17 October 2025 Gelecek Geçmişin Ürünüdür

Zernaki Tepe’de Altı Yeni Aramice Yazıt Bulundu: Doğu Anadolu’da Unutulmuş Part Sınırı Gün Yüzüne Çıkıyor

Doğu Anadolu’nun taşları bir kez daha konuştu. Van’ın Erciş ilçesindeki Zernaki Tepe kazılarında, altı yeni Aramice yazıt ortaya çıkarıldı. Yaklaşık 3.000 yıllık bu antik kentte bulunan yazıtlar — aralarında kasıtlı olarak silinmiş olanların da yer aldığı — Part dönemine ait siyasi izleri ve bölgedeki güç mücadelelerini gözler önüne seriyor.


Doğu Anadolu’nun En Büyük Antik Yerleşimlerinden Biri

Van’ın Erciş ilçesi Yukarı Işıklı Mahallesi sınırlarında yer alan Zernaki Tepe, 270 hektarlık alanıyla Doğu Anadolu’nun bilinen en büyük antik yerleşimlerinden biri. Kazılar, Van Müzesi Müdürlüğü başkanlığında, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Başkanı Prof. Dr. Rafet Çavuşoğlu’nun bilimsel danışmanlığında yürütülüyor. Çalışmalar, Van Valiliği ve Erciş Kaymakamlığı tarafından destekleniyor.


Silinmiş Yazıtlar ve Part Etkisi

Yeni bulunan altı yazıttan dördü, kentin sur duvarlarına kazınmış. Tamamı Aramice yazılmış olan bu metinler, Ahameniş ve Part imparatorluklarının idari dili olarak kullanılmıştı.

Zernaki Tepe’de Altı Yeni Aramice Yazıt Bulundu: Doğu Anadolu’da Unutulmuş Part Sınırı Gün Yüzüne Çıkıyor

Prof. Dr. Çavuşoğlu, bazı yazıtların kasıtlı olarak kazındığını belirterek şunları söyledi:

“Bazı metinlerin bilinçli şekilde silindiğini gördük. Bu durum, antik dönemde yaşanan kültürel çatışmaları veya iktidar değişimlerini işaret ediyor olabilir.”

Uzmanlara göre bu silinmeler, Part hâkimiyetinin sona erdiği ve yerel güçlerle Roma yönetimi arasındaki geçiş döneminde yaşanan bir dönüşümü yansıtıyor. Bu tür yazıtların silinmesi, Anadolu’nun sınır bölgelerinde sıkça görülen bir “yeni iktidar kendi tarihini yazma” pratiği olarak değerlendiriliyor.


Kale Duvarları, Tahliye Kanalları ve Gelişmiş Planlama

Kazılarda ayrıca oval burçlar, yaklaşık 4,25 metre kalınlığında sur duvarları ve iç kısımdaki suları dışarı aktaran tahliye kanalları gün yüzüne çıkarıldı.

Prof. Çavuşoğlu, bu bulguların Zernaki Tepe’nin yalnızca bir askeri üs değil, planlı ve sürdürülebilir bir şehir olduğunu gösterdiğini vurguladı:

“Bu sistem, ileri düzey bir hidrolik mühendislik anlayışını yansıtıyor. Burada kısa süreli bir garnizon değil, uzun süre yaşamış bir kent planı var.”


Urartu’dan Partlara Uzanan Çok Katmanlı Tarih

Zernaki Tepe, Urartu Krallığı’nın (MÖ 9–6. yüzyıl) çöküşünden sonra önce Med ve ardından Ahameniş Pers yönetimi altına girdi. Hellenistik dönemde Seleukos egemenliğinde klasik şehir planına kavuştu. MÖ 2. yüzyılda Partlar batıya doğru genişleyince, Zernaki Tepe’yi sınır kalesi olarak güçlendirdiler.

Silinmiş Aramice yazıtların, Roma döneminde gerçekleşen bir yeniden iskân sürecine ait olabileceği ve yeni hâkim gücün kültürel kimliğini öne çıkarmak için önceki izleri sildiği düşünülüyor.


Tarih Yeniden Yazılıyor

Erciş Kaymakamı Murat Karaloğlu, yapılan son keşifle birlikte Zernaki Tepe’de tespit edilen toplam Aramice yazıt sayısının 14’e ulaştığını belirtti:

“Bu alanın, kentin anıtsal giriş kapısına ait olduğunu düşünüyoruz. Yazıtların yaşı yaklaşık 3.000 yıla uzanıyor.”

Her yeni taş parçası, Doğu Anadolu’nun unutulmuş siyasal geçmişine dair eksik bir yapboz parçasını tamamlıyor.
Taşlara kazınan her silik kelime, geçmişin unutturulmak istenen bir imparatorluğunun yankısını taşıyor.

Banner
Benzer Yazılar

Sahra Çölü’nün Kaybolan Cenneti

30 Ocak 2021

30 Ocak 2021

Bugünkü Sahra Çölü’nün büyük kısımları binlerce yıl önce yeşildi. Zürafaların ve timsahların tarih öncesi gravürleri, çölde yüzen insanları bile gösteren bir...

Arkeologlar, Orkney’de “şaşırtıcı” olarak tanımladıkları 5.000 yıllık bir tahta parçası buldular.

11 Ağustos 2021

11 Ağustos 2021

Arkeologlar Orkney’de şaşırtıcı keşifler yapmaya devam ediyor. Organik materyalleri bulmak oldukça zor olsa da arkeologlar Orkney’de 5.000 yıllık bir tahta...

Çin Seddi Yakınlarında Antik Kale Ortaya Çıkarıldı

16 Haziran 2021

16 Haziran 2021

Çin Seddi, Dünya’nın bilinen en uzun savunma amaçlı yapılan bir mimari yapıdır. Uzunluğu tam olarak bilinmeyen yapı, Çin’in doğusunda Pekin...

Arkeologlar, Ayanis Kalesi’nde Haldi’ye Adanmış Kraliyet Tapınağı’nda Çarpıcı Bulgulara Ulaşıyor

19 Temmuz 2025

19 Temmuz 2025

Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın izniyle yürütülen kazı çalışmaları, Urartu Krallığı’nın en görkemli yapılarından biri olan Ayanis Kalesi’nde devam ediyor. Urartuların...

Arkeologlar, Atina’daki en eski Demir Çağı evini keşfettiler

26 Mayıs 2023

26 Mayıs 2023

Göttingen Üniversitesi’nden arkeologlar, Atina’nın güneyindeki Thorikos’ta Atina’daki en eski Demir Çağı evini keşfettiler. Keşif, erken Yunan tarihi için beklenmedik ve...

HS2 arkeologları nadir bulunan Roma ahşap figürün ortaya çıkardı

13 Ocak 2022

13 Ocak 2022

İngiltere’de hızlı tren HS2 projesi kapsamında yapılan arkeolojik çalışmalar sırasında erken Roma döneminden kalma nadir bir ahşap oyma figürün keşfedildi....

Tarihte “Suda Doğum” ilk olarak Ani Örenyeri’nde uygulanmış olabilir

7 Eylül 2022

7 Eylül 2022

Dünya da son 30 yıldan bu yana büyük ilgi gören “suda doğum” uygulaması bebeğin dünya ile adaptasyonunu hızlandırmayı amaçlıyor. Uygulama...

Etrüsk Resimlerinde Gizli Sahneler Bulundu

27 Şubat 2021

27 Şubat 2021

Yeni bir teknikle Etrüks resimlerini inceleyen bilim insanları bir zamanlar renkli olan resimlerdeki görülmeyen gizli ayrıntıları keşfettiler. Roma’nın tüm İtalya...

Geç Hitit döneminden kalma Gerger Kalesi restore ediliyor

6 Haziran 2022

6 Haziran 2022

Geç Hitit beylikler döneminden kaldığı tespit edilen 2200 yıllık Gerger Kalesi, restorasyon ön fizibilite çalışması başlatıldı. Gerger Kalesi, bazı kaynaklara...

Zeugma Mozaik Müzesi Geçen Yıl 1 Milyon Ziyaretçiyi Ağırladı

29 Ocak 2021

29 Ocak 2021

Zeugma Müzesi adını Belkıs/Zeugma Antik Kenti’nden almıştır. Tarihi kent Gaziantep ili Nizip İlçesi, Belkıs Köyü sınırları içerisinde bulunmakla birlikte Fırat...

Musul’da Asur dönemi anıtsal kaya oyma kabartması ortaya çıkarıldı

18 Ekim 2022

18 Ekim 2022

Iraklı arkeologlar tarafından Musul’da Maşki Kapısı’nda başlatılan kazı çalışmalarında Asur dönemi anıtsal kaya oyma kabartması ortaya çıkarıldı. Oymalar, M.Ö. 705’ten...

Antik Asur kenti Nimrud’da tanrıça İştar’ı tasvir eden türünün ilk örneği taş stel ortaya çıkarıldı

27 Haziran 2023

27 Haziran 2023

Pennsylvania Üniversitesi ve Iraklı arkeologlardan oluşan kazı ekibi Asur kenti Nimrud’da tanrıça İştar’ı tasvir eden türünün ilk örneği büyük bir...

İklim Değişikliği 50 Bin Yıllık Mağara Resimlerini Tehdit Ediyor

14 Mayıs 2021

14 Mayıs 2021

Hızlı ve plansız gelişen sanayileşme Dünya’nın dengesini bozmaya devam ediyor. Daha fazla üretme ve ekonomik açıdan güçlü olma hevesiyle birbiri...

2400 yıllık nadir görülen ahşap aks parçası keşfedildi

27 Ocak 2023

27 Ocak 2023

İngiltere Sulfolk nükleer santral bölgesinin ağaçlandırma çalışması öncesi gerçekleştirilen arkeolojik kazılarda 2400 yıllık nadir görülen ahşap aks parçası keşfedildi. Muhtemelen...

“Anadolu” operasyonu ile tarihi eser kaçakçılarına darbe

10 Ağustos 2021

10 Ağustos 2021

Emniyet Genel Müdürlüğü Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığı ile Adana Cumhuriyet Başsavcılığı koordinesinde 30 ilde uluslararası tarihi eser...

Yorumlar
Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

[mc4wp_form id=”621″]