7 June 2023 Gelecek Geçmişin Ürünüdür

Karahantepe Prehistorik dönemin gizemlerine ışık tutacak

Dünyaca ünlü Göbeklitepe’de görülen Neolitik döneme ait T biçimli dikilitaşlara ev sahipliği yapan Karahantepe ören yeri, dönemin gizemlerine ışık tutması bekleniyor.

Tunç Çağ, Demir Çağ ve Klasik Antik Çağ hakkında detaylı bilgilere sahip olmamıza rağmen, bu döneme ait insanlık tarihine dair çok az veya hiç kayıt olmadığı için Prehistorik dönem bazı açılardan hala gizemini koruyor.

Bu nedenle, Şanlıurfa’nın 15 kilometre (10 mil) kuzeydoğusundaki Örencik köyü yakınlarında bulunan Türkiye’nin tarih öncesi harikası Göbeklitepe, bu kuruluş dönemine ait bazı bilgiler veren önemli merkezlerden biri olarak öne çıkıyor.
Yaklaşık 12.000 yıl öncesine dayanan arkeolojik alan, Neolitik döneme ait bir yerleşim yeriydi. Avcı-toplayıcı yaşam tarzından yerleşik hayata geçiş yapan topluluklara ev sahipliği yapmıştır.

Göbeklitepe’de bulunan T şeklindeki kireçtaşı sütunlar, tarımın icadından daha eskidir ve insan yapımı anıtsal mimarinin ilk tezahürlerinden biridir. Vahşi hayvan tasvirleri, geometrik şekiller ve birkaç soyut insan tasviri ile süslenen anıtların, sosyal olaylarda ve ritüellerde kullanıldığına inanılıyor.

Göbeklitepe

Göbeklitepe, ilk Neolitik yerleşimlerin çarpıcı bir örneğini gösterdikten sonra, arkeoloji dünyası Şanlıurfa topraklarının uçsuz bucaksız olduğunu ve henüz ortaya çıkmamış birçok gizemi barındırdığını anladı. Bu nedenle Türkiye, Göbeklitepe çevresinde diğer önemli Neolitik yerleşim yerlerini ortaya çıkarmak için çalışmalara başladı.

“Göbeklitepe Kültürü ve Karahantepe Kazıları” projesi kapsamında, bölge halkının “Keçilitepe” olarak bilinen alanında İstanbul Üniversitesi tarafından iki yıl önce yüzey araştırmaları başlatıldı. Çalışmalara Prof. Dr. Necmi Karul başkanlık ediyor.

Taş Tepeler

Bir uçtan bir uca 200 kilometrelik bir alanı kaplayan Taş Tepeler, en eski yerleşik topluluklara ev sahipliği yapmış bir Anadolu ve Yukarı Mezopotamya bölgesidir.

Taş Tepeler, Göbeklitepe dahil 12 ana siteye sahiptir. Bu irili ufaklı yerlerden yedi tanesi, tarihin çok önemli ancak az bilinen bir dönemine ışık tutacak kazı alanları haline geldi.

Şanlıurfa Karahantepe'deki steller. Fotoğraf: AA
Şanlıurfa Karahantepe’deki steller. Fotoğraf: AA

Taş Tepeler mevkileri arasında Karahantepe, Harbetsuvan, Gürcütepe, Kurttepesi, Taşlıtepe, Sefertepe, Ayanlar, Yoğunburç, Sayburç, Çakmaktepe ve Yenimahalle bulunmaktadır. Bildiğimiz kadarıyla Taş Tepeler, yerleşikliğin ve toplumsal birliğin yeryüzündeki ilk örneğidir. Taş Tepeler’de insanoğlu ilk kez organize emek ve uzmanlaşma örneklerini denedi.

Taş Tepeler, Göbeklitepe’ye benzer ve çağdaş başka alanların da varlığını bize kanıtlayan çok önemli bir bölge. Bu yerlerin yakın çevresinde bulunan son arkeolojik buluntular bu önemi desteklemektedir. Ancak bölgedeki kazılarla öğreneceklerimizle kıyaslandığında bildiklerimiz çok az.

Karahantepe'de bulunan insan yüzlü buluntu
Fotoğraf AA

Şanlıurfa şehir merkezine 46 kilometre uzaklıkta bulunan Karahantepe 1997 yılında keşfedildi. Alanda ilk kazılar 2019 yılında başlatıldı. Karahantepe’de hayvan tasvirlerinin yer aldığı 250’den fazla T şeklinde megalit bulunuyor. Alanda Göbeklitepe’den ayıran insan tasvirleri ve üç boyutlu insan heykellerinin de bulunduğu steller de bulundu.

Bu stel ve heykellerin yer aldığı sergi Şanlıurfa Arkeoloji Müzesi’nde açıldı .

Kazılar, Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü öncülüğünde bilim heyetleri ve Şanlıurfa Müze Müdürlüğü tarafından yürütülüyor. Türkiye, bu yedi alana daha fazla mali destek ve personel sağlayacak ve geri kalanında da yakında kazı çalışmalarına başlayacak. Kültür Bakanlığı da birçok ülkeden yabancı uzmanları şantiyelerdeki çalışmalara katılmaları için davet etti.

