25 June 2025 Gelecek Geçmişin Ürünüdür

İnsanlar ekmek yapmayı 14.400 yıl önce biliyorlardı

Ürdün’ün Kara Çölü’ndeki arkeolojik buluntular, insanların 14.400 yıl önce ekmek pişirmek için taş fırınları kullandığını gösteriyor.

Araştırmacılar, 14.400 yıl önce avcı-toplayıcılar tarafından pişirilmiş bir gözlemenin kömürleşmiş kalıntılarını keşfettiler. Tarımın ortaya çıkışından en az 4.000 yıl öncesine dayanan, bugüne kadar bulunan en eski doğrudan ekmek kanıtıdır.

Shubayqa 1 olarak bilinen bir Natufian avcı-toplayıcı bölgesinde iki şöminede yirmi dört ekmek benzeri kalıntı bulundu.

2018’deki bulgular, yabani tahıllara dayalı ekmek üretiminin avcı-toplayıcıları tahıl yetiştirmeye teşvik etmiş ve böylece Neolitik dönemde tarım devrimine katkıda bulunmuş olabileceğini gösteriyor.

En eski ekmek kalıntısı

Kim bilir? Fırsatçılıkla toplanan yabani tahıllardan taze ekmek yapmak gerçekten zordu ama belki de yenilik o kadar güzel kokuyordu ki insanlar tarımı icat etti.

Şömine bulgularının mikroskobik analizi, yerel halkın, çoğunlukla yenilebilir kökler, sürgünler ve “fındık” üreten bir sazlık olan yaklaşık 95 farklı bitki kullandığını gösterdi. Arpa, yulaf ve buğday da buldular. Bununla birlikte, Levant’taki bu eski insanlar, Natufianların kasıtlı olarak tahılları mı yoksa fırsatçı bir şekilde toplanmış yenilebilir yabani otları mı yetiştirip besledikleri açık değildir.

Bu çalışmada incelenen 24 kalıntı, arpa, siyez ve yulaf gibi evcilleştirilmiş tahılların vahşi atalarının pişirmeden önce öğütüldüğünü, elendiğini ve yoğrulduğunu göstermektedir.

Kalıntılar, Avrupa ve Türkiye’deki çeşitli Neolitik ve Roma yerleşimlerinde tanımlanan mayasız gözlemelere çok benziyor. Ürdün’deki kömürleşmiş kalıntılar, ekmek üretiminin tarımdan önce geldiğinin ilk doğrudan kanıtıdır.

 Shubayqa 1 bölgesinin taş yapılarından biri. Ekmeğin bulunduğu şömine ortadadır. Tam boyutta indirmek için resmin üzerine tıklayın. Fotoğraf: Alexis Pantos
Shubayqa 1 bölgesinin taş yapılarından biri. Ekmeğin bulunduğu şömine ortadadır. Fotoğraf: Alexis Pantos

Bölgede ekmeğin yanı sıra yabani hardal tohumu, bazı hayvan kemikleri ve üç farklı peynir türü gibi malzemeler de keşfedildi.

Katı peynirin en eski kalıntısı, M. Ö. 13. yüzyıla kadar uzanıyor. Yaklaşık 3 bin 200 yıllık peynir, Mısır’daki antik Memphis kentinin belediye başkanı Ptahmes’in mezarında bulundu.

Daha fazla okuma için

https://doi.org/10.1073/pnas.1801071115

Banner
Benzer Yazılar

Kudüs kentinde ortaya çıkarılan 2000 yıllık taş tablet

17 Mayıs 2023

17 Mayıs 2023

Kudüs kentinde üzerinde İbranice isimler ve bir dizi rakamlar kazınan 2000 yıllık taş tablet keşfedildi. Muhasebe kayıtlarını içerdiği kabul edilen...

Sular çekilince Kura-Aras Kültürü izlerini taşıyan Pulur Sakyol ve Yeniköy höyükleri gün yüzüne çıktı.

7 Aralık 2021

7 Aralık 2021

Kura Nehri ile Aras Nehri arasında kalan alanda kurganlarla temsil edilen Kura-Aras Kültürü izlerini taşıyan önemli kültürel alanları Pulur Sakyol...

Yunanistan’ın Akropolisi Çimentolama Kararına Tepkiler Büyüyor

3 Kasım 2020

3 Kasım 2020

Yunanistan kültür bakanlığı Akropolis’teki anıtların ziyaret koşullarını iyileştirmek adına Atina Parthenon’un üzerinde çalışma kararı aldı. Bakanlıktan yapılan açıklamada, Akropol’de sunulan...

