23 June 2025 Gelecek Geçmişin Ürünüdür

Arkeologlar, Nimrud’daki Asur Ninurta Tapınağı’nın içinde dikkat çekici şekilde korunmuş tapınaklar keşfettiler

Penn Müzesi’nin Iraklı arkeologlarla işbirliği yaparak yürüttüğü Nimrud’daki son arkeolojik çalışma, Irak’ın kuzeyindeki Nimrud antik kentinde yaklaşık 2.600 yıl önce yakılan bir Asur tapınağında son derece iyi korunmuş iki tapınak ortaya çıkardı .

Arkeologlar, bu yıl müzenin Irak Miras İstikrar Programı’nın (IHSP) kültürel miras koruma girişimlerinden biri olan Nimrud Projesi’nin bir parçası olarak Ninurta Tapınağı ve Ziggurat’ta kazı çalışmaları yürütüyor.

HSP, risk altındaki arkeolojik alanları korumaya ve 2014-2017 yılları arasında terör örgürtü IŞİD’in gerçekleştirdiği kültürel yıkım dalgası sonucu zarar görenleri onarmaya adanmış bir programdır.

Asurnasirpal II (MÖ 883-859) dönemindeki Neo-Asur devletinin başkenti olan Nimrud, Asur zamanlarında Kalhu ve İncil’de Calah olarak da anılırdı. Sadece tarihin ilk imparatorluklarından biri olarak tarihi açıdan önemli olmakla kalmaz, aynı zamanda arkeolojik önemine katkıda bulunan Irak’ın kültürel mirasını da temsil eder. Ancak 2014 ile 2017 yılları arasında IŞİD’in yıkıcı eylemleri, ünlü Kuzeybatı Sarayı ve Ninurta Tapınağı ve zigguratı gibi önemli anıtlara ciddi şekilde zarar verdi.

Arkeolojik alanın en önemli yönlerinden biri, Asur savaş ve tarım tanrısına adanmış ve bir zigguratı bulunan Ninurta Tapınağı’dır. Tapınağın MÖ 614-612 civarında yangınla yerle bir edildiği düşünülüyor ve bu da yapının ve eserlerin korunmasına yardımcı oldu.

Projenin üçüncü sezonunda geniş Ninurta Tapınağı’nın içinde iki yeni tapınak keşfedildi. Ekip, daha büyük tapınağın içinde, tapınakta tapınılan bir tanrı veya tanrıça heykeli için alçak bir platform olan devasa bir taş sunak keşfetti. Yaklaşık 12 fit x 9,5 fitti ve büyük olasılıkla Kral Ashurnasirpal II’ye ait bir çivi yazısı yazıtı vardı . Daha küçük tapınak, antik çağda ciddi şekilde hasar görmüş bir sunak içeriyordu.

Nimrud’da ortaya çıkarılan sunak. Fotoğraf: Penn Müzesi

Tapınaklardaki diğer dikkat çekici keşifler arasında, başlangıçta kaidelere yerleştirilmiş olan kimliği belirsiz tanrıların olası heykel parçaları da yer alıyor. Ancak, MÖ 614 ile 612 yılları arasında, Asur İmparatorluğu’nun çöküşü sırasında, Babil’den (günümüzde güney ve orta Irak) ve Medya’dan (antik batı İran) gelen istilacılar tapınağı yağmalayıp yaktılar ve geriye yalnızca bu heykellerin ve süslemelerinin kalıntıları kaldı.

Bulgular, tapınağın antik dönemde yağmalanmasına ve yıkılmasına rağmen, Ninurta’nın devlet dinindeki önemli rolünü ve tapınağın olağanüstü zenginliğini göstermektedir. Ekip, krallığın tarihteki ilk imparatorluklardan biri haline gelmesiyle birlikte, devlet tanrısı Ninurta, güçlü Asur savaş tanrısı ve diğer yakından ilişkili tanrıları çevreleyen dini ritüellerin kapsamlı bir resmini oluşturmayı amaçlamıştır.

