22 September 2023 Gelecek Geçmişin Ürünüdür

Mamutların Nasıl Evrildiği DNA Analizleriyle Belirlendi

Stockholm’deki Paleogenetik Merkezi’ndeki araştırmacılar tarafından yönetilen uluslararası bir ekip, 1,2 milyon yıllık mamut kalıntılarından elde edilen DNA’yı sıraladı.

Analizler, son buzul çağında Kuzey Amerika’da yaşayan Kolomb mamutunun yünlü mamut ile daha önce bilinmeyen genetik bir mamut soyunun melez olduğunu gösteriyor. Ek olarak, çalışma mamutların soğuk iklime ne zaman ve ne kadar hızlı adapte olduklarına dair yeni bilgiler sağlıyor. Bu bulgular bugün Nature’da yayınlandı.

Yaklaşık bir milyon yıl önce, henüz evrimleşmemiş oldukları için yünlü veya Kolombiyalı mamutlar yoktu. Bu, selefleri olan antik bozkır mamutunun zamanıydı. Araştırmacılar şimdi, 0,7-1,2 milyon yıldır Sibirya permafrostunda gömülü olan mamut dişlerinden elde edilen DNA’yı kullanarak üç eski mamutun genomlarını analiz etmeyi başardılar.

Bu, DNA’nın milyon yıllık örneklerden dizilenip doğrulandığı ilk seferdi ve örneklerden DNA’nın çıkarılması zordu. Bilim adamları, örneklerde sadece çok az DNA kaldığını ve DNA’nın çok küçük parçalara ayrıldığını buldu.

Paleogenetik Merkezi’nden evrimsel genetik profesörü olan kıdemli yazar Love Dalén, “Bu DNA inanılmaz derecede eski. Stockholm’deki bu örnekler Viking kalıntılarından bin kat daha eski ve hatta insanların ve Neandertallerin varlığından bile daha eski” dedi.

Örneklerin yaşı hem jeolojik veriler hem de moleküler saat kullanılarak belirlendi. Bu tür analizlerin her ikisi de, numunelerden ikisinin bir milyon yıldan daha eski olduğunu, üçüncünün ise yaklaşık 700 bin yaşında olduğunu ve bilinen en eski yünlü mamutlardan birini temsil ettiğini gösterdi.

Columbian mammoth
Kolomb mamutu.

Kolomb mamutunun beklenmedik bir kökeni

Genomların analizleri, yaklaşık 1,2 milyon yıllık en eski örneğin daha önce bilinmeyen bir genetik mamut soyuna ait olduğunu gösterdi. Araştırmacılar, bulunduğu yere göre bunu Krestovka mamutu olarak adlandırıyorlar. Sonuçlar, Krestovka mamutunun diğer Sibirya mamutlarından iki milyon yıldan fazla bir süre önce ayrıldığını gösteriyor.

Çalışmanın baş yazarı Tom van der Valk, “Bu bizim için tam bir sürpriz oldu. Önceki tüm araştırmalar, o sırada Sibirya’da bozkır mamutu adı verilen yalnızca bir mamut türü olduğunu göstermiştir. Ancak DNA analizlerimiz şimdi, burada Adycha mamutu ve Krestovka mamutu olarak adlandırdığımız iki farklı genetik soy olduğunu gösteriyor. Henüz kesin olarak söyleyemeyiz, ancak bunların iki farklı türü temsil edebileceğini düşünüyoruz ” dedi.

Araştırmacılar ayrıca, 1,5 milyon yıl önce Kuzey Amerika’yı kolonileştiren Krestovka soyuna ait mamutlar olduğunu öne sürüyorlar. Ayrıca analizler, son buzul çağında Kuzey Amerika’da yaşayan Kolomb mamutunun bir melez olduğunu gösteriyor. Genomunun kabaca yarısı Krestovka soyundan, diğer yarısı ise yünlü mamuttan geldi.

Ortak baş yazar Patrícia Pečnerová, “Kuzey Amerika’nın en ikonik Buz Devri türlerinden biri olan Kolomb mamutunun, yaklaşık 420 bin yıl önce gerçekleşen bir melezleşme yoluyla evrimleştiği anlaşılıyor. Bu önemli bir keşif” dedi.

