29 March 2024 Gelecek Geçmişin Ürünüdür

Dünyanın En Eski Yer Adı İşaretleri

Dünya’nın tarihi boyunca eski kültürlere ve yaşamlara ilgimiz ve merakımız her geçen gün artarak devam etmekte. Araştırmacılar insanoğlunun merakından yola çıkarak yine bir ilki aydınlatma yolunda ciddi bir adım attılar.

Bonn Üniversitesinden Mısırbilim uzmanlarının yaptıkları çalışmalara göre Dünya’nın en eski yer adı belirlenmiş olabilir.

Mısır Eski Eserler bakanlığı ile ortak bir çalışma yürüten araştırmacılar dünyanın en eski yer adını deşifre etmiş olabilirler. Mısır devletinin ortaya çıkışından MÖ 4. bin yılın sonlarında Asvan’ın doğusundaki Wadi el Malik’ten gelen ve hala arkeolojik olarak zar zor keşfedilen bir yazıtta dört hiyeroglif bulunuyor: “Horus Kralı Akrepinin Alanı”.

Bonn Üniversitesi’nden Mısırbilimci Prof. Dr. Ludwig D. Morenz, “‘Akrep’ adlı bu hükümdar, dünya tarihinde ilk bölgesel devletin ortaya çıkış aşamasında önemli bir figürdü,” diyor.MÖ. yaşayan bu kralın saltanat süresi ve ne kadar yaşadığına dair bir bilgi yok. “Akrep” adı, iki yıl kadar önce Asvan’ın doğusundaki Wadi Abu Subeira’nın bir yan vadisinde bulunan bir kaya yazıtında diğer üç hiyeroglifle birlikte yazılmıştır: “Horus Kralı Akrepinin Alanı”. Dairesel bir hiyeroglif, bunun bir yer adı olduğunu belirtir. Morenz, “Bu, onu dünyadaki bilinen en eski yer adı işareti yapıyor” diyor.

Dört hiyeroglifin çizimi: Sondaki dairesel işaret, bunun bir yer adı olduğunu gösterir. © David Sabel Çizim

İnsanların beş bin yıldan uzun bir süre önce nasıl yaşadıkları, siyasi, sosyal ve ekonomik koşulların nasıl olduğuna dair çok az kaynak var. Egyptologist (Mısırbilimci), “Kaya yazıtının yeni keşfinin bu kadar değerli olmasının nedeni tam da budur” diyor. Kültürel yazım pratiğinin bu oldukça uzak yerde çok erken kullanımı, MÖ dördüncü bin yıl için alışılmadık bir durumdur. Kısalığına rağmen bu yazıt, Mısır devletinin ve onunla ilişkili kültürün ortaya çıkışına bir pencere açmaktadır. Morenz: “Nil Vadisi’ndeki iç kolonizasyon süreci ilk kez yazı yazarak daha görünür hale geliyor.” Diyor.

Dünyadaki ilk bölgesel devlet olarak Mısır

Araştırmacıya göre, Mısır dünya çapında ilk bölgesel devletti. Morenz, “Daha önce başka yerlerde zaten yönetici sistemler vardı, ancak bunlar çok daha küçüktü” diyor. O zamanlar Mısır’ın kuzey-güney uzantısının 800 kilometre civarında olduğu bir süredir biliniyordu. Morenz, “Aslında, birkaç rakip nüfus merkezi yeni merkezi devletle birleşti” diyor. Etki alanları olarak bilinen kraliyet mülkleri, firavun imparatorluğunu güçlendirmek için imparatorluğun çevresinde kuruldu.

Araştırma alanı Wadi el Malik Asvan’ın doğusunda kayaya oyulmuş figürlerle. © Ludwig Morenz

Memur unvanlarından, vergiler ve harçlardan da görülebileceği gibi, dördüncü bin yılda bir idare zaten gelişmişti. Bu görevler sosyo ekonomik bağımlılıkların kanıtıdır ve kontrol, hiyerarşi ve hükümdarın Horus-Tanrı olarak özel bir gücüne ve aynı zamanda dünyevi eşdeğerine dayanmaktadır. Morenz, “Simetrik ve asimetrik olarak tasarlanmış bağımlılıklar arasındaki sınırlar o zamanlar oldukça akıcı görünüyordu” diyor. Bu, simetrik alış-veriş ilkesinin asimetrik bir güçlü sömürü ilkesine kayabileceği anlamına geliyordu.

