25 November 2025 Gelecek Geçmişin Ürünüdür

Yeni araştırma; Levant’ta tarım, 12.800 yıl önce yaşanan göktaşı felaketi ile başladı

Tarih öncesi Dünya üzerinde yaşam göktaşların kaderine bağlıydı. Milyonlarca yıl önce devasa bir göktaşının yeryüzüne düşmesi ile dinozor nesli ortadan kalkmış ve Dünya, Buzul Çağı’na girmişti.

Sodom ve Gomora felaketi yine bir kozmik çarpışmanın neticesiydi.

Uluslararası bilimsel çalışma Levant Bölgesi’nde avcı toplacı insan gruplarının tarıma geçişini yine bir göktaşı çarpması ile başladığını gösterdi.

12800 yıl önce meydana gelen atmosferdeki kozmik patlama Abu Hureyra yerleşimindeki avcı-toplayıcıları hayatta kalma şanslarını artırmak için tarım uygulamalarını benimsemeye zorladı.

Dinozorlar göktaşı düşmesi ile yok oldular

Bu görüş, Science Open: Airbursts and Cratering Impacts dergisinde yer alan ilgili dört araştırma makalesinden birinde ele alındı. Makaleler, Dünya’nın neredeyse 13 bin yıl önce anormal bir şekilde soğumasının kozmik bir çarpışmanın sonucu olduğunu öne süren Genç Dryas Etkisi Hipotezi’nin araştırılmasının en son sonuçları olduğunu gösteriyor.

Yer bilimcisi James , “Bu genel bölgede, avcı-toplayıcılar için çeşitli yiyecek kaynaklarının bulunduğu, ormanlık ve daha nemli koşullardan, artık yalnızca avcı-toplayıcı olarak geçinemedikleri daha kuru, daha serin koşullara bir geçiş oldu. Abu Hureyra’daki yerleşim, arkeologlar arasında toplayıcılıktan çiftçiliğe bilinen en eski geçişe dair kanıtları nedeniyle ünlüdür. Köylüler arpa, buğday ve bakliyat yetiştirmeye başladı. Kanıtların açıkça gösterdiği şey bu” dedi.

Bugünlerde Abu Hureyra ve onun zengin arkeolojik kayıtları, 1970’lerde Fırat Nehri üzerinde inşa edilen Taqba Barajı’nın oluşturduğu bir rezervuar olan Assad Gölü’nün altında yatıyor. Ancak bu selden önce arkeologlar çalışmak için çok sayıda malzeme çıkarmayı başardılar.

Araştırmacılar makalede şöyle belirtiyor: “Köy sakinleri tohumlar, baklagiller ve diğer yiyeceklerden oluşan bol miktarda ve sürekli bir kayıt bıraktılar.” Bilim insanları, bu kalıntı katmanlarını inceleyerek, iklim değişmeden önceki daha sıcak, nemli günlerde ve şimdi Genç Dryas olarak bildiğimiz şeyin başlangıcından sonraki daha serin, daha kuru günlerde toplanan bitki türlerini ayırt edebildiler.

Araştırmacılar, çarpışmadan önce, bölge sakinlerinin tarih öncesi beslenmelerinin yabani baklagiller ve yabani tip tahıllar ile “küçük ama önemli miktarda yabani meyve ve yemişlerden” oluştuğunu buldu. Soğuduktan sonraki zamana karşılık gelen katmanlarda meyveler ve yemişler ortadan kalktı ve insanlar erken yetiştirme yöntemlerini denedikçe diyetleri daha çok evcil tipte tahıllara ve mercimeğe yöneldi. Yaklaşık 1000 yıl sonra, Neolitik “kurucu mahsullerin” tamamı – emmer buğdayı, siyez buğdayı, kabuklu arpa, çavdar, bezelye, mercimek, kudret fiğ, nohut ve keten – şimdi Bereketli Hilal olarak adlandırılan yerde yetiştiriliyordu. Hem yenilebilir hem de yenmez olan kuraklığa dayanıklı bitkiler, Genç Dryas’ın başlangıcındaki ani kışın ardından gelen daha kuru bir iklimi yansıtarak kayıtlarda daha belirgin hale geliyor.

Suriye'de Fırat Nehri yakınındaki Ebu Hureyra köyünün yerini gösteren harita
Suriye’de Fırat Nehri yakınındaki Ebu Hureyra köyünün yerini gösteren harita Fotoğraf CREATIVE COMMONS

Kanıtlar aynı zamanda bölgenin nüfusunda önemli bir düşüş olduğunu ve yerleşim yerinin mimarisinde daha tarımsal bir yaşam tarzını yansıtacak şekilde değişiklikler yapıldığını gösteriyor; buna çiftlik hayvanlarının ilk kez barınması ve hayvanların evcilleştirilmesinin diğer işaretleri de dahil.

