14 May 2025 Gelecek Geçmişin Ürünüdür

Bugünkü İklim Değişikliğiyle Orta Çağ’daki Büyük Kuraklık Paralellik Gösteriyor

Ocak ayını yaşadığımız bu günlerde mevsim normallerinin üzerinde olan hava sıcaklıkları ve yağış azlığı önümüzdeki yaz için kuraklık sinyallerini vermeye başladı.

Climate of the Past dergisinde yayınlanan makalede , Leibniz Institute for the History and Culture of Eastern Europe (GWZO) ve Tropospheric Research (TROPOS) araştırmacıları, Avrupa kıtasının 1302 ve 1307 yıllarında yaşadığı hava anomolilerine benzeyen günler yaşadığımızı ortaya koyuyor.

Hem ortaçağ hem de son hava durumu modelleri, Kuzey Kutbu’nun artan ısınması nedeniyle 1980’lerden bu yana daha sık meydana gelen istikrarlı hava modellerine benziyor.

Leibniz araştırmacılarının 1302-07 ve 2018 kuraklıklarını karşılaştırmalarına dayanan hipotezine göre, iklimdeki geçiş aşamaları her zaman hava modellerinin uzun süre sabit kaldığı düşük değişkenlik gösteren dönemler ile karakterize edilmektedir.

Yayınlanan çalışma, Leibniz Doğu Avrupa Tarih ve Kültür Enstitüsü’ndeki (GWZO) Dantean Anomalisi Üzerine Freigeist Genç Araştırma Grubu’nun ön bulgularını sunuyor. Volkswagen Vakfı tarafından finanse edilen grup, 14. yüzyılın başlarındaki hızlı iklim değişikliğini ve geç ortaçağ Avrupa’sındaki etkilerini araştırıyor.

1315 ve 1321 yılları arasında yaşanan Büyük kıtlık son bin yılın en büyük Avrupa kıtlığı olarak kabul edilir. Bu kıtlığın yaşanmasından birkaç yıl sonra bilinen en büyük pandemi olan kara ölüm(veba) Avrupa nüfusunun üçte birini yok etti. Bu iki krizin kısmen sorumlusu 1310’dan sonra, çağdaş İtalyan şair ve filozof Dante Alighieri’den sonra “Dantean Anomali” olarak adlandırılan hızlı bir iklim değişikliği aşamasıydı.

İki krizin kısmen sorumlusu 1310’dan sonra, çağdaş İtalyan şair ve filozof Dante Alighieri’den sonra “Dantean Anomali” olarak adlandırılan hızlı bir iklim değişikliği aşamasıydı.

1310’lar, nispeten yüksek sıcaklıkların yaşandığı Yüksek Orta Çağ İklim Anomalisinden, düşük sıcaklıklar ve ilerleyen buzullarla karakterize uzun bir iklim dönemi olan Küçük Buz Devri’ne geçiş aşamasını temsil etmekte.

GWZO’dan Dr. Martin Bauch, “Yazılı tarihsel kaynaklar ağaç halkaları veya tortu çekirdekleri gibi bulgular iklim arşivlerinin yanına dahil edilirse, tarihsel iklim değişikliğinin çok daha iyi şekilde inşa edilebileceğini göstermek istiyoruz. Beşeri bilimler araştırmalarının dahil edilmesi, geçmişte iklim değişikliğinin sosyal sonuçlarının daha iyi anlaşılmasına ve gelecek için sonuçların çıkarılmasına açıkça katkıda bulunuyor” dedi.

GWZO’dan Dr. Thomas Labbé, “1302 yazı Orta Avrupa’da hala çok yağmurluyken, 1304’ten sonra birkaç sıcak ve çok kurak yaz geldi. İklim tarihi açısından bakıldığında, bu 13. ve 14. yüzyılların en şiddetli kuraklıktı. Ortadoğu’dan kaynaklar da şiddetli kuraklık bildiriyor. Örneğin Nil’deki su seviyeleri son derece düşüktü. Bu nedenle 1304-06 kuraklığının yalnızca bölgesel bir fenomen olmadığını, muhtemelen kıtalararası boyutlara sahip olduğunu düşünüyoruz “ dedi.

Ekip, kaydedilen etkilere dayanarak, 1302 ve 1307 yazı arasındaki tarihi hava koşullarını yeniden oluşturdu. 2018’deki kuraklık ve benzeri aşırı yağış olaylarının değerlendirilmesi durumuna “yağış tahterevallisi” adı veriliyor.

Ekip, kaydedilen etkilere dayanarak, 1302 ve 1307 yazı arasındaki tarihi hava koşullarını yeniden oluşturdu. 2018’deki kuraklık ve benzeri aşırı olayların değerlendirilmesiyle, geçerli olan durum “yağış tahterevallisi” olarak adlandırılıyor.

Bu, Avrupa’nın bir bölgesindeki aşırı yüksek yağış ile diğerindeki aşırı düşük yağış arasındaki keskin karşıtlığın meteorolojik terimidir.

