18 July 2025 Gelecek Geçmişin Ürünüdür

Arkeologlar, 7000 yıllık pamuk kalıntılarına ulaştılar

İnsan için giyinme, yeme, içme, barınma kadar önemli bir ihtiyaçtır. Yerleşik düzene geçen insan, giyim ihtiyacını karşılamak için hayvanların deri ve kıllarından, bitkilerin liflerinden yararlanmıştır.

Tekstil ürünlerinin organik maddeler içermesi arkeologların bu materyallere ulaşmasında en büyük engel teşkil ediyor.

Binlerce yıl toprak altında kalan tekstil ürünlerinin parçalanması bilgi edinmekte sıkıntı yaratıyordu. Ancak teknolojinin gelişmesi arkeologlara, liflerin dokunup dokunmadığını belirlemek için kalıntıları ayrıntılı olarak anlamak da dahil olmak üzere, organik kalıntıların mikroskobik miktarlarını incelemek için benzeri görülmemiş yollar sunuyor.

Mikro kalıntı analizi bu tarz yeni teknoloji alanlarından biridir ve geçtiğimiz günlerde İsrailli arkeologlar bu yöntem ile Yakın Doğu’da en eski pamuk kalıntılarını keşfettiler.

Yakın Doğu’da en eski pamuk kalıntılarına Ürdün Vadisi’ndeki 7.000 yıllık bir kasaba olan Tel Tsaf’taki kazılar sırasında ulaşıldı.

Tel Tsaf'ın doğuya doğru görünümü, arka planda Ürdün dağları. Fotoğraf Hayfa Üniversitesi
Tel Tsaf’ın doğuya doğru görünümü, arka planda Ürdün dağları. Fotoğraf Haifa Üniversitesi

Kibbutz Tirat Tzvi yakınlarında bulunan Tel Tsaf, en eski gıda depolama alanlarına ve sosyal bira içme ritüel izlerinin görüldüğü yer olarak biliniyor.

Çalışma ekibinde yer alan Haifa Üniversitesi’ndeki Zinman Arkeoloji Enstitüsü’nden Prof. Danny Rosenberg, Pazar günü The Times of Israel’e verdiği demeçte, “Tsaf, organik malzemelerin inanılmaz bir şekilde korunduğu bir sitedir” dedi.

Rosenberg, antik kentin içindeki çömleklerden, aletlerden ve diğer noktalardan kazınan tortuları toplamak için Amerika Birleşik Devletleri ve Almanya’dan araştırmacılarla birlikte çalıştı ve lif kalıntılarını tanımlamak için bu tortuları yüksek güçlü mikroskoplar altında inceledi.

Keşif; Yakın Doğu’da pamuk kullanımının en eski kanıtını ortaya koydu

Daha önce, tarihçiler tarih öncesi zaman dilimlerinde bu bölgedeki kumaşların çoğunlukla keten ve keten gibi diğer bitki maddelerinden ve binlerce yıl sonra saç veya yün de dahil olmak üzere hayvanlardan elde edilen ürünlerden yapıldığına inanıyorlardı. Pamuk bu bölgeye özgü olmadığından, araştırmacılar için bir sürpriz oldu ve Tel Tsaf’ın küresel bir ticaret merkezi olarak önemine işaret ediyor.

Rosenberg, “Tekstil hayatımız için çok zorunlu… Tarih öncesi zamanlarda, [tekstil] sadece giyim değil, aynı zamanda avcılık ve balıkçılık gibi başka şeylerle de ilgiliydi …”

Haifa Üniversitesi Prof. Danny Rosenberg elinde Tel Tsaf'ta bulunan 7.200 yıllık kil tahıl çömleği (Hayfa Üniversitesi)
Prof. Danny Rosenberg elinde Tel Tsaf’ta bulunan 7.200 yıllık kil tahıl çömleği (Haifa Üniversitesi)

Pamuk, İndus Vadisi’nden gelmiş olabilir

Tel Tsaf’ta pamuk lifi kalıntılarının keşfi, Yakın Doğu’da pamuk kullanımının en eski kanıtıdır. Pamuğun, bu dönemde pamuğu evcilleştirmeye başlayan dünyanın tek bölgesi olan İndus bölgesinden, şimdi günümüz Pakistan’ından gelmiş olması muhtemeldir. Rosenberg, pamuğun İndus bölgesinden geldiğinden emin olamayacaklarını, ancak antik dünyada pamuk geliştirmek için diğer tek yerin Afrika’da olduğu ve binlerce yıl sonrasına kadar olmadığı göz önüne alındığında en iyi hipotezleri olduğunu söyledi.