Penn Müzesi ve Nimrud’daki Iraklı arkeologlar tarafından bulunan tapınağın kapı eşiği. Fotoğraf: Penn Müzesi

“Ninurta Tapınağı’nın yanması ve ani çöküşü, tapınağın olağanüstü bir korunma durumuna gelmesine neden oldu. Ekip, tapınağın inşası için Lübnan Dağları’ndan Nimrud’a getirilen korunmuş sedir ağacını buldu; tıpkı Kral Ashurnasirpal II’nin tapınak alanını inşa etmeyi anlattığı yazıtlarda kaydedildiği gibi. Eserlerin durumu ve dağılımı, tapınakların ve ilişkili hazinelerin Babilliler ve Medler tarafından yakılmadan önce yağmalandığını ve kasıtlı olarak zarar gördüğünü güçlü bir şekilde gösteriyor.” diyor IHSP Program Direktörü Dr. Michael Danti.

Dr. Danti’ye göre en ilgi çekici buluntu, tapınaktaki çivi yazısıyla yazılmış taş anıt olan ve MÖ 797’ye tarihlenen ve önemli tanrıların sembollerini taşıyan bir Kudurru’ydu. Suriye-Irak sınırında Fırat Nehri üzerinde bulunan bir bölge olan Hindanu’nun valiliğini veren bir kraliyet kararnamesini belgeliyor.

Dr. Danti “Asur kralı Adad-Nerari III (MÖ 811-783) bu stratejik bölgeyi Rasappa’nın (Dicle’nin batısında ve Khabur Nehri bölgesindeki Nimrud’un kuzeybatısında yer alır) Nergal-Eresh adlı bir valiye atadı. Hiç kimsenin NergalEresh’in yeni topraklarına ilişkin iddiasını çürütemeyeceğini güçlü bir şekilde vurguluyor. Anlaşmayı bozan, stela’ya zarar veren veya onu tapınaktan çıkaran herkes için uzun bir lanet listesiyle sona eriyor” dedi.

Araştırmacılar ayrıca Asurca (Akatça’nın bir lehçesi) yazılmış, çivi yazılı iyi korunmuş kil tabletler buldular. Bu tabletlerde tapınağın ekonomik faaliyetleri hakkında ayrıntılar, örneğin gümüş kredileri ve varlık listeleri ile Aramice yazılmış bir not yer alıyor. Aramice, Asur İmparatorluğu’nun sonraki dönemlerinde yaygın olarak kullanılan bir dil ve yazıydı.

Kazılar sırasında bulunan diğer nesneler arasında, dini törenlerde içki dökmek için kullanılmış olması muhtemel tapınağın tuğla zeminine yerleştirilmiş bir taş kase, bir griffonun yontulmuş başı, sırlı çanak çömlek ve taş tablet parçaları, oyulmuş fildişi ve mücevherler yer almaktadır. Geniş yelpazedeki nesne türleri, malzemeler ve sanatsal stiller, Asur İmparatorluğu’nun büyüyen zenginliğini ve geniş askeri fetihlerini ve ticaret bağlantılarını yansıtmaktadır.

Penn Müzesi

Kapak fotoğrafı: Penn Müzesi ve Iraklı arkeologlar tarafından Irak’ın Nimrud kentinde bulunan, MÖ 797’ye tarihlenen bir Kudurru’daki (taş anıt) çivi yazısı yazıtları (2024) Penn Müzesi

Banner
Benzer Yazılar

Yakın Çağ’ın en güçlü silahlı gemisi Vasa’da bulunan erkek iskelet bir kadına ait çıktı

11 Nisan 2023

11 Nisan 2023

Dünyanın en güçlü silahlı gemisi olarak inşa edilen Vasa, çıktığı ilk yolculukta sadece 1500 metre yol aldıktan sonra battı. Gemide...

Terracotta Savaşçıları’nın bulunmasında rol oynayan Çinli arkeolog Shi Xingbang, 99 yaşında öldü

26 Ekim 2022

26 Ekim 2022

Terracotta Savaşçıları’nın bulunmasında rol oynayan Çinli arkeolog Shi Xingbang, 99 yaşında öldü. Çin’in duayen arkeoloğu Shi Xingbang, 1953 yılında Çin’in...

Umman’da Ziyaret Edilmesi Gereken Yerler

9 Ocak 2021

9 Ocak 2021

Umman’da ziyaret edilmesi gereken bir çok yer var. Bizde bu yazımızda pandemi dönemi boyunca evde çok sıkılanlar için tatil hayali...

Persler Hakkında Bilinmeyen 5 Gerçek

22 Ocak 2021

22 Ocak 2021

Pers kültürü, 1000 yıldan daha fazla bir süre Yakın Doğu ve Dünya’nın geri kalanını etkiledi. Kültürleri, bir çok yönüyle uzun...

