16 October 2025 Gelecek Geçmişin Ürünüdür

Etrüsklerin 2000 yıllık köken gizemi hakkında şaşırtıcı son çalışma

Antik iskeletlerden alınan DNA’nın genetik analizi, 2000 yılı aşkın süredir araştırmacıları büyüleyen bir bulmacaya, Etrüsklerin kökenine cevap vermiş gibi görünüyor:

Science Advances dergisinde Cuma günü yayınlanan çalışma, Orta İtalya’da gelişmiş bir Roma öncesi uygarlığı olan Etrüsklerin, daha önce düşünüldüğü gibi Yakın Doğu’dan gelen göçmenler yerine yerel kökenli olduğunu ortaya koyuyor.

Max Planck Enstitüsü, Tübingen Üniversitesi ve Floransa Üniversitesi’nden genetikçiler, M. Ö. 800 ile M. S. 1000 yılları arasında orta ve güney İtalya’da yaşayan 82 kişinin DNA’sını sıraladılar. İtalik komşuları ve tarihsel olaylarla ilişkili büyük genetik dönüşümleri ortaya koyuyor.

Tübingen’deki bir arkeogenetikçi olan Profesör Cosimo Posth’a göre, örneğin neredeyse yarısını oluşturan antik Etrüsklerin DNA’sının, Roma hasımları da dahil olmak üzere diğer komşu İtalik toplulukların DNA’sıyla yakından bağlantılı olduğu bulundu. Bu, “Tarihin Babası” olarak bilinen M. Ö. 5. yüzyıl Yunan tarihçisi Herodot’un, Etrüsklerin Batı Anadolu’dan İtalya’ya taşınan Yunanlılar olduğuna dair uzun süredir devam eden bir görüşle çelişiyor.

Arkeologlar arasındaki mevcut fikir birliği Etrüsklerin yerel bir kökenini desteklemesine rağmen, bölgeden gelen antik DNA’nın azlığı nedeniyle genetik çalışmalar sonuçsuz kalmıştır. Yaklaşık 2000 yıla yayılan 12 arkeolojik bölgeden elde edilen antik genetik bilgilerin bir zaman kesitini kullanan son çalışma, Anadolu’dan yeni bir nüfus göçüne dair hiçbir belirti ortaya koymayarak Etrüsk kökenlerine ilişkin süregelen şüpheleri yanıtlıyor. Gerçekte, Etrüskler komşu Latinlerin genetik profilini paylaştılar, genetik profillerinin önemli bir kısmı Tunç Çağı sırasında bölgeye gelen bozkırla ilgili atalardan elde edildi.

Bu çalışmada insan kalıntılarının incelendiği, Vetulonia'daki (Grosseto) San Germano'daki MS altıncı yüzyıla tarihlenen iki Etrüsk mezarının alan görünümü. Fotoğraf: © Paolo Nannini
Bu çalışmada insan kalıntılarının incelendiği, Vetulonia’daki (Grosseto) San Germano’daki MS altıncı yüzyıla tarihlenen iki Etrüsk mezarının alan görünümü. Fotoğraf: © Paolo Nannini

Bozkırla ilgili grupların, şu anda dünya çapında milyarlarca insan tarafından konuşulan Hint-Avrupa dillerinin yayılmasından büyük olasılıkla sorumlu olduğu göz önüne alındığında, Hint-Avrupa dışı bir Etrüsk dilinin kalıcılığı, merak uyandıran ve hala açıklanamayan bir olgudur. Bu durum daha fazla arkeolojik, tarihsel, dilsel ve genetik araştırma gerektirecektir.

Doğu Akdeniz, Kuzey Afrika ve Orta Avrupa’dan birkaç insanın varlığına rağmen, Etrüsklerle ilgili gen havuzu, Demir Çağı ve Roma Cumhuriyeti’ni kapsayan en az 800 yıl boyunca sabit kaldı. Bununla birlikte, çalışma, takip eden Roma İmparatorluk döneminde, Orta İtalya’nın, büyük olasılıkla köleleri ve Roma İmparatorluğu çevresinde dolaşan askerleri içeren Doğu Akdeniz popülasyonlarıyla karışmanın bir sonucu olarak büyük ölçekli bir genetik değişime tanık olduğunu ortaya koyuyor.

