2 December 2023 Gelecek Geçmişin Ürünüdür

Dünyanın En Eski Yer Adı İşaretleri

Dünya’nın tarihi boyunca eski kültürlere ve yaşamlara ilgimiz ve merakımız her geçen gün artarak devam etmekte. Araştırmacılar insanoğlunun merakından yola çıkarak yine bir ilki aydınlatma yolunda ciddi bir adım attılar.

Bonn Üniversitesinden Mısırbilim uzmanlarının yaptıkları çalışmalara göre Dünya’nın en eski yer adı belirlenmiş olabilir.

Mısır Eski Eserler bakanlığı ile ortak bir çalışma yürüten araştırmacılar dünyanın en eski yer adını deşifre etmiş olabilirler. Mısır devletinin ortaya çıkışından MÖ 4. bin yılın sonlarında Asvan’ın doğusundaki Wadi el Malik’ten gelen ve hala arkeolojik olarak zar zor keşfedilen bir yazıtta dört hiyeroglif bulunuyor: “Horus Kralı Akrepinin Alanı”.

Bonn Üniversitesi’nden Mısırbilimci Prof. Dr. Ludwig D. Morenz, “‘Akrep’ adlı bu hükümdar, dünya tarihinde ilk bölgesel devletin ortaya çıkış aşamasında önemli bir figürdü,” diyor.MÖ. yaşayan bu kralın saltanat süresi ve ne kadar yaşadığına dair bir bilgi yok. “Akrep” adı, iki yıl kadar önce Asvan’ın doğusundaki Wadi Abu Subeira’nın bir yan vadisinde bulunan bir kaya yazıtında diğer üç hiyeroglifle birlikte yazılmıştır: “Horus Kralı Akrepinin Alanı”. Dairesel bir hiyeroglif, bunun bir yer adı olduğunu belirtir. Morenz, “Bu, onu dünyadaki bilinen en eski yer adı işareti yapıyor” diyor.

Dört hiyeroglifin çizimi: Sondaki dairesel işaret, bunun bir yer adı olduğunu gösterir. © David Sabel Çizim

İnsanların beş bin yıldan uzun bir süre önce nasıl yaşadıkları, siyasi, sosyal ve ekonomik koşulların nasıl olduğuna dair çok az kaynak var. Egyptologist (Mısırbilimci), “Kaya yazıtının yeni keşfinin bu kadar değerli olmasının nedeni tam da budur” diyor. Kültürel yazım pratiğinin bu oldukça uzak yerde çok erken kullanımı, MÖ dördüncü bin yıl için alışılmadık bir durumdur. Kısalığına rağmen bu yazıt, Mısır devletinin ve onunla ilişkili kültürün ortaya çıkışına bir pencere açmaktadır. Morenz: “Nil Vadisi’ndeki iç kolonizasyon süreci ilk kez yazı yazarak daha görünür hale geliyor.” Diyor.

Dünyadaki ilk bölgesel devlet olarak Mısır

Araştırmacıya göre, Mısır dünya çapında ilk bölgesel devletti. Morenz, “Daha önce başka yerlerde zaten yönetici sistemler vardı, ancak bunlar çok daha küçüktü” diyor. O zamanlar Mısır’ın kuzey-güney uzantısının 800 kilometre civarında olduğu bir süredir biliniyordu. Morenz, “Aslında, birkaç rakip nüfus merkezi yeni merkezi devletle birleşti” diyor. Etki alanları olarak bilinen kraliyet mülkleri, firavun imparatorluğunu güçlendirmek için imparatorluğun çevresinde kuruldu.

Araştırma alanı Wadi el Malik Asvan’ın doğusunda kayaya oyulmuş figürlerle. © Ludwig Morenz

Memur unvanlarından, vergiler ve harçlardan da görülebileceği gibi, dördüncü bin yılda bir idare zaten gelişmişti. Bu görevler sosyo ekonomik bağımlılıkların kanıtıdır ve kontrol, hiyerarşi ve hükümdarın Horus-Tanrı olarak özel bir gücüne ve aynı zamanda dünyevi eşdeğerine dayanmaktadır. Morenz, “Simetrik ve asimetrik olarak tasarlanmış bağımlılıklar arasındaki sınırlar o zamanlar oldukça akıcı görünüyordu” diyor. Bu, simetrik alış-veriş ilkesinin asimetrik bir güçlü sömürü ilkesine kayabileceği anlamına geliyordu.

