21 November 2025 Gelecek Geçmişin Ürünüdür

İnsanda Toplama Biriktirme Duygusu 100.000 Yıl Öncesine Dayanıyor

Güney Afrika’da kazı çalışmalarına devam eden arkeologlar, insanda toplama ve biriktirme duygusunu gösteren bulgulara ulaştılar. Arkeologlar ayrıca, deniz kenarında ve iç kesimlerde yaşayan insan grupları arasında yaşam kültürü açısından bir fark olmadığını da raporladılar.

Griffith Üniversitesi arkeoloğu Jayne Wilkins ve meslektaşları, kısa süre önce denize kıyısı olmayan insanların kıyıdaki benzerleri kadar modern olduklarına dair kanıtlar ortaya çıkardılar.

125.000 ila 70.000 yıl önce, insanlar bazı modern şeyler yapmaya başladılar. Pratik bir sebep olmadan küçük nesneler toplamak, eşyaları pigmentlerle süslemek ve su ve hatta yiyecekleri kaplarda saklamak. Bu davranışların izlendiği kanıtların olduğu en eski siteler, Güney Afrika kıyı şeridinde yer almaktadır. Bugün, bu önemli yerlerin çoğu tam kıyıdadır, ancak Pleistosen döneminde bile, deniz seviyelerinin daha düşük olduğu zamanlarda, orada yaşayan insanların deniz kaynaklarını kullanması için yeterince yakın olmaktadır.

Sahip olma duygusu ya da dini ritüellerde maddenin kullanılmaya başlanması..?

Ga-Mohana Hill North Rockshelter’da, 105.000 yıl öncesine dayanan ve taş aletlerle dağılmış bir tortu tabakası olduğu görülmektedir. İçinde Wilkins ve meslektaşları, sanki pigment olarak kullanılmış gibi düz ve iki tarafı çizgili, büyük bir kırmızı aşı boyası parçası buldular.

Toplanılmış saklanılmış 22 kalsit kristal
Kaya sığınağında ayrıca işlenmemiş veya alet olarak kullanılmamış yarı saydam beyaz kalsit kristaller bulundu.

vardı; sanki birisi kristalleri sadece sahip olmak uğruna veya belki bir ritüel adak olarak toplamış gibi görünüyordu. Aynı katmana gömülmüş birkaç kırık, yanmış devekuşu yumurtası kabuğu, su deposu vazifesi gördüğü şeklinde değerlendirilebilir.

Sedimentteki kuvars taneciklerinin ışığa en son ne zaman maruz kaldığını ölçen optik olarak uyarılmış ışıldama tarihlemesine göre Ga-Mohana Tepesi eserleri, yaklaşık 105.000 yıl önce, kıyıdaki en eski benzer buluntularla kabaca aynı yaştadır. Bu aynı zamanda, Güney Afrika kıyılarındaki insanların görünürde pratik bir amaç olmaksızın deniz kabukları toplamaya başladıkları zamandır, Güney Afrika’daki Diepkloof Rockshelter’daki insanlar ise sularını bilinen en eski devekuşu yumurtası kabuğunda sakladılar.

Bu çıkarım gülünç basit bir fikir gibi gelebilir günümüz insanına… Daha büyük bir şeyin içinde çok şeyler koyarsanız, daha kolay taşınabilir ve hatta sonrası için daha çok şeyler saklayabilirsiniz. Ancak, devekuşu yumurtası kabuğu ile en az 200.000 yıl işlerin nasıl yapılacağını çözme avantajına sahip olduk. Uzak tarih öncesinin bir noktasında, kaplar inanılmaz yeni bir fikirdi. Wilkins ve meslektaşlarının dediği gibi, “ilk insanlar için çok önemli bir yenilik” olurdu.

Bu buluntulardan çıkan sonuç, Afrika’nın iç kesimlerindeki insanların kıyı kültürlerinin hiç gerisinde kalmadıklarıdır. İnsan tarihinin en önemli yeniliklerinden bazıları kıtanın birçok bölgesinde aynı anda gerçekleşti.

yerel çört, tüf ve bantlı demir taşından yapılmış çeşitli taş alet
Kazılarda yerel çört, tüf ve bantlı demir taşından yapılmış çeşitli taş aletler ortaya çıkarıldı.

