12 February 2025 Gelecek Geçmişin Ürünüdür

1840 yılında keşfedilen bronz lambanın Dionysos kültü ile ilişkili olduğu belirlendi

1840 yılında İtalya’nın Cortona kasabası yakınlarında bir hendekte keşfedilen bronz lamba üzerindeki tartışmalar yakın zamana kadar devam etti.

Birçok araştırmacı bugüne kadar bronz lamba için kapsamlı ve tatmin edici bir açıklama yapamadı.

Ronak Alburz lamba üzerindeki gizemi nihayet aydınlatacak bulgulara ulaştı.

Bu hafta Etruscan and Italic Studies dergisinde yayınlanan Alurz’un çalışması lambanın Dionysos’un gizemli kültüyle ilişkili bir nesne olduğunu gösterdi.

Bronz lambanın bulunduğu Toskana ve Umbria’nın bazı bölgeleri MÖ 900 ile M.Ö. 27 yılları arasında üç şehir konfederasyonunda gelişen bir kültür olan Arkaik Etruria’nın etkisi altındaydı.

Etrüsk uygarlığı, Roma-Etrüsk Savaşları’nın bir sonucu olarak MÖ 4. yüzyılın sonlarında genişleyen Roma Cumhuriyeti’ne dahil edildi.

Etrüsk veya Antik Yunan sanatında benzer nesnelerin (‘comparanda’) çok az örneği keşfedilmiştir, bu da bağlam veya yorum sağlamak için bir karşılaştırma yapmayı zorlaştırır.

Lambanın dekoratif motifleri üzerine yapılan önceki çalışmalar, 16 boğa şeklindeki boynuzlu figürün Yunan nehir tanrısı Achelous’u tasvir ettiğini öne sürmüştü. Bununla birlikte, Etruscan and Italic Studies yayınlanan yeni bir araştırmaya göre, lamba MÖ 480 civarından geliyor ve Antik Yunan şarap ve zevk tanrısı Dionysos’u tasvir ediyor ve genellikle boğa özellikleriyle tasvir ediliyor.

Alburz “Lamba muhtemelen Dionysos’un gizem kültüyle ilişkili bir nesneydi. Dekorasyonu, belki de Dionysos’u kutlamak için gizemlerin kozmosunda kült bir performans sergileyen Dionysos thiasus’u temsil ediyor” dedi.

Şarap tanrısı Dionysos

Dionysos, Yunan mitolojisinde şarap, eğlence, tiyatro ve coşku tanrısı olarak bilinir. Roma mitolojisindeki karşılığı ise Bacchus’tur.

Doğumuyla ilgili farklı rivayetler vardır: En yaygın anlatıya göre, Zeus’un Semele isimli sevgilisi hamileyken, Zeus’un gerçek kimliğini görmesi için ısrar eder. Zeus, tanrısal ışığına dayanamayan Semele yanar. Zeus, ise henüz olgunlaşmamış Dionysos’u alıp uyluğuna diker ve o doğana kadar saklar.

Dionysos’un gençliği, Adolphe Bouguereau Fotoğraf: Wikipedia

Bazı kaynaklarda ise Zeus’un, Semele’yi şimşek çarpmasından kurtarıp, Dionysos’u olgunlaşana kadar Nysa Dağı’ndaki perilerin bakımına verdiği anlatılır.

Dionysos, Zeus ile Persephone’nin ya da Zeus ile Demeter’ın oğlu olarak gösterilir. Dionysos kültünün, Hristiyanlık dinini de doğrudan etkilediği iddia edilmektedir.

Dionysos, Çılgınlık ve coşkuyu simgeler. Şarap ve bağ bozumu tanrısı olarak bilinir. Tiyatronun gelişmesinde önemli rol oynamıştır.

Dionysos mozaiği

Kendini aşmayı ve inhibitionsızlığı temsil eden Dionysos, asma, sarmaşık, panter ve boğa gibi sembollerle tasvir edilir.

Dionysos kültü, coşkulu ve transa geçirici ritüelleriyle ünlüdür. Şarap, müzik ve dansın önemli bir yere sahip olduğu festivaller düzenlenirdi. Bu festivallerin tiyatronun gelişmesine zemin hazırladığı düşünülür.

Gizemli törenler de Dionysos kültünün bir parçasıydı.

Banner
Benzer Yazılar

Diyarbakır Amida Höyük’te Yeni Gelişmeler

8 Ocak 2021

8 Ocak 2021

Geçtiğimiz aylarda Amida höyükle ilgili gelişmeleri sizler için kaleme almıştık. Diyarbakır’ın tarihi sur ilçesinde bulunan Amida höyükte kazı çalışmaları heyecanlı...

Pagan Tanrıları ikonalarda gizlendi mi?

23 Şubat 2023

23 Şubat 2023

Hz. İsa, Hz. Meryem, melekler ve azizlerin yer aldığı ikonalar, Hristiyan dini yapılarının önemli ve ayrılmaz bir parçasıdır. İkona sanatı,...