Van Gölü’nün suyu çekilince Çarpanak Adası’na giden Urartu yolu ortaya çıktı

12 Mayıs 2022

12 Mayıs 2022

Yağışların azalması ve artan buharlaşma ile birlikte Van Gölü’nün su seviyesi düşünce Çarpanak Adası’nı kıyıya bağlayan bir kilometrelik Urartu yolu...

Arkeologlar, 1.000 yıl önce ‘kocasının’ yanına gömülmüş, yüzünün üst kısmı oyulmuş soylu bir kadın buldular

4 Kasım 2023

4 Kasım 2023

Arkeologlar, Almanya’nın Saksonya-Anhalt eyaletindeki Eisleben kasabası yakınlarında kocasının yanına gömülmüş, yüzü ve başı oyulmuş 1.000 yıllık bir kadın kalıntısını ortaya...

Kyme Antik Kenti Kaderine mi Terkedildi?

22 Mayıs 2021

22 Mayıs 2021

Antik Çağda Aiolis Bölgesi sınırları içerisinde yer alan günümüzde İzmir ili Aliağa ilçesinde bulunan Kyme Antik Kenti, bakımsızlık ve ilgisizliğin...

Pompeii kazılarında kölelerin ve eşeklerin acımasızca çalıştırıldığı değirmen ortaya çıkarıldı

9 Aralık 2023

9 Aralık 2023

Vezüv yanardağının yerle bir ettiği (MS 79) Roma kenti Pompeii’de devam eden kazılarda kölelerin ve eşeklerin acımasız bir şekilde çalıştırıldıkları...

Aşıklı Höyük’te 9500 yıl önce beyin ameliyatı olan kadın 3D ile canlandırılacak

12 Eylül 2021

12 Eylül 2021

Aksaray ilinde bulunan Aşıklı Höyük’te 1989 yılında yapılan arkeolojik kazılarda ortaya çıkarılan ve tarihte ilk beyin ameliyatını geçirdiğine inanılan kadın...

“Garnizon Kenti” olarak bilinen Blaundos’ta İmparator Hadrian’a ithaf edilen yazıt bulundu

27 Kasım 2024

27 Kasım 2024

Büyük İskender’in Anadolu seferi sırasında askerlerin yerleştiği için “Garnizon Kenti” adını alan Blaundos antik kentinde İmparator Hadrian’a adanmış bir yazıt...

Dünyanın en eski yerleşim yerlerinden biri olan Harran’da bilinen ilk medreselerden biri açığa çıkarılıyor

21 Kasım 2021

21 Kasım 2021

Şanlıurfa ilinde bulunan Harran, dünyada bilinen en eski yerleşim yerlerden birisidir. Birçok kültürel katmana ev sahipliği yapan Harran ören yerinde...

Fatih Belediyesi Hitit Çivi Yazısı Atölyesi Düzenliyor

5 Aralık 2023

5 Aralık 2023

Fatih Belediyesi, Anadolu’nun kadim medeniyetlerinden Hititlerin kullandığı çivi yazısının uygulamasını öğrenmek isteyenler için Hitit Çivi Yazısı atölyesi düzenliyor. Hititlerin özellikle...

Arkeologlar, Utah Çölü’nde Buzul Çağı insan ayak izlerini keşfettiler – 12.000 yıldan daha eski olabilir.

27 Temmuz 2022

27 Temmuz 2022

Cornell Üniversitesi’nde Araştırma Bilimcisi olan Daron Duke ve Thomas Urban, Utah Çölü’nde 88 korunmuş Buzul Çağı insan ayak izi keşfetti....

İtalya’nın Pavia Kentinde 7. Yüzyıla Ait Lombard Kral Mezarları Bulundu

30 Aralık 2024

30 Aralık 2024

Katolik Üniversitesi tarafından eylül-ekim ayları arasında yürütülen kazılarda, bir yandan Lombard Hanedanı üyelerine, diğer yandan Geç Orta Çağ döneminde yaşayan...

Kuzey Norveç’te Nadir Bir Viking Kadının Mezarı Keşfedildi: Köpeğiyle Yan Yana Defnedildi

7 Haziran 2025

7 Haziran 2025

Norveç’in Senja Adası’nda yapılan yeni bir arkeolojik kazı, Viking Çağı’na ait çok özel bir mezar ortaya çıkardı. Arctic University Museum...

Yorumlar
Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

[mc4wp_form id=”621″]