8 July 2025 Gelecek Geçmişin Ürünüdür

Bilimsel Astronominin Babası Hipparchus’un kayıp efsanevi yıldız haritasına ait bir parça bulundu

Bilimsel astronominin babası Hipparchus’un çizdiği ve binlerce yıldır kayıp olan Dünyanın en eski yıldız haritasına ait bir parça bulundu.

Hipparchus’un yıldız haritasına ait parça, Orta Çağ parşömen tabakasının arasında ele geçti.

Haritaya ait parça, Mısır’ın Sina Yarımadası’ndaki St. Catherine Manastırı’ndaki dini Codex Climaci Rescriptus’un dokuz yaprağının veya folyosunun altına gizlenmiş şekilde ortaya çıkarıldı.

Keşif, arkeologlardan oluşan bir ekip tarafından gerçekleştirildi.

Parşömenleri multispektral görüntüleme ile inceleyen araştırmacılar, Corona Borealis takımyıldızının uzunluğunu ve genişliğini derece cinsinden belirten sayılar ve en uzak köşelerinde bulunan yıldızların koordinatları ile karşılaştılar.

Gökbilimci Hipparchus'un Kayıp Efsanevi Yıldız Haritası Bulundu
Haritaya ait bulgular multispektral görüntüleme ile ortaya çıkarıldı. Fotoğraf İncil Müzesi/Erken El Yazmaları Elektronik Kütüphanesi/Lazarus Projesi/Rochester Üniversitesi/Keith T. Knox tarafından multispektral işleme/Emanuel Zingg’in izlemeleri)

Araştırmacılar, fotoğrafları altında gizlenmiş metni seçen bilgisayar algoritmalarıyla taramadan önce dokuz sayfanın her birinin 42 fotoğrafını geniş bir dalga boyu aralığında çektiler. Daha sonra, harita parçalarından koordinatları okuduktan sonra, bilim adamları onu tanımlamak için haritadan çıkan Dünya’nın gezegensel presesyonu hakkındaki aynı fikri kullandılar. Zamanı tersine çevirerek, Corona Borealis’in yıldızlarını, armatürlerin gökyüzünde gizli yazının tarif ettiği tam noktada parladığı yıla geri sardılar.

Araştırmacılar, elde edilen verileri, uzun zamandır Hipparchus’un orijinal kataloğunun kısmi bir kopyasını içerdiğine inanılan Aratus Latinus adlı ayrı bir ortaçağ Latince el yazması ile karşılaştırdılar. Aratus el yazmasının Draco, Ursa Major ve Ursa Minor takımyıldızları için koordinatlarının da M.Ö. 129’a indiğini doğruladılar ve yeni bulunan parçanın el yazması ile aynı kaynaktan geldiğine dair ikna edici dolaylı kanıtlar sağladılar.

Sina'daki Aziz Catherine Manastırı
Sina’daki Aziz Catherine Manastırı, harita parçasının bulunduğu altıncı yüzyıl manastırı. Fotoğraf Jon Sellers / Alamy

Free University of Berlin’de astronomi tarihçisi olarak görev yapan Mathieu Ossendrijver, Nature dergisine şunları söyledi: “Yeni parça bunu çok, çok daha net hale getiriyor. Literatürde neredeyse varsayımsal bir şey olarak gezinen bu yıldız kataloğu çok somut hale geldi.”

Araştırmaya devam etmek için, araştırmacılar görüntüleme tekniklerini geliştirmeyi ve kodeksin daha fazlasını taramayı umuyorlar. El yazmasının 146 folyosunun çoğu şu anda Amerikalı milyarder ve Hobi Lobisi’nin kurucusu Steve Green’e aittir ve Washington, D.C.’deki İncil Müzesi’nde sergileniyor.

Araştırmacılar bulgularını 18 Ekim’de Journal for the History of Astronomy’de yayınladılar.

“Bilimsel astronominin babası” Hipparchus kimdir?

“Bilimsel astronominin babası” Hipparchus’un, M.Ö. 190 yıllarında İznik’te (Nicaea, Bithynia) doğduğu biliniyor. Antik çağın en önemli astronomu ve matematikçilerinden biri olan Hipparchus hakkında fazla bir bilgi bulunmuyor.