Daedalus ve Icarus ile Etrüsk Altın Bulla, MÖ 5. Yüzyıl BCA “bulla”, parfüm veya tılsım taşıyabilen içi boş bir kolyedir. Kaynak
Daedalus ve Icarus ile Etrüsk Altın Bulla, MÖ 5. Yüzyıl BCA “bulla”, parfüm veya tılsım taşıyabilen içi boş bir kolyedir.

Daedalus ve İkarus’lu Etrüsk Altın Bulla, MÖ 5. Yüzyıl “bulla”, parfüm veya tılsım taşıyabilen içi boş bir kolyedir.
Daedalus ve Icarus ile Etrüsk Altın Bulla, MÖ 5. Yüzyıl BCA “bulla”, parfüm veya tılsım taşıyabilen içi boş bir kolyedir. Kaynak
Daha yakın tarihli Erken Orta Çağ’a bakıldığında, araştırmacılar Batı Roma İmparatorluğu’nun çöküşünün ardından İtalyan yarımadasına yayılan kuzey Avrupa atalarını belirlediler. Bu sonuçlar, yeni kurulan Longobard Krallığı ile ilişkili bireyler de dahil olmak üzere Germen göçmenlerin, orta İtalya’nın genetik manzarası üzerinde izlenebilir bir etki bırakmış olabileceğini düşündürmektedir.

Toskana, Lazio ve Basilicata bölgelerinde, nüfusun ataları, Erken Ortaçağ zamanları ile bugün arasında büyük ölçüde sürekli kalmıştır; bu, günümüzün orta ve güney İtalya’sından gelen insanların ana gen havuzunun büyük ölçüde en az 1000 yıl önce oluştuğunu düşündürmektedir.

Yukarıdaki sonuçları desteklemek için İtalya’dan daha eski DNA’ya ihtiyaç duyulsa da, Toskana ve kuzey Lazio’daki Roma şehri ve çevresi için bildirilenlere benzer soy değişimleri, MS ilk binyıldaki tarihi olayların genetik üzerinde büyük bir etkisi olduğunu göstermektedir. İtalyan yarımadasının çoğunda dönüşümler.

Tübingen Üniversitesi’nden Profesör Cosimo Posth, “Roma İmparatorluğu, güney Avrupalıların genetik profiline uzun süreli bir katkı bırakmış, Avrupa ve Doğu Akdeniz popülasyonları arasındaki uçurumu Batı Avrasya’nın genetik haritasında kapatmış gibi görünüyor” diyor.

MAX PLANCK İNSAN TARİHİ BİLİMİ ENSTİTÜSÜ

Etrüskler, DNA, Etrüskler, Öne çıkan, İnsan evrimi, İtalya,

Banner
Benzer Yazılar

Homeros’un Şiirlerine Alfabenin Tarihine Işık Tutan Nestor’un Kupası

7 Ekim 2021

7 Ekim 2021

İtalya’nın Napoli kentinin hemen dışındaki Pitoresk Ischia adasında bulunan bir mezarda ele geçen Nestor’un Kupası, Homeros’un şiirlerine ve alfabenin tarihine...

İspanyol arkeologlar, kumların altında Roma dönemine ait bir balık çiftliği, hamam ve bir Tunç Çağı mezarı ortaya çıkardılar

22 Ekim 2022

22 Ekim 2022

İspanyol arkeologlar, İspanya’nın Cadiz kentindeki Trafalgar Burnu’nu çevreleyen kum tepelerinin altında Roma dönemine ait bir balık çiftliği, hamam ile Tunç...

Hitit Bit-Hilaniler’inden Antik Yunan Tapınak Sütunlarına

13 Şubat 2021

13 Şubat 2021

Bit-Hilani kelimesinin Hititçe Hilambar yani kapı sözcüğünden türemiş olduğu düşünülmektedir. Demir çağında sıcak olan her yerde kullanılmış olan yapı türüdür....

Antik Dünya’nın en büyük agorasına sahip İtalya’nın Selinunte kentinde yapılan kazılarda “Sonuçlar beklentilerin çok ötesine geçti”

29 Temmuz 2022

29 Temmuz 2022

Yunan döneminin en önemli arkeolojik alanlarından biri olan İtalya’nın Selinunte Antik Kenti’nde, 33.000 metrekarelik alana sahip antik dünyanın en büyük...