Avrupa’da mumyalama düşünülenden daha eski olabilir

5 Mart 2022

5 Mart 2022

Portekiz’in Sado Vadisi’nde yer alan 8 bin yıl öncesine tarihlenen avcı-toplayıcı mezarlık alanları üzerine yapılan yeni araştırma, Avrupa’da mumyalama işleminin...

Notre Dame Katedrali’de bulunan iki lahit sırlarını ortaya çıkarmaya başladı

12 Aralık 2022

12 Aralık 2022

Bu yılın başlarında Notre Dame Katedrali’nin nef ve transeptinin kesiştiği noktada yapılan bir kazıda bulunan iki lahitten birinin sahibi tespit...

Hattuşa Yerkapı tünelinde bulunan boyalı hiyeroglifler Hitit dünyasında yeni bir sayfa açıyor

30 Nisan 2024

30 Nisan 2024

Prof. Dr. Andreas Schachner, Hitit İmparatorluğu’nun başkenti Hattuşa’daki Yerkapı tünelinde keşfedilen boyalı hiyerogliflerin Hitit dünyasında yeni bir sayfa açtığını söyledi....

Evrimin Kayıp Halkalarından Biri Daha Bulundu

29 Nisan 2021

29 Nisan 2021

Evrim teorisinde kayıp halkalar fenomeni vardır. Evrim teorisyenleri bu kayıp halkaları bulmaya ve zinciri tamamlayacak fosil buluntuların peşinden koşmaya devam...

Arkeologları şaşırtan keşif; Kırım’da Romalı zenginlerin sofrasını süsleyen yılan süslemeli kadeh

27 Mart 2022

27 Mart 2022

Romalı zenginlerin sofrasını süsleyen nadir yılan süslemeli cam kadehin Kırım’da bir mezarda bulunması arkeologlar tarafından şaşkınlıkla karşılandı. Alexei Sviridov liderliğindeki...

İznik Surları’nda Roma villa kalıntısı ve çok sayıda iskelet ortaya çıkarıldı

18 Haziran 2023

18 Haziran 2023

Bursa’nın İznik ilçesinde yer alan 2300 yıllık İznik Surları’nda devam eden kazılarda Roma villası kalıntılarına ulaşılırken aynı zamanda çok sayıda...

Norveç’teki Salhushaugen höyüğünde bir Viking gemisi keşfedildi

23 Nisan 2023

23 Nisan 2023

Norveçli arkeologlar, daha önce boş olduğuna inanılan Salhushaugen höyüğünde jeoradar kullanarak 20 metre uzunluğunda bir Viking gemisi keşfettiler. “Bu, en...

Assos Antik Kenti 500 Gün Boyunca Ziyarete Kapalı

28 Nisan 2021

28 Nisan 2021

Çanakkale’nin Ayvacık ilçesinde bulunan Assos Antik Kenti, 500 gün boyunca ziyaretçilere kapalı olacak. Assos’un uzun bir süre kapalı olmasına antik...

Tanrıça Durga’nın 1200 yıllık heykeli ortaya çıkarıldı

8 Eylül 2021

8 Eylül 2021

Hinduizm’de en üst tanrıça olarak kabul edilen Tanrıça Durga’nın 1200 yıllık heykeli ortaya çıkarıldı. Tanrıça Durga, Hinduizm’de dişil ve yaratıcı...

5 bin yıl önce yemeği tabakta bırakıp kaçmalarının sebebi neydi?

4 Ekim 2022

4 Ekim 2022

Öyle arkeolojik buluntular vardır ki; elinize aldığınızda doğal felaket ya da düşman saldırısı sırasında insanların yaşadığı korkuyu, paniği, dehşet duygularını...

Tarihte kaybolmayan dünyanın en eski yazı sistemi “Kehanet Kemik Yazıtları”

5 Haziran 2023

5 Haziran 2023

“Jiaguwen” veya kehanet kemik yazıtları, insanların bugün kullandıkları Çince karakterlerin kaynağının yanı sıra en eski tam gelişmiş yazı karakterlerini taşıdığı...

Blaundos kazılarında 4 bin yıllık silindir mühür bulundu

28 Eylül 2022

28 Eylül 2022

Anadolu’da ticari hayatın gelişmesi ve çeşitlenmesinde önemli rol oynayan Asurlu tüccarların kullandıkları düşünülen mühürlerden bir örneğine Blaundos kazılarında karşılaşıldı. Asurlu...

Almanya’da yol yapım işçileri asırlık tahta kaldırım keşfettiler

25 Aralık 2023

25 Aralık 2023

Kasım 2023’teki inşaat çalışmaları sırasında Fürth’teki yol yapım işçileri asırlık bir tahta kaldırım keşfettiler. Erken modern dönemin Franklarının bir zamanlar...

Yorumlar
Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

[mc4wp_form id=”621″]