2 December 2023 Gelecek Geçmişin Ürünüdür

Antik Genomlar İskitlerin Yükselişi ve Kayboluşu Hakkında Yeni Bilgiler Veriyor

İskitler Demir çağının en önemli kültürlerinden biridir. Varlıkları hakkında bir çok bilgiye rağmen hala onlar hakkında bilinmyen bir çok şey vardır. Bu bilinmeyenler araştırmacıların dikkatini çekmekte ve farklı araştırmalarla bu gizemli insanları anlamaya çalışmaya devam edilmektedir.

Avrasya tarihinde önemli bir rol oynayan bu kültür, çağdaşlarıyla olan çatışmaları nedeniyle tarih ve popüler kültürde zamanla efsanevi bir statüye sahip olmuşlardır.
Dış kaynaklardan gelen kanıtlara rağmen, İskitlerin tarihi hakkında çok az şey bilinmektedir. Yazılı dil veya doğrudan kaynaklar olmadan, kullandıkları dil veya diller, nereden geldikleri ve böylesine geniş bir alana yayılan farklı kültürlerin gerçekte ne ölçüde birbirleriyle ilişkili oldukları belirsizliğini koruyor.

Science Advances’da yayınlanan bir makalede Almanya’daki İnsan Tarihi Enstitüsü Arkeogenetik Bölümü’nden bilim adamları tarafından yönetilen uluslararası bir genetikçiler, antropologlar ve arkeologlar ekibi tarafından yayınlanan yeni bir çalışma, İskitlerin tarihini . Orta Asya bozkırlarının İskit ve İskit dışı arkeolojik kültürlerini 111 antik genom ile aydınlatmaya yardımcı oluyor.

Bu çalışmanın sonuçları, önemli genetik değişikliklerin uzun süreli yerleşik Bronz Çağı gruplarının ortadan kalkması ve Demir Çağı’nda İskit göçebe kültürlerinin yükselişi ile ilişkili olduğunu ortaya koymaktadır. Bulgular, Geç Tunç Çağı çobanlarının nispeten homojen kökenine uygun olarak, MÖ 1. binyılın başında, bozkıra doğu, batı ve güneyden akarak yeni karışık gen havuzları oluşturduğunu gösteriyor.

Orta Asya Bozkırlarının çeşitli halkları

Araştırma daha da ileri giderek göçebe Demir Çağı grupları için en az iki ana kaynak belirledi. Doğudaki kaynak Altay Dağlarının nüfusundan gelebilir. Demir Çağı boyunca, Altay Dağları batıya ve güneye yayıldı ve hareket ettikçe birbirine karıştı.

Bu genetik sonuçlar, arkeolojik kayıtlarda bulunan zaman ve konumlarla örtüşüyor ve ilk İskit mezarlarının bulunduğu Altay bölgesinin popülasyonlarının genişlemesine işaret ediyor, Saka, Tasmola ve Pazyryk gibi farklı ünlü kültürleri birbirine bağladı.

Altın adam
Eleke Sazy nekropolünden ‘Altın Adam’ olarak bilinen seçkinlerin cenazesi. Fotoğraf: Zainolla Samashev

Şaşırtıcı bir şekilde, batı Urallarda bulunan gruplar, ikinci bir ayrı ama eşzamanlı kaynaktan geliyor. Doğu örneğinin aksine, erken Sauroman-Sarmatian kültürlerinin karakteristik özelliği olan bu Batı gen havuzu, Sarmat kültürlerinin Urallardan Pontus-Hazar bozkırlarına batıya doğru yayılması sayesinde büyük ölçüde tutarlı kaldı.

Yeni genetik değişimlerle bağlantılı İskit kültürlerinin düşüşü

Çalışma aynı zamanda yeni genetik yenilenmeyi ve karışık olayları ortaya çıkaran Demir Çağı’ndan sonraki geçiş dönemini de kapsıyor. Bu olaylar, MS 1. binyılın başında yoğunlaşırken, aynı zamanda orta otlaktaki İskit kültürleri azaldı ve sonra ortadan kayboldu.

Bu durumda, Uzak Doğu’dan Avrasya’nın yeni akını, makul bir şekilde, Xiongnu ve Xianbei konfederasyonları gibi erken yüzyıllarda doğu bozkırlarının göçebe imparatorluklarının genişlemesiyle ve muhtemelen İran kaynaklarından gelen güneyden Perslere bağlı medeniyetin genişlemesiyle bağlantılı olarak yapılan küçük akınlarla ilişkilidir.

Eski DNA’lar tek başına İskit halkının tarihi hakkında pek çok cevaplanmamış soruyu çözmese de, bu çalışma Avrasya nüfusunun zamanla ne kadar değiştiğini ve bütünleştiğini gösteriyor. Yapılacak olan yeni çalışmaların da ne kadar öenmli olduğunu gözler önüne sermektedir.

Kaynak: https://www.shh.mpg.de/1972917/krause-scythians

Banner
Benzer Yazılar

Diyarbakır Surları’nın iki burcunun restorasyonu tamamlandı

19 Ocak 2023

19 Ocak 2023

Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi tarafından “Surlar’da Diriliş” mottosuyla başlatılan çalışmalarda Dağkapı 1 ve 2 nolu burçların restorasyonu tamamlandı. UNESCO Dünya Kültür...

Hollanda’da 4 Bin Yıllık Güneş Tapınağı Keşfedildi

22 Haziran 2023

22 Haziran 2023

İngiltere’nin ünlü Stonehenge yapısının bir benzeri Hollanda’da keşfedildi. Arkeologlara göre; Tiel Belediyesi’nde ortaya çıkarılan yapı Güneş’in hareketlerine göre inşa edilmiş...

Bitlis’te 5000 yıllık Karaz kültürünün izlerine ulaşıldı

13 Ekim 2023

13 Ekim 2023

Bitlis’in Ahlat ilçesindeki İç Kale’de yapılan kazılarda 5000 yıllık Karaz Kültürü’nün izlerine rastlandı. Karaz Kültürü, Sovyet arkeolog Boris Kuftin’in araştırmalarında...

Antik Mısır mühürlü hayvan adak kutuları

21 Nisan 2023

21 Nisan 2023

Antik Mısır’da, hayvanlar genellikle tapınaklarda ve evlerde beslendi. Bazı hayvanlar tanrı ve tanrıçaların sembolü olarak kabul edildi. Bu nedenle, özellikle...

Lagina Hekate Kutsal Alanı’nda Bulunan Sütunlar Yeniden Yükseliyor

19 Şubat 2021

19 Şubat 2021

Lagina Hekate Kutsal Alanı Muğla’nın Yatağan ilçesinde bulunmaktadır. Leyne ismiyle anılan yörede Karialılara ait önemli bir kutsal alandır. Ünü günümüze...

Meksika’da nadir Maya Işık Tanrısı K’awiil heykeli bulundu

1 Mayıs 2023

1 Mayıs 2023

INAH arkeologları, çalışmaları devam eden Maya tren projesinin 7. Arkeolojik kurtarma kazılarında nadir bulunan Maya Işık Tanrısı K’awiil heykelini çıkardılar....

“Anadolu Antik DNA” projesi Urartuların kökeninin Anadolu ve Levant bölgesi olduğunu gösteriyor

8 Eylül 2022

8 Eylül 2022

Türkiye merkezli gerçekleştirilen “Anadolu Antik DNA” projesi Van bölgesini merkez edinen Demir Çağı medeniyeti Urartuların kökeninin Anadolu ve Levant bölgesi...

İsrail’de Dünyanın En Eski Camisi Bulunmuş Olabilir

23 Ocak 2021

23 Ocak 2021

Dünyanın en eski camilerinden biri, İsrail’in Celile Denizi kıyılarında bir arkeolog ekibi tarafından ortaya çıkarıldı. Caminin kalıntıları, orijinal olarak Bizans...

Alexandria Troas Antik Kenti’nde 2.000 Yıllık Altar Bulundu

9 Ekim 2021

9 Ekim 2021

M. S. 1 ve 4’ncü yüzyıllarda döneminin en büyük ticari limanına sahip Alexandria Troas Antik Kenti’nde yapılan kazılarda 2.000 yıllık...

Beckwith “İskit Felsefesi Peki Sonuçta Klasik Bir Avrasya Çağı Var mıydı?”

6 Şubat 2021

6 Şubat 2021

Amerikalı sinolog ve dilbilimci olan Prof. Christopher I. Beckwith, Indiana Üniversitesi’nde “İskit Felsefesi Peki Sonuçta Klasik Bir Avrasya Çağı Var...

Kene ısırması sonucu vefat eden Arkeolog Murat Kurt son yolculuğuna uğurlandı

8 Haziran 2022

8 Haziran 2022

Erzurum Şenkaya ilçesi Akşar Mahallesi’nde devam eden arkeolojik çalışmaya katılan Arkeolog Murat Kurt, kene ısırması sonucu hayatını kaybetmişti. Arkeolog Murat...

Thor’un ünlü çekici İsveç’te bulundu ama düşündüğünüz gibi değil

23 Ekim 2022

23 Ekim 2022

İsveç’in güneybatısındaki Halland eyaletindeki Ysby’de arkeologlar tarafından “türünün tek örneği” olarak adlandırılan Thor’un ünlü çekici ortaya çıkarıldı. Thor’un ünlü çekici,...

Ulucak Höyüğü’nde 7 bin 700 yıllık kostüm giymiş insan figürleri bulundu

5 Ekim 2023

5 Ekim 2023

İzmir’in Kemalpaşa ilçesindeki Ulucak Höyüğü’nde yapılan kazı çalışmalarında, 7 bin 700 yıllık ikisi aynı kostümü giymiş üç insan figürü bulundu....

Kudüs İslam Eserleri Müzesi İslami Sanat Eserleri Satışını Erteledi!

27 Ekim 2020

27 Ekim 2020

Kudüs İslam Eserleri Müzesi, Londra’daki Sotheby’s müzayede evinde bugün ve yarın için satışa çıkarılacak olan İslami sanat eserlerinin satışını erteledi....

Haleplibahçe Mozaik Müzesi, Amazon kraliçelerinin tasvir edildiği mozaiklere ev sahipliği yapıyor

25 Mayıs 2022

25 Mayıs 2022

Şanlıurfa Müzesi’ne komşu Haleplibahçe Mozaik Müzesi dünyanın en değerli mozaiklerinden Savaşçı Amazon Kraliçelerinin tasvir edildiği mozaiklere ev sahipliği yapıyor. Şanlıurfa...

Yorumlar
Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

[mc4wp_form id=”621″]