10 December 2025 Gelecek Geçmişin Ürünüdür

Memlükler’in kale kuşatmasında attıkları taşın üzerindeki ilginç Arapça yazıt

Günümüzde, topçu birlikleri düşman mevzilerine atacakları bombaların üzerine bir iki kelimeden oluşan mesajlar yazarlar. Hava saldırılarında da bu tip mesajlar kullanılır.

Bu mesajlar, çoğunlukla bir önceki operasyonda ya da savaşta ölen şehitleri anma veyahut karşı tarafa korku salmak için uygulanan bir psikolojik yöntem.

Bombayı atacak askeri personel içinde moral kaynağı olacağı düşünülen bu uygulama, Arsuf’ta bulunan Haçlı kalesinin kuşatmasında Memlük askerler tarafından kullanıldığı görüldü.

Orta Çağ'a kadar kullanılan mancınık (balista) sistemi
Orta Çağ’a kadar kullanılan mancınık (balista) sistemi

Arsuf Kalesi’nde gülle üzerinde Arapça yazı

Kale kuşatmalarında surları yerle bir etmek ve suru koruyan askerleri etkisiz hale getirmek ve psikolojik baskı yapmak için icat edilen mancınık (balista) sistemi Antik Çağ’dan başlayarak Orta Çağ’a kadar saldırı için etkin kullanılan bir savaş aleti olmuştu.

Mancınık ile atılan taş gülleler, ateşli toplar hatta vebalı fareler savaşın seyrini değiştirmekteydi.

Antik çağda Apollonia olarak bilinen yıkık Arsuf kasabasında bulunan Haçlı Kalesi kazılarında ortaya çıkarılan taş gülle üzerinde görülen Arapça yazıt, güllelerin psikolojik baskı ya da gülleyi atan askerler için moral kaynağı olarak da kullanıldığını gösterdi.

İsrail, Tel Aviv’in hemen kuzeyinde yer alan Arsuf kasabasında bulunan Haçlı Kalesi, Haçlı ordusunun Kutsal Topraklar’a ulaşmada en son kalesidir.

Kalede kazılara devam eden arkeologlar yaklaşık 800 yıl önce Memlükler tarafından kalenin kuşatılmasında atılan gülleler üzerinde bir takım Arapça yazıt keşfettiler.

Memlukler tarafından atılan taş gülle üzerinde yazılı Arapça kelime

Metin kesin olarak yorumlanamayacak kadar yıpranmış, ancak açıkça “nişan” ve “saldırı” gibi bir şeyi ifade ettiğini (niyya/niyet, amaç ya da ve el-ghuzat) söyleyen araştırmacılar, muhtemelen saldıran birliklerinin moralini yükseltmeyi amaçladıklarını söylediler.

Yazıtlı gülle Baybars’ın ordusu tarafından atılmış

Arsuf Haçlı Kalesi, uzun yıllar Kutsal Topraklar’ın korunması için duran son kaledir. Tarih boyunca kale birçok kanlı kuşatmalara sahne olmuş ve son olarak M. S. 1230’larda Haçlıların nihai sınır dışı edilmesi için zemin hazırlayan Memluk sultanı Baybars tarafından 40 günlük kanlı bir kuşatmanın altında kalmış.

Bu kuşatma sırasında, Memlükler, Haçlı tahkimatlarına binlerce taş gülle fırlatmış. Bu taş güllelerin çoğu 1990’larda bulunarak düzgün yığınlar halinde düzenlenmiş.

Bir zaman sonra bu taş gülle yığınları içinde Arapça yazılı bir gülle olduğunu fark eden araştırmacılar, bu buluntuyu incelemeye başladılar.

Arsuf kazılarını yöneten Tel Aviv Üniversitesi’nden arkeolog Prof. Oren Tal, Tel Aviv Üniversitesi’ndeki bir arkeoloji konferansında elde edilen bulguyu sundu. Tal, “Bu taş güllenin gözden kaçan bir yazıtı olduğunu fark ettik” dedi. “Elbette bu, diğer tüm yığınları sökmemize ve yaklaşık 2.500 taş gülleyi kontrol etmemize neden oldu, ancak sadece bir metin bulduk” diye sözlerine ekledi.

Memlük zamanında Arapça yazılı taş gülle

Yazılı kireçtaşı küre yaklaşık 36 kilogram ağırlığındaydı ve o sırada yaygın olarak kullanılan el yazısı Arapça bir yazı olan Neshi’de yontulmuş iki satır yazı taşıyordu.

Tal, Haaretz’e “Bunun atılan ilk taş olduğuna ve balistaları (mancınıkları) yöneten askerler arasında morali artırma arzusu olduğuna bahse girerim. Mesaj Memlüklere hizmet etti. Onu okumayan veya anlamayan Haçlılara yönelik değildi” dedi.

Yazıt, metnin kendisi genellikle düşmana hitap etse bile, genellikle saldırganlar arasında morali desteklemek için tasarlanan bin yıl boyunca mühimmat yazma modelini gösteriyor. Belki de bunun en bilinen örnekleri, “Adolph”a veya diğer yüksek rütbeli düşmanlara adanmış bombalar ve mermiler üzerine mesajlar yazan II. Dünya Savaşı askerleridir.

Banner
Benzer Yazılar

Dünyanın En Eski Elbisesi “Tarkhan Elbisesi”

24 Nisan 2021

24 Nisan 2021

Yaşamın olmasa olmaz üçlüsü beslenme barınma ve giyinme… İlk insanın hayvan kürkleri ile kendisini soğuktan korumak için giyim ürünleri yaptıklarını...

