26 November 2025 Gelecek Geçmişin Ürünüdür

İnsan Ne Zaman Dik Yürümeye Başladı

Darwin’in, insanların şempanzeler ve goriller arasında yakın bir evrimsel ilişki olduğu teorisi bilim dünyasında hararetli tartışmaların devam ettiği bir alandır. Darwin, 1838 yılında geliştirdiği doğal seçilim teorisi ile bağlantılı olarak insanların şempanzeler ve goriller arasındaki akrabalık bağları düşüncesi için bazı büyük sorular ortaya attı: İnsanlar diğer primatlarla nasıl ilişkilidir ve ilk insanlar tam olarak nasıl hareket etti? Bizde bu sorulara ek olarak şunu ekliyoruz. Eğer, insan, şempanze ve goril ile yakın akrabalık bağı içinde ise, insan ne zaman dik yürümeye başladı?

Darwin‘in doğal seçilim teorisini destekleyen bilim insanlarının gerçekleştirdiği çalışmalardan elde edilen birçok kanıt bilim dünyasına kazandırılmıştır. Afrika, Avustralya ve Asya’nın güney kısımlarında elde edilen fosil, iskelet ve parçaları kopuk zincirlerin birleşmesine yardımcı olmaktadır. En son olarak antropoloji profesörü yardımcı doçent Thomas Cody Prang ve meslektaşlarının Etiyopya’da elde ettikleri iskelet kalıntısı insanın ne zaman dik yürümeye başladığına dair ipucu olabilir.

Antropoloji profesörü yardımcı doçent Thomas Cody Prang ve meslektaşları, Etiyopya’da bulunan 4,4 milyon yıllık Ardipithecus ramidus’un (“Ardi”) iskelet kalıntılarını inceledi. Ardi’nin ellerinden biri son derece iyi korunduğu gözlemlendi.

Araştırmacılar, en eski homininler (fosil insan akrabaları) tarafından kullanılan lokomotor davranış türleri hakkında karşılaştırmalar yapmak için, Ardi’nin elinin şeklini, son zamanlardaki insanları, maymunları ve maymunları temsil eden yüzlerce başka el örneğiyle karşılaştırdı.

Etiyopya’da bulunan 4,4 milyon yıllık Ardipithecus ramidus’un (“Ardi”) iskelet kalıntıları Foto: Wikimedia Commons

Sonuçlar, insanların ne kadar erken dik yürümeye başladığına ve bugün tüm insanların yaptığı benzer hareketler yapmaya başladığına dair ipuçları sağlayabilir.

Science Advances’ın güncel sayısında yayınlanan bir çalışmada Thomas Cody Prang, keşif ile ilgili şu bilgileri paylaştı.

“Kemik şekli, belirli alışkanlıklara veya yaşam tarzlarına – örneğin primatların hareketine – adaptasyonu yansıtır ve kemik şekli ile canlı formları arasındaki davranış arasındaki bağlantıları kurarak, Ardi gibi soyu tükenmiş türlerin davranışları hakkında çıkarımlar yapabiliriz. Ek olarak, Ardi’nin temsil ettiği türden bir el ile Lucy’nin türününki (aynı bölgede bulunan, 3.2 milyon yıllık ünlü, iyi korunmuş bir iskelet Bu ‘evrimsel sıçrama’, homininlerin daha insana benzer bir dik yürüme biçimine adaptasyonlarını geliştirdikleri kritik bir zamanda gerçekleşir ve hominin taş alet üretimi ve kesme gibi taş alet kullanımı için en eski kanıttır.”

Prang, Ardi’nin insanın evrim tarihinin daha önceki bir aşamasını temsil etmenin önemli olduğunu, çünkü potansiyel olarak insanların ve şempanzelerin evrimleştiği ata türüne ışık tutması gerektiğini söyledi.

Ardi, insanın ne zaman dik yürüdüğüne cevap bulunmasında yardımcı olabilir

Çalışmanın, Charles Darwin tarafından fosilleri veya genetik anlayışı olmadığı zaman ilk kez 1871’de öne sürülen, ellerin ve üst uzuvların manipülasyon için kullanımının dik yürüme ile bağlantılı olarak erken insan akrabalarında ortaya çıktığı şeklindeki klasik bir fikri desteklediğini ifade eden Prang,”İnsan ellerinin ve ayaklarının evrimi muhtemelen bağlantılı bir şekilde gerçekleşti. Potansiyel olarak bizi, insanların nasıl ve neden dik yürüme şeklimizi geliştirdiklerine dair bir açıklamaya bir adım daha yaklaştırıyor” dedi.

Ardi ve sonraki tüm homininler arasındaki el anatomisindeki büyük değişikliğin, kabaca 4,4 ila 3,3 milyon yıl önce meydana geldiğini ve insan evriminde kavrayan ayak başparmağının kaybının en erken kanıtına denk geldiğine işaret eden Prang, Ardi bu kadar eski bir tür olduğu için, insan ve şempanzelerin son ortak atasında bulunan iskelet özelliklerini koruyabilir. Eğer bu doğruysa, araştırmacıların dik yürümeye ek olarak insan soyunun kökenini daha net bir ışığa yerleştirmelerine yardımcı olabilir diyerek “Bunun, insan ellerinin, muhtemelen taş aletler içeren gelişmiş manuel manipülasyon için evrimsel süreçle değiştirilmesine olanak tanıyan daha gelişmiş dik yürüyüşün evrimini içerdiğini öneriyoruz” bilgisini verdi.

