21 March 2023 Gelecek Geçmişin Ürünüdür

Bilimsel Astronominin Babası Hipparchus’un kayıp efsanevi yıldız haritasına ait bir parça bulundu

Bilimsel astronominin babası Hipparchus’un çizdiği ve binlerce yıldır kayıp olan Dünyanın en eski yıldız haritasına ait bir parça bulundu.

Hipparchus’un yıldız haritasına ait parça, Orta Çağ parşömen tabakasının arasında ele geçti.

Haritaya ait parça, Mısır’ın Sina Yarımadası’ndaki St. Catherine Manastırı’ndaki dini Codex Climaci Rescriptus’un dokuz yaprağının veya folyosunun altına gizlenmiş şekilde ortaya çıkarıldı.

Keşif, arkeologlardan oluşan bir ekip tarafından gerçekleştirildi.

Parşömenleri multispektral görüntüleme ile inceleyen araştırmacılar, Corona Borealis takımyıldızının uzunluğunu ve genişliğini derece cinsinden belirten sayılar ve en uzak köşelerinde bulunan yıldızların koordinatları ile karşılaştılar.

Gökbilimci Hipparchus'un Kayıp Efsanevi Yıldız Haritası Bulundu
Haritaya ait bulgular multispektral görüntüleme ile ortaya çıkarıldı. Fotoğraf İncil Müzesi/Erken El Yazmaları Elektronik Kütüphanesi/Lazarus Projesi/Rochester Üniversitesi/Keith T. Knox tarafından multispektral işleme/Emanuel Zingg’in izlemeleri)

Araştırmacılar, fotoğrafları altında gizlenmiş metni seçen bilgisayar algoritmalarıyla taramadan önce dokuz sayfanın her birinin 42 fotoğrafını geniş bir dalga boyu aralığında çektiler. Daha sonra, harita parçalarından koordinatları okuduktan sonra, bilim adamları onu tanımlamak için haritadan çıkan Dünya’nın gezegensel presesyonu hakkındaki aynı fikri kullandılar. Zamanı tersine çevirerek, Corona Borealis’in yıldızlarını, armatürlerin gökyüzünde gizli yazının tarif ettiği tam noktada parladığı yıla geri sardılar.

Araştırmacılar, elde edilen verileri, uzun zamandır Hipparchus’un orijinal kataloğunun kısmi bir kopyasını içerdiğine inanılan Aratus Latinus adlı ayrı bir ortaçağ Latince el yazması ile karşılaştırdılar. Aratus el yazmasının Draco, Ursa Major ve Ursa Minor takımyıldızları için koordinatlarının da M.Ö. 129’a indiğini doğruladılar ve yeni bulunan parçanın el yazması ile aynı kaynaktan geldiğine dair ikna edici dolaylı kanıtlar sağladılar.

Sina'daki Aziz Catherine Manastırı
Sina’daki Aziz Catherine Manastırı, harita parçasının bulunduğu altıncı yüzyıl manastırı. Fotoğraf Jon Sellers / Alamy

Free University of Berlin’de astronomi tarihçisi olarak görev yapan Mathieu Ossendrijver, Nature dergisine şunları söyledi: “Yeni parça bunu çok, çok daha net hale getiriyor. Literatürde neredeyse varsayımsal bir şey olarak gezinen bu yıldız kataloğu çok somut hale geldi.”

Araştırmaya devam etmek için, araştırmacılar görüntüleme tekniklerini geliştirmeyi ve kodeksin daha fazlasını taramayı umuyorlar. El yazmasının 146 folyosunun çoğu şu anda Amerikalı milyarder ve Hobi Lobisi’nin kurucusu Steve Green’e aittir ve Washington, D.C.’deki İncil Müzesi’nde sergileniyor.

Araştırmacılar bulgularını 18 Ekim’de Journal for the History of Astronomy’de yayınladılar.

“Bilimsel astronominin babası” Hipparchus kimdir?

“Bilimsel astronominin babası” Hipparchus’un, M.Ö. 190 yıllarında İznik’te (Nicaea, Bithynia) doğduğu biliniyor. Antik çağın en önemli astronomu ve matematikçilerinden biri olan Hipparchus hakkında fazla bir bilgi bulunmuyor.