Mal teslimatları için etiketler, silindir mühürler ve konteyner etiketleri gibi daha küçük metin taşıyıcılardan çeşitli ekonomik varlık isimleri (alanlar) bilinmektedir. Kaya yazıtları, böyle bir kraliyet alanını ilk kez somut bir arkeolojik yer olarak somut hale getiriyor. Çeşitli kaya oymalarının yanı sıra, burada başka erken kaya yazıtları keşfedildi ve bu döneme ait çanak çömlek ile birlikte bulundu. Morenz, “Bu alan hala arkeolojik araştırmanın ilk aşamalarında” diyor. Araştırmacılar bunu, dünyanın ilk devlet ortaya çıkışının önemli sürecine daha yakından bakmak için bir fırsat olarak görüyorlar. Bu, Nil vadisinin kenarlarındaki hakimiyetin genişletilmesi ve güvence altına alınmasını ve o zamanki yeni tür krallığın sağlamlaştırılmasını içeriyordu.

Birkaç yıldır, Bonn Üniversitesi Mısırbilim Bölümü bilim adamları, Mısır Eski Eserler Bakanlığı Aswan Ofisi (“Taftish”) Abdelmonem Said ve Mohamed Abdelhay ile birlikte çalışıyorlar. Araştırma ekibi, Neolitik döneme kadar uzanan birkaç kaya oymasını belgelemişti. Proje, Mısırbilim alt projesindeki İşbirlikçi Araştırma Merkezi “Güç ve Hakimiyet” çerçevesinde geliştirildi (“Horus’un iki bedeni. Kraliyet ideolojisi ve Mısır krallığının oluşum döneminde tezahürü”) ve ek olarak Bonn Mükemmellik Kümesi “Kölelik ve Özgürlüğün Ötesinde”.

Çalışma, Bonn Üniversitesi Mısırbilim Bölümü tarafından yeni kurulan “KATARAKT. Aswan Arkeolojik Çalışma Kağıtları” nın ilk cildi olarak sunulmuştur.

Yayın: Ludwig D. Morenz, Abdelmonem Said, Mohamed Abdelhhay: Binnenkolonisation am Beginn des ägyptischen Staates. Eine Fallstudie zur Domäne des Königs SKORPION im späten Vierten Jahrtausend – Chr., EBVerlag, 188 sayfa, 29,80 Euro. Kitap Almanca yazılmıştır ve Arapça bir çeviri içermektedir.

Bu haberimizi de okumak isteyebilirsiniz!

 

Banner
Benzer Yazılar

İngiltere’de Roma ‘ritüel merkezi’ keşfedildi

13 Ocak 2023

13 Ocak 2023

Arkeologlar, İngiltere yakınlarında devam eden Northampton kazıları sırasında bir Roma ritüel merkezi keşfettiler. Ritüel merkezi, Northampton yakınlarındaki Overstone’daki Londra Arkeoloji...

Arkeologlar, Çin Seddi’nde 59 adet antik taş el bombası buldu

17 Ekim 2023

17 Ekim 2023

Çinli arkeologlar, Beijing’de UNESCO Dünya Mirası Alanı olan Badaling Çin Seddi’nin batı kısmındaki bir binanın kalıntılarından, 59 antik taş el...

Persepolis’te Bulunan Görkemli Geçit

10 Şubat 2021

10 Şubat 2021

İranlı araştırmacılar, İran’ın güneyindeki UNESCO tescilli Persepolis yakınlarında güçlü Akameniş İmparatorluğunun (yaklaşık MÖ 550 – 330) kurucusu olan Büyük Kiros’un...

Dünyanın En Büyük Yürüyen Memelisine Ait Fosil

18 Haziran 2021

18 Haziran 2021

Paleontologlar, Çin’in kuzeybatısındaki Gansu Eyaletindeki Linxia havzasında dünyanın en büyük yürüyen memelisine ait fosil buldular. Çinli ve Amerikalı paleontologlardan oluşan ekip...

