24 June 2025 Gelecek Geçmişin Ürünüdür

İranlı arkeologlar, Doğu İran’da erken idari yönetimin ilk kanıtını keşfettiler.

İranlı arkeologlar, İran’ın doğusundaki Horasan eyaletinde 6.000 yıl önce yaşayan insanlar hakkında yeni bilgiler sağlayacağını düşündükleri erken idari yönetimin ilk kanıtlarını keşfettiklerine inanıyorlar.

Keşif, Güney Horasan ilinin Sarayan ilçesinde yer alan Kale Kub’da halen sürmekte olan üçüncü arkeolojik kazı sezonunda yapıldı.

Kale Kub, İran’ın doğusunda, Güney Horasan Eyaleti, Sarayan Bölgesi’ndeki Ayask kasabasında bulunan tarih öncesi bir sitedir.

Bu keşif çok önemlidir çünkü Doğu İran, özellikle tarih öncesi dönemde, İran arkeolojik haritasında tamamen bilinmeyen bir bölgedir. İran’da arkeolojik kazıların başlamasından yüz yıldan fazla bir süre sonra, doğu bölgeleri çeşitli nedenlerle arkeologlardan çok az ilgi gördü veya hiç ilgi görmedi ve bu nedenle bölge hakkında çok sınırlı yayın bulunuyor.

Kale-Kub kazıları
İranlı arkeologlar, Kale Kub kazılarında üç döneme ait izler buldular.

CHTN’den alıntı yapan arkeolog Mohammad-Hossein Azizi Kharanaghi, “Kazı başlangıcından on günden fazla bir süre sonra, endüstriyel mimari, kerpiç duvarlar ve çömlek kalıntıları bulduk, bunlar sosyal karmaşıklığın ve idari bir yönetim sisteminin kanıtlarını sunuyor” dedi.

Araştırmayı yöneten Azizi Kharanaghi, Kale Kub’un, M. Ö. beşinci yüzyıldan ikinci binyıla kadar farklı kültürlerin dizilimlerine dair arkeolojik kanıtlara sahip bölgedeki birkaç tarihi yerden biri olduğunu açıkladı.

Arkeolog, çalışmalarının, bulunan çanak çömleklerin sınıflandırılması ve tipolojisi aracılığıyla “Eğimli ağızlı çanak çömlek stilinin” dağılım bölgesini belirlemek için Kale Kub alanının önemini ve ardından bu alandaki çanak çömlek stilini diğerleriyle karşılaştırması yönünde olacak.”

Kale-Kub kalıntıları
Kale Kub kalıntıları

“Ayrıca, bu çömlek tarzının Doğu’ya ve İran’ın doğusu ile batısı arasındaki etkileşime olası rotalarını izlemeye çalışıyoruz. Kale Kub’daki kazıdan çıkan çanak çömlek koleksiyonunda yüksek miktarda eğimli ağızlı kaseler, Banesh tepsisi ve M. Ö. 4. binyıldan itibaren iyi bilinen burun sapı ve emzikli çanak çömlek çeşitleri yer alıyor” dedi.

Modern İran’da, bu çanak çömlek stilleri güneybatı, orta Zagros, merkezi plato ve güneydoğudan çıkarılmaktadır. Uzmanlar, Kale Kub’daki bulguların bu kültürün İran’ın doğusuna kadar uzandığını gösterdiğine inanıyor.

M. Ö. 4. binyılın sonlarına ait Mezopotamya eğimli ağız kenarlı kase: iki elle kolayca kavranan ve eğimli bir ağızda sona eren düz kenarları olan ham bir çanak çömlek parçası. Eğimli ağız kenarlı kaseler (kısaltılmış BRB), tekerlek yerine bir kalıpla yapıldıkları için çirkin, sağlam ve ucuz bir yapıya sahiptir. Çömleğin kaba olması nedeniyle kase gözeneklidir ve sıvı tutmaz. Boyutları şaşırtıcı derecede kararlıdır.

Kenarları eğimli kaseden bir örnek. Fotoğraf: Vikipedi
Kenarları eğimli kaseden bir örnek. Fotoğraf: Vikipedi

Arpa ve yağın porsiyonlarını ölçmek için eğimli ağızlı kaseler kullanıldığı sanılmaktadır. Arpa ve yağlar, hizmetleri için işçilere ödeme olarak verilecekti. Ayrıca Mezopotamya’da Uruk döneminde bulunan en ikonik seramik türlerinden biri de Eğimli ağızlı kaselerdir.

Bölgeler arası etkileşimler, geniş alanda hammadde ve üretim hareketi üzerinde önemli bir etkiye sahipti. Kale Kub’un İran’ın doğusundaki coğrafi konumu ve bölgedeki metal madenlerinin varlığı nedeniyle, bu site muhtemelen M. Ö. 4. binyılda İran’ın güneybatısındaki etkileşim ağlarında bir tedarikçi yer olarak ortaya çıktı.

II. Susa ufkuna ya da geç Uruk kültürlerine ait olduğu düşünülebilecek bu kültürel deliller arasında eğimli ağızlı kaseler, kaba Banesh tepsileri, boru biçimli ve burun kulplu çömlekler, ince ve boyalı çarklı çömlekler gibi bu dönemin tipik çanak çömleği sayılabilir. İran’ın güney-batı, batı, kuzey-batı, güney-doğu bölgelerinde ve orta platosunda iyi bilinen, ancak şimdi doğu İran’da ilk kez tanımlanıp tanıtılan çanak çömlek yapımı.