Yünlü mamutta evrim ve adaptasyon

Yünlü Mamut

Adycha mamutunun ikinci milyon yıllık genomu, yünlü mamutun atası gibi görünüyor. Bu nedenle araştırmacılar, genomunu 0.7 milyon yıl önce yaşamış bilinen en eski yünlü mamutlardan birinin genomuyla ve ayrıca sadece birkaç bin yıllık mamut genomlarıyla karşılaştırabilirler. Bu, mamutların soğuk ortamlarda bir yaşama nasıl adapte olduklarını ve bu adaptasyonların türleşme sürecinde ne ölçüde evrimleştiğini araştırmayı mümkün kıldı.

Analizler, saç uzaması, termoregülasyon, yağ birikintileri, soğuğa tolerans ve sirkadiyen ritimler gibi Kuzey Kutbu’ndaki yaşamla ilişkili gen varyantlarının, yünlü mamutun kökeninden çok önce milyon yıllık mamutta zaten mevcut olduğunu gösterdi. Bu sonuçlar, mamut soyundaki çoğu adaptasyonun zaman içinde yavaş ve kademeli olarak gerçekleştiğini göstermektedir.

Baş yazar David Díez-del-Molino, “Bir türleşme olayındaki genetik değişiklikleri izleyebilmek benzersizdir. Analizlerimiz, soğuk adaptasyonların çoğunun yünlü mamutun atasında zaten mevcut olduğunu gösteriyor ve türleşme sürecinde doğal seçilimin daha hızlı olduğuna dair hiçbir kanıt bulamıyoruz” dedi.

Gelecek Araştırma

Yeni sonuçlar, diğer türler üzerinde gelecekte yapılacak geniş bir araştırma dizisine kapı açıyor. Yaklaşık bir milyon yıl önce, birçok türün dünya çapında yayıldığı bir dönemdi. Bu aynı zamanda iklim ve deniz seviyelerinde büyük değişikliklerin olduğu bir dönemdi ve aynı zamanda Dünya’nın manyetik kutuplarının yer değiştirdiği son zamandı. Bu nedenle araştırmacılar, bu zaman ölçeğindeki genetik analizlerin çok çeşitli bilimsel soruları keşfetmek için büyük bir potansiyele sahip olduğunu düşünüyorlar.

Moleküler arkeoloji profesörü ve Paleogenetik Merkezi’nde ortak araştırma lideri olan Anders Götherström, “Şimdi en büyük sorulardan biri, zamanda ne kadar geriye gidebileceğimiz. Henüz sınıra ulaşmadık. Bilgiye dayalı bir tahmin, iki milyon yıllık DNA’yı kurtarabileceğimiz ve muhtemelen 2,6 milyona kadar geriye gidebileceğimizdir.  Bundan önce antik DNA’nın korunabileceği yerde permafrost yoktu” dedi.

Araştırma detaylarını buradan detaylı okuyabilirsiniz.

STOCKHOLM ÜNİVERSİTESİ

Banner
Benzer Yazılar

Hitit, Frig, Roma, Bizans kültür izlerinin görüldüğü Şarhöyük’te kazılar devam ediyor

13 Eylül 2022

13 Eylül 2022

Hitit, Frig, Helenistik, Roma ve Bizans dahil 8 kültürel tabakanın izlerini taşıyan Şarhöyük’te kazılar devam ediyor. Eskişehir kent merkezine çok...

21 Aralık Kış Gündönümününde Gündoğumunu Stonehenge’de Canlı İzleyebilirsiniz

18 Aralık 2020

18 Aralık 2020

Bu sene 21 Aralık kış gündönümünü Stonehenge’de izlemeye ne dersiniz? English Heritage’ten yapılan açıklamalar doğrultusunda bu sene 21 aralıkta gerçekleşecek...

Shigir İdolü, Stonehenge’den Yaşlı Çıktı

24 Mart 2021

24 Mart 2021

1890’da Rusya’da bir turba bataklığında keşfedilen ahşap bir heykelin düşünülenden tam 12.100 yıllık olduğunu öner sürüyorlar. Bu tarihe göre ahşap...

Vakıflar Genel Müdürlüğü “Ayasofya Kebir Cami İmparator Kapısı, aşınma ve ufak bir dokunma ile tahrip olmuştur”

20 Nisan 2022

20 Nisan 2022

Vakıflar Genel Müdürlüğü, Ayasofya Cami İmparator Kapısı’nda oluşan tahribat haberleri üzerine bir açıklama yayınladı. Açıklamada, tahribatın “aşınma, olağan yıpranma ve...

