19 December 2025 Gelecek Geçmişin Ürünüdür

Memlükler’in kale kuşatmasında attıkları taşın üzerindeki ilginç Arapça yazıt

Günümüzde, topçu birlikleri düşman mevzilerine atacakları bombaların üzerine bir iki kelimeden oluşan mesajlar yazarlar. Hava saldırılarında da bu tip mesajlar kullanılır.

Bu mesajlar, çoğunlukla bir önceki operasyonda ya da savaşta ölen şehitleri anma veyahut karşı tarafa korku salmak için uygulanan bir psikolojik yöntem.

Bombayı atacak askeri personel içinde moral kaynağı olacağı düşünülen bu uygulama, Arsuf’ta bulunan Haçlı kalesinin kuşatmasında Memlük askerler tarafından kullanıldığı görüldü.

Orta Çağ'a kadar kullanılan mancınık (balista) sistemi
Orta Çağ’a kadar kullanılan mancınık (balista) sistemi

Arsuf Kalesi’nde gülle üzerinde Arapça yazı

Kale kuşatmalarında surları yerle bir etmek ve suru koruyan askerleri etkisiz hale getirmek ve psikolojik baskı yapmak için icat edilen mancınık (balista) sistemi Antik Çağ’dan başlayarak Orta Çağ’a kadar saldırı için etkin kullanılan bir savaş aleti olmuştu.

Mancınık ile atılan taş gülleler, ateşli toplar hatta vebalı fareler savaşın seyrini değiştirmekteydi.

Antik çağda Apollonia olarak bilinen yıkık Arsuf kasabasında bulunan Haçlı Kalesi kazılarında ortaya çıkarılan taş gülle üzerinde görülen Arapça yazıt, güllelerin psikolojik baskı ya da gülleyi atan askerler için moral kaynağı olarak da kullanıldığını gösterdi.

İsrail, Tel Aviv’in hemen kuzeyinde yer alan Arsuf kasabasında bulunan Haçlı Kalesi, Haçlı ordusunun Kutsal Topraklar’a ulaşmada en son kalesidir.

Kalede kazılara devam eden arkeologlar yaklaşık 800 yıl önce Memlükler tarafından kalenin kuşatılmasında atılan gülleler üzerinde bir takım Arapça yazıt keşfettiler.

Memlukler tarafından atılan taş gülle üzerinde yazılı Arapça kelime

Metin kesin olarak yorumlanamayacak kadar yıpranmış, ancak açıkça “nişan” ve “saldırı” gibi bir şeyi ifade ettiğini (niyya/niyet, amaç ya da ve el-ghuzat) söyleyen araştırmacılar, muhtemelen saldıran birliklerinin moralini yükseltmeyi amaçladıklarını söylediler.

Yazıtlı gülle Baybars’ın ordusu tarafından atılmış

Arsuf Haçlı Kalesi, uzun yıllar Kutsal Topraklar’ın korunması için duran son kaledir. Tarih boyunca kale birçok kanlı kuşatmalara sahne olmuş ve son olarak M. S. 1230’larda Haçlıların nihai sınır dışı edilmesi için zemin hazırlayan Memluk sultanı Baybars tarafından 40 günlük kanlı bir kuşatmanın altında kalmış.

Bu kuşatma sırasında, Memlükler, Haçlı tahkimatlarına binlerce taş gülle fırlatmış. Bu taş güllelerin çoğu 1990’larda bulunarak düzgün yığınlar halinde düzenlenmiş.

Bir zaman sonra bu taş gülle yığınları içinde Arapça yazılı bir gülle olduğunu fark eden araştırmacılar, bu buluntuyu incelemeye başladılar.

Arsuf kazılarını yöneten Tel Aviv Üniversitesi’nden arkeolog Prof. Oren Tal, Tel Aviv Üniversitesi’ndeki bir arkeoloji konferansında elde edilen bulguyu sundu. Tal, “Bu taş güllenin gözden kaçan bir yazıtı olduğunu fark ettik” dedi. “Elbette bu, diğer tüm yığınları sökmemize ve yaklaşık 2.500 taş gülleyi kontrol etmemize neden oldu, ancak sadece bir metin bulduk” diye sözlerine ekledi.

Memlük zamanında Arapça yazılı taş gülle

Yazılı kireçtaşı küre yaklaşık 36 kilogram ağırlığındaydı ve o sırada yaygın olarak kullanılan el yazısı Arapça bir yazı olan Neshi’de yontulmuş iki satır yazı taşıyordu.

Tal, Haaretz’e “Bunun atılan ilk taş olduğuna ve balistaları (mancınıkları) yöneten askerler arasında morali artırma arzusu olduğuna bahse girerim. Mesaj Memlüklere hizmet etti. Onu okumayan veya anlamayan Haçlılara yönelik değildi” dedi.

Yazıt, metnin kendisi genellikle düşmana hitap etse bile, genellikle saldırganlar arasında morali desteklemek için tasarlanan bin yıl boyunca mühimmat yazma modelini gösteriyor. Belki de bunun en bilinen örnekleri, “Adolph”a veya diğer yüksek rütbeli düşmanlara adanmış bombalar ve mermiler üzerine mesajlar yazan II. Dünya Savaşı askerleridir.

Banner
Benzer Yazılar

Suriye’de Batı Hun İmparatorluğu’na ait yazıt bulundu

18 Eylül 2021

18 Eylül 2021

Suriye’nin Rakka kenti yakınlarında bulunan Sura Antik Kenti’nde, Batı Hun İmparatorluğu’na ait bilinen en eski yazıt ortaya çıktı. Suriye’de yaşanan...

