24 June 2025 Gelecek Geçmişin Ürünüdür

Oxford Üniversitesi araştırmacıları şimdiye kadarki en büyük insan soy ağacını oluşturdu

Oxford Üniversitesi araştırmacıları, günümüzden binlerce yıl önce Afrika’dan başlayan insan genetik çeşitliliğini izleyerek şimdiye kadar oluşturulan en büyük insan soy ağacını oluşturdu.

Son yirmi yılda, insan genetiği araştırmalarında, tarih öncesi binlerce insan da dahil olmak üzere yüz binlerce birey için genomik veriler üreten olağanüstü ilerlemeler görüldü. Bu, dünyadaki bireylerin birbirleriyle nasıl ilişkili olduğuna dair eksiksiz bir harita üretmek için insan genetik çeşitliliğinin kökenlerini izlemenin heyecan verici olasılığını artırıyor.

Şimdiye kadar, bu vizyonun önündeki ana zorluklar, birçok farklı veri tabanından gelen genom dizilerini birleştirmenin bir yolunu bulmak ve bu boyuttaki verileri işlemek için algoritmalar geliştirmekti. Bununla birlikte, Oxford Üniversitesi Big Data Institute’nden araştırmacılar tarafından yayınlanan yeni bir yöntem , birden fazla kaynaktan gelen verileri kolayca birleştirebilir ve milyonlarca genom dizisini barındıracak şekilde ölçeklenebilir.

Big Data Institute’de evrimsel bir genetikçi ve baş yazarlardan biri olan Dr Yan Wong şöyle açıkladı:

“Temelde devasa bir insan soy ağacını oluşturduk, bugün insanlarda bulduğumuz tüm genetik çeşitliliği yaratan tarihi olabildiğince tam olarak modelleyen tüm insanlık için bir şecere. Bu soy kütük, her insanın genetik dizisinin genomun tüm noktaları boyunca birbirleriyle nasıl ilişkili olduğunu görmemizi sağlar.”

Bireysel genomik bölgeler anne veya babadan yalnızca bir ebeveynden miras alındığından, genomdaki her noktanın atası bir ağaç olarak düşünülebilir. “Ağaç dizisi” veya “ataların rekombinasyon grafiği” olarak bilinen ağaç kümesi, genetik bölgeleri zaman içinde, genetik çeşitliliğin ilk ortaya çıktığı atalara bağlar.

Araştırmayı Big Data Institute’nde doktorasının bir parçası olarak üstlenen ve şu anda MIT ve Harvard Broad Enstitüsü’nde doktora sonrası araştırmacı olan baş yazar Dr. Anthony Wilder Wohns şunları söyledi:

“Aslında, atalarımızın genomlarını yeniden yapılandırıyor ve onları geniş bir ilişkiler ağı oluşturmak için kullanıyoruz. Daha sonra bu ataların ne zaman ve nerede yaşadığını tahmin edebiliriz. Yaklaşımımızın gücü, temel alınan veriler hakkında çok az varsayımda bulunması ve hem modern hem de eski DNA örneklerini de içerebilmesidir.”

Çalışma, sekiz farklı veri tabanından alınan modern ve eski insan genomları hakkındaki verileri birleştirdi ve 215 popülasyondan toplam 3.609 ayrı genom dizisini içeriyordu. Antik genomlar, yaşları 1.000 ile 100.000 yıl arasında değişen, dünya genelinde bulunan örnekleri içeriyordu. Algoritmalar, genetik varyasyon modellerini açıklamak için evrim ağaçlarında ortak ataların nerede bulunması gerektiğini tahmin etti. Ortaya çıkan ağ, neredeyse 27 milyon ata içeriyordu.

Bu örnek genomlara konum verilerini ekledikten sonra yazarlar, tahmin edilen ortak ataların nerede yaşadığını tahmin etmek için ağı kullandılar. Sonuçlar, Afrika’dan göç de dahil olmak üzere, insanın evrimsel tarihindeki önemli olayları başarıyla yeniden ele geçirdi.