Hipparchus hakkında en fazla bilgiye Amaseyyalı Strabon (M. Ö 64 – M. S. 19) ve Batlamyus’un (M. S. 85-165) Almagest adlı eserinden ulaşılıyor

Gökyüzü araştırmalarında dioptra (teleskobun atası olarak kabul edilebilir) adı verilen ince bir tüp kullanıyordu. Hipparchus, yıldız konumlarının kapsamlı gözlemlerini ve bilinen ilk yıldız kataloğunu bu alet ile gerçekleştirdi. Astronomik hareketleri hesaba katmak için geometrik modelleri de ilk defa kullanan Hipparchus, bu yöntemle; Dünya ile Ay arasındaki mesafeyi belirledi.

Bilimsel astronominin babası Hipparchus kimdir

Ekinoksun presesyonlarını keşfetti ve yılın uzunluğunu altı buçuk dakika içinde hesapladı. Ayrıca, bir matematik dalı olan trigonometriyi kullanarak bilinen en eski hesaplamaları yaptı ve bundan dolayı bazı bilim insanları onu “trigonometrinin babası” olarak adlandırmasına neden oldu.

Rodos adasında gerçekleştirdiği gözlem ve çalışmalar ile sadece yıldız konumlarının kapsamlı gözlemlerini yapmakla kalmadı, aynı zamanda öncelikle trigonometri kullanarak ay ve güneş tutulmalarını hesapladı.
Hipparchus, gündönümü ve ekinoks noktalarının yıldızların sabit arka planına karşı doğudan batıya doğru yavaşça hareket ettiğini fark etti. M. Ö. 134’te Akrep takımyıldızında “Yeni Yıldız” (nova) olarak adlandırdığı şeyin ortaya çıkmasıyla tetiklenmiş olabilecek en az 850 yıldızdan oluşan kataloğu da oluşturdu.

Hipparchus aynı zamanda yıldızları parlaklıklarına bağlı olarak sınıflara ayıran ilk kişi oldu. Oluşturduğu sınıflama sistemi günümüzde hala kullanılıyor.

Hipparchus’un, göksel kürenin ekvator düzlemine yansıtıldığı bir cihaz olan planisferik astrolabeyi icat etmiş olabileceği düşünülüyor.

Hipparchus’un günümüze ulaşan tek eseri, astronomik bir şiirin tartışıldığı “Eudoxus ve Aratus’un Phainomena’sı Üzerine Yorum” adlı eseridir. Hipparchus’un kaybolan eserleri astronomik bir takvim, optik ve aritmetik üzerine kitaplar, coğrafi ve astrolojik eserler ve kendi çalışmalarının yer aldığı kataloktan oluşuyor.

Banner
Benzer Yazılar

Güney Amerikalı Jivaro kabilesine ait 4 kafatası İzmir’de ele geçirildi

14 Aralık 2021

14 Aralık 2021

Ticaret Bakanlığı İzmir Gümrük Muhafaza Kaçakçılık ve İstihbarat Müdürlüğü ekipleri gelen bir ihbar üzerine düzenledikleri operasyonda Güney Amerikalı Jivaro kabilesine...

İstinat Duvarı Çalışmasına Bakarken Roma Döneminden Kalma Stel Keşfetti

14 Ocak 2021

14 Ocak 2021

Erdoğan Tunaboylu, Bursa iline bağlı Nilüfer ilçesinde ki Evinin karşısında yapılan istinat duvarının yapımını izlerken Roma döneminden kalma steli keşfetti....

Bir araştırmaya göre, 27.000 yıl önce Moğolistan’da yaşayan dev develerin neslinin tükenmesine iklim ve Arkaik insanlar neden oldu.

3 Nisan 2022

3 Nisan 2022

Devasa iki hörgüçlü bir deve türü olan Camelus knoblochi, yaklaşık 27.000 yıl öncesine kadar Moğolistan’da modern insanlarla ve belki de...

Kültepe Kazıları Suriye’de Bilinmeyen Bazı Olayları Çözebilecek

26 Mayıs 2021

26 Mayıs 2021

Anadolu’nun yazılı tarihini başlatan Kültepe kazıları Haziran ayında başlıyor. Kültepe kazı başkanı Prof. Dr. Fikri Kulaklıoğlu, Haziran ayında başlayacak ve...

