12 July 2025 Gelecek Geçmişin Ürünüdür

İranlı arkeologlar, Doğu İran’da erken idari yönetimin ilk kanıtını keşfettiler.

İranlı arkeologlar, İran’ın doğusundaki Horasan eyaletinde 6.000 yıl önce yaşayan insanlar hakkında yeni bilgiler sağlayacağını düşündükleri erken idari yönetimin ilk kanıtlarını keşfettiklerine inanıyorlar.

Keşif, Güney Horasan ilinin Sarayan ilçesinde yer alan Kale Kub’da halen sürmekte olan üçüncü arkeolojik kazı sezonunda yapıldı.

Kale Kub, İran’ın doğusunda, Güney Horasan Eyaleti, Sarayan Bölgesi’ndeki Ayask kasabasında bulunan tarih öncesi bir sitedir.

Bu keşif çok önemlidir çünkü Doğu İran, özellikle tarih öncesi dönemde, İran arkeolojik haritasında tamamen bilinmeyen bir bölgedir. İran’da arkeolojik kazıların başlamasından yüz yıldan fazla bir süre sonra, doğu bölgeleri çeşitli nedenlerle arkeologlardan çok az ilgi gördü veya hiç ilgi görmedi ve bu nedenle bölge hakkında çok sınırlı yayın bulunuyor.

Kale-Kub kazıları
İranlı arkeologlar, Kale Kub kazılarında üç döneme ait izler buldular.

CHTN’den alıntı yapan arkeolog Mohammad-Hossein Azizi Kharanaghi, “Kazı başlangıcından on günden fazla bir süre sonra, endüstriyel mimari, kerpiç duvarlar ve çömlek kalıntıları bulduk, bunlar sosyal karmaşıklığın ve idari bir yönetim sisteminin kanıtlarını sunuyor” dedi.

Araştırmayı yöneten Azizi Kharanaghi, Kale Kub’un, M. Ö. beşinci yüzyıldan ikinci binyıla kadar farklı kültürlerin dizilimlerine dair arkeolojik kanıtlara sahip bölgedeki birkaç tarihi yerden biri olduğunu açıkladı.

Arkeolog, çalışmalarının, bulunan çanak çömleklerin sınıflandırılması ve tipolojisi aracılığıyla “Eğimli ağızlı çanak çömlek stilinin” dağılım bölgesini belirlemek için Kale Kub alanının önemini ve ardından bu alandaki çanak çömlek stilini diğerleriyle karşılaştırması yönünde olacak.”

Kale-Kub kalıntıları
Kale Kub kalıntıları

“Ayrıca, bu çömlek tarzının Doğu’ya ve İran’ın doğusu ile batısı arasındaki etkileşime olası rotalarını izlemeye çalışıyoruz. Kale Kub’daki kazıdan çıkan çanak çömlek koleksiyonunda yüksek miktarda eğimli ağızlı kaseler, Banesh tepsisi ve M. Ö. 4. binyıldan itibaren iyi bilinen burun sapı ve emzikli çanak çömlek çeşitleri yer alıyor” dedi.

Modern İran’da, bu çanak çömlek stilleri güneybatı, orta Zagros, merkezi plato ve güneydoğudan çıkarılmaktadır. Uzmanlar, Kale Kub’daki bulguların bu kültürün İran’ın doğusuna kadar uzandığını gösterdiğine inanıyor.

M. Ö. 4. binyılın sonlarına ait Mezopotamya eğimli ağız kenarlı kase: iki elle kolayca kavranan ve eğimli bir ağızda sona eren düz kenarları olan ham bir çanak çömlek parçası. Eğimli ağız kenarlı kaseler (kısaltılmış BRB), tekerlek yerine bir kalıpla yapıldıkları için çirkin, sağlam ve ucuz bir yapıya sahiptir. Çömleğin kaba olması nedeniyle kase gözeneklidir ve sıvı tutmaz. Boyutları şaşırtıcı derecede kararlıdır.

