8 July 2025 Gelecek Geçmişin Ürünüdür

Yeni AI Aracı ‘Fragmentarium’ Eski Babil Metinlerini Bir Araya Getiriyor

Almanya’daki Ludwig Maximilian Üniversitesi Asuroloji Enstitüsü’ndeki dilbilimciler tarafından, eski Babil metinlerinin okunaksız parçalarını bir araya getirmeye ve deşifre etmeye yardımcı olmak için bir yapay zeka (AI) botu geliştirildi. Yapay zeka botuna “Fragmentarium” adı verildi.

Asuroloji Enstitüsü’nde Eski Yakın Doğu Edebiyatları Profesörü Enrique Jiménez, hayatta kalan her Babil çivi yazısı tabletini dijitalleştiren bir ekibe liderlik ediyor. 2018’den bu yana, ekip 22.000’den fazla metin parçasını işledi.

Ekip, metin parçalarının montajını otomatikleştiren çığır açan bir veritabanı olan Fragmentarium’u oluşturdu. Ekip, binlerce parçayı fotoğraflamak için Irak Müzesi ve British Museum ile birlikte çalıştı.

Hem sistematik hem de otomatik yöntemler üzerinde çalışan bu yeni AI programı, yüzlerce yeni el yazması tanımladı. Ayrıca, dünyadaki ilk edebiyat eseri olarak kabul edilen Gılgamış Destanı’nın en son tabletinden parçalar da dahil olmak üzere eski metin parçalarını eşleştirdi.

Profesör Enrique Jimenez. Fotoğraf: Münih Ludwig Maximilian Üniversitesi
Profesör Enrique Jimenez Fotoğraf: Münih Ludwig Maximilian Üniversitesi

MÖ 130 yılında Akad dilinde yazılan Mezopotamya şehir devleti Uruk’un (Irak) hükümdarı Gılgamış’ın hikayesini anlatan kil tablet, araştırmacılara göre, 4.000 yıl önce kil tabletlerde çivi yazısı karakterlerle yazılmış olan destanın bilinen en eski versiyonu.

İnsanların bu geç dönemde hala Gılgamış’ı kopyalamalarının çok ilginç olduğunu belirten Jiménez, “Babil edebiyatının incelenmesinde yapılacak çok iş var. Keşfettiğimiz yeni metinler, Babil’in edebiyatını ve kültürünü bir bütün olarak anlamamıza yardımcı oluyor” diye konuştu.

Ekip, Şubat 2023’te Fragmentarium’u, Gılgamış Destanı’nın dijital bir versiyonuyla birlikte yayınlamayı planlıyor – şu anda bilinen çivi yazısı parçalarının tüm transkripsiyonlarını içeren hali ile.

Dünyanın dört bir yanından yaklaşık 200 akademisyen, proje başladığından beri araştırma projeleri için çevrimiçi platformu kullandı.

Ludwig Maximilian Üniversitesi

Banner
Benzer Yazılar

Galaktik Arkeoloji: Gökbilimciler Yıldızları Fosil Olarak Kullanarak Samanyolunu İnceliyor

14 Aralık 2020

14 Aralık 2020

Galaksimizin yıldız popülasyonunu anlamak, sadece kendi dünyamız hakkında değil, aynı zamanda bir bütün olarak evren hakkında da çok şey ortaya...

Yurt dışına kaçırılan binlerce eser Türkiye’ye geri getirildi

14 Nisan 2024

14 Nisan 2024

Türkiye, 1980 yılından bu yana izini sürdüğü binlerce kültür eserinin ait olduğu topraklara getirmeyi başardı. Kültür ve Turizm Bakanlığı bünyesinde...

Kazakistan çevre gönüllüleri Bronz Çağı petroglifleri keşfetti

2 Mayıs 2024

2 Mayıs 2024

Kazakistan’ın Zhambyl bölgesinde Taza (Temiz) Kazakistan çevre kampanyasının gönüllüleri tarafından yeni Tunç Çağı petroglifleri keşfedildi. Sarısu ilçesindeki Aktogay köyünden yaklaşık...

Perre Antik Kenti’nde 1800 yıllık Roma dönemi kadın rölyefi bulundu

10 Aralık 2023

10 Aralık 2023

Kommagene Krallığı’nın beş büyük kentinden biri olan Perre Antik Kenti’nde devam eden arkeolojik kazı ve temizlik çalışmalarında 1800 yıllık Roma...