Yunanistan’ın Akropolisi Çimentolama Kararına Tepkiler Büyüyor

3 Kasım 2020

3 Kasım 2020

Yunanistan kültür bakanlığı Akropolis’teki anıtların ziyaret koşullarını iyileştirmek adına Atina Parthenon’un üzerinde çalışma kararı aldı. Bakanlıktan yapılan açıklamada, Akropol’de sunulan...

Denizli’nin Kutsal Şehri “Hierapolis”

19 Ekim 2020

19 Ekim 2020

Ülkemiz de Pamukkale travertenlerini duymayan hiç kimse yoktur. Şifalı sularıyla eşsiz ve farklı güzelliği ile bağlı olduğu Denizli’den bile ünlüdür....

Avrupa’nın En Eski Okunabilir El Yazması Derveni Papirüsü

25 Ağustos 2022

25 Ağustos 2022

Derveni Papirüsü, Makedonyalı II. Filip döneminde M.Ö. 340 ila 320 yılları arasında tarihlendirilen, Avrupa’nın en eski okunabilir el yazması eseri...

Pompeii Etrüksler Tarafından Kuruldu

15 Ağustos 2021

15 Ağustos 2021

Pompeii yaşadığı felaketin bir sonucu olarak günümüze kadar bozulmadan gelebilmiş antik şehirlerden biri. Bugün bile yeni keşifleriyle bizleri hala şaşırtan...

İspanya’nın güneyinde “Benzeri görülmemiş” Fenike nekropolü keşfedildi.

29 Nisan 2022

29 Nisan 2022

Güney İspanya’daki Osuna bölgesinde M. Ö. 4. veya 5. yüzyıldan kalma bir Fenike nekropolü bulundu. İber yarımadasında yaşayan Fenikelilerin ölülerini...

Bulunan İskelet Vezüv’den Kaçanları Kurtarmaya Çalışan Subaya Ait Olabilir

11 Mayıs 2021

11 Mayıs 2021

2.000 yıl önce patlayan Vezüv Yanardağı birçok insanın ölümüne yol açmıştı. Patlamanın şiddeti ve Vezüv’ün çıkardığı lav ve küf bulutu...

Arkeologlar, acımasız Publius Vedius Pollio’nun oturma odasının antik mozaiğini ortaya çıkardılar

13 Aralık 2022

13 Aralık 2022

Napoli Üniversitesi’nden “L’Orientale” arkeologları Pausilypon Arkeoloji Parkı’nda Publius Vedius Pollio’nun villasına ait bir mozaik ortaya çıkardılar. Park, Roma döneminde günümüz...

Taşa oyulmuş 2000 yıllık Antik Yunan ‘okul yıllığı’ bulundu

6 Haziran 2022

6 Haziran 2022

Tarihçiler , İskoçya Ulusal Müzeleri koleksiyonundaki bir mermer levha üzerindeki eski bir Yunanca yazıtın nadir bulunan bir “Antik Yunan okul yıllığı”...

Almanya’da Batavi savaşçılarına ait nadir bir süvari maskesi keşfedildi

23 Temmuz 2022

23 Temmuz 2022

4 yıl önce Almanya’nın Kuzey Ren-Vestfalya eyaletinin Krefeld kentindeki bir savaş alanında bulunan paslı aşınmış bir plakanın, 1. yüzyıla kadar...

Kibyra Antik Kentinde Yeni Keşifler

27 Kasım 2020

27 Kasım 2020

Burdur ilindeki Kibyra antik kentinde ait iki tanrı heykeli ortaya çıkarıldı. Kibyra (veya Cibyra Magna), MÖ ikinci yüzyılda dört şehir...

London Bridge yakınlarında nadir bir Roma mozaiği keşfedildi

22 Şubat 2022

22 Şubat 2022

Londra Arkeoloji Müzesi’nden bir arkeolog ekibi, Southwark’taki London Bridge yakınlarında ki bir alanda bir odayı süslemiş olabilecek iyi korunmuş nadir...

Yorumlar
Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

[mc4wp_form id=”621″]