Tunceli Müzesi’nde sergilenen ok uçları 5.000 yıllık tarihe ışık tutuyor

23 Eylül 2021

23 Eylül 2021

Son Neolitik/İlk Kalkolitik dönemden İlk Tunç Çağa kadar 11 yapı katına sahip Pulur Sakyol Höyüğü ‘nde ortaya çıkarılan ve Tunceli...

Şanlıurfa Müzesi selden etkilendi mi?

16 Mart 2023

16 Mart 2023

Şanlıurfa’da sağanak yağış sel felaketine yol açtı. Kentin birçok semtinde görülen sel sularında 9 kişi yaşamını yitirdi. Birçok ev ve...

Ayanis Kalesi’nde ilk kez Urartulara ait çöplük alanı ortaya çıkarıldı

3 Eylül 2022

3 Eylül 2022

Van Tuşpa sınırlarında Urartu Krallığı’nın görkemli yapılarından biri olan Ayanis Kalesi’nde devam eden kazılarda ilk kez Urartulara ait çöplük alanı...

Çin, Terracotta Savaşçıları için arkeoloji müzesi inşa etti

19 Nisan 2022

19 Nisan 2022

Dünyaca ünlü Terracotta Savaşçıları artık Çin’in kuzeybatı eyaleti Shaanxi’da inşası tamamlanan arkeoloji müzesinde ziyaret edilebilecek. Shaanxi Arkeoloji Akademisi, müzenin 2022’de...

Hatsuyume Gecesi Gördüğünüz Rüyalar Tüm Yılınızı Etkiliyor “Japon Gelenekleri”

1 Ocak 2021

1 Ocak 2021

Rüya yorumlamak ve geleceği rüyalara göre anlamaya çalışmak insanın var oluşundan beri olağan bir durumdur. Kutsal kitaplarda bile bu durum...

Diyarbakır Zerzevan Kalesi’nde ABD ulusal sembolünü taşıyan bir rozet bulundu

4 Ekim 2021

4 Ekim 2021

Daha önce Roma İmparatorluğu döneminde askeri bir yerleşim yeri olarak kullanılan Diyarbakır Zerzevan Kalesi’nde kazılara devam ediliyor. Kazılarda, ABD’nin Büyük...

HS2 arkeologları nadir bulunan Roma ahşap figürün ortaya çıkardı

13 Ocak 2022

13 Ocak 2022

İngiltere’de hızlı tren HS2 projesi kapsamında yapılan arkeolojik çalışmalar sırasında erken Roma döneminden kalma nadir bir ahşap oyma figürün keşfedildi....

Klazomenai Kazı Başkanı Prof. Dr. Yaşar Erkan Ersoy “kazı amacıyla iş makinelerinin kullanımı söz konusu değil”

11 Haziran 2022

11 Haziran 2022

Klazomenai Antik Kenti nekropol alanında iş makineleri ile kazı yapıldığına yönelik çıkan haberler üzerine Klazomenia Kazı Başkanı Prof. Dr. Yaşar...

71 yıl aradan sonra Yazılıkaya/Midas Kale arkeolojik kazıları yeniden başlıyor

21 Temmuz 2022

21 Temmuz 2022

Anadolu medeniyetlerinden Friglerin önemli yerleşim alanı Yazılıkaya/Midas Kale’de 71 yıl aradan sonra yeniden arkeolojik kazı çalışmaları başlıyor. Anadolu Üniversitesi öncülüğünde...

Knidos’ta Helen ve Roma dönemi heykel başları ortaya çıkarıldı

9 Aralık 2021

9 Aralık 2021

Muğla’nın Datça ilçesinde bulunan Karya dönemine ait antik yerleşim Knidos’ta Helen ve Roma dönemi heykel başları ortaya çıkarıldı. Bilim, mimarlık...

5000 Yıllık Bedeviler Mağarası Bakıma Muhtaç Durumda

23 Şubat 2021

23 Şubat 2021

El Halil kentinde bulunan Bedeviler mağarası Roma işgaline karşı direnen Filistinlilerin tarihinin bir tanığıdır. İşgal altında bulunan Batı Şeria’daki El...

Yorumlar
Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

[mc4wp_form id=”621″]