Bu sitede şimdiye kadar üç kültürel dönem tespit edilmiştir. Bakir toprağın alt seviyesinden ve üst seviyesinden sınıflandırılmışlardır: 1: KALE KUB I (Kalkolitik dönem, MÖ beşinci binyıl), 2: KALE KUB II (Susa II horizonu, MÖ dördüncü binyıl) ve 3: KALE KUB III (Bronz çağı, MÖ üçüncü ve ikinci binyıl).

AFM

Banner
Benzer Yazılar

Roma Dönemi Hispania’sında Keşfedilen Bilinen En Eski Taş Kalıp, Sikke Üretimine Işık Tutuyor

29 Mart 2025

29 Mart 2025

İspanya’nın Porcuna kentinde, antik Obulco yerleşiminde yapılan kazılar, Roma Hispania’sında madeni para üretiminin en eski kanıtını gün yüzüne çıkardı. Jaén...

İsrail’in Rahat kenti yakınlarında 1200 yıllık cami bulundu

23 Haziran 2022

23 Haziran 2022

Arkeologlar, İsrail’in Rahat kenti yakınlarındaki Negev çölünde 1200 yıllık bir cami keşfettiler. Israel Antiques Authority (IAA) arkeologları tarafından yapılan kazılarda...

Uşabti heykelcikleri İzmir Arkeoloji Müzesi’nde Sergileniyor

17 Eylül 2021

17 Eylül 2021

Mısır inancında ölen kişiye öbür alemde hizmet etmesi için yanına konulan Uşabti heykelcikleri İzmir Arkeoloji Müzesi’nde ziyarete açıldı. Mısır Uşabti...

Arkeologlar, Alfabenin Kayıp Halkasını Buldular

15 Nisan 2021

15 Nisan 2021

Yazı, uygarlık tarihinin başlangıcı olarak kabul edilir. Ekonomik hayatın bir sonucu olarak ortaya çıkan yazı, Mezopotamya halklarından Sümerliler tarafından bulunmuş...

Suriye’de Maarat el-Numan’da 1500 Yıllık Bizans Mezar Kompleksi Ortaya Çıktı

11 Haziran 2025

11 Haziran 2025

Suriye’nin iç savaşla yerle bir olan kuzey kenti Maarat el-Numan’da, moloz kaldırma çalışmaları sırasında 1500 yıllık Bizans dönemine ait bir...

Truva’nın 3.500 yıllık Kemerdere Su Kemeri Restore Ediliyor

8 Ocak 2021

8 Ocak 2021

Truva (Troya), tarih ve mitolojinin baskın antik kenti… Günümüz Çanakkale il sınırları içerisinde Kaz Dağları’nın eteklerinde konumlanan tarihin refah, zenginlik,...

İtalya’da 7000 yıllık nadir kil heykelcik bulundu

28 Temmuz 2023

28 Temmuz 2023

Roma Sapienza Üniversitesi’nden arkeologlar, Lazio’nun Sabina bölgesindeki Poggio Nativo yakınlarındaki Battifratta mağarasında kadın özelliklerine sahip bir heykelcik keşfettiler. Bu, yaklaşık...

Bir araştırmaya göre, 27.000 yıl önce Moğolistan’da yaşayan dev develerin neslinin tükenmesine iklim ve Arkaik insanlar neden oldu.

3 Nisan 2022

3 Nisan 2022

Devasa iki hörgüçlü bir deve türü olan Camelus knoblochi, yaklaşık 27.000 yıl öncesine kadar Moğolistan’da modern insanlarla ve belki de...

Porsuk Höyük kazılarında yeni surlar ortaya çıkarıldı

10 Ağustos 2021

10 Ağustos 2021

Yerleşim kalıntı izlerinin Neolitik çağla görüldüğü ve önemli bir Hitit yerleşim yeri olan Porsuk Höyük kazılarında demir çağına ait surlar...

Antakyalı Sosipatros’un Oğlunun Adak Sunağı Neden Bir Kilise Duvarında?

2 Aralık 2020

2 Aralık 2020

İsrail’in kuzeyinde bulunan Banyas Koruma Alanında bir Bizans Kilisesini kazmakta olan araştırmacılar Ms.400 civarına tarihlenen bu kilisenin temelinde Tanrı Pan’a...

Antik Yunan Filozofu Hypatia’nın Hüzünlü Hikayesi

28 Şubat 2021

28 Şubat 2021

Antik Yunan akademisindeki az sayıdaki kadınlardan biriydi, İskenderiyeli Hypatia. Doğum tarihi için M.S. 350 tarihi söylense de tam olarak kesin değil...

Apollon Tapınağı’nın Kayıp Sığınağı Bulundu

1 Ocak 2021

1 Ocak 2021

Yunan panteonunun en büyük tanrılarından Zeus’un oğlu Apollon’un kayıp sığınağı bulundu. Olympos Dağı’nın ürettiği mitolojide müziğin, sanatın, Güneş’in, ateş ve...

İtalya’da ölü hediyeli 10.000 yıllık mezar ortaya çıkarıldı

15 Aralık 2021

15 Aralık 2021

Mezolitik dönem insan topluluklarının ölü gömme biçim ve ritüelleri hakkında yeni bilgiler kazandıran buluntulara bir yenisi daha eklendi. Avrupa’nın ölü...

ABD, kaçırılan 12 eseri Türkiye’ye iade ediyor

21 Mart 2023

21 Mart 2023

Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy katıldığı bir televizyon programında Anadolu kökenli 12 eserin yarın Türkiye’ye gönderilmek üzere New...

Arkeologlar, 7000 yıllık pamuk kalıntılarına ulaştılar

18 Aralık 2022

18 Aralık 2022

İnsan için giyinme, yeme, içme, barınma kadar önemli bir ihtiyaçtır. Yerleşik düzene geçen insan, giyim ihtiyacını karşılamak için hayvanların deri...

Yorumlar
Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

[mc4wp_form id=”621″]