Bu genellikle, bir bölgede alışılmadık derecede uzun bir süre kalan sabit yüksek ve alçak basınç alanlarından kaynaklanır.

TROPOS’tan sorumlu meteorolog Dr. Patric Seifert bu durumu “Örneğin 2018’de, Kuzey Atlantik ve Güney Avrupa’da uzun süre çok istikrarlı düşüşler yatıyor ve bu da orada yoğun yağışlara ve Orta Avrupa’da aşırı bir kuraklık oluşmasına neden oluyor” diyerek açıklıyor. 1303 ve 1307 arasında istikrarlı bir yüksek basınç sisteminin Orta Avrupa’ya hakim olduğunu ve aşırı kuraklığı açıkladığını belirtiyor.

Bu tarihsel hava durumlarının analizi, Kuzey Kutbu’ndaki iklim değişikliğinin Avrupa’daki hava durumu modellerini nasıl etkilediğine dair devam eden tartışma göz önüne alındığında özellikle ilginçtir. Son yıllarda Kuzey Kutbu, dünyanın diğer bölgelerinin iki katından daha fazla ısındı.

“Arktik Büyütme” adı verilen bu fenomen, Leipzig Üniversitesi liderliğindeki DFG İşbirlikçi Araştırma Merkezi tarafından inceleniyor. Bir teori, Kuzey Kutbu’nun orantısız ısınmasının, orta enlemler ile Kuzey Kutbu çevresindeki bölge arasındaki sıcaklık farklılıklarının ve dolayısıyla atmosferik dinamiklerin azalmasına neden olduğunu varsayar. Sonuç olarak, ortak bir hipoteze göre, hava durumu modelleri geçmişe göre daha uzun süre devam edebilir. “Orta Çağ’da bir soğuma evresi olsa ve şimdi insan yapımı bir ısınma evresinde yaşıyor olsak bile, paralellikler olabilir.

Araştırmacılar yangın ve kuraklık arasında bir korelasyon olduğunu belirttiler.

Araştırmacılar, yaptıkları çalışmada, kuraklık dönemleri ile kentsel yangınlar arasında gözle görülür bir etkileşim kaydetti. Bugün olduğu gibi itfaiye teşkilatlarının bulunmadığı Orta Çağ’da yoğun inşa edilmiş şehirler için yangınlar büyük bir tehlike oluşturuyordu. 1302 ile 1307 yılları arasında belgelenmiş en iyi yangın muhtemelen 10 Haziran 1304’te 1.700’den fazla evin yandığı Floransa’daydı. İtalya ve Fransa kaynakları, aşırı kuraklık ve yangınlar arasında bir ilişki olduğunu gösterdi.

Araştırmacılar, “Analizimizin, iki yüz yıllık bir dönemde yangınlar ve kuraklıklar arasında bir korelasyon bulan ilk araştırma olduğunu düşünüyoruz” dediler.

Tabii o zamanlar tam bir yangın teşkilatlanması olmadığı için evlerin kapısında su dolu kovalar önlem olarak koyuldu. Daha sonra ise belediyeler bu konuda çalışmalar yapmaya başladı. Örneğin,Floransa’da 1348 civarında itfaiye teşkilatları düzenlediler. Kuzey İtalya şehirlerindeki kuraklıklara karşı büyük altyapı önlemleri alındı: Parma ve Siena derin su kuyuları için yatırımlar yaptılar.

Leibniz araştırmacıları şimdi ilk kez Alplerin güneyinde 1302 ile 1304 arasında ve Alplerin kuzeyinde 1304 ve 1307 arasında olağanüstü kurak yazların istikrarlı hava koşulları ve farklı dağılmış yağışların sonucu olduğunu ilk kez gösterebildiler. Böylece çalışma, dramatik değişikliklerle 14. yüzyılın ilk yıllarına yeni bir ışık tutuyor ve modern iklim değişiklikleriyle bir bağlantı kuruyor.

Bauch ve Seifert. “Ancak, 21. yüzyılda gelecekteki iklimsel gelişmeler hakkında çalışmamızdan sonuç çıkarmak zor. 14. yüzyıldaki iklim dalgalanmaları doğal olaylar iken, modern çağda insanlar iklim üzerinde de yapay bir etki yapıyor ”dediler.

LEIBNIZ TROPOSFERİK ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ (TROPOS)

Banner
Benzer Yazılar

“Göremediklerinizi Göreceksiniz” Sergisinde Bu Ay “Kilia İdoller”

2 Mayıs 2021

2 Mayıs 2021

Kültür Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü tarafından düzenlenen “Göremediklerinizi Göreceksiniz” sergisinde bu ay Kilia idoller sergileniyor. “12 Ay...

Kralların Oyunu “Hnefatafl”

9 Aralık 2020

9 Aralık 2020

Kralların strateji kurması için tasarlanmış bir oyun. Yoksa siz sadece oyunları  eğlenmek için olduklarını düşünenlerdenseniz kesinlikle çok yanılıyorsunuz. Antik dünyada...