Açık olmak gerekirse Kennett, tarımın Neolitik Çağ’da Dünya’nın çeşitli yerlerinde ortaya çıktığını, ancak ilk olarak şiddetli iklimin etkisiyle Levant’ta (bugünkü Suriye, Ürdün, Lübnan, Filistin, İsrail ve Türkiye’nin bazı bölgeleri) ortaya çıktığını söyledi.

Avcılık, toplayıcılık ve tarım arasındaki geçişe karşılık gelen 12.800 yıllık katmanlarda, Abu Hureyra’daki kayıtlar büyük bir yangının kanıtlarını gösteriyor. Kanıtlar arasında yüksek konsantrasyonlarda platin, nanoelmaslar ve yalnızca aşırı yüksek sıcaklıklarda – daha yüksek sıcaklıklarda – oluşabilen küçük metalik kürecikler içeren, karbon açısından zengin bir “siyah mat” katman yer alıyor.

O dönemde insan teknolojisinin üretebileceğinden çok daha fazlası. Hava patlaması ağaçları ve saman kulübeleri dümdüz etti, eriyen camı tahılların ve tahılların yanı sıra tümsekte bulunan eski binaların, aletlerin ve hayvan kemiklerinin üzerine ve büyük olasılıkla insanların üzerine sıçrattı.

Erimiş camın (ten rengi) sıçradığı küçük kemik parçaları (mavi)

Bu olay, bir insan yerleşimindeki kozmik hava patlamasının tek kanıtı değil. Yazarlar daha önce daha küçük ama benzer bir olayın MÖ 1600 civarında Ürdün Vadisi’ndeki Tall el-Hammam’da İncil’de adı geçen şehri yok ettiğini bildirmişlerdi.

Siyah mat tabaka, nanoelmaslar ve erimiş mineraller Kuzey ve Güney Amerika ile Avrupa’da yaklaşık 50 başka bölgede de bulundu; bunların koleksiyonuna Genç Dryas dağınık alanı adı verildi. Araştırmacılara göre bu, parçalanmış bir kuyruklu yıldızın Dünya atmosferine çarpmasıyla tutarlı, yaygın, eş zamanlı yıkıcı bir olayın kanıtı. Patlamalar, yangınlar ve ardından gelen kış darbesinin, mamutlar, kılıç dişli kediler, Amerikan atları ve Amerikan develeri dahil olmak üzere çoğu büyük hayvanın neslinin tükenmesine ve ayrıca Kuzey Amerika Clovis kültürünün çöküşüne neden olduğunu söylüyorlar.

Çarpma havadan bir patlamaya neden olmuş gibi göründüğünden, yerde krater olduğuna dair bir kanıt yok. Kennett, “Fakat kratere gerek yok” dedi. “Kabul edilen çarpmaların çoğunda görünür bir krater yoktur.” Bilim insanları, şok dalgasının havadan çıkıp Dünya yüzeyine doğru indiğinde meydana gelen nispeten daha düşük basınçlı kozmik patlamalara ilişkin kanıtları derlemeye devam ediyor.

Banner
Benzer Yazılar

Antik Dünya’nın en büyük agorasına sahip İtalya’nın Selinunte kentinde yapılan kazılarda “Sonuçlar beklentilerin çok ötesine geçti”

29 Temmuz 2022

29 Temmuz 2022

Yunan döneminin en önemli arkeolojik alanlarından biri olan İtalya’nın Selinunte Antik Kenti’nde, 33.000 metrekarelik alana sahip antik dünyanın en büyük...

Pompeii Domus’ta tanrıça Kibele kültü ile ilişkilendirilen pişmiş toprak figürünleri keşfedildi

27 Aralık 2023

27 Aralık 2023

Arkeologlar, Pompeii’deki Via del Vesuvio boyunca “Leda ve Kuğu Evi”nin bitişiğindeki Domus’ta yapılan son kazılarda 13 pişmiş toprak figürün ortaya...

DNA analizleri ile yüzün yeniden yapılandırılması mümkün

22 Haziran 2022

22 Haziran 2022

Viyana Üniversitesi ve Ulsan Ulusal Bilim ve Teknoloji Enstitüsü tarafından Kore Ulusal Müzesi ile işbirliği içinde yönetilen uluslararası bir ekip,...