Kıbrıs’ta muhteşem bir antik mozaik bulundu

21 Temmuz 2021

21 Temmuz 2021

Kıbrıs’ta, Kato Paphos’taki Fabrika Tepesi’nde yürütülen kazılarda, Helenistik döneme ait antik bir mozaik zemin ortaya çıkarıldı. Arkeologlar tarafından “Baf kropolü”...

Gelin Buketinin Bilinmeyen Tarihi

25 Ocak 2021

25 Ocak 2021

Düğün çiçeklerinin tarihi düşündüğümüzden daha eskidir. Şimdi kullanılmış olan çiçek buketlerinden farklı olsalar bile hemen hemen bütün çiçek buketlerinin amacı...

Korku Mağarası’nda Yeni Ölü Deniz Parşömenleri Bulundu

16 Mart 2021

16 Mart 2021

İsrail’de Korku Mağarası’nda tarihlenen en eski ölü deniz parşömenleri bulundu. İsrailli arkeologların keşfettikleri ölü deniz parşömenler yaklaşık 2000 yılına tarihlendi....

Bosna’daki tarih öncesi Kopilo mezarlarında keşfedilen yeni fibula türleri

28 Ağustos 2022

28 Ağustos 2022

Saraybosna’nın yaklaşık 70 mil batısında M.Ö. 1300 civarında kurulan bir tepe yerleşimi olan Kopilo’da gerçekleştirilen arkeolojik kazıda birkaç Tunç Çağı...

Yeşilova Höyük kazılarında 5 bin yıllık mermer idol ortaya çıkarıldı

17 Ağustos 2022

17 Ağustos 2022

Truva Antik Kenti ile benzerlikler görülen Yeşilova Höyük’te devam eden kazılarda 5 bin yıllık mermer idol bulundu. İzmir’in Bornova ilçesinde...

Sümer kenti Lagash’ta 5000 yıllık kamusal yemek alanı keşfedildi

2 Şubat 2023

2 Şubat 2023

Sümer kenti Lagash’ta devam eden kazılarda arkeologlar 5000 yıllık kamusal alan keşfettiler. Güney Mezopotamya’nın en büyük ve güçlü kentlerinden olan...

Selanik Metrosu inşası sırasında 2400 yıllık kente ait kalıntılara ulaşıldı

15 Ocak 2023

15 Ocak 2023

Ege Denizi’nin Termaik Körfezi’nde bir Yunan liman kenti ve aynı zamanda Yunanistan’ın 2. büyük şehri olan Selanik’te yerel metro tesislerinin...

Hristiyanlığın ilk yıllarında piskoposlar Antik Çağ’ın bilgilerinden yararlanıyorlardı

13 Temmuz 2022

13 Temmuz 2022

Hristiyanlığın ilk yıllarında piskoposlar, Hristiyanlığı yaymak, Kilise’nin toplum üzerindeki etkisini artırmak için Antik Çağ’ın bilgilerinden ve düzenledikleri ritüellerin oluşturduğu yoğun...

Arkeologlar, Kıpti, Yunanca ve Arapça olarak yazılmış metinler içeren ostraca (kil kap parçası) koleksiyonu buldu

20 Aralık 2021

20 Aralık 2021

Mısır ve Alman arkeologlardan oluşan bir ekip Sohag Tel Atribis’teki Al-Sheikh Hamad arkeolojik sahasında demotik, hiyeratik, Kıpti, Yunanca ve Arapça...

Türkiye Coğrafyasında Yaşayan Eski Topluluklar İklim Değişikliğine Kolayca Adepte Oldular

2 Kasım 2020

2 Kasım 2020

İklim değişikliği toplumsal çöküşü tetikleyebilir ve popülasyonları hareket etmeye zorlayabilir, ancak her zaman değil! Yeni arkeolojik araştırmalar, antik Türkiye’deki popülasyonların,...

2500 Yıllık Afrodit Tapınağı Keşfedildi

2 Ocak 2021

2 Ocak 2021

Arkeologlar, İzmir iline bağlı Çeşme ve Urla ilçesi civarında Tanrıça Afrodit adına yapılmış 2500 yıllık bir tapınak keşfettiler. İzmir’e bağlı...

Yorumlar
Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

[mc4wp_form id=”621″]