 2021

27 Aralık 2021

Antalya’nın Manavgat ilçesinin Side bölgesinde yaşadığı bilinen ilk Yahudi topluluğa ait 1300 yıllık sinagog ortaya çıkarıldı. Bir evin altında bulunan...

Yorumlar
Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

[mc4wp_form id=”621″]