Mal teslimatları için etiketler, silindir mühürler ve konteyner etiketleri gibi daha küçük metin taşıyıcılardan çeşitli ekonomik varlık isimleri (alanlar) bilinmektedir. Kaya yazıtları, böyle bir kraliyet alanını ilk kez somut bir arkeolojik yer olarak somut hale getiriyor. Çeşitli kaya oymalarının yanı sıra, burada başka erken kaya yazıtları keşfedildi ve bu döneme ait çanak çömlek ile birlikte bulundu. Morenz, “Bu alan hala arkeolojik araştırmanın ilk aşamalarında” diyor. Araştırmacılar bunu, dünyanın ilk devlet ortaya çıkışının önemli sürecine daha yakından bakmak için bir fırsat olarak görüyorlar. Bu, Nil vadisinin kenarlarındaki hakimiyetin genişletilmesi ve güvence altına alınmasını ve o zamanki yeni tür krallığın sağlamlaştırılmasını içeriyordu.

Birkaç yıldır, Bonn Üniversitesi Mısırbilim Bölümü bilim adamları, Mısır Eski Eserler Bakanlığı Aswan Ofisi (“Taftish”) Abdelmonem Said ve Mohamed Abdelhay ile birlikte çalışıyorlar. Araştırma ekibi, Neolitik döneme kadar uzanan birkaç kaya oymasını belgelemişti. Proje, Mısırbilim alt projesindeki İşbirlikçi Araştırma Merkezi “Güç ve Hakimiyet” çerçevesinde geliştirildi (“Horus’un iki bedeni. Kraliyet ideolojisi ve Mısır krallığının oluşum döneminde tezahürü”) ve ek olarak Bonn Mükemmellik Kümesi “Kölelik ve Özgürlüğün Ötesinde”.

Çalışma, Bonn Üniversitesi Mısırbilim Bölümü tarafından yeni kurulan “KATARAKT. Aswan Arkeolojik Çalışma Kağıtları” nın ilk cildi olarak sunulmuştur.

Yayın: Ludwig D. Morenz, Abdelmonem Said, Mohamed Abdelhhay: Binnenkolonisation am Beginn des ägyptischen Staates. Eine Fallstudie zur Domäne des Königs SKORPION im späten Vierten Jahrtausend – Chr., EBVerlag, 188 sayfa, 29,80 Euro. Kitap Almanca yazılmıştır ve Arapça bir çeviri içermektedir.

Bu haberimizi de okumak isteyebilirsiniz!

 

Banner
Benzer Yazılar

Gre Fılla Höyüğü buluntuları bölgenin Göbeklitepe ile çağdaş olduğunu gösteriyor

4 Ağustos 2022

4 Ağustos 2022

Diyarbakır’ın Kocaköy ilçesindeki Gre Fılla Höyüğü’nde gerçekleştirilen kazılarda elde edilen buluntular bölgenin Göbeklitepe ile çağdaş olduğunu gösterdi. Çanak-Çömleksiz Neolitik Dönem’de...

İtalya’da Sırtlanların Kurbanı Neandertaller Bulundu

8 Mayıs 2021

8 Mayıs 2021

İtalyan arkeologlar, Roma’nın güneydoğusunda bulunan Guattari Mağarası içinde dokuz Neandertal insanına ait fosilleşmiş kalıntılar buldular. Neandertallerin sırtlanların kurbanı oldukları düşünülüyor....

Assos Antik Kenti’nde “ıslah” çalışmaları yargıya taşındı

29 Eylül 2021

29 Eylül 2021

Assos Antik Kenti’ne giden yola düşen taşların güvenlik sorunu yarattığı için antik kent 500 gün boyunca ziyaretçilere kapatılarak ıslah çalışmasına...

Van Gölü’nün suyu çekilince Çarpanak Adası’na giden Urartu yolu ortaya çıktı

12 Mayıs 2022

12 Mayıs 2022

Yağışların azalması ve artan buharlaşma ile birlikte Van Gölü’nün su seviyesi düşünce Çarpanak Adası’nı kıyıya bağlayan bir kilometrelik Urartu yolu...