Yüz bin önce insanın varlığı biliniyordu ama alet ve kap kacak kullanımı hakkında bir bilgiye sahip değildik.

Bir arkeolog değilseniz, iç kesimlerde yaşayan insanların da kıyıda yaşayan insanlar kadar yenilikçi olabileceği aşikar görünebilir, ancak arkeologların şimdiye kadar sahip olduğu tüm kanıtlar farklı bir hikaye anlattı. Tüm yeni (o zamanlar) insan davranışlarının en eski izleri, kıyı şeridine nispeten yakın yerlerde bulundu. Afrika’nın iç kesimlerinde, Kalahari havzası gibi yerlerde, insanların yaklaşık 100.000 yıl önce bulunduklarına dair kanıt bulduk, ancak sularını yumurta kabuklarında, pigmentli şeyleri boyadıklarına veya parlak nesneler topladıklarına dair hiçbir gösterge yoktu.

Ancak Wilkins ve meslektaşlarına göre, bunun, insanların uzak geçmişte gerçekte yaptıklarından çok jeolojiyle ilgisi var. Yakın tarihli makalelerinde, “İyi korunmaya ve sağlam kronolojilere sahip tabakalı Geç Pleistosen bölgeleri, Güney Afrika’nın iç kesimlerinde nadirdir” diye yazmışlardır.

Sonuç, kendi sözleriyle “her zaman sorunlu olan” “kıyı bölgelerine yönelik iç nüfusların rolünü marjinalleştiren güçlü bir önyargı” olarak tanımladıkları şeydir.

Ga-Mohana Hill North Rockshelter’dan çıkarılan eserler, kıyılardan uzakta yaşayan insanların, kıyılardaki insanlarla hemen hemen aynı zamanda bazı önemli kültürel kavramları icat ettiklerinin ilk kanıtıdır. Ve bu bize geçmişimiz hakkında önemli bir şey söylüyor. Birçok insan, birçok farklı ortamda, sorunlara benzer çözümler ve ilgilenilmesi gereken benzer şeyler buldu.

 

Kiona N. Smith’in Nature dergisinde kaleme aldığı makalenin orjinal halini buradan okuyabilirsiniz.

Banner
Benzer Yazılar

İznik Gölü’ndeki batık bazilikada Aziz Nikolas (Noel Baba) figürlü kolye ucu ortaya çıkarıldı

6 Ekim 2022

6 Ekim 2022

İznik Gölü’nde 1.5 metre derinlikte kalıntıları bulunan bazilikada başlatılan su altı arkeolojik kazı çalışmalarında Aziz Nikolas (Noel Baba) figürlü kolye...

Taş Devrinin Bilinmeyen Müzik Aletleri

21 Aralık 2020

21 Aralık 2020

Müzik dünyanın evrensel dilidir. Atalarımızın bizden binlerce yıl önce güzel seslerin cazibesine kapılıp kapılmadığını bilmemiz mümkün değil. Ama bildiğimiz ve...

Taliban 2600 yıllık Mes Aynak Budist alanını koruma projesine destek veriyor

12 Nisan 2023

12 Nisan 2023

Mes Aynak, Afganistan’ın başkenti Kabil’in 40 km güneydoğusunda bulunan antik bir arkeolojik alan ve maden yatağıdır. Yaklaşık 2.600 yıllık geçmişe...

Xianyang Havalimanı’nın genişletme projesi sırasında 3.500’den fazla antik mezar bulundu

17 Şubat 2021

17 Şubat 2021

Shaanxi Eyalet Arkeoloji Enstitüsü’ne göre, Xi’an’daki Xianyang Uluslararası Havalimanı’nın genişletme projesi sırasında 3.500’den fazla antik mezar dahil olmak üzere  4.600’den...

Antik Genomlar İskitlerin Yükselişi ve Kayboluşu Hakkında Yeni Bilgiler Veriyor

27 Mart 2021

27 Mart 2021

İskitler Demir çağının en önemli kültürlerinden biridir. Varlıkları hakkında bir çok bilgiye rağmen hala onlar hakkında bilinmyen bir çok şey...

5.000 Yıllık Hafıza Taşları: Ürdün’de Anlamı Hâlâ Çözülemeyen Tören Kompleksi Keşfedildi

7 Ağustos 2025

7 Ağustos 2025

Madaba yakınlarında yer alan Murayghat’ta, yapı taşlarıyla değil, ritüelleriyle inşa edilmiş bir tören kompleks alanı gün yüzüne çıkıyor. Ürdün’ün Murayghat...

Yeni bir çalışma,10.000 yıl öncesine kadar uzanan pirinç hasadının en eski kanıtlarını sunuyor.

9 Aralık 2022

9 Aralık 2022

Güney Çin’den gelen taş aletler üzerine yapılan yeni bir çalışma, 10.000 yıl öncesine dayanan pirinç hasadının en eski kanıtlarını ortaya...

Chichén Itzá’da yılan miğferi takan yontulmuş antik savaşçı yüz heykeli bulundu

14 Kasım 2023

14 Kasım 2023

Meksika’daki Chichén Itzá’da Casa Colorada arkeolojik kompleksinde, yılan başlıklı antropomorfik bir yüz heykeli bulundu. 9 Kasım Perşembe günü, Meksika Ulusal...

Saqqara’da Bilinmeyen Bir Mısır Kraliçesinin Mezarı Keşfedildi “Kraliçe Neit”

18 Ocak 2021

18 Ocak 2021

Giza Piramitinin yakınlarında Saqqara nekropolünde çalışan Mısırlı arkeologlar, 4300 yıl önce Mısır’ı yöneten altıncı hanedanlığın ilk firavunu olan Kral Teti’nin...

Leonardo Da Vinci, Niçin Adana’ya Geldi

8 Haziran 2021

8 Haziran 2021

Ortaçağın en önemli bilim ve sanat insanı olan gerçekleştirdiği icatlarla ve çizdiği Mona Lisa tablosu ile hafızalara kazınan Leonardo Da...

Yuvarlak hendek içinde görkemli nesnelerle birlikte bulunan Orta Çağ’dan kalma çifte mezar

23 Ağustos 2022

23 Ağustos 2022

Almanya’nın güneyindeki Kirchheim am Neckar Friedrichstrasse’de, Stuttgart’taki bölge konseyinde Devlet Anıtları Koruma Dairesi (LAD) tarafından denetlenen ve AAB şirketi tarafından...

3200 yıllık mezar içinde Miken bronz kılıçları bulundu

15 Mart 2023

15 Mart 2023

Yunan arkeologlar, Mora Yarımadası’nın Achaia bölgesindeki Aegio şehri yakınlarında MÖ 12. yüzyıla dayanan Miken nekropolünde yer alan bir mezarda Miken...

Tapınak olduğu düşünülen yapının anıtsal bir çeşme olduğu ortaya çıktı

26 Kasım 2024

26 Kasım 2024

Hyllarima antik kentinde bir zamanlar tapınak olduğu düşünülen yapının aslında anıtsal bir çeşme olduğu belirlendi. Muğla’ya yaklaşık 2 kilometre uzunluğunda...

İklim Değişikliği 50 Bin Yıllık Mağara Resimlerini Tehdit Ediyor

14 Mayıs 2021

14 Mayıs 2021

Hızlı ve plansız gelişen sanayileşme Dünya’nın dengesini bozmaya devam ediyor. Daha fazla üretme ve ekonomik açıdan güçlü olma hevesiyle birbiri...

İsveç’in Pryssgården kentinde sıra dışı bir Demir Çağı kadın mezarı bulundu

9 Kasım 2024

9 Kasım 2024

İsveç’in Pryssgården kentinde bir Demir Çağı mezarlığında arkeologlar, kadının doğrudan mezarın içine küçük bir iğne ve demir bir çakı ile...

Yorumlar
Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

[mc4wp_form id=”621″]