Myrleia-Apemeia Antik Kenti’nin teras duvarları ortaya çıkarıldı

5 Aralık 2022

5 Aralık 2022

Bursa’nın Mudanya ilçesinde yer alan Myrleia-Apemeia Antik Kenti’nde yürütülen kazı çalışmalarında kentin üst villa yapılarına ait teras duvarları ortaya çıkarıldı....

İsrail’in Rahat kenti yakınlarında 1200 yıllık cami bulundu

23 Haziran 2022

23 Haziran 2022

Arkeologlar, İsrail’in Rahat kenti yakınlarındaki Negev çölünde 1200 yıllık bir cami keşfettiler. Israel Antiques Authority (IAA) arkeologları tarafından yapılan kazılarda...

Ertuğrul Fırkateyni Kazısı Koordinatörü Dr. Berta Lledo Turanlı yaşamını yitirdi

27 Temmuz 2021

27 Temmuz 2021

Türkiye’de su altı arkeolojisi üzerine çalışmaları ile tanınan İspanyol Arkeolog Dr. Berta Lledo Turanlı yaşamını yitirdi. II. Abdülhamit döneminde Japonya’ya...

İranlı arkeologlar, Doğu İran’da erken idari yönetimin ilk kanıtını keşfettiler.

21 Haziran 2022

21 Haziran 2022

İranlı arkeologlar, İran’ın doğusundaki Horasan eyaletinde 6.000 yıl önce yaşayan insanlar hakkında yeni bilgiler sağlayacağını düşündükleri erken idari yönetimin ilk...

İzmir polisi kaçak kazı yapılan evde 2700 yıllık mozaik ele geçirdi

16 Kasım 2021

16 Kasım 2021

İzmir Emniyet Müdürlüğü Kaçakçılık Suçlarıyla Mücadele Şubesi Kültür ve Tabiat Varlıkları Kaçakçılığı Büro Amirliği ekipleri, kaçak kazı yapıldığına dair alınan...

Parion Antik Kenti’nde 1900 Yıllık Mezar Steli Ortaya Çıkarıldı

3 Ağustos 2021

3 Ağustos 2021

Çanakkale‘nin Biga ilçesi Kemerli köyü sınırları içerisinde yer alan Roma İmparatorloğu’nun liman kenti Parion Antik Kenti kazı çalışmalarında 1900 yıllık...

Süpermarket inşaat alanında Roma taban mozaiği bulundu

18 Mart 2023

18 Mart 2023

Oxford Arkeolojisi arkeologlarından oluşan bir ekip, İngiltere’nin Buckinghamshire kentindeki Olney kasabasında kurulacak süpermarketin inşaat alanında Roma taban mozaiği keşfetti. Bir...

Vindolanda, Hadrian Duvarı’nın 1900’ncü yıldönümünü bir sunak keşfiyle kutluyor

9 Şubat 2022

9 Şubat 2022

Vindolanda Roma Kalesi kazı ekibi, Hadrian Duvarı’nın 1900’ncü yıldönümü şaşırtıcı bir arkeolojik keşif sonucunda elde edilen bir taş sunakla kutlanmaya...

Bahreyn’de arkeologlar 1200 yıllık insan yapımı ada ortaya çıkardı

13 Şubat 2022

13 Şubat 2022

Bahreyn, Muharrak’taki tarihi Al Sayah Adası’nda kazılar ve arkeolojik araştırmalar yapan bir ekip, adanın “insan yapımı” olduğunu ve en az...

Topraklarını kiralayarak gelir elde eden Amos

30 Eylül 2021

30 Eylül 2021

Antik Çağ boyunca Anadolu’da kurulmuş küçük büyük krallıkların hepsinin gelir kaynağı savaşlardan elde edilen ganimetlerdi. Halktan alınan vergiler, vassallardan gelen...

Ordu’da Roma Dönemi 2.000 Yıllık Lahitler Bulundu

16 Eylül 2021

16 Eylül 2021

Ordu’da yol genişletme çalışmaları sırasında kepçe operatörünün dikkati sayesinde 2.000 yıllık lahitler bulundu. Lahitlerin içerisinde ziynet eşyaları da çıktı. Ordu’nun...

Yorumlar
Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

[mc4wp_form id=”621″]