 

Banner
Benzer Yazılar

Altay’da Keşfedilen Erken Türk Çağı’na Ait Nadir Petroglifler

30 Kasım 2020

30 Kasım 2020

Devlet Arkeoloji Üniversitesi tarafından yapılan bir arkeolojik yüzey araştırması, Ulazhonsky Bölgesi’ndeki Pazyryk mezar höyüklerinin yakınında bulunan ortaçağ kaya sanatı incelendi....

Peru, Castillo de Huarmey’deki kraliyet nekropolünde bulunan seçkin Wari ustalarının mezarları

12 Eylül 2022

12 Eylül 2022

Peru’nun Ancash Bölgesi’ndeki piramit benzeri bir mezar kompleksi olan Castillo de Huarmey arkeolojik alanında Wari kültürünün seçkin zanaatkarlarının bir grup...

Araştırmacılar Japonya’da 3000 yıllık Köpekbalığı Saldırısı Kurbanı Buldu

24 Haziran 2021

24 Haziran 2021

Gazeteler düzenli olarak korkunç köpekbalığı saldırılarının hikayelerini yayınlar ve çoğu insan bu saldırı haberlerine aşinadır. Ancak bugün yayınlanan bir makalede,...

Zerdüşt ve Budist Motifleri Taşıyan Mezar Keşfedildi

21 Ocak 2021

21 Ocak 2021

Orta Çin’in Henan eyaleti Anyang’da Sui Hanedanlığı’na (MS 581–618) tarihlenen beyaz mermer bir mezar ortaya çıkarıldı ve araştırmacılara etnik ve...

Karadeniz’in Zeugması Restore Edilecek

8 Şubat 2021

8 Şubat 2021

Hadrianaupolis Antik Kenti Karabük’ün Eskiyapar ilçesinin 3 km batısında yer almaktadır. Bu antik kentimiz ortaya çıkarılan eşsiz güzellikteki mozaikleri nedeniyle...

Suriye’de Maarat el-Numan’da 1500 Yıllık Bizans Mezar Kompleksi Ortaya Çıktı

11 Haziran 2025

11 Haziran 2025

Suriye’nin iç savaşla yerle bir olan kuzey kenti Maarat el-Numan’da, moloz kaldırma çalışmaları sırasında 1500 yıllık Bizans dönemine ait bir...

Romanya’da bulunan 6 bin 500 yıllık mezar içinde 169 altın yüzük çıkarıldı

14 Ağustos 2022

14 Ağustos 2022

Romanya’nın Crişana eyaletinin Bihor ilçesinde bulunan Biharia Komününün yakınında ortaya çıkarılan M. Ö. 4500 yılına ait bir kadına ait mezar...

Pompeii Domus’ta tanrıça Kibele kültü ile ilişkilendirilen pişmiş toprak figürünleri keşfedildi

27 Aralık 2023

27 Aralık 2023

Arkeologlar, Pompeii’deki Via del Vesuvio boyunca “Leda ve Kuğu Evi”nin bitişiğindeki Domus’ta yapılan son kazılarda 13 pişmiş toprak figürün ortaya...

Danimarka’da yaklaşık 2000 yıllık benzersiz bir runik yazıtlı küçük bir bıçak bulundu

22 Ocak 2024

22 Ocak 2024

Arkeologlar, yaklaşık 2000 yıl öncesine tarihlenebilen tamamen benzersiz runik yazıtlı küçük bir bıçak keşfettiler. Odense Müzesi’nden arkeologlar, Danimarka’nın en eski...

Türkiye Coğrafyasında Yaşayan Eski Topluluklar İklim Değişikliğine Kolayca Adepte Oldular

2 Kasım 2020

2 Kasım 2020

İklim değişikliği toplumsal çöküşü tetikleyebilir ve popülasyonları hareket etmeye zorlayabilir, ancak her zaman değil! Yeni arkeolojik araştırmalar, antik Türkiye’deki popülasyonların,...

Pompeii kurbanlarının DNA analizi şaşırtıcı sonuçlar verdi

28 Mayıs 2022

28 Mayıs 2022

M. S. 79 yılında Vezüv yanardağının şiddetli patlaması ile yerle bir olan Pompeii’nin küller arasında kalan iki kurbanın DNA analizi...

Uşaklı Höyük’te ortaya çıkarılan dairesel yapı kutsal Hitit kenti Zippalanda’yı işaret ediyor olabilir

27 Aralık 2022

27 Aralık 2022

Uşaklı Höyük kazılarında ortaya çıkarılan dairesel yapı kayıp Hitit kutsal kenti Zippalanda’yı işaret ediyor olabilir. Bu savı geçtiğimiz kazı sezonlarında...

Yeni araştırmanın sonucu Neolitik Avrupa’da kadınların geleneksel olarak kurban edildiği bir düzineden fazla cinayet kanıtı bulundu

11 Nisan 2024

11 Nisan 2024

Yeni bir araştırma, Neolitik Avrupa’da 2.000 yıllık bir dönem boyunca kadınların geleneksel olarak kurban edildiği bir düzineden fazla cinayet tespit...

Tehdit oluşturan 360 tonluk kaya sabitlendi. Sümela Manastırı ziyarete açılıyor.

29 Nisan 2022

29 Nisan 2022

Sümela Manastırı, giriş kapısının üzerinde tehlike arz eden 360 tonluk kayanın sabitlenmesi ile yarın 1 Mayıs 2022 tarihinde yeniden ziyarete...

Abu Dabi’nin Ghagha adasında 8500 yıllık yapılar keşfedildi

18 Şubat 2022

18 Şubat 2022

Abu Dabi’deki arkeologlar, Ghagha adasında 8500 yıldan daha eski – daha önce düşünülenden en az 500 yıl önce – bilinen...

Yorumlar
Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

[mc4wp_form id=”621″]