Kenarları eğimli kaseden bir örnek. Fotoğraf: Vikipedi
Kenarları eğimli kaseden bir örnek. Fotoğraf: Vikipedi

Arpa ve yağın porsiyonlarını ölçmek için eğimli ağızlı kaseler kullanıldığı sanılmaktadır. Arpa ve yağlar, hizmetleri için işçilere ödeme olarak verilecekti. Ayrıca Mezopotamya’da Uruk döneminde bulunan en ikonik seramik türlerinden biri de Eğimli ağızlı kaselerdir.

Bölgeler arası etkileşimler, geniş alanda hammadde ve üretim hareketi üzerinde önemli bir etkiye sahipti. Kale Kub’un İran’ın doğusundaki coğrafi konumu ve bölgedeki metal madenlerinin varlığı nedeniyle, bu site muhtemelen M. Ö. 4. binyılda İran’ın güneybatısındaki etkileşim ağlarında bir tedarikçi yer olarak ortaya çıktı.

II. Susa ufkuna ya da geç Uruk kültürlerine ait olduğu düşünülebilecek bu kültürel deliller arasında eğimli ağızlı kaseler, kaba Banesh tepsileri, boru biçimli ve burun kulplu çömlekler, ince ve boyalı çarklı çömlekler gibi bu dönemin tipik çanak çömleği sayılabilir. İran’ın güney-batı, batı, kuzey-batı, güney-doğu bölgelerinde ve orta platosunda iyi bilinen, ancak şimdi doğu İran’da ilk kez tanımlanıp tanıtılan çanak çömlek yapımı.

Bu sitede şimdiye kadar üç kültürel dönem tespit edilmiştir. Bakir toprağın alt seviyesinden ve üst seviyesinden sınıflandırılmışlardır: 1: KALE KUB I (Kalkolitik dönem, MÖ beşinci binyıl), 2: KALE KUB II (Susa II horizonu, MÖ dördüncü binyıl) ve 3: KALE KUB III (Bronz çağı, MÖ üçüncü ve ikinci binyıl).

AFM

Banner
Benzer Yazılar

Münih’te 2.300 Yıllık İlk Antik Kelt Köyü ve Roma Yerleşimi Keşfedildi

22 Ekim 2023

22 Ekim 2023

Arkeologlar, Almanya’nın Münih kentinde eski bir Kelt köyü ve daha küçük bir Roma yerleşiminin kanıtlarını keşfettiler. Münih’in kuzey banliyölerindeki bir...

Anadolu Arkeolojisinde Bir İlk: Oluz Höyük’te 2 bin 600 yıllık kutsal oda ve Tanrıça Kubaba’yı simgeleyen taş bulundu

30 Kasım 2024

30 Kasım 2024

Amasya’nın Toklucak köyündeki Oluz Höyük yerleşim yerinde yapılan kazılarda, 2 bin 600 yıl öncesine ait Frig dönemine ait kutsal oda...

DNA Çalışması, Antik Mısırlı Adamın Mezopotamya Köklerine Sahip Olduğunu Ortaya Koydu

2 Temmuz 2025

2 Temmuz 2025

Bilim insanları, Antik Mısır’a dair ilk bütün genom dizilimini gerçekleştirdi. Liverpool John Moores Üniversitesi ve Francis Crick Enstitüsü’nden araştırmacılar, 4.500...

Arkeologlar Derneği’nin Paylaşımı Kadın Arkeologlardan Tepki Topladı

22 Aralık 2021

22 Aralık 2021

Arkeologlar Derneği’nin sosyal medya hesabından yaptığı “Türkiye’nin kadın arkeologları hiç durmadan mesleğimize katkıda bulunmaya devam ediyor. Yolları açık olsun” videolu...

Roma’ya meydan okuyan denizlerin kraliçesi: ‘Kraliçe Teuta’

31 Ekim 2023

31 Ekim 2023

İlirya Kraliçesi Teuta, İlirya antik çağının ve Arnavut mirasının en sıra dışı figürlerinden biridir. Korsan kraliçesi olarak da adlandırıldı. Onun...