Mısır’daki Marea Antik Kenti’nde keşfedilen binlerce ‘Nummi Minimi’ sikkesi incelendi

20 Aralık 2023

20 Aralık 2023

Varşova Üniversitesi Arkeoloji Fakültesi’nden nümismatistler, İskenderiye’nin 45 kilometre güneybatısında bulunan Marea Antik Kenti’nde keşfedilen; önce göz ardı edilen binlerce küçük...

İsrail’in Rahat kenti yakınlarında 1200 yıllık cami bulundu

23 Haziran 2022

23 Haziran 2022

Arkeologlar, İsrail’in Rahat kenti yakınlarındaki Negev çölünde 1200 yıllık bir cami keşfettiler. Israel Antiques Authority (IAA) arkeologları tarafından yapılan kazılarda...

Mısır’da Zues Kasios Tapınağı’nın kalıntıları ortaya çıkarıldı

27 Nisan 2022

27 Nisan 2022

Mısır’da Olympus Dağı tanrılarının başı Zues’a adanmış bir tapınağın kalıntılarına ulaşıldı. Keşif, Mısır Turizm ve Eski Eserler Bakanlığı tarafından duyuruldu....

İsrail’de 350.000 Yıllık Taş, Dünyanın En Eski Taş Bileme Aleti Olabilir!

4 Ocak 2021

4 Ocak 2021

İsrail’deki arkeologlar, Homo sapiens’in ortaya çıkmasından en az 50.000 yıl önce muhtemelen yiyecek ve diğer malzemeleri öğütmek için kullanılan 350.000...

Caesarea’da Şaşırtıcı Bir Keşif: Dionysos ve Herkül’ün Şarap Yarışı İlk Kez Bir Lahitte Ortaya Çıktı

9 Haziran 2025

9 Haziran 2025

İsrail’in antik liman kenti Caesarea’da yürütülen kazılarda, bugüne kadar bölgede eşi benzeri görülmemiş bir Roma dönemi mermer lahit keşfedildi. İsrail...

2.200 yıllık Hanuka sapan taşı keşfedildi

29 Kasım 2021

29 Kasım 2021

İsrail’de Güney Hebron Tepeleri’nde arkeolojik kazı alanı Zif’te 2.200 yıllık Hanuka sapan taşı keşfedildi. Keşif, Pazar günü The Civil Administration’s...

BAE’de 3.000 Yıllık İlk Büyük Demir Çağı Nekropol Keşfedildi

22 Nisan 2025

22 Nisan 2025

Abu Dabi Kültür ve Turizm Departmanı (DCT Abu Dabi), Al Ain Bölgesi’nde BAE’nin Demir Çağı’na ait ilk büyük nekropolün keşfedildiğini...

Saqqara nekropolünde 4.000 yıllık beş mezar keşfedildi

19 Mart 2022

19 Mart 2022

Mısır Turizm ve Eski Eserler Bakanlığı, Kahire’nin güneybatısındaki Saqqara nekropolünde 4 bin yıllık beş antik mezarın keşfedildiğini duyurdu. Bakanlık açıklamasında...

Beş yıl boyunca uzmanlar Esna kentindeki tapınak tavanında çok sayıda kabartma ortaya çıkardılar

20 Ekim 2023

20 Ekim 2023

Mısır Turizm ve Eski Eserler Bakanlığı ve Tübingen Üniversitesi’nin ortak projesi olan Esna kentindeki tapınak tavanında astronomik temsillere sahip çok...

7 bin 500 yıllık ardıç ağacı gövdesi en eski Ana Tanrıça Aşera olabilir

17 Mayıs 2022

17 Mayıs 2022

Kızıldeniz kıyı şehri Eilat’ta 7 bin 500 yıl önce oluşturulan mezar alanında yapılan çalışmalarda bir gömünün içinde ardıç ağacı gövdesine...

Golan Tepeleri’nde 1.700 Yıllık Sınır İşareti ve Memlük Kamu Binası Ortaya Çıkarıldı

28 Ekim 2020

28 Ekim 2020

Golan Tepeleri’ndeki İsrail ordu üssünün yakınında bulunan antik kent sınırı işaretleyicisi ve Memlük Devletine ait bir kamu binası keşfedildi. Golan...

Amarna Yeni Krallık mezarlığında genç bir kadına ait teratom bulundu

10 Kasım 2023

10 Kasım 2023

Mısır’ın Amarna kentindeki Yeni Krallık mezarlığında genç bir kadının mezarı açılır. Mezarda, 21 yaşındaki kadına ait kalsifiye bir yumurtalık teratom...

Horus Yolu’nun Muhafızları: Sina Çölünde Yeni Krallık Dönemi’ne Ait Dev Kale Bulundu

12 Ekim 2025

12 Ekim 2025

Kuzey Sina’da, antik Horus Askerî Yolu üzerinde yürütülen kazılarda Mısır’ın Yeni Krallık Dönemi’ne (MÖ 16.–11. yy) tarihlenen dev bir kale...

Umman’da Demir Çağ yerleşimleri keşfedildi

1 Ekim 2022

1 Ekim 2022

Umman’ın Maskat vilayetinde yürütülen yüzey araştırmalarında 3 bin yıllık Demir Çağ yerleşimleri keşfedildi. Keşif, Sultan Qaboos Üniversitesi Sanat ve Sosyal...

Yorumlar
Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

[mc4wp_form id=”621″]