2 November 2025 Gelecek Geçmişin Ürünüdür

134 yıllık bir fotoğraftan kayıp bir tapınak kabartmasının 3D modelini oluşturmak için yapay zeka kullanıldı

Araştırmacılar, üç boyutlu bir nesnenin tek bir 2D fotoğrafını çekip üç boyutlu bir dijital yeniden yapılandırma üretebilen bir sinir ağı geliştirdiler. Bu yöntem, özellikle gizli, geleneksel 3D modelleme için çok hassas veya kazılması için çok kırılgan olan eserler için dijital korumayı devrim niteliğinde değiştirme potansiyeline sahiptir.

Bir bakıma, bilim insanları 21. yüzyıl stereoskopu yarattılar. Geçtiğimiz ay, 32. ACM Multimedya konferansında ekip, kavram kanıtlarını sundu.

Ritsumeikan Üniversitesi’nden Profesör Satoshi Tanaka ve Pekin Bilim ve Teknoloji Üniversitesi’nden Dr. Jiao Pan liderliğindeki bir araştırma ekibi, Endonezya’daki Borobudur Tapınağı’ndan alınan 134 yıllık bir fotoğrafı kullanarak bu sinir ağının gerçekleştirebileceği inanılmaz işi gösterdi.

Dünyanın en büyük Budist tapınağı olan Borobudur, 2.672 kabartma panelle kaplıdır. MS 9. yüzyılda inşa edilen tapınak, sonunda terk edilmiş ve yüzyıllar sonra Hollandalı arkeologlar tarafından keşfedilmiştir.

Fotoğraf: Pan ve arkadaşları. 2024

UNESCO Dünya Mirası alanı olan ünlü Borobudur Tapınağı’nın zemin katında bulunan kabartma, ağaçlar ve antik mimarinin oluşturduğu bir fon önünde geleneksel kıyafetler giymiş bir grup insanı tasvir ediyor. Sadece 19. yüzyılda, yeniden inşa çalışmaları sırasında kabartmanın ortaya çıkarıldığı sırada çekilmiş siyah beyaz bir fotoğrafla biliniyordu. Daha sonra takviye duvarlarıyla kapatıldı.

Tapınak kabartmasının derinlik haritası. Fotoğraf: Pan ve arkadaşları. 2024

Ekip sinir ağlarını kullanarak son olarak, 134 yıl öncesine ait siyah beyaz bir fotoğrafı kullanarak, artık gizli kalmış kabartmalardan birini yeniden oluşturmayı başardı.

Daha önce yeniden yapılandırmalar denenmiş olsa da, kabartmaların daha ince ayrıntılarını yakalayamadılar. Bu üç boyutlu kabartmalar, izleyiciye en yakın ve izleyiciden en uzak oymalardan gelen ayrıntıları içerir ve önceki yeniden yapılandırma girişimleri, bu değişen derinliklerdeki ayrıntıları düzleştirdi ve bu da derinlik değerlerinin sıkıştırılması nedeniyle bu ayrıntıların kaybolmasına neden oldu. 3D uzaydaki hesaplanan eğrilik değişikliklerine dayanarak, ekip “yumuşak kenarlar” adını verdikleri kaybolan özelliklerin bir haritasını oluşturdu.

“Çok görevli sinir ağımız, Borobudur’un zemin seviyesindeki kabartmalarının bu gizli bölümlerini, hayatta kalan eski fotoğraflardan başarıyla yeniden oluşturdu. Bilgisayar görselleştirme ve sanal gerçeklik sayesinde, araştırmamız artık bu görünmeyen hazinelerin sanal keşfine olanak sağlıyor,” diyor Prof. Tanaka.

2 boyutlu kabartma resminin yumuşak kenarlı haritası (sol) ve semantik haritası (sağ) Kaynak: Pan ve arkadaşları. 2024

Derinlik tahminini, özellikle yumuşak kenarlar etrafında geliştirerek, orijinal kabartmaları daha doğru bir şekilde temsil eden görüntüler üretebildiler . Bu teknik bir atılımdır, çünkü 3D tarama ve fotogrametri, kabartmaları yalnızca mevcut durumlarında kaydedebilirken, 3D dijital restorasyon bizi orijinaline geri döndürür.

Prof. Tanaka, “Teknolojimiz, kültürel mirası korumak ve paylaşmak için muazzam bir potansiyele sahip,” diyor. “Sadece arkeologlar için değil, aynı zamanda VR ve metaverse teknolojileri aracılığıyla sürükleyici sanal deneyimler için de yeni fırsatlar sunuyor ve küresel mirası gelecek nesiller için koruyor.”

DOI: 10.1145/3664647.3681612

Ritsumeikan Üniversitesi

Kapak Fotoğrafı: Borobudur Tapınağı’ndaki Teras 1913. Wikipedia Commons

Banner
Benzer Yazılar

18.000 yıl önce, geç Pleistosen insanları “Dünyanın En Tehlikeli Kuşunu” yumurtadan çıkarıp büyütmüş olabilir.

2 Ekim 2021

2 Ekim 2021

Araştırmacılar, yumurta kabuğunun, insanlar ve kuşlar arasındaki geçmiş etkileşimleri netleştirme potansiyeline sahip, az çalışılmış bir arkeolojik malzeme olduğunu söylüyor. Bununla...

Pompeii’de Yeni Keşif: Porta Sarno Nekropolü’nde Yaşam Boyu Aşkı Tasvir Eden Antik Mezar Rölyefi Gün Yüzüne Çıktı

4 Nisan 2025

4 Nisan 2025

Pompeii’nin tarihi dokusunu aydınlatan çarpıcı bir keşif, Porta Sarno nekropolünde yapıldı. Universitat de València ve Pompeii Arkeolojik Parkı’nın ortak yürüttüğü...

Geçmiş Nesil DNA’larımız Kanseri Yenmemiz İçin Çözüm Olabilir

22 Ekim 2020

22 Ekim 2020

Geçmiş nesillerden DNA’mızdaki aktarılmış öğeler, basit bir enfeksiyon gibi kanser hücrelerini öldürmek için güçlü bir bağışıklık tepkisi geliştirebilir. Bu çalışma,...

Bin 700 Yıllık Lahidin Soyulmasını Lanet Bile Engelleyememiş

15 Şubat 2021

15 Şubat 2021

Antik dönemlerde bazı lahit sahipleri ebedi huzurların bozulmaması ve lahitlerinin soyulmaması için lanetleme yoluna gitmiştir. Çoğunlukla zengin ve üst sınıf...

Trier Üniversitesi’nin Dijital Para Dolabı Artık Erişilebilir

19 Şubat 2024

19 Şubat 2024

Tarihi sikkeler, koleksiyonlar ve sergiler için mücevher parçalarından çok daha fazlasıdır özellikle araştırmacılar için ilgi çekicidir. Trier Üniversitesi, birkaç yıldır...

Kuşadası’nda Helenistik Döneme ait tümülüs ortaya çıkarıldı

4 Ocak 2023

4 Ocak 2023

Aydın’ın Kuşadası ilçesinde yürütülen yüzey araştırmasında Helenistik Döneme ait tümülüs ortaya çıkarıldı. Kuşadası’nın Kuştur mevkiinde keşfedilen tümülüsün yaklaşık 2350 yıllık...

Gübreye Atılan 3 Adam Modern Avrupa’nın Kapılarını Açtı

20 Aralık 2020

20 Aralık 2020

Günümüz Modern Avrupası, demokrasi, insan hakları, ekonomik serbestlik konusunda ileri ülkeler barındırıyor. Almanya, İsviçre, İsveç, Norveç, Finlandiya bu ülkelerin başında...

Eski Mısır Papirüsü Mumyalama Süreciyle İlgili Yeni Bilgiler Veriyor

28 Şubat 2021

28 Şubat 2021

Mısırbilimci Sofie Schiødt, 3.500 yıllık bir tıbbi papirüste eski Mısırlıları öbür dünyaya hazırlamak için kullanılan mumyalama sürecini yeniden yapılandırmaya yardımcı...

Arkeologlar, 5300 yıllık bir kafatasında bilinen ilk kulak ameliyatının kanıtlarını buldular.

20 Şubat 2022

20 Şubat 2022

İspanyol arkeologlar, insanların 5000 yıldan daha uzun bir süre önce kulak ameliyatı yapmaya başlamış olabileceğini söylüyor. İspanyol araştırmacılar, bir İspanyol...

Beçin Antik Kentinde Bulunan Tarihi Bey Hamamı, Restorasyonun Ardından Misafir Kabulüne Başlayacak

4 Kasım 2020

4 Kasım 2020

Beçin kalesi Türk İslam dönemi yerleşmelerinin önemli merkezlerinden biridir. Antik şehrin tarihi M.Ö 2000’lere kadar gitmesine rağmen, burayı kendilerine başkent...

Arkeologlar, kuzey İsrail’de keşfedilen 12.000 yıllık flütlerin kuşları cezbetmek için kullanılmış olabileceğini söylüyor

9 Haziran 2023

9 Haziran 2023

Yeni araştırmalar, yaklaşık 12.000 yıl önce, kuzey İsrail’de, insanların küçük kuşların kemikleri ile belirli kuşların seslerini taklit eden enstrümanlara dönüştürdüğünü...

8.500 yıllık Yenikapı batıkları müze bekliyor

19 Haziran 2023

19 Haziran 2023

Marmaray projesi sırasında keşfedilen ve dünyanın en büyük antik gemi koleksiyonu olarak kabul edilen Yenikapı batıklarının koruma süreci, müze ve...

7 bin 500 yıllık ardıç ağacı gövdesi en eski Ana Tanrıça Aşera olabilir

17 Mayıs 2022

17 Mayıs 2022

Kızıldeniz kıyı şehri Eilat’ta 7 bin 500 yıl önce oluşturulan mezar alanında yapılan çalışmalarda bir gömünün içinde ardıç ağacı gövdesine...

Roma’ya meydan okuyan denizlerin kraliçesi: ‘Kraliçe Teuta’

31 Ekim 2023

31 Ekim 2023

İlirya Kraliçesi Teuta, İlirya antik çağının ve Arnavut mirasının en sıra dışı figürlerinden biridir. Korsan kraliçesi olarak da adlandırıldı. Onun...

Spello’da keşfedilen imparatorluk kült tapınağı: Roma İmparatorluğu’nun paganizmden Hıristiyanlığa geçişinde yeni bir sayfa açıyor

8 Ocak 2024

8 Ocak 2024

Amerikalı araştırmacılar, İtalya’nın Spello kentinde bir İmparatorluk kült tapınağının keşfedildiğini duyurdular. Keşif, Saint Louis Üniversitesi’nde tarih profesörü olan Douglas Boin...

Yorumlar
Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

[mc4wp_form id=”621″]