Arkeologlar, Van ilinin Gürpnar bölgesinde deniz seviyesinden 2.500 metre (8.200 fit) yükseklikte bir dağda 2.800 yıl öncesine dayanan kale kalıntılarını keşfettiler. Araştırmalarına göre kale, Urartulardan itibaren farklı kültürler tarafından kullanılmaya devam etmiştir.
Kalıntılar, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi sponsorluğunda yürütülen bir kazı çalışması sırasında keşfedildi. Kalede ayrıca 6,5 metre derinliğinde, 6,5 metre uzunluğunda ve 2,5 metre çapında devasa bir sarnıç ile duvarlar ve çanak çömlek objeler bulundu.
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi kazı ekibi başkanı ve arkeoloji Prof. Dr. Rafet Çavuşoğlu, Anadolu Ajansına (AA) yaptığı açıklama da: “Van Kalesi gibi Urartu dönemine ait olduğu sanılsa da daha çok Orta Çağ’da kullanıldığını görüyoruz. Buranın yaklaşık 2800 yıl önce yapıldığını seramik parçalarından, sarnıçtan ve surlardan anlıyoruz” dedi. Bölgedeki duvarların yapımında kireçtaşı kaya ve kumtaşı kullanıldığını da sözlerine ekledi.
Gürpınar ilçe başkanı Hayrullah Tanış, yeni bulunan kalenin ilçenin tarihi zenginliğine katkı sağlayacağını söyledi. “Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi iş birliği ile burada önemli bir keşif gerçekleştirdik. Urartu dönemine ve Orta Çağ’a tanıklık eden yeni bir kale bulduk. Bu keşif turizm ve kültür açısından bizleri heyecanlandırıyor” dedi.
Urartu Krallığı
MÖ 9. yüzyıldan itibaren Urartu Krallığı veya Van Krallığı olarak da bilinen Urartu, Ermenistan, Türkiye ve kuzey İran’da gelişen bir Tunç ve Demir Çağı uygarlığıydı. Krallığın gelişen bir sanat ve zanaat endüstrisi, özellikle metal kullanımı oldukça gelişmişti.
Krallık MÖ. 6 yüzyılın ikinci yarısında yıkıldı ve 19 yüzyılın başlarında yapılan kazılarla oldukça gelişmiş bir uygarlık olarak yeniden hatırlandı.
Urartu, Asurca krallık için kullanılan kelime olan Urashtu’dan türetilmiştir ve muhtemelen bölgenin engebeli arazisine veya kültürün kaya burunlarını güçlendirme alışkanlığına atıfta bulunarak “yüksek konum” anlamına gelir. Babilliler onlara Uruatri ve İbraniler krallığa Ararat adını verdiler. Biaina, Urartuların adıydı ve Biainili onların devleti (ya da Nairi Ülkesi) idi.
Tusba, MÖ 9. yüzyılda Urartu krallığının başkentiydi.
Assur Kralı I. Salmanasar bu ülkeden uruatri olarak bahsederken içinde Himme, Uatgun, Mosgun, Salua, Halila, Luha, Nilipahri ve Zirgün isimli 8 büyük aşiretin yaşadığından bahsetmektedir. Bu değerli bilgi Urartu’nun bir çok aşiretin bir araya gelerek kurulduğunu göstermesi açısından önemlidir. Kuşkusuz Urartu zamanının yükselen gücü Asur’un saldırılarından kurtulmak amaçlı kurulmuş bir tür konfederasyondu.