Tel Tsaf'ta mikroskobik pamuk kalıntıları, mikro kalıntı analizi kullanılarak keşfedildi. (Hayfa Üniversitesi)
Tel Tsaf’ta mikroskobik pamuk kalıntıları, mikro kalıntı analizi kullanılarak keşfedildi. (Haifa Üniversitesi)

Rosenberg, “Elyaf aramamız gerektiğine dair ipuçlarımız vardı, ancak lifler ve tekstiller bölgemizde yaygın olarak çalışılan bir konu değil” dedi. Sitenin mikroskobik düzeyde önemli keşifler yapma fırsatları açısından zengin olduğunu söyledi, ancak bu, araştırmacıların 100 miligram kadar küçük (bir damla sudan daha küçük) kir örneklerini elemelerini gerektiriyor.

İlk olarak, arkeologlar kazıda, bir gıda kabının içi gibi organik kalıntılara sahip olması muhtemel bir nokta tespit ederler. Daha sonra, araştırmacılar kabın içindeki kalıntıları dikkatlice sıyırır, infoil içine sarar ve sadece steril laboratuvar ortamında açılacak plastik bir torbaya kapatır.

Toprak tortuları, Stanford Üniversitesi’nde Profesör Li Liu liderliğindeki bir ekip tarafından incelendi ve Little Rock’taki Arkansas Üniversitesi’nden ve Almanya’nın Hannover Eyalet Müzesi’nden araştırmacılar tarafından mikro kalıntı analizi adı verilen bir süreç kullanılarak desteklendi. Tortular bazen istenmeyen kiri çözmek ve diğer organik kalıntıların slaytlara yerleştirilmesine ve mikroskop altında incelenmesine izin vermek için kimyasal olarak manipüle edilir.

Bu kadar küçük ölçekte çalışırken kontaminasyon büyük bir korkudur, ancak Rosenberg, numunelerinin hiçbirinin modern kıyafetlerin çoğunu oluşturan ve kontaminasyonu gösteren sentetik lifler içermediğini söyledi.

Gelecekte, pamuğun gerçekten Pakistan’dan olup olmadığını doğrulamak için pamuk lifi kalıntılarından DNA çıkarmaya çalışacaklar. Rosenberg, bir sonraki kazı mevsimine bağlı olarak, hayvan kemiklerine ve bazı insan kalıntılarına ek olarak, sahada bulunan zeytin tohumlarından ve baklagillerden DNA çıkarmaya çalışmayı umduklarını söyledi.

Kapak fotoğrafı Haifa Üniversitesi

Banner
Benzer Yazılar

Araştırmacılar, Suriye’de antik bir mezar içinde dünyanın en eski alfabesini keşfetti

22 Kasım 2024

22 Kasım 2024

Suriye’nin kuzeyindeki Tell Umm-el Marra antik kentinde 2004 yılında ortaya çıkarılan bir mezarda dünyanın en eski alfabesinin izleri keşfedildi. Keşif, Johns...

Babil Kulesi inşasında kullanıldığı düşünülen tuğla bulundu

4 Kasım 2021

4 Kasım 2021

Dünya’nın 7 harikasından biri olan Babil’in Asma Bahçeleri içinde bulunan Babil Kulesi’nin inşasında kullanıldığı tahmin edilen tuğla bulundu. Babil’i işgal...

Prusias ad Hypium Antik Kenti’nde “Dionysos Kült Yeri”ni yansıtan bir aslan mozaiği bulundu

16 Kasım 2023

16 Kasım 2023

Düzce’de bulunan Prusias ad Hypium Antik Kenti’nde ‘Dionysos Kült Yeri’ni tasvir eden bir mozaik bulundu. Prusias ad Hypium antik kentin...

Güney Arabistan’da Taş Bıçak Üretiminin En Eski Kanıtı: 80.000 Yıllık Taş Bıçaklar Keşfedildi

21 Şubat 2025

21 Şubat 2025

Friedrich Schiller Üniversitesi Jena’dan Knut Bretzke liderliğindeki uluslararası bir araştırma ekibi, Şarika Emirliği’ndeki Jebel Faya kaya sığınağında 80.000 yıllık taş...