Hipparchus hakkında en fazla bilgiye Amaseyyalı Strabon (M. Ö 64 – M. S. 19) ve Batlamyus’un (M. S. 85-165) Almagest adlı eserinden ulaşılıyor

Gökyüzü araştırmalarında dioptra (teleskobun atası olarak kabul edilebilir) adı verilen ince bir tüp kullanıyordu. Hipparchus, yıldız konumlarının kapsamlı gözlemlerini ve bilinen ilk yıldız kataloğunu bu alet ile gerçekleştirdi. Astronomik hareketleri hesaba katmak için geometrik modelleri de ilk defa kullanan Hipparchus, bu yöntemle; Dünya ile Ay arasındaki mesafeyi belirledi.

Bilimsel astronominin babası Hipparchus kimdir

Ekinoksun presesyonlarını keşfetti ve yılın uzunluğunu altı buçuk dakika içinde hesapladı. Ayrıca, bir matematik dalı olan trigonometriyi kullanarak bilinen en eski hesaplamaları yaptı ve bundan dolayı bazı bilim insanları onu “trigonometrinin babası” olarak adlandırmasına neden oldu.

Rodos adasında gerçekleştirdiği gözlem ve çalışmalar ile sadece yıldız konumlarının kapsamlı gözlemlerini yapmakla kalmadı, aynı zamanda öncelikle trigonometri kullanarak ay ve güneş tutulmalarını hesapladı.
Hipparchus, gündönümü ve ekinoks noktalarının yıldızların sabit arka planına karşı doğudan batıya doğru yavaşça hareket ettiğini fark etti. M. Ö. 134’te Akrep takımyıldızında “Yeni Yıldız” (nova) olarak adlandırdığı şeyin ortaya çıkmasıyla tetiklenmiş olabilecek en az 850 yıldızdan oluşan kataloğu da oluşturdu.

Hipparchus aynı zamanda yıldızları parlaklıklarına bağlı olarak sınıflara ayıran ilk kişi oldu. Oluşturduğu sınıflama sistemi günümüzde hala kullanılıyor.

Hipparchus’un, göksel kürenin ekvator düzlemine yansıtıldığı bir cihaz olan planisferik astrolabeyi icat etmiş olabileceği düşünülüyor.

Hipparchus’un günümüze ulaşan tek eseri, astronomik bir şiirin tartışıldığı “Eudoxus ve Aratus’un Phainomena’sı Üzerine Yorum” adlı eseridir. Hipparchus’un kaybolan eserleri astronomik bir takvim, optik ve aritmetik üzerine kitaplar, coğrafi ve astrolojik eserler ve kendi çalışmalarının yer aldığı kataloktan oluşuyor.

Banner
Benzer Yazılar

Yunanistan da Paiania Belediye Binası’nın Yapımı Sırasında İki Kadın Heykeli Bulundu

25 Ocak 2021

25 Ocak 2021

Yunanistan Kültür Bakanlığı Pazar günü yaptığı açıklamada, Atina’nın doğusundaki bir mezarın içinden kadın figürlerinin yer aldığı iki antik Yunan heykelinin...

İran’da Tarih Yeniden Yazılıyor: Ghamari Mağarası’nda 80.000 Yıla Uzanan Neandertal İzleri Bulundu

13 Mart 2025

13 Mart 2025

İran’ın Luristan Eyaleti’nde, Hürremabad yakınlarındaki Ghamari Mağarası’nda yapılan son arkeolojik kazılar, bölgenin tarih öncesi geçmişine ışık tutan bulgular ortaya çıkardı....

Dilin Yapısı 40 Milyon Öncesine Dayanıyor

2 Kasım 2020

2 Kasım 2020

İnsanı diğer canlılardan farklı kılan en büyük özelliği kullandığı dildir. Dilin yapısının temellerinin ne zaman atıldığı ve nasıl günümüze kadar...

Çin’de Erkekler İçin “Ay Sütünden” Yapılmış 2700 Yıllık Yüz Kremi Bulundu

9 Şubat 2021

9 Şubat 2021

Çin ve Alman araştırmacıların görev aldığı Çin’deki bir kazı alanında, erkekler için yapılmış 2.700 yıllık bir yüz kremine dair kanıt...