Aizanoi kazılarında kemik atölyesi ortaya çıkarıldı

13 Kasım 2021

13 Kasım 2021

UNESCO Dünya Geçici Miras Listesi’nde yer alan Aizanoi Antik Kenti’nde gerçekleştirilen kazı çalışmalarında kemik atölyesi ve kandil dükkanı ortaya çıkarıldı. İkinci...

Arkeologlar, Orkney’de “şaşırtıcı” olarak tanımladıkları 5.000 yıllık bir tahta parçası buldular.

11 Ağustos 2021

11 Ağustos 2021

Arkeologlar Orkney’de şaşırtıcı keşifler yapmaya devam ediyor. Organik materyalleri bulmak oldukça zor olsa da arkeologlar Orkney’de 5.000 yıllık bir tahta...

Yeni Kanıtlar İnsanların Kuzey Amerika’ya İlk Geldiği Tarihi Değiştirebilir

2 Haziran 2021

2 Haziran 2021

Araştırmacılar, tarımın kökenlerini araştırırken insanların Kuzey Amerika’ya ilk geldiği tarihi değiştirebilecek bir keşifte bulundular. Iowa Eyalet Üniversitesi’nde yapılan araştırmada elde...

İtalya’da 7000 yıllık nadir kil heykelcik bulundu

28 Temmuz 2023

28 Temmuz 2023

Roma Sapienza Üniversitesi’nden arkeologlar, Lazio’nun Sabina bölgesindeki Poggio Nativo yakınlarındaki Battifratta mağarasında kadın özelliklerine sahip bir heykelcik keşfettiler. Bu, yaklaşık...

Tepebağ Höyük kazılarında 3800 yıllık silindir mühür bulundu

7 Temmuz 2022

7 Temmuz 2022

Adana il merkezi Taşköprü civarında yer alan Tepebağ Höyük 2022 yılı kazılarında 3800 yıllık silindir mühür bulundu. 2013 yılında Osmaniye...

İsviçre’de yol çalışmasında 8.500 yıllık mezarlar bulundu

30 Ekim 2021

30 Ekim 2021

İsviçre’nin Pully kasabasında devam eden yol çalışmaları sırasında yaklaşık M. Ö. 6500 ila M. Ö. 5500 yıllarına tarihlendirilen sekiz mezar...

İtalya’da Nebatilere ait bir tapınağın kalıntılarına ulaşıldı

12 Nisan 2023

12 Nisan 2023

İtalyan sualtı arkeologları, MS 1. yüzyıla tarihlenen Nebatilere ait bir tapınağın iki mermer sunağını keşfettiler. Sunaklar, İtalya’nın Campania bölgesindeki Phlegrean...

Bilecik’teki Aya Yorgi Kilisesi Restore Edilmeyi Bekliyor

15 Ağustos 2021

15 Ağustos 2021

Bilecik’teki 200 yıllık Aya Yorgi Kilisesi harabe durumda… Acilen kilisenin restore edilmesi gerekiyor. Bilecik‘in Osmaneli ilçesinde yer alan 1800’lü yılların...

Çin’de Erkekler İçin “Ay Sütünden” Yapılmış 2700 Yıllık Yüz Kremi Bulundu

9 Şubat 2021

9 Şubat 2021

Çin ve Alman araştırmacıların görev aldığı Çin’deki bir kazı alanında, erkekler için yapılmış 2.700 yıllık bir yüz kremine dair kanıt...

“Posta pullarının Mona Lisa’sı” 15 Milyon Dolara Satışa Çıkıyor

28 Nisan 2021

28 Nisan 2021

Dünyanın en eski pulu olarak bilinen 1 sentlik posta pulu “Posta Pullarının Mona Lisa’sı” başkent Londra’daki Sotheby’s Müzayede Evi’nde gösterime...

Bilimsel Astronominin Babası Hipparchus’un kayıp efsanevi yıldız haritasına ait bir parça bulundu

21 Ekim 2022

21 Ekim 2022

Bilimsel astronominin babası Hipparchus’un çizdiği ve binlerce yıldır kayıp olan Dünyanın en eski yıldız haritasına ait bir parça bulundu. Hipparchus’un...

Yorumlar
Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

[mc4wp_form id=”621″]