Nadir bulunan gümüş sikkeler ortaya çıkarılıyor

19 Ekim 2021

19 Ekim 2021

Helenistik dönem Seleukos İmparatorluğu’nu yöneten Dindar Antiochus olarak da bilinen kral Antiochus VII’yi tasvir eden ya da kardeşi II. Demetrius’u...

Mısır’da bugüne kadar ortaya çıkarılan en büyük mumyalama çömlek zulası

10 Şubat 2022

10 Şubat 2022

Çek Mısır Bilim Enstitüsü’nden arkeologlar, 26. Hanedanlık dönemine tarihlenen bir grup mezar kuyusunda yapılan kazılar sırasında Mısır mumyalama uygulamasında kullanılan...

Mısır’da Zues Kasios Tapınağı’nın kalıntıları ortaya çıkarıldı

27 Nisan 2022

27 Nisan 2022

Mısır’da Olympus Dağı tanrılarının başı Zues’a adanmış bir tapınağın kalıntılarına ulaşıldı. Keşif, Mısır Turizm ve Eski Eserler Bakanlığı tarafından duyuruldu....

Celile’de Bulunan 1500 Yıllık Nazarlık Üzerindeki Sembollerin Anlamı

27 Mayıs 2021

27 Mayıs 2021

Celile’de bulunan 1500 yıllık nazarlık aslında 40 yıl önce Celile’deki Arbel köyünde yaşayan Tova Haviv tarafından keşfedilmiş. Yakın zamanda ailesi...

Kuzey İsrail’de “Meryem’den Doğan İsa” Yazan Yunanca Bir Yazıt Ortaya Çıkarıldı

20 Ocak 2021

20 Ocak 2021

The Jerusalem Post’un haberine göre, İsrail Eski Eserler Dairesi bugün yaptığı açıklamada, “Meryem’den doğan İsa ” adını taşıyan 1.500 yıllık...

Geç Kalkolitik Çağın Hac Merkezi “Göz Tapınağı”

29 Eylül 2020

29 Eylül 2020

İnsanlığın kalkolitik çağda ki hac merkezlerinden birisi olan “Göz Tapınağı” (Eye Temple) Göbeklitepe gibi önemli bir inanç merkez üssüdür. Tell...

7 bin 500 yıllık ardıç ağacı gövdesi en eski Ana Tanrıça Aşera olabilir

17 Mayıs 2022

17 Mayıs 2022

Kızıldeniz kıyı şehri Eilat’ta 7 bin 500 yıl önce oluşturulan mezar alanında yapılan çalışmalarda bir gömünün içinde ardıç ağacı gövdesine...

Büyük İsyan’ın üçüncü yılından kalma nadir bir yarım şekel sikke keşfedildi

21 Aralık 2022

21 Aralık 2022

Tapınak Dağı’nın güneyindeki Ophel arkeolojik alanında İbrani Üniversitesi’nden arkeologlar tarafından yapılan son kazılarda, MS 70 yılında tahrip edilen İkinci Tapınak...

Neandertaller ve Homo Sapiens Aynı Teknolojiyi Kullanmış

15 Şubat 2021

15 Şubat 2021

Uzun zamandır Nubian teknolojisini sadece Homo sapiens’in kullandığı düşünülüyordu. Yapılan yeni araştırma sonuçları Neandertaller ve Homo sapiens’in aynı teknolojiyi kullandığını...

Suudi Arabistan’da Keşfedilen Neolitik Döneme Ait Kaya Oyma Tapınak ve Yazıtlar

7 Ağustos 2022

7 Ağustos 2022

Suudi Miras Komisyonu tarafından yönetilen bir projede, çok uluslu bir arkeolog ekibi, en son teknolojileri kullanarak Al-Faw bölgesinde Neolitik Döneme...

İlk İnsanlar 300.000 Yıl Önce Ateşi Kullanarak Alet Yapmayı Biliyorlardı!

7 Ekim 2020

7 Ekim 2020

Nature Human Behavior’da yayınlanan yeni bir araştırmaya göre, İsrail’in merkezindeki Qesem Mağarası’nda bulunan pişmiş çakmaktaşı aletler, erken homininlerin (ilk insanların)...

Ölü Şehirler

30 Ocak 2021

30 Ocak 2021

“Unutulmuş Şehirler” olarak da adlandırılan Ölü Şehirler, Halep platosunda Kuzey-Batı Suriye’de bulunan bir dizi antik kent, anıt ve yerleşim yeridir....

5.000 Yıllık Hafıza Taşları: Ürdün’de Anlamı Hâlâ Çözülemeyen Tören Kompleksi Keşfedildi

7 Ağustos 2025

7 Ağustos 2025

Madaba yakınlarında yer alan Murayghat’ta, yapı taşlarıyla değil, ritüelleriyle inşa edilmiş bir tören kompleks alanı gün yüzüne çıkıyor. Ürdün’ün Murayghat...

Arkeologlar Ürdün Vadisi’nde nadir bir Haşmonayim sikke hazinesi ortaya çıkardı

2 Ocak 2025

2 Ocak 2025

Hayfa Üniversitesi’nden bir arkeolog ekibi, Ürdün Vadisi’nde yaptıkları kazıda Haşmonayim dönemine (Alexander Yannai‘nin hükümdarlığı (MÖ 104-76)) ait yaklaşık 160 sikkeden...

Yorumlar
Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

[mc4wp_form id=”621″]