Yeni kanıtlar, Vikinglerin Kolomb’dan önce Kuzey Amerika’ya geldiğini gösteriyor

23 Mayıs 2023

23 Mayıs 2023

Kuzey Amerika’nın keşfi Kristof Kolomb ile eş anlamlı olsa da, yeni kanıtlar Viking denizcilerinin Kolomb’dan yaklaşık 700 yıl önce Kuzey...

Horasan’da keşfedilen Ahameniş dönemine ait altı kuleli dairesel bir yapı

5 Nisan 2024

5 Nisan 2024

Arkeologlar, Güney Horasan’daki Bircend yakınlarında, MÖ 6. yüzyılda inşa edilmiş, Ahameniş dönemine ait altı kuleli, dairesel bir kerpiç bina ortaya...

İskit El İşçiliğinin En Değerli Ürünü Olan Dünyanın En Eski Halısı “Pazyryk Halısı” İnceleniyor

6 Mart 2021

6 Mart 2021

Altay Bölgesi Pazyryk Vadisinde bulunan Pazyryk halısı, 2016 yılında dünyanın en eski halısı olarak kabul edildi.Rus arkeolog Sergei Rudenko 1949’da...

Bulgar arkeologlar 2500 yıllık İskit asası keşfettiler

14 Ekim 2023

14 Ekim 2023

Kuzeydoğu Bulgaristan’daki tarih öncesi tuz üretimi merkezi olan Provadia-Solnitsata’da yapılan kazılar sırasında MÖ 5. yüzyıldan kalma bir İskit savaşcısına ait...

Galler’de nadir, erken bir Orta Çağ mezarlığı ortaya çıkarıldı

3 Ocak 2024

3 Ocak 2024

Arkeologlar, 6. veya 7. yüzyıla ait olduğu tahmin edilen erken Orta Çağ mezarlığı buldular. Mezarlarda iyi korunmuş halde çıkarılan iskeletlerin...

Lagina’daki Hekate Tapınağı: Muğla’nın Gizemli Kutsal Alanı

9 Haziran 2025

9 Haziran 2025

Ege Bölgesi’nin kalbinde, Muğla’nın Yatağan ilçesi yakınlarında yer alan Lagina Antik Kenti, antik dünyanın en gizemli ve etkileyici kutsal alanlarından...

Sanxingdui Harabeleri’ndeki yeni keşifler, antik Çin’in yaratıcı yeteneğini gösteriyor.

9 Eylül 2021

9 Eylül 2021

Çinli arkeologlar Perşembe günü Çin’in güneybatısındaki Sichuan Eyaletindeki Sanxingdui Harabeleri bölgesinde 3, 4, 7 ve 8 numaralı çukurlardan yeni önemli...

Norveç’in Arendal kıyılarında keşfedilen gizemli balta

26 Temmuz 2021

26 Temmuz 2021

Araştırmacılar, Arendal kıyılarında, Norveç arkeolojisi için bir ilk olabilecek bulgu keşfettiler. Arendal yakınlarında 12 metre derinlikte, araştırmacıların Tunç Çağı’na ait...

Çatalhöyük kazılarında 8 bin 600 yıllık dünyanın en eski ekmeği keşfedildi

5 Mart 2024

5 Mart 2024

Neolitik dönemin ilk kentleşme alanlarından biri olan Çatalhöyük’te yapılan kazılarda 8 bin 600 yıllık “ekmek” keşfedildi. Uzmanlar, ekmeğin dünyanın bilinen...

Trabzon’da Yaşam 13.000 Yıl Önce Bu Mağarada Başlamış

11 Mart 2021

11 Mart 2021

Karadeniz Teknik Üniversitesi Arkeoloji Bölümü akademisyenleri, Trabzon’da yaşamın 13.000 yıl önce Koskarlı Mağarası’nda başlamış olduğunu gösteren bulgulara ulaştılar. Trabzon’un Düzköy...

Yorumlar
Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

[mc4wp_form id=”621″]