6 Bin Yıllık Tarihin İzinde: Kültepe Kaniş-Karum’da 77. Yıl Kazıları Başlıyor

13 Nisan 2025

13 Nisan 2025

Kayseri’nin tarihi zenginliklerini gün yüzüne çıkaran Kültepe Kaniş-Karum Ören Yeri’nde, bu yıl 77. yıl kazı çalışmaları başlıyor. “Anadolu tarihinin başladığı...

Topraklarını kiralayarak gelir elde eden Amos

30 Eylül 2021

30 Eylül 2021

Antik Çağ boyunca Anadolu’da kurulmuş küçük büyük krallıkların hepsinin gelir kaynağı savaşlardan elde edilen ganimetlerdi. Halktan alınan vergiler, vassallardan gelen...

2600 yıllık toprak çömlek, bir İran müzesinde çöp kutusu olarak kullanılıyor

14 Kasım 2023

14 Kasım 2023

Medler döneminden kalma 2600 yıllık bir toprak çömlek, İran’ın kuzeyindeki Gilan eyaletinin başkenti Reşt’teki bir müzede çöp kutusu olarak hizmet...

Kuzey Yunanistan’ın Philippi Antik Kenti’nde Ortaya Çıkarılan Etkileyici Genç Herkül Heykeli

24 Eylül 2022

24 Eylül 2022

Kuzey Yunanistan’daki Philippi Antik Kenti’nde M. S. 2. yüzyıla tarihlenen insan boyundan daha büyük bir genç Herkül heykeli bulundu. Selanik...

Anadolu Neolitik Çağı’na Işık Tutacak Sefertepe Kazıları Devam Ediyor

16 Eylül 2022

16 Eylül 2022

Şanlıurfa’nın Viranşehir ilçesinde yer alan Sefertepe, Anadolu Neolitik Çağı’na ışık tutacak bilgiler vermeye devam ediyor. Göbeklitepe ve Karahantepe ile çağdaş...

Kuzey Yunanistan’daki MÖ 4. yüzyıl Kraliyet Mezar sakinlerinin kimlikleri tespit edildi

26 Ocak 2024

26 Ocak 2024

Kuzey Yunanistan’daki Vergina’da bozulmamış MÖ 4. yüzyıl Kraliyet Mezarları’nın sakinlerinin kimlikleri tespit edildi. Mezarlar, İskender’in babasının, üvey annesinin, üvey kardeşlerinin...

Amasra’da lojman inşaatı için yapılan sondaj çalışması sırasında Roma eserleri bulundu

10 Mart 2024

10 Mart 2024

Bartın’ın Amasra ilçesinde bir site inşaatı için yapılan sondaj çalışması sırasında Roma dönemine ait altın küpeler, yüzükler, gözyaşı şişeleri ve...

Stonehenge yakınlarındaki kazılar Tunç Çağı Yuvarlak Mezarlığı’nı ortaya çıkardı

4 Haziran 2023

4 Haziran 2023

İngiltere’nin Salisbury kenti yakınlarındaki planlı bir konut geliştirme alanında kazı yapan Cotswold Archaeology ekibi, 3.500 ila 4.000 yıl arasında olabilecek...

Truva’nın 3.500 yıllık Kemerdere Su Kemeri Restore Ediliyor

8 Ocak 2021

8 Ocak 2021

Truva (Troya), tarih ve mitolojinin baskın antik kenti… Günümüz Çanakkale il sınırları içerisinde Kaz Dağları’nın eteklerinde konumlanan tarihin refah, zenginlik,...

Zile Kalesi kazı çalışmaları başladı

9 Eylül 2022

9 Eylül 2022

Tokat’ın Zile ilçe merkezinde yer alan Zile Kalesi’nde kazı çalışmalarına başlandı. Kazılara Tokat Müzesi Müdürlüğü başkanlık edecek. Roma İmparatoru Jul...

II. Murşili’nin Veba Duası “Konuşan Tabletler Sergisinde” Sergilenecek

2 Haziran 2021

2 Haziran 2021

Milyonlarca insanın etkilendiği ve binlerce insanın ölümüne yol açan Covid-19 salgını, dünya tarihinde bilinen etkili salgınlar içinde yer aldı. Hala...

Evesham yakınlarında ortaya çıkarılan Arnavut kaldırımlı yol, İngiltere’deki türünün en iyi Roma örneği olabilir.

19 Ekim 2022

19 Ekim 2022

İngiltere’nin Worcestershire kentindeki Evesham yakınlarında Roma yapımına ait olduğuna inanılan Arnavut kaldırımlı yol keşfedildi. Yolun Romalı olduğu doğrulanırsa, İngiltere’de türünün...

Yorumlar
Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

[mc4wp_form id=”621″]