14 July 2025 Gelecek Geçmişin Ürünüdür

1840 yılında keşfedilen bronz lambanın Dionysos kültü ile ilişkili olduğu belirlendi

1840 yılında İtalya’nın Cortona kasabası yakınlarında bir hendekte keşfedilen bronz lamba üzerindeki tartışmalar yakın zamana kadar devam etti.

Birçok araştırmacı bugüne kadar bronz lamba için kapsamlı ve tatmin edici bir açıklama yapamadı.

Ronak Alburz lamba üzerindeki gizemi nihayet aydınlatacak bulgulara ulaştı.

Bu hafta Etruscan and Italic Studies dergisinde yayınlanan Alurz’un çalışması lambanın Dionysos’un gizemli kültüyle ilişkili bir nesne olduğunu gösterdi.

Bronz lambanın bulunduğu Toskana ve Umbria’nın bazı bölgeleri MÖ 900 ile M.Ö. 27 yılları arasında üç şehir konfederasyonunda gelişen bir kültür olan Arkaik Etruria’nın etkisi altındaydı.

Etrüsk uygarlığı, Roma-Etrüsk Savaşları’nın bir sonucu olarak MÖ 4. yüzyılın sonlarında genişleyen Roma Cumhuriyeti’ne dahil edildi.

Etrüsk veya Antik Yunan sanatında benzer nesnelerin (‘comparanda’) çok az örneği keşfedilmiştir, bu da bağlam veya yorum sağlamak için bir karşılaştırma yapmayı zorlaştırır.

Lambanın dekoratif motifleri üzerine yapılan önceki çalışmalar, 16 boğa şeklindeki boynuzlu figürün Yunan nehir tanrısı Achelous’u tasvir ettiğini öne sürmüştü. Bununla birlikte, Etruscan and Italic Studies yayınlanan yeni bir araştırmaya göre, lamba MÖ 480 civarından geliyor ve Antik Yunan şarap ve zevk tanrısı Dionysos’u tasvir ediyor ve genellikle boğa özellikleriyle tasvir ediliyor.

Alburz “Lamba muhtemelen Dionysos’un gizem kültüyle ilişkili bir nesneydi. Dekorasyonu, belki de Dionysos’u kutlamak için gizemlerin kozmosunda kült bir performans sergileyen Dionysos thiasus’u temsil ediyor” dedi.

Şarap tanrısı Dionysos

Dionysos, Yunan mitolojisinde şarap, eğlence, tiyatro ve coşku tanrısı olarak bilinir. Roma mitolojisindeki karşılığı ise Bacchus’tur.

Doğumuyla ilgili farklı rivayetler vardır: En yaygın anlatıya göre, Zeus’un Semele isimli sevgilisi hamileyken, Zeus’un gerçek kimliğini görmesi için ısrar eder. Zeus, tanrısal ışığına dayanamayan Semele yanar. Zeus, ise henüz olgunlaşmamış Dionysos’u alıp uyluğuna diker ve o doğana kadar saklar.

Dionysos’un gençliği, Adolphe Bouguereau Fotoğraf: Wikipedia

Bazı kaynaklarda ise Zeus’un, Semele’yi şimşek çarpmasından kurtarıp, Dionysos’u olgunlaşana kadar Nysa Dağı’ndaki perilerin bakımına verdiği anlatılır.

Dionysos, Zeus ile Persephone’nin ya da Zeus ile Demeter’ın oğlu olarak gösterilir. Dionysos kültünün, Hristiyanlık dinini de doğrudan etkilediği iddia edilmektedir.

Dionysos, Çılgınlık ve coşkuyu simgeler. Şarap ve bağ bozumu tanrısı olarak bilinir. Tiyatronun gelişmesinde önemli rol oynamıştır.

Dionysos mozaiği

Kendini aşmayı ve inhibitionsızlığı temsil eden Dionysos, asma, sarmaşık, panter ve boğa gibi sembollerle tasvir edilir.

Dionysos kültü, coşkulu ve transa geçirici ritüelleriyle ünlüdür. Şarap, müzik ve dansın önemli bir yere sahip olduğu festivaller düzenlenirdi. Bu festivallerin tiyatronun gelişmesine zemin hazırladığı düşünülür.

Gizemli törenler de Dionysos kültünün bir parçasıydı.

Banner
Benzer Yazılar

Aygül Süel “Hititler İçin Büyük Yanlışlıklar Yapıyoruz”

4 Mart 2021

4 Mart 2021

Hitit Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölüm Başkanı ve Şapinuva kenti kazısını yöneten Prof. Dr. Aygül Süel, katıldığı çevirim içi oturumda...

19. Yüzyılda Sözde Frenoloji Bilimi Neden Cadıların Kafataslarını İnceledi? Bu ‘Şarlatanlık mı Yoksa Bilim mi?’

31 Ekim 2020

31 Ekim 2020

19. yüzyılda İskoçya’da, Fife merkezli bir antikacı, tartışmalı sözde frenoloji biliminin (insanın özyapısını ve zihinsel yetisini kafatasının dış yapısına, dış...