Zaman ve uzayda çıkarsanan insan atalarının soylarını görselleştirmek.Her satır, modern ve antik genomların çıkarsanan soykütüğümüzdeki bir ata-torun ilişkisini temsil eder. Bir çizginin genişliği, ilişkinin kaç kez gözlemlendiğine karşılık gelir ve çizgiler, ataların tahmini yaşına göre renklendirilir
Zaman ve uzayda çıkarsanan insan atalarının soylarını görselleştirmek. Her satır, modern ve antik genomların çıkarsanan soykütüğümüzdeki bir ata-torun ilişkisini temsil eder. Bir çizginin genişliği, ilişkinin kaç kez gözlemlendiğine karşılık gelir ve çizgiler, ataların tahmini yaşına göre renklendirilir.

İnsan soy haritası zaten son derece zengin bir kaynak olmasına rağmen, araştırma ekibi, mevcut olduğunda genetik verileri dahil etmeye devam ederek onu daha da kapsamlı hale getirmeyi planlıyor. Ağaç dizileri verileri son derece verimli bir şekilde sakladığından, veri kümesi milyonlarca ek genomu kolayca barındırabilir.

Dr. Wong, “Bu çalışma, yeni nesil DNA dizilimi için zemin hazırlıyor. Modern ve antik DNA örneklerinden elde edilen genom dizilerinin kalitesi arttıkça, ağaçlar daha da doğru hale gelecek ve sonunda bugün gördüğümüz tüm insan genetik varyasyonunun kökenini açıklayan tek, birleşik bir harita oluşturabileceğiz” dedi.

Dr Wohns’ta, “Bu çalışmanın odak noktası insanlar olsa da, yöntem çoğu canlı için geçerli; orangutanlardan bakterilere. Tıbbi genetikte, genetik bölgeler ve hastalıklar arasındaki gerçek ilişkileri, ortak ata tarihimizden kaynaklanan sahte bağlantılardan ayırmada özellikle faydalı olabilir” diye konuştu.

Kapak Fotoğrafı John Lund Getty

Banner
Benzer Yazılar

Mavi Kuran’ın bir sayfasındaki karmaşık altın yaprak süslemelerinin altında gizli metin ortaya çıktı

21 Kasım 2024

21 Kasım 2024

Zayed Ulusal Müzesi’nden araştırmacılar, dünyanın en ünlü Kur’an yazmalarından biri olan Mavi Kur’an’ın bir sayfasındaki karmaşık bir altın yaprak tabakasının...

Şamuha Kenti Tanrıçası İştar’ın tapınağı çıkarılacak

11 Eylül 2021

11 Eylül 2021

Hitit İmparatorluğu’nun başkenti Hattuşa dışında bir dönem başkentlik yapan Şamuha (Kayalıpark-Sivas) idari kent olma dışında dini özelliği ile de dikkat...

İskandinavya’da şahin avcılığını betimleyen en eski figür ortaya çıkarıldı

17 Aralık 2021

17 Aralık 2021

Kuzey Avrupa’da, birkaç buluntu dışında şimdiye kadar fazla karşılaşılmayan şahin avcılığını betimleyen, şahin tutan taçlı bir figür bulundu. Norveç’in başkenti...

Tepecik Höyük kazılarında seramik fırını ortaya çıkarıldı

23 Ağustos 2021

23 Ağustos 2021

Kalkolitik Çağ’dan Roma dönemine uzanan kültür katmanlarına ev sahipliği yapan Tepecik Höyük kazılarında 3.500 yıllık seramik fırın ortaya çıkarıldı. Aydın...

Arkeologlar Kuzey Makedonya’da 2500 Yıllık Yerleşim Ortaya Çıkardı

12 Nisan 2025

12 Nisan 2025

Kuzey Makedonya’daki Crnobuki köyü yakınlarındaki Gradishte’de yakın zamanda yapılan arkeolojik kazılarda sitenin tarihi önemi hakkındaki önceki varsayımları sorgulayan önemli bir...

