Urartu Kralı Argişti’ye ait bronz kalkanın üzerinde yer alan yazıt bilinmeyen bir ülkenin adını ortaya çıkardı.
Rezan Has Müzesi tarafından satın alınan bronz kalkanın Ağrı-Patnos ve Muş sınırları içinde bulunduğu düşünülüyor.
Bronz kalkan 40 cm. genişliğindedir. Yazıt dışında kalkanın yüzeyinde noktalı ve bombeli şeritler bulunuyor.
Orhan Varol, “Qarini ülkesinin varlığını tespit ettik“
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi öğretim üyesi Doç. Dr. Orhan Varol, Kadir Has Üniversitesi tarafından düzenlenen “Rezan Has Müzesi Urartu Koleksiyonu Üzerine Değerlendirmeler Paneli”nde, Urartu krallarından biri olan Argişti’ye ait ve şu anda Rezan Has Müzesi’nde bulunan bronz kalkan üzerinde ülke belirteci KUR ile yazılmış Qarini adında Urartu dönemine ait yeni bir ülkenin varlığının tespit edildiğini söyledi.
Kalkanın, Kral Argişti dönemindeki Urartu yayılımına ve Urartucanın dil özelliklerine dair yeni bilgileri de barındırdığını söyleyen Orhan Varol şöyle devam etti. “Urartu yazıtlarının çoğu kralların askeri sefer ve zaferlerinin andezit, bazalt ve kireçtaşı gibi taş bloklara ya da kayalık alanlara işlenmesinden ibarettir. Urartu savaş aletlerinde de savaşa ve zafere dair bilgilendirmeler edinmekteyiz. Urartu kalkanlarının savaş alanında kullanılması dışında krallar için birer zafer nişanı olarak da işlevsellik sergileyebildikleri anlaşılmaktadır. Ele geçirilen ülkenin ya da savaş silahının bazen baş tanrıya adandığı Haldi-e euri-e “Haldi-ye efendi-ye” kalkan üzerinde belirtilebilmektedir. Kralın ya da büyük bir savaşçının elinde, savaşın kazanılmasında önemli bir rol oynayan kalkanın sonradan çiviyazısı işlenerek sembolik bir anlam ve değer kazanması söz konusudur.”
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Öğretim Üyeleri Prof. Dr. Rafet Çavuşoğlu ve Doç. Dr. Orhan Varol tarafından bronz kalkana ve Qarini yerleşimine dair ayrıntılı bir çalışma yakın bir zamanda yayınlanacak.
Urartular, Asur çivi yazısı yazı sistemini uyarladılar. I. Sarduri hariç, oğlu Ishpuini (hükümdarlık dönemi M.Ö. 830-810) ve daha sonraki hükümdarların hepsi Urartu dilinde yazdılar (izole edilmiş Hint-Avrupa dışı, Sami olmayan Hurrian dili ile uzaktan ilişkili).
I. Argişti, Urartu’nun bilinen altıncı kralıydı ve MÖ 786’dan MÖ 764’e kadar hüküm sürdü. Suriye’nin kuzey kesimini fethetti ve Urartu’yu Hitit sonrası Küçük Asya’nın en güçlü devleti yaptı. Ayrıca ülkenin sınırlarını Kafkasya’ya kadar genişletti.
Urartu krallığının tarihinin erken dönemlerinden itibaren, yüzlerce bronz kemerin yanı sıra kalkanlar, miğferler, çanlar, at ekipmanları, mücevherler ve birçok formda seramik ve metal kaplar da dahil olmak üzere çok karakteristik eserler üretildi. Bu eserlerin birçoğu kraliyet yazıtları taşır ve çeşitli tanrılardan ve bileşik diğer dünyasal yaratıklardan, kraliyet ritüellerinden, avlardan, savaşlardan ve tür sahnelerinden oluşan karakteristik motifler ve sahnelerle dekore edilmiştir.