Bilim insanları, tarih öncesi ve tarihi bireylerin akrabalarını altıncı dereceye kadar tanımlamalarını sağlayan yeni bir araç geliştirdiler

24 Aralık 2023

24 Aralık 2023

Yeni bir genetik analiz yöntemi, tarih öncesi ve tarihi bireylerin aile ilişkilerini altıncı dereceye kadar belirlemeyi mümkün kılmaktadır. Şimdiye kadar...

Vindolanda’da bulunan nadir bir Roma kornu ağızlığı

23 Eylül 2022

23 Eylül 2022

Hadrian Duvarı’nın hemen güneyinde, arkeologlar Vindolanda Roma kalesindeki antik subay evinin kalıntılarının altında son derece nadir bir Roma kornu ağızlığı...

Norveç’te Thor ve Odin’e Ait 1200 Yıllık Tanrı Evi

10 Ekim 2020

10 Ekim 2020

Norveç’in batı kıyısında, Bergen Üniversitesi Müzesi’nden arkeolog Søren Diinhoff liderliğindeki bir araştırma ekibi tarafından 1.200 yıllık Eski İskandinav tapınağının direk...

Çin çölünde teknelere gömülmüş gizemli mumyaların kökenleri belirlendi

17 Şubat 2024

17 Şubat 2024

1990 yılında, Çin’in kuzeybatısındaki Sincan Uygur Özerk Bölgesi’ndeki bir çöl bölgesinde teknelere gömülü yüzlerce mumyalanmış ceset bulundu. Tarım Havzası mumyaları...

Lüleburgazlılar Sıbyan Mektebi’nin Müze Olmasını İstiyor

9 Şubat 2021

9 Şubat 2021

Mimar Sinan‘ın ustalık eserlerinden Sokullu Mehmet Paşa Külliyesi içinde yer alan Sıbyan Mektebi‘nin tarihi müze olmasını isteyen Lüleburgazlılar imza kampanyası...

Avustralya’da Belgelenen Yüzlerce Kaya Sanatı Görseli

5 Ekim 2020

5 Ekim 2020

572 Maliwawa Figürünün ilk kez Kuzey Avustralya’nın Arnhem Land’deki 87 farklı kaya sanatı sitesinde belgelendiğini bildirdi. Griffith Üniversitesi’nden Paul Taçon,...

Ertuğrul Fırkateyni Kazısı Koordinatörü Dr. Berta Lledo Turanlı yaşamını yitirdi

27 Temmuz 2021

27 Temmuz 2021

Türkiye’de su altı arkeolojisi üzerine çalışmaları ile tanınan İspanyol Arkeolog Dr. Berta Lledo Turanlı yaşamını yitirdi. II. Abdülhamit döneminde Japonya’ya...

Orta Çağ mezar sakinlerinin DNA’sı Aşkenaz Yahudi toplumunun tarihine ışık tutuyor

30 Kasım 2022

30 Kasım 2022

Aşkenaz Yahudileri, Roma İmparatorluğu tarafından, Anadolu ve İberya üzerinden Avrupa’ya sürgün edilen İbrani kökenli Kenanlı Yahudilerdir. Avrupa’nın sosyal, kültürel ve...

Dünyanın En Büyük İmparatorluğu Hangisiydi?

7 Kasım 2020

7 Kasım 2020

Dünya üzerinde kurulan en büyük imparatorluk hangisiydi? Sorusuna verilecek cevap aşağı yukarı bellidir. Kimisi Büyük Roma İmparatorluğu diyecek, kimi Cengiz...

Dünyanın En Büyük Yürüyen Memelisine Ait Fosil

18 Haziran 2021

18 Haziran 2021

Paleontologlar, Çin’in kuzeybatısındaki Gansu Eyaletindeki Linxia havzasında dünyanın en büyük yürüyen memelisine ait fosil buldular. Çinli ve Amerikalı paleontologlardan oluşan ekip...

Domuztepe Höyüğü kazılarında 7 bin 600 yıllık damga mühür ortaya çıkarıldı

12 Ekim 2022

12 Ekim 2022

Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Halil Tekin başkanlığında devam eden Domuztepe Höyüğü kazılarında 7 bin...

Yorumlar
Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

[mc4wp_form id=”621″]