Araştırmacılar, Suriye’de antik bir mezar içinde dünyanın en eski alfabesini keşfetti

22 Kasım 2024

22 Kasım 2024

Suriye’nin kuzeyindeki Tell Umm-el Marra antik kentinde 2004 yılında ortaya çıkarılan bir mezarda dünyanın en eski alfabesinin izleri keşfedildi. Keşif, Johns...

Perre Antik Kenti’nde 1800 yıllık Roma dönemi kadın rölyefi bulundu

10 Aralık 2023

10 Aralık 2023

Kommagene Krallığı’nın beş büyük kentinden biri olan Perre Antik Kenti’nde devam eden arkeolojik kazı ve temizlik çalışmalarında 1800 yıllık Roma...

Dev Kertenkeleler Milyonlarca Yıl Boyunca Yavaş Yavaş Uçmayı Öğrendi!

30 Ekim 2020

30 Ekim 2020

Dinozorların yanında yaşayan Pterodactyl’ler ve diğer ilgili kanatlı sürüngenler, milyonlarca yıl boyunca gökyüzünün ölümcül efendileri olmak için uçma yeteneklerini istikrarlı...

Ertuğrul Fırkateyni Kazısı Koordinatörü Dr. Berta Lledo Turanlı yaşamını yitirdi

27 Temmuz 2021

27 Temmuz 2021

Türkiye’de su altı arkeolojisi üzerine çalışmaları ile tanınan İspanyol Arkeolog Dr. Berta Lledo Turanlı yaşamını yitirdi. II. Abdülhamit döneminde Japonya’ya...

Tacámbaro’nun çakal adamı heykeli

26 Ocak 2022

26 Ocak 2022

Bir MezoAmerikan uygarlığı olan Tarascan (Purépecha) kültürüne ait ((MS 1400-1521) Tacámbaro’nun çakal adamı heykeli, Instituto Nacional de Antropología e Historia...

Japonya’da batan Ertuğrul Fırkateyni’nden çıkartılan eserler şekerle korunacak

11 Şubat 2024

11 Şubat 2024

II. Abdülhamid, Japon Prens Komatsu Akihito’nun İstanbul’u ziyaret etmesinin ardından iade-i ziyaret için 1887 yılında Ertuğrul Fırkateyni’ni Japonya’ya gönderme kararı...

Yunus Emre Müzesi Bakımsızlıktan Harabeye Dönüyor

29 Temmuz 2021

29 Temmuz 2021

Okuduğu Türkçe şiirleri ile gönülleri fetheden tasavvuf ehli, halk ozanı Yunus Emre için, yetiştiği Eskişehir’de kurulan Yunus Emre Müzesi ve...

Körzüt Kalesi’nde Urartu Kralı Menua’nın ikinci tapınağı gün yüzüne çıkarılıyor

20 Aralık 2022

20 Aralık 2022

Van ilinin Muradiye ilçesine bağlı Uluşar mahallesinde yer alan Urartu Kralı Menua’nın yaptırdığı Körzüt Kalesi’nde gerçekleştirilen kazı çalışmalarında ikinci tapınak...

Denizci bir halk olmayan Hititler Doğu Akdeniz ticaretini nasıl elinde tuttu

11 Aralık 2022

11 Aralık 2022

Anadolu, Tunç Çağı’nda önemli kara ticaret yollarına sahipti. Asurlu tüccarların kurduğu karumlar MÖ 2 binli yıllarda ticaretin ana damarlarını oluşturdu....

İngiltere’nin en önemli Roma yollarından birinin bir bölümü güneydoğu Londra’daki Old Kent Yolu’nun altında ortaya çıkarıldı

15 Kasım 2024

15 Kasım 2024

Arkeologlar, güneydoğu Londra’daki Old Kent Yolu’nun altında, Roma döneminde inşa edilen en önemli yollardan birinin parçası olan bir Roma yolu...

Yorumlar
Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

[mc4wp_form id=”621″]