Banner
Benzer Yazılar

Kastabala Antik Kenti’nde 2500 yıllık masklar bulundu

7 Ocak 2022

7 Ocak 2022

Osmaniye’nin 12 km doğusunda yer alan Kastabala Antik Kenti’nde gerçekleştirilen kazılarda 2500 yıllık masklar bulundu. Roma İmparatorluğu ve Roma döneminin...

Diyarbakır’da 2.000 Yıllık Roma Caddesi Bulundu

19 Nisan 2021

19 Nisan 2021

Diyarbakır Amida Höyük kazıları Covid-19 salgının yarattığı olumsuzluklara rağmen tüm hızıyla devam ediyor. Kazılar sırasında Roma dönemine ait 2.000 yıllık...

Stratonikeia Antik Kentinin Mitolojik Maskeleri

28 Kasım 2020

28 Kasım 2020

3.000 yıllık Stratonikeia antik kentinde yapılan arkeolojik kazılarda, 2.200 yıl öncesine tarihlendirilen taş blokları süsleyen 10 maske daha ortaya çıktı....

Haydarpaşa Gar Alanı, Arkeopark ve Gar Kompleksi, tasarım konseptiyle dünyada bir ilk olacak

8 Şubat 2021

8 Şubat 2021

Ulaştırma ve Alt Yapı Bakanı Adil Karaismailoğlu Haydarpaşa Gar alanı için beklenen müjdeyi verdi. Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu...

Milas Euromos 2021 Kazılarında İki Arkaik Heykeli Ortaya Çıkarıldı

2 Temmuz 2021

2 Temmuz 2021

Milas Euromos 2021 arkeoloji kazı çalışmaları devam ediyor. Milas Euromos 2021 kazı çalışmalarında arkeologlar, 110 cm boyutlarında yaklaşık 2500 yıllık,...

Türkiye’de eşi görülmemiş 1800 yıllık mermer küvet

22 Nisan 2022

22 Nisan 2022

Türkiye’de eşi görülmemiş 1800 yıllık mermer küvet, tarihi eser kaçakçıların elinden kurtarılarak Afrodisias Müze Müdürlüğü’ne teslim edildi. Aydın’ın Karacasu ilçesinde...

Parion Antik Kenti’nde 1900 Yıllık Mezar Steli Ortaya Çıkarıldı

3 Ağustos 2021

3 Ağustos 2021

Çanakkale‘nin Biga ilçesi Kemerli köyü sınırları içerisinde yer alan Roma İmparatorloğu’nun liman kenti Parion Antik Kenti kazı çalışmalarında 1900 yıllık...

Side Antik Kenti tapınaklar ile anılacak

10 Haziran 2022

10 Haziran 2022

Geçtiğimiz yıl Side Antik Kenti’nde kaçak yapıların yıkılması ile başlayan arkeolojik kazı çalışmaları tüm hızı ile devam ediyor. Kasım ayında...

Antandros Antik Kenti’nde 2.400 Yıllık Mezar Ortaya Çıkarıldı

31 Temmuz 2021

31 Temmuz 2021

2000 yılında yüzey araştırması ile başlayan  Antandros Antik Kenti kazılarının bu yılki çalışmalarında 2.400 yıllık pitos mezar ortaya çıkarıldı. Mysia...

Urartularda Ölü Gömme Gelenekleri: Urne Mezarları

13 Eylül 2021

13 Eylül 2021

Birçok Anadolu medeniyetinde olduğu gibi Urartularda ölümden sonra yaşama inanan bir toplumdu. Ölüm sonrası inancın ağır bastığı Urartu toplumunda değişik...

Diyarbakır Amida Höyük’te Yeni Gelişmeler

8 Ocak 2021

8 Ocak 2021

Geçtiğimiz aylarda Amida höyükle ilgili gelişmeleri sizler için kaleme almıştık. Diyarbakır’ın tarihi sur ilçesinde bulunan Amida höyükte kazı çalışmaları heyecanlı...

Tepebağ Höyük kazılarında 3800 yıllık silindir mühür bulundu

7 Temmuz 2022

7 Temmuz 2022

Adana il merkezi Taşköprü civarında yer alan Tepebağ Höyük 2022 yılı kazılarında 3800 yıllık silindir mühür bulundu. 2013 yılında Osmaniye...

Satyros Kabartması ve Heykeller Ziyarete Açılıyor

2 Temmuz 2021

2 Temmuz 2021

İzmir’de bulunan Smyrna Antik Kenti’nin agora ve tiyatro bölümünde yapılan kazı çalışmalarında bulunan Satyros kabartması ve çeşitli heykeller ziyarete açılıyor....

Porsuk Zeyve Höyük kazılarında Pers surlarına ulaşıldı

2 Ağustos 2022

2 Ağustos 2022

Demir Çağı’nda stratejik konumu ile önemli bir yerleşim alanı olan Porsuk Zeyve Höyük’te Pers alçı surlarına ulaşıldı. Geçtiğimiz kazı sezonunda...

Aizanoi Antik Kenti’nde Zeus Tapınağı’nın Girişi Bulundu

31 Temmuz 2021

31 Temmuz 2021

Kütahya’nın Çavdarhisar bölgesinde yer alan Aizanoi Antik Kenti’ndeki Zeus Tapınağı Kutsal Alanı’nın anıtsal giriş kapısı geçtiğimiz günlerde yapılan kazılarda ortaya...

Yorumlar
Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

[mc4wp_form id=”621″]