Ömür Harmanşah, “7 bin yıllık buğday safsatadan ibaret”

3 Haziran 2022

3 Haziran 2022

Asur Ticaret Koloni Çağı’nın en önemli yerleşimlerinden biri olan Kültepe yine “7 bin yıllık buğday yeşerdi” haberleri ile sosyal medya...

Danimarka’da 5000 yıl önce insan kurban edildiğine dair kanıtlar bulundu

24 Aralık 2022

24 Aralık 2022

Arkeologlar, Danimarka’da 5000 yıl önce insan kurban edildiğine dair kalıntılara ulaştılar. İnsan kurban edilmiş olabileceğini gösteren iskelet kalıntıları, Danimarka’nın Zelanda...

Viking Ailesi Yeni DNA Teknolojisi Kullanılarak Tanımlandı

11 Haziran 2021

11 Haziran 2021

Araştırmacılar, yeni DNA teknolojisi sayesinde Danimarka ve İngiltere’de keşfedilen iki Viking kalıntısı arasındaki bağlantıyı doğrulayabildiler. Araştırmacılar, biri 2005 yılında Otterup,...

Haleplibahçe Mozaik Müzesi, Amazon kraliçelerinin tasvir edildiği mozaiklere ev sahipliği yapıyor

25 Mayıs 2022

25 Mayıs 2022

Şanlıurfa Müzesi’ne komşu Haleplibahçe Mozaik Müzesi dünyanın en değerli mozaiklerinden Savaşçı Amazon Kraliçelerinin tasvir edildiği mozaiklere ev sahipliği yapıyor. Şanlıurfa...

Arkeologlar, Alfabenin Kayıp Halkasını Buldular

15 Nisan 2021

15 Nisan 2021

Yazı, uygarlık tarihinin başlangıcı olarak kabul edilir. Ekonomik hayatın bir sonucu olarak ortaya çıkan yazı, Mezopotamya halklarından Sümerliler tarafından bulunmuş...

Eski Mısır sürme içeriğinin düşünülenden daha çeşitli olduğu ortaya çıktı

28 Nisan 2022

28 Nisan 2022

Araştırmacılar, Londra’daki Petrie Müzesi koleksiyonundan 11 sürme kabının içeriğini analiz ettiler ve sürme tarifinin önceden düşünülenden daha çeşitli olduğunu ortaya...

“Anadolu Antik DNA” projesi Urartuların kökeninin Anadolu ve Levant bölgesi olduğunu gösteriyor

8 Eylül 2022

8 Eylül 2022

Türkiye merkezli gerçekleştirilen “Anadolu Antik DNA” projesi Van bölgesini merkez edinen Demir Çağı medeniyeti Urartuların kökeninin Anadolu ve Levant bölgesi...

Kırgızistan’da 1.75 metre yüksekliğinde eski bir büyük kil kap “hum” ortaya çıkarıldı

9 Mart 2024

9 Mart 2024

Kırgızistan’ın Oş vilayetindeki Uzgen kasabasında yapılan son arkeolojik kazılarda, “hum” olarak bilinen 1,75 metre yüksekliğinde bir kil kap ortaya çıkarıldı....

Uzuncaburç Antik Kenti’nde 1400 yıllık iskelet ortaya çıkarıldı

2 Ocak 2022

2 Ocak 2022

Mersin’de bulunan Uzuncaburç (Diocaesarea) Antik Kenti’nde 1400 yıllık iskelet ve çevresinde kolye, kolye ucu, küpe, amulet (muska), boru biçimli bilezik ve...

Çin’in Henan Eyaletinde 5000 Yıllık Saray Keşfedildi

13 Ocak 2021

13 Ocak 2021

Çin’in Henan Eyaletinde 5000 yıllık antik bir saray keşfedildi. Antik saray Çin’in eski medeniyetine tanıklık ettiği düşünülen Shuanghuaishu bölgesinde bulundu....

Gübreye Atılan 3 Adam Modern Avrupa’nın Kapılarını Açtı

20 Aralık 2020

20 Aralık 2020

Günümüz Modern Avrupası, demokrasi, insan hakları, ekonomik serbestlik konusunda ileri ülkeler barındırıyor. Almanya, İsviçre, İsveç, Norveç, Finlandiya bu ülkelerin başında...

Roma Nasıl Düştü?

2 Kasım 2020

2 Kasım 2020

Kavimler göçünün başladığı sırada Roma İmparatorluğu dini mücadeleler, bitmek bilmeyen iç ayaklanmalar ve Sasani devletiyle savaşlarla mücadele etmekteydi. Halk bütün...

Patara’da 2 bin 600 yıllık köpek balığı kemikleri bulundu

12 Ağustos 2022

12 Ağustos 2022

Patara Antik Kenti’nde 2 bin 600 yıllık köpek balığı ve vatoz omurga kemikleri bulundu. Kemikler Patara’da yaşayan halkın beslenme alışkanlıkları...

Yorumlar
Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

[mc4wp_form id=”621″]