Yeni Araştırma Sonucu;11.000 Yıllık LSU Kampüs Höyükleri, Kuzey Amerika’da Bilinen En Eski İnsan Yapımı Yapılardır

24 Ağustos 2022

24 Ağustos 2022

Amerikan Bilim Dergisi’nde yayınlanan yeni araştırmada, Louisiana Eyalet Üniversitesi (LSU) kampüsündeki altı metrelik (20 fit) yüksekliğindeki iki höyük, Kuzey Amerika’da...

Arkeologlar, İspanya’da bir mağara kompleksinde 16.800 yıllık bir Paleolitik yapı keşfettiler

3 Aralık 2023

3 Aralık 2023

Arkeologlar, İspanya’nın Cantabria eyaletindeki Ribamontán al Monte belediyesinde bulunan La Garma mağara kompleksinde 16.800 yıllık bir Paleolitik yapı keşfettiler. La...

Orta Çağ’da milyonlarca insanın ölümüne neden olan kara veba Orta Asya’dan yayılmış olabilir

16 Haziran 2022

16 Haziran 2022

Covid-19 pandemisi yaklaşık 2 yıl boyunca Dünya’yı kapattı. Az da olsa etkisini hala devam ettiren Covid-19 salgını tarih boyunca Dünya’da...

İsveç’in Pryssgården kentinde sıra dışı bir Demir Çağı kadın mezarı bulundu

9 Kasım 2024

9 Kasım 2024

İsveç’in Pryssgården kentinde bir Demir Çağı mezarlığında arkeologlar, kadının doğrudan mezarın içine küçük bir iğne ve demir bir çakı ile...

Ragna, gelecekte yaşanabilecek hastalıklarla mücadele de yardımcı olacak

25 Şubat 2022

25 Şubat 2022

Avrupa’da 800 yıl önce yaşama veda etmiş Ragna, bizlere gelecekte yaşanabilecek hastalıklarla mücadele konusunda yardımcı olacak bilgiler veriyor. 2017’de uluslararası...

Perre Antik Kenti’nde 1800 yıllık Roma dönemi kadın rölyefi bulundu

10 Aralık 2023

10 Aralık 2023

Kommagene Krallığı’nın beş büyük kentinden biri olan Perre Antik Kenti’nde devam eden arkeolojik kazı ve temizlik çalışmalarında 1800 yıllık Roma...

Münih’te 2.300 Yıllık İlk Antik Kelt Köyü ve Roma Yerleşimi Keşfedildi

22 Ekim 2023

22 Ekim 2023

Arkeologlar, Almanya’nın Münih kentinde eski bir Kelt köyü ve daha küçük bir Roma yerleşiminin kanıtlarını keşfettiler. Münih’in kuzey banliyölerindeki bir...

Aztek Tapınağının Altında Bulunan Etkileyici Kartal Kabartması

1 Şubat 2021

1 Şubat 2021

Modern Mexico City’deki eski bir Aztek tapınağında, bozulmamış durumda olan 600 yıllık bir altın kartal kabartma ortaya çıkarıldı. Antropoloji ve...

Almanya’da 500 yıllık kurşun lanet tableti bulundu

16 Aralık 2023

16 Aralık 2023

Arkeologlar, Almanya’nın kuzey kıyısındaki Rostock şehrinde, 15. yüzyıldan kalma bir tuvalette Şeytan ve diğer iki şeytanı çağıran bir kurşun lanet...

Boncuklu Höyük, Anadolu’da ilk yerleşik hayatın izlerini taşıyor

12 Eylül 2022

12 Eylül 2022

Konya’nın Karatay ilçesinde yer alan 11 bin 200 yıllık geçmişe sahip Boncuklu Höyük, Anadolu’da ilk yerleşik hayatın izlerini taşıyor. Boncuklu...

Çukurbağ Nikomedia Kazıları Yeniden Başlıyor

14 Temmuz 2021

14 Temmuz 2021

Doğu Roma İmparatorluğu’nun başkenti sıfatını taşıyan antik dönemin en büyük kentlerinden Nikomedia antik kenti Çukurbağ kazıları yeniden başlıyor. Kocaeli İzmit...

Karakuş Tümülüsü’nde Kommagene Kraliçe Mezarları Bulundu

22 Eylül 2021

22 Eylül 2021

Adıyaman Karakuş Tümülüsü ‘nde, Kommagene Kralı II. Mithritades’in (M.Ö 36-21 ) annesi İsias, kız kardeşi Antiokhis ve Antiokhis’in kızı Aka...

Mısır’da kraliyet sfenks heykeli ortaya çıkarıldı

6 Mart 2023

6 Mart 2023

Bir Mısır arkeolojik misyonu, Mısır’ın güneyinde Roma dönemi kireçtaşı kabininin içinde bir kraliyet sfenks heykeli keşfetti. Eski Eserler Bakanlığı Pazartesi...

Yorumlar
Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

[mc4wp_form id=”621″]