Nebraska’daki Eski Volkanik Kül Yatağında Yüzlerce İyi Korunmuş Tarih Öncesi Fosil Bulundu

17 Ekim 2020

17 Ekim 2020

Sulama delikleri, Nebraska’nın uzun otlakları arasındaki tarih öncesi hayvanları her zaman cezbetmiştir. Atlardan, develere, gergedanlara, yakınlarda bulunan vahşi köpekleri ve...

Tarihte “Suda Doğum” ilk olarak Ani Örenyeri’nde uygulanmış olabilir

7 Eylül 2022

7 Eylül 2022

Dünya da son 30 yıldan bu yana büyük ilgi gören “suda doğum” uygulaması bebeğin dünya ile adaptasyonunu hızlandırmayı amaçlıyor. Uygulama...

Tatarlı Höyük’te, Orta Tunç Çağı’na ait, tabanı sıvalı bir yapı ortaya çıkarıldı

9 Kasım 2024

9 Kasım 2024

Arkeologlar, Adana’nın Ceyhan ilçesindeki Tatarlı Höyük’te Orta Çağ’dan kalma sıvalı zemine sahip bir yapı ortaya çıkardı. Tatarlı Höyük, Neolitik dönemden...

Orman Yangınları 800 Yıllık Tarihi Mezarlara da Zarar Verdi

4 Ağustos 2021

4 Ağustos 2021

Ülkemizin gözbebeği ormanlarımız bir haftadır yanıyor. Yangına müdahale ederken yaşamlarını yitiren yurttaşlarımız bizleri derin acılara boğarken, yüzlerce yurttaşımızda evlerini, mallarını...

Hırvatistan’ın Šćedro Adası’ndaki Ratina Mağarasında 7.000 Yıllık Yaşam İzleri Keşfedildi

7 Mart 2025

7 Mart 2025

Hvar’ın güneyinde bulunan Šćedro Adası’ndaki son arkeolojik kazılar, adanın tarih öncesi geçmişine dair önceki anlayışlara meydan okuyan önemli bulguları ortaya...

Arnavutluk’un Dıraç kentinde 1900 yıllık nadir bir mozaik keşfedildi

6 Kasım 2023

6 Kasım 2023

Arnavutluk’un batısındaki Adriyatik Denizi’ndeki liman kenti Dıraç’ta 1900 yıl öncesine ait eşsiz bir mozaik bulundu. Balkanlar’ın en eski ve en...

Pompeii’de bulunan en eski fast-food lokantası ziyarete açılıyor

9 Ağustos 2021

9 Ağustos 2021

Pompeii antik kenti 2020 yılı kazılarında ortaya çıkarılan dünyanın en eski fast-food lokantası ziyarete açılıyor. Telegraph, 2 bin yıllık olduğu...

Kajtuś adlı köpek Polonya’da son 100 yılın en büyük bracteat hazinesini buldu

21 Nisan 2022

21 Nisan 2022

Kajtuś adlı köpek sahibi ile yürürken aniden toprağı kazmaya başladı. Ve Kajtuś, Polonya’da son 100 yılın en büyük bracteat hazinesini...

Kleopatra Güzel Bir Kadın mıydı?

11 Ocak 2021

11 Ocak 2021

Mö. 48 ‘de erkek kardeşi ile taht için savaş vermekteydi. Bir iç savaşın göbeğinde kendine müttefik arayan Kleopetra’nın destekçisi Roma...

Arkeologlar, Google Earth ve uçak keşiflerini kullanarak Sırbistan’ın gizli Tunç Çağı yapılarını ve bilinmeyen yerlerini tespit ediyor

17 Kasım 2023

17 Kasım 2023

University College Dublin’deki arkeologlar, Google Earth ve uçak keşiflerini kullanarak daha önce bilinmeyen 100’den fazla site tespit etti. Uydu uzaktan...

Asar Kayası İkinci Kurul Kalesi Olabilir

30 Mayıs 2021

30 Mayıs 2021

Ordulu doğa savunucuları, Asar Kayası bölgesinin Anadolu tarihine ışık tutan Kurul Kalesi gibi benzer tarihsel kalıntılara sahip bir alan olabileceğini...

Yorumlar
Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

[mc4wp_form id=”621″]