İsviçre’de bir Tunç Çağı yerleşimi keşfedildi

18 Şubat 2024

18 Şubat 2024

Bern Kantonu Arkeoloji Servisi, Heimberg’deki bir inşaat projesi öncesinde 2023 sonbaharında bir kurtarma kazısı gerçekleştirdi. Kazı çalışması beklenen bir Roma...

Olimpiyat oyunlarının da düzenlendiği Antakya Antik Hipodrom’unda eğlence ve oyun mekanları ortaya çıkarıldı

29 Eylül 2022

29 Eylül 2022

M. Ö. 67 yıllarında inşa edilen Roma Dönemi Antakya Antik Hipodromu’nda eğlence ve oyun mekanları ortaya çıkarıldı. Helenistik Dönem yapılarının...

Danimarka’da türünün tek örneği 1000 yıllık altın küpe bulundu

14 Aralık 2021

14 Aralık 2021

Danimarka’daki bir metal dedektörü, İskandinavya’da daha önce hiç görülmemiş, 11. yüzyıldan kalma, türünün tek örneği bir altın mücevher parçasını ortaya...

North Yorkshire’da bir evin mutfak zemininin altında bir fincan içerisinde bulunan altın sikkeler açık artırma ile satılıyor

8 Eylül 2022

8 Eylül 2022

Kuzey Yorkshire’daki bir çift, mutfaklarının döşeme tahtalarının altına gömülü 18. yüzyılın başlarından kalma altın sikkeler buldu. Sikkeler, nesiller boyunca Kuzey...

Romanya’da bulunan 6 bin 500 yıllık mezar içinde 169 altın yüzük çıkarıldı

14 Ağustos 2022

14 Ağustos 2022

Romanya’nın Crişana eyaletinin Bihor ilçesinde bulunan Biharia Komününün yakınında ortaya çıkarılan M. Ö. 4500 yılına ait bir kadına ait mezar...

Parçacık fiziği ve arkeoloji işbirliği, Napoli’deki gizli Helenistik yeraltı odasını ortaya çıkardı

13 Mayıs 2023

13 Mayıs 2023

Yunanlılar tarafından MÖ dördüncü yüzyılın sonu ile üçüncü yüzyılın başı arasında inşa edilen Neapolis’in antik nekropolü’nün kalıntıları, günümüz Napoli’sinin yaklaşık...

Kız Kulesi Anıt Müze Olarak Ziyarete Açılacak

9 Eylül 2022

9 Eylül 2022

Kız Kulesi restorasyon çalışmalarını inceleyen Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, restorasyon çalışmalarının yıl sonuna kadar bitirilmesini hedeflediklerini söyledi....

İsviçre’de Amatör Arkeolog 1.290 Antik Roma Sikke Buldu

16 Nisan 2022

16 Nisan 2022

Amatör arkeolog, İsviçre’nin Basel-County kantonundaki Liestal bölgesindeki Bubendorf belediyesi yakınlarında, MS 4. yüzyıla tarihlenen 1.290’dan fazla antik Roma sikkesinden oluşan...

Depremler, Hatay Arkeoloji Müzesi’nde hafif hasara yol açtı

9 Şubat 2023

9 Şubat 2023

Kahramanmaraş merkezli iki büyük depremin etkilediği on ilde yer alan müze ve ören yerlerinin son durumu hakkında Kültür ve Turizm...

Büyük İskender’in Anadolu’da Perslere karşı ilk kazandığı zaferin 2.400 yıllık savaş alanı bulundu

29 Aralık 2024

29 Aralık 2024

Arkeologlar, 20 yıllık araştırmanın ardından Büyük İskender’in Küçük Asya’yı ele geçirmek için girdiği ilk önemli savaş olan efsanevi Granikos Muharebesi’nin...

Roma’yı sarsan Teutoburg savaş alanında yok edilen 19. Lejyonu’nun metal imzası keşfedildi

6 Aralık 2022

6 Aralık 2022

Araştırmacılar, yeni bir kimyasal analiz yöntemi kullanarak, Almanya’nın Kalkriese kentindeki Teutoburg Ormanı Savaşı alanında elde edilen eserlerde Roma 19. Lejyonu’nun...

Arkeologlar Amerika’nın en eski kerpiç mimarisini keşfetti

8 Aralık 2021

8 Aralık 2021

Peru’nun kuzey kıyısında, araştırmacılar, El Nino’nun neden olduğu sellerin oluşturduğu doğal kil tortularından oyulmuş antik kerpiç tuğlalarla inşa edilmiş, Amerika’daki...

Yorumlar
Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

[mc4wp_form id=”621″]