17 August 2025 Gelecek Geçmişin Ürünüdür

Çatalhöyük’te 8 bin 500 yıllık trepanlı kafatası keşfedildi

Konya’da Neolitik Çağ yerleşimi 9.000 yıllık Çatalhöyük’te bulunan bir kafatasında trepanasyon (kafatası delme işlemi) izleri bulundu.

Güneyde Mezopotamya şehirlerinin yükselişinden binlerce yıl önce, proto-şehir Çatalhöyük Orta Anadolu’da gelişti. 34 dönümlük bir alana yayılmış ve 8,000 kadar kişiye ev sahipliği yapan, zamanının metropolüydü. İnsanlar bu toplulukta yaklaşık 2.000 yıl boyunca sürekli yaşadılar.

Arkeologlar, AA muhabirine yaptıkları açıklamada, geçen yıl yapılan kazılarda 7 kişinin bulunduğu ilginç bir mezara rastladıklarını söyledi.

Bir evin zemininde kazılan insan iskeletleri üzerinde yapılan çalışmalarda, genç bir erkek bireyin kafatası kemiklerinde 2,5 santimetre çapında delik bulundu.

Çatalhöyük Kazı Başkanı ve Anadolu Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ali Umut Türkcan yaptığı açıklamada;

Çatalhöyük’de 16 tabaka boyunca bir yerleşim oldu. Dünyada eşi benzeri olmayan bir bölgedir. Kültürün çok yavaş ilerlediği ve terk edildiği bir yerleşim yeridir. Özellikle ‘kuzey Korugan’ dediğimiz sergi alanının yanındaki uzun sokakta bulduğumuz mahallede çalışmalarımız devam ediyor. Yerleşimin yamacına doğru yeni bir alan açtık. O bölgeyi açarken ikinci mahalleyi bulduk. Yeni alanda büyük bir bina tespit ettik. Çalışmaları 80 odacıklı yaklaşık 5 metrekarelik binada yoğunlaştırdık. Geçen yıl burada bir evde akbaba pençesiyle örtülmüş bir mezara rastladık. Kazının antropologları, 7 kişinin bulunduğu mezarın detaylı incelemelerini yaptı. Genç bir adam: “Bireyin kafatasındaki delme işlemi dikkatimizi çekti. Çatalhöyük’te ilk kez trepanasyonun açık bir örneğini gördük” dedi.

Türkcan, bulgulara ilişkin akademik çalışmanın yakın zamanda kamuoyu ile paylaşılacağını belirtti.

Fotoğraf: AA

Çalışma, Anadolu Üniversitesi’nden Prof. Dr. Handan Üstündağ, Trakya Üniversitesi’nden Prof. Dr. Başak Boz, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi’nden Prof. Dr. Arzu Demirel ve yüksek lisans öğrencisi arkeolog Donald Kale tarafından gerçekleştirildi.

Kazının antropoloji ekibinde yer alan Anadolu Üniversitesi Arkeoloji Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Handan Üstündağ, şunları söyledi:

“Kafatasının yan tarafından yaklaşık 2,5 santimetre çapında dairesel bir kesiden yuvarlak bir kemik parçası çıkarıldı. Bu işlem sırasında kafa derisini sıyırdıklarını gösteren birçok kesi izi bulduk. Bunun terapötik amaçlı bir trepanasyon olduğunu düşünüyoruz. Bu iskeletin 18-19 yaşlarında genç bir erkeğe ait olduğu tespit edildi. Bireyin bu operasyondan sonra yaşadığına dair bir belirti yoktur. Çünkü kemik dokusunda iyileşme belirtisi yoktu. Bu ameliyat yapıldığında bu kişi ya ölüyordu ya da çoktan ölmüştü” dedi.
Üstündağ, trepanasyon uygulamasının geçmişte tıbbi tedavi amacıyla kullanıldığının bilindiğini, trepanasyonun baş ağrısı, beyin kanaması, kafa travması sonrası kırık kemik parçalarının ve kanın temizlenmesi, beyinde sıvı birikimi ve ruhsal rahatsızlıkların tedavisinde kullanılan bir yöntem olduğunu ifade etti.

Fotoğraf: AA

Anadolu’daki kazılarda trepanasyon uygulamasının birçok örneğinin bulunduğunu vurgulayan Üstündağ, sözlerini şöyle tamamladı:

“Çatalhöyük’te bulduğumuz örnek en eskilerden biri. Aksaray’ın Kızılkaya köyü yakınlarında bulunan Aşıklı Höyük ve Diyarbakır’ın Ergani ilçesindeki Çayönü Höyüğü kazılarında Çatalhöyük’ten en az 1000 yıl daha eski uygulama örneklerine rastlanmıştır. Çatalhöyük’te trepanasyonun ilk kesin örneğini keşfettik.

“Buluntumuz Anadolu’daki en eski örneklerden biridir ve açılan çukurun büyüklüğü açısından aynı döneme ait diğer örneklerden ayrılmaktadır. Bulgularımız, 8.500 yıl önce yaşayan insanların hastalıkları tedavi etmeye, akrabalarının acılarını veya ıstıraplarını dindirmeye ve ölümleri önlemeye çalıştıklarını gösteriyor. Bu bulgu tıbbi öykü açısından da dikkat çekicidir” dedi.

Banner
Benzer Yazılar

İtalya’da 7000 yıllık nadir kil heykelcik bulundu

28 Temmuz 2023

28 Temmuz 2023

Roma Sapienza Üniversitesi’nden arkeologlar, Lazio’nun Sabina bölgesindeki Poggio Nativo yakınlarındaki Battifratta mağarasında kadın özelliklerine sahip bir heykelcik keşfettiler. Bu, yaklaşık...

Zimbabwe’nin Ulusal Anıtları “Ziwa Harabeleri”

13 Şubat 2021

13 Şubat 2021

Güney Afrika’da yer alan Zimbabwe’nin Nyanga bölgesinde demir çağı dönemine ait bir yerleşim alanıdır Ziwa. Bu yerleşim yeri Zimbabwe’nin arkeolojik...

3300 yıllık Hitit Altın İşlemeli Bilezik Çorum Müzesi’nde Sergileniyor

28 Mart 2022

28 Mart 2022

Çorum’un Mecitözü ilçesine bağlı Çitli köyünde bir çiftçinin tarlasını sürerken bulduğu 3300 yıllık Hitit altın işlemeli bilezik Çorum Müzesi’nde sergileniyor....

Amerika’da 1200 yıl suya direnen ahşap kano ele geçti

6 Kasım 2021

6 Kasım 2021

Ahşap maddesinin su içerisinde ne kadar bir süre sağlam kalabileceği üzerinde tahmin yürütsek herhalde en fazla 3 yıl 5 yıl...

Karahantepe’de Kazı ve Koruma Projeleri Hızla İlerliyor

12 Mart 2025

12 Mart 2025

Karahantepe, Şanlıurfa’nın önemli Neolitik yerleşimlerinden biri olarak devam eden kazılarla adını duyurmaya devam ediyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı, bu eşsiz...

Suudi Arabistan’ın “Cehennem Kapıları” ve Gizemli Yapıları

31 Mart 2024

31 Mart 2024

Suudi Arabistan’ın “Cehennem Kapıları” olarak adlandırılan gizemli neolitik yapıların bulunduğu bölgesinde, 9.000 yıl öncesine ait 400 civarında yapı bulunuyor. Geniş...

Ukrayna’nın Poltava bölgesinde bulunan benzersiz İskit cam kolyeler

8 Ekim 2021

8 Ekim 2021

Arkeologlar, orta Ukrayna’nın Poltava bölgesindeki Kotelva kasabası yakınlarında amfora şeklinde benzersiz İskit cam kolyeler ortaya çıkardılar. Ukrayna Ulusal Bilimler Akademisi...

Yahya Coşkun “Çalınan hiçbir kültür varlığımız yoktur”

16 Şubat 2023

16 Şubat 2023

Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdür Yardımcısı Yahya Coşkun merkez üssü Kahramanmaraş olan 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki depremlerde bölgede bulunan...

Orta Çağ Avrupası savaş atları şaşırtıcı büyüklüğe sahipti

12 Ocak 2022

12 Ocak 2022

Orta Çağ Avrupası krallıklarının savaşlarda kullandığı atların heybetli görünüşe sahip olduğu düşünülür. Güçlü yapılı atlar uzun boylu ve yerden oldukça...

Rusya’da Antik Dönem Tanrıçaları Demeter ve Persephone Heykelcikleri Bulundu

20 Kasım 2020

20 Kasım 2020

Rusya‘nın Karadeniz kıyısında bulunan tatil beldesi Anapa’da bir inşaat çalışması sırasında Tanrıça Demeter ve kızı Persephone heykelcikleri bulundu. Antik çağda...

St. Ivan Adası’ndaki Manastırın 1500 Yıllık Kutsal Su Kuyusu

25 Kasım 2020

25 Kasım 2020

St. Ivan Adası’ndaki Erken Hıristiyan manastırının 1500 yıllık kutsal kuyusu, Hristiyan arkeolojisi uzmanı Prof. Dr. Kazimir Popkonstantinov liderliğindeki bir arkeolog...

Çatalhöyük kazılarında 8 bin 600 yıllık dünyanın en eski ekmeği keşfedildi

5 Mart 2024

5 Mart 2024

Neolitik dönemin ilk kentleşme alanlarından biri olan Çatalhöyük’te yapılan kazılarda 8 bin 600 yıllık “ekmek” keşfedildi. Uzmanlar, ekmeğin dünyanın bilinen...

Vikinglerin Yule Ağacı ve Noel Ağacı Arasındaki Benzerlikler

18 Aralık 2020

18 Aralık 2020

Kuzey halklarının genel isimlendirmesi denince hemen akla Vikingler gelmektedir. Bugün Viking terimi bu halklar için kullanılan en genel tanımdır. Halbuki...

İnsanlar ekmek yapmayı 14.400 yıl önce biliyorlardı

15 Mayıs 2022

15 Mayıs 2022

Ürdün’ün Kara Çölü’ndeki arkeolojik buluntular, insanların 14.400 yıl önce ekmek pişirmek için taş fırınları kullandığını gösteriyor. Araştırmacılar, 14.400 yıl önce...

134 yıllık bir fotoğraftan kayıp bir tapınak kabartmasının 3D modelini oluşturmak için yapay zeka kullanıldı

17 Kasım 2024

17 Kasım 2024

Araştırmacılar, üç boyutlu bir nesnenin tek bir 2D fotoğrafını çekip üç boyutlu bir dijital yeniden yapılandırma üretebilen bir sinir ağı...

Yorumlar
Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

[mc4wp_form id=”621″]