Siloa Yazıtı’nın İsrail’e iadesi mümkün mü?

12 Mart 2022

12 Mart 2022

İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog’un Türkiye ziyareti sırasında İbrani tarihinin en önemli yazıtlarından biri olan Siloa Yazıtı’nın İsrail’e iade edilmesini istediği...

Anadolu kökenli 41 eser Türkiye’ye iade ediliyor

5 Aralık 2023

5 Aralık 2023

Yasadışı yollarla yurtdışına kaçırılan Anadolu kökenli 41 eser Türkiye’ye iade ediliyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı yetkililerinin yoğun uğraşları sonucunda Anadolu’ya...

35.000 yıl önce ölen Afrikalı adamın yüzü yeniden canlandırıldı

4 Nisan 2023

4 Nisan 2023

Kutsal Nil kıyısında elinde baltayla ölen Afrikalı bir adamın yüzü 35.000 yıl sonra yeniden canlandırıldı. 17 ila 29 yaşları arasında...

Antik Heykeller Harika Koksaydı Ne Olurdu? Greko-Romen Heykellerinin Şaşırtıcı Sırları

18 Mart 2025

18 Mart 2025

Oxford Arkeoloji Dergisi’nde yayımlanan yeni bir araştırma, antik Yunan ve Roma sanatının sıklıkla göz ardı edilen bir yönüne ışık tuttu:...

Danimarka Kralı Hans’ın baharat dolabı Gribshunden gemisinde bulundu. Baharatlar döneme ışık tutuyor.

13 Şubat 2023

13 Şubat 2023

Danimarka Kralı Hans’ın savaş gemisi Gribshunden’ın, Orta Çağ İskandinavyası’ndaki safran, zencefil ve karanfilin ilk arkeolojik kanıtları da dahil olmak üzere...

Anadolu’da ilk kez Türk adının geçtiği yazıt bulundu

3 Eylül 2022

3 Eylül 2022

Konya’nın Karatay ilçesinde bulunan Savatra Antik Kenti kazı sahasında Anadolu’da ilk kez Türk adının geçtiği yazıt bulundu. Anadolu’da 1071 Malazgirt...

Hitit Mutfağı ve Kültürü

19 Kasım 2020

19 Kasım 2020

Hitit mutfağında öncelikle ekmeğin çok özel bir yeri vardır. Sadece yiyecek olarak değil adak olarak da ekmeğin kullanıldığını görmek mümkündür....

Suudi Arabistan’da Keşfedilen Neolitik Döneme Ait Kaya Oyma Tapınak ve Yazıtlar

7 Ağustos 2022

7 Ağustos 2022

Suudi Miras Komisyonu tarafından yönetilen bir projede, çok uluslu bir arkeolog ekibi, en son teknolojileri kullanarak Al-Faw bölgesinde Neolitik Döneme...

Restorasyonları Biten 3 Müze Ziyaretçilerini Bekliyor

29 Aralık 2020

29 Aralık 2020

Restorasyon çalışmaları biten Tunceli Müzesi, Konya Akşehir Taş Eserler Müzesi, Bursa Türk-İslam Eserleri Müzesi (Yeşil Medrese) ziyaretçilerine kapılarını açtı. Tunceli...

Pompeii kazılarında kölelerin ve eşeklerin acımasızca çalıştırıldığı değirmen ortaya çıkarıldı

9 Aralık 2023

9 Aralık 2023

Vezüv yanardağının yerle bir ettiği (MS 79) Roma kenti Pompeii’de devam eden kazılarda kölelerin ve eşeklerin acımasız bir şekilde çalıştırıldıkları...

Zominthos Minoan Sarayı Kazısı Alanındaki Bulunan Kutsal Objeler

6 Ekim 2020

6 Ekim 2020

Zominthos Girit adasındaki İda Dağı’nın (Psiloritis) kuzey eteklerinde küçük bir platodur. Yerleşim tarihi MÖ. 1800’lere kadar uzanmakta. 1982′ de Yunan...

Yorumlar
Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

[mc4wp_form id=”621″]