Bilim insanları uzun zamandır insan beyninin nasıl nasıl evrimleştiği ve bu denli geliştiği ile ilgili soruları merak ediyordu. Bu merak Petri Kaplarında İnsan-Neandertal Melezi ‘mini beyinler’ yetiştirilmesiyle gerçeğe döndü.Petri Kaplarında İnsan-Neandertal Melezi mini beyinler kısa süreliğinede olsa biliminsanlarına insanların evrimleri hakkında bilgiler verdi.
Kaliforniya Üniversitesi, San Diego laboratuvarında geliştirilen mikro beyinler kısa bir süre yaşadı ve organların bin yıl boyunca nasıl geliştiğine dair ilginç ipuçları verdi.
Bilim insanları, insanların bu kadar büyük, karmaşık beyinlere sahip olacak şekilde nasıl evrimleştiğini uzun zamandır merak ediyordu. Bunu anlamanın bir yolu, beyin gelişiminde yer alan modern genleri eski kuzenlerimizde bulunanlarla karşılaştırmaktır. Bilim adamları Neandertallere ait çok sayıda fosilleşmiş kalıntı bulmuş olsalar da – yaklaşık 37.000 yıl önce ölen modern insanların kuzenleri – henüz korunmuş bir Neandertal beyni bulamadılar . Bilgideki bu boşluğu doldurmak için, bir araştırma ekibi petri kaplarında küçük, bilinçsiz “mini beyinler” geliştirdi. Bazı beyinler standart insan genleri kullanılarak büyütüldü ve diğerleri, Neandertal kalıntılarından alınan bir beyin geliştirme genine sahip olmak için gen düzenleme aracı CRISPR kullanılarak değiştirildi.
Live Science’nin daha önce yaptığı bir habere göre, araştırma için ilk kez küçük beyinler yetiştirilmiyor, ancak ilk kez bir insan eski bir insan kuzeniyle insan organının bir melezini ilk defa geliştirildi.
UCSD’de projeyi yöneten bir sinirbilimci olan Alysson Muotri Nature’a, “Spesifik olarak, araştırmacılar mini beyinleri büyütmek için kullanılan bazı kök hücrelerde insan NOVA1 genini , uzun süre önce ölmüş Neandertallerin kemiklerindeki genetik kalıntılardan bir araya getirilmiş bir NOVA1 geni ile değiştirdiler. Araştırmacılar, NOVA1’in beyin gelişiminde rol oynadığını biliyor. Tamamen insan beyni ile insan-Neandertal melezi arasındaki fark hemen açıktı” dedi.
İnsan mini beyinleri, küçük mermerler gibi pürüzsüz küreler olma eğilimindedir. Araştırmacılar, Neandertal beyinlerinin daha küçük ve daha düzensiz olduğunu bildirdi. Ayrıca gelişmeleri daha uzun sürdü. Araştırmacılar, farklı petri kaplarına bakan herkesin farkı hemen anlayabileceğini söyledi.
Daha yakından bir analiz, yarı Neandertal mini beyinlerinin sinirsel aktivitelerinde daha kaotik olduğunu ve tüm insanlardan farklı protein setleri ürettiğini ortaya çıkardı.
Moutri ve ekibi deneyleri için NOVA1’i seçti çünkü sinirler arasındaki bağlantıları oluşturmada rol oynuyor ve bu gene verilen hasar nörolojik bozukluklara yol açabiliyor- bu da onu beyni anlamayı uman araştırmacılar için önemli bir çalışma hedefi haline getiriyor.
Neandertal NOVA1 genlerinin sentezlenmesi de nispeten kolaydır. Genetik kodlarında sadece bir harf insan varyantından farklıdır.
NPR, farklılıkların Neandertal beyinlerinin insan beyninden daha hızlı olgunlaştığını ve Neandertallerin daha genç yaşlarda daha yetenekli hale geldiğini gösterdiğini bildirdi.Ancak bu hızlı gelişme, Neandertalleri, insan çocuklarına karmaşık düşünce ve sosyal bağ kurma konusunda büyük olasılıkla avantaj sağlayan uzun gelişme döneminden mahrum etti.
Aşağıdaki adrese tıklayarak makalenin tamamını okuyabilirsiniz.
https://sci-hub.se/https://science.sciencemag.org/content/371/6530/eaax2537.full
Bir önceki yazımız olan İlk Kadın Paleontolog Mary Anning'in Keşifleri ve Hayatı başlıklı makalemizde ammonit, ammonit nedir ve Fosil hakkında bilgiler verilmektedir.
