25 June 2025 Gelecek Geçmişin Ürünüdür

Horasan’da keşfedilen Ahameniş dönemine ait altı kuleli dairesel bir yapı

Arkeologlar, Güney Horasan’daki Bircend yakınlarında, MÖ 6. yüzyılda inşa edilmiş, Ahameniş dönemine ait altı kuleli, dairesel bir kerpiç bina ortaya çıkardılar.

Büyük ölçüde keşfedilmemiş Horasan’daki kazılar 2009 yılında başlamıştır ve günümüze kadar devam eden birkaç kazıdan biridir.

İran’ın doğusunda daha önce sadece iki arkeolojik alan kazılmıştı: Horasan’ın güneyindeki Sistan’daki Dahane-i Gholaman ve Horasan’ın kuzeyindeki Tappe Rivi.

Tappe Takhchar-Abad adı verilen site, Bircand yakınlarında ve çorak bir ovanın kenarında yer almaktadır. Eş zamanlı ve ilgili siteler tanımlanmamıştır. 2009’dan bu yana dört kazı sezonu gerçekleşti.

Tappe Takhchar-Abad, taban çapı 42 metre ve yüksekliği 4 metre olan, etrafında yaklaşık 11 metre genişliğinde bir hendek bulunan ve kuzeydoğusunda su sağlayan bir kanal bulunan yarı konik bir tepe üzerinde yer almaktadır.

Tappe Takhchar-Abad’ın yakın çekimi: 1) köy; 2) Tappe ve onu çevreleyen hendek; 3) Derivasyon barajı. Fotoğraf: Mohsen Dana ve ark.

Dört mevsim süren kazılardan sonra, on sekiz metre çapında, altı sağlam kule ve üç metre yüksekliğinde duvarlara sahip kerpiç ve pisé’den (Chineh/pakhsa) yapılmış neredeyse dairesel bir yapının kalıntıları ortaya çıkarıldı.

Bu bina tamamen kaplıydı ve kasıtlı olarak kumla dolduruldu. Ayrıca bu yapının iki aşamada doldurulduğu iki sondajla belirtilmiştir. Testler, kasıtlı olarak yaklaşık 2 metre yüksekliğe kadar değişen kırık veya sağlam tuğla, kum ve taş katmanlarıyla doldurulduğunu ortaya koydu.

Arkeologlar, kanıtların bina doldurulduktan sonra Part döneminde üzerine bazı yapıların inşa edildiğini gösterdiğini yazdı.

Geleneksel olarak, dairesel alanlar Part dönemine atfedilmiştir, ancak son kanıtlar bu binaların inşasının Ahameniş döneminde Büyük Horasan’da başladığını ve bu tür yaklaşık 10 sitenin ilk olarak Büyük Horasan’ın doğusundaki Baktriya’da tanımlandığını ve kazıldığını göstermektedir.

Fotoğraf: Mohsen Dana et al. / Antiquity

Yazarlar, Takhchar Abad’da bulunan çanak çömlekleri iki döneme ayırıp tarihlendirebildiler. Geç Demir Çağı/Ahameniş dönemi (MÖ yedinci-altıncı yüzyıllar) ve Part dönemi (MS üçüncü-dördüncü yüzyıllar).

Takhchar Abad, Türkmenistan’ın Aşkabat kentinin 67 kilometre kuzeybatısında bulunan Garry Kyariz I’e benziyor. Demir Çağı’ndan Ahameniş dönemine kadar kullanılan sekiz yarı oval kuleli dairesel bir yapıdır.

Ahameniş dönemi yaklaşık 200 yıl sürdü (MÖ 550-330). Ahameniş İmparatorluğu, Syr Darya nehrinden (Orta Asya’da) Mısır’a kadar uzanan antik çağdaki en büyük imparatorluk bölgesine hükmetti.

Kültürel materyaller açısından, Ahameniş bölgelerini çanak çömlek gibi yüzey malzemeleri kullanarak tespit etmek zordur çünkü Ahameniş döneminin kültürel malzemeleri önceki dönemlere çok benzer.

Güney Horasan’daki bu kazıların, Ahameniş dönemi yapılarının belirlenmesinde önemli bir rol oynaması ve bu dönemin tarihine yeni bir ışık tutması bekleniyor.

Antiquity 

DOI: https://doi.org/10.15184/aqy.2024.42

Kapak Fotoğrafı: Mohsen Dana et al. / Antiquity 

Banner
Benzer Yazılar

İspanya’da bulunan 2000 yıldan daha eski bir Keltiberya şehri

16 Temmuz 2023

16 Temmuz 2023

Madrid Politeknik Üniversitesi, İspanya’nın kuzeyindeki Soria eyaletinde bir Roma kampının ve Keltiberya kenti Titiakos’un keşfedildiğini duyurdu. Buna ek olarak, üniversiteden...

Demir Çağı Savaşçıları, Yenilen Düşmanlarının Kılıçlarını Büküyor

22 Nisan 2021

22 Nisan 2021

Vestfalya-Lippe Bölge Birliği’nden (LWL) arkeologlar, bir metal dedektörünün “Batı Almanya’daki en büyük Demir Çağı silah istiflerinden birini” keşfettiğini açıkladı. Olpe...

Kuzey İngiltere’nin Carlisle kentinde ortaya çıkarılan iki anıtsal Roma heykel başı

25 Mayıs 2023

25 Mayıs 2023

3. yüzyılın başlarına tarihlendirilen iki anıtsal Roma heykel başı, kuzey İngiltere’deki Carlisle’deki bir kriket kulübünde yapılan kazılar sırasında ortaya çıkarıldı....

Geleneksel düşünceye meydan okuyan antik yerleşimler “Karahantepe ve Taş Tepeler”

5 Aralık 2021

5 Aralık 2021

İnsanlık tarihinin 12 bin yıl öncesine ışık tutan ve arkeoloji dünyasının en büyük keşiflerinden biri olarak kabul edilen Şanlıurfa’daki Göbeklitepe’nin...

Türkiye’nin İlk Kadın Arkeoloğu “Jale İnan”

8 Mart 2021

8 Mart 2021

Türkiye’nin ilk kadın arkeoloğu olan Jale İnan, Türk arkeoloji dünyası adına çok güzel işlere imza atmış, alanında ilk kadın uzman olarak ismini...

Tunç Çağı Dönemine Ait En Büyük Tanrıça Heykeli Bulundu

22 Kasım 2020

22 Kasım 2020

Anadolu toprakları, tunç çağı dönemine ait eşsiz eserlerle dolu… Bugüne kadar gerçekleştirilen arkeolojik çalışmalar neticesinde bu topraklarda insanlık tarihi açısından...

Myra-Andriake Antik Kenti Kazıları Başladı

28 Temmuz 2021

28 Temmuz 2021

Prof. Dr. Nevzat Çevik’in “Anadolu’nun ‘Pompei’si” olarak nitelendirdiği Likya Birliğinin en önemli 6 kentinden birisi olan Antalya’nın Demre ilçesindeki Myra-Andriake...

Tataristan’da Bulgar-Altın Orda Dönemine Ait Arkeolojik Kompleks Gün Yüzüne Çıkarıldı

19 Mart 2025

19 Mart 2025

Tataristan’ın Alekseevski bölgesinde, otoyol yenileme çalışmaları sırasında, Orta Çağ’a ışık tutacak önemli bir arkeolojik keşif yapıldı. Bulgar-Altın Orda dönemine ait...

Anadolu’nun Karanlık Çağı

23 Kasım 2020

23 Kasım 2020

Anadolu tarih boyunca farklı insan topluluklarına ev sahipliği yapmış ve her daim değişik ve gelişkin bir kültür yapısına olanak sağlamıştır....

İtalya’da imparator Augustus’a ait olduğu düşünülen bir villanın kalıntılarına rastlandı

20 Nisan 2024

20 Nisan 2024

Güney İtalya’nın volkanik kül kaplı bir bölgesinde yapılan kazılar, 2.000 yıllık bir binanın kalıntılarını ortaya çıkardı. Kazı ekibi, yapının imparator...

“Cheddar Man” Avrupalılara ait doğru bilenen yanlış bilgileri ortaya çıkardı

22 Kasım 2020

22 Kasım 2020

Bilim, özellikle de sosyal bilimler,  kendini sürekli yenileyen bir disiplindir. Yeni bir çalışma yeni bir bulgu geçmişte doğru olarak kabul...

Kapadokya’daki bir mezar odasında 2 bin 200 yıllık parmak izleri bulundu

14 Kasım 2024

14 Kasım 2024

Güzel atlar diyarı olarak bilinen Kapadokya’da, bir mezar odasında yapılan kazıda 2 bin 200 yıllık parmak izlerine rastlandı. M.Ö. 200...

Kaçakçılar Roma Antik Kentini Tarumar Ettiler

19 Nisan 2021

19 Nisan 2021

Anadolu’nun eşsiz kültürel değerlerini heba eden kaçakçılar bu seferde Antalya’nın Manavgat ilçesindeki Hisarcıklı Kalesi bölgesinde bulunan Roma döneminden kalma antik...

Çin’in Shanxi Eyaletinde iyi korunmuş Ming Hanedanlığı mezarı ortaya çıkarıldı

18 Mart 2024

18 Mart 2024

Shanxi Kültürel Kalıntılar ve Arkeoloji Enstitüsü’nden arkeologlar, Kuzey Çin’in Shanxi eyaletinin Xinzhou şehrinde Ming Hanedanlığı’ndan (1368-1644) iyi korunmuş bir mezar...

7 bin yıllık mezarda inek kanı içildiğine dair en eski kanıtlar ele geçti

24 Mart 2023

24 Mart 2023

Sudan’da arkeologlar bir mezarda inek kanı içme ritüelinde kullanılmış olduğunu düşündükleri kemik aletler buldu. İnek kanı içme günümüzde Doğu Afrika’da...

Yorumlar